1. Pomiary i analiza ruchu kołowego

1. Pomiary i analiza ruchu kołowego 1.1 Metoda i termin wykonania pomiarów natęŝenia ruchu W celu określania natęŝenia ruchu w przekroju drogi przeprowadzony jest pomiar, który odbył się w dniu 17.04.2008 r. Przy realizacji badań ruchu posłuŝono się metodą ręcznego zliczania pojazdów przejeŝdŝających przez przekrój drogi na poszczególnych wlotach skrzyŝowania: Wlot A DP-3250 ul. Koszęcińska Wlot B Ul. 3 Maja dr. gminna Wlot C DW-789 ul. Koszęcińska Wlot D DW-789 ul. 3 Maja Badania zostały przeprowadzone w popołudniowym okresie szczytowego ruchu t w niedzielę w godzinach 14 00-16 00. Zespół pomiarowy składał się z 2. osób. Przyjęto następujące oznaczenia rodzajów pojazdów: O samochody osobowe, D samochody dostawcze, C samochody cięŝarowe bez przyczep, CS samochody cięŝarowe z przyczepami lub ciągniki siodłowe z naczepami, A autobusy. Tab. 1.1. Wyniki pomiarów ruchu na wlocie A dla godziny szczytu / O D C CS/A SUMA [p/h] 162 13 9 2 188 [%] 87,24 6,9 4,8 1,06 100% Tab. 1.2. Wyniki pomiarów ruchu na wlocie B dla godziny szczytu / O D C CS/A SUMA [p/h] 63 4 1 0 68 [%] 92,73 5,8 1,47 0 100%

Tab. 1.3. Wyniki pomiarów ruchu na wlocie C dla godziny szczytu / O D C CS/A SUMA [p/h] 175 15 12 2 204 [%] 85,79 7,35 5,88 0,98 100% Tab. 1.4. Wyniki pomiarów ruchu na wlocie D dla godziny szczytu / O D C CS/A SUMA [p/h] 139 10 8 1 158 [%] 87,98 6,33 5,06 0,63 100% 2. Prognoza ruchu Prognozę ruchu wykonano według zaleceń Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. W niniejszym opracowaniu wykorzystano średnie roczne wskaźniki wzrostu ruchu pojazdów samochodowych, które są dostępne na stronie internetowej GDDKiA http://www.gddkia.gov.pl/article/raporty_i_analizy/prognozy_i_analizy_ruchu/prognoza//index.ph p 2.1 Metoda wyznaczania prognozowanego ruchu na zamiejskich drogach wojewódzkich Obliczenie prognozy ruchu na drogach wojewódzkich w rozpatrywanym punkcie polega na: a) obliczeniu w pierwszej kolejności średniego dobowego ruchu (SDR) pojazdów samochodowych ogółem w załoŝonym roku prognozy, b) obliczeniu SDR poszczególnych kategorii pojazdów w załoŝonym roku prognozy i określeniu procentowej struktury rodzajowej prognozowanego ruchu.. ad.a) Obliczenie SDR Jednym z najwaŝniejszych elementów analizy ruchu jest charakterystyka wahań natęŝenia ruchu w ciągu doby. NatęŜenie w godzinie szczytu sięga zwykle 8-12% natęŝenia całodobowego. Wartość tego współczynnika zaleŝy od kształtu wykresu natęŝenia im bardziej spiętrzony (udział godziny szczytu większy), tym wartość współczynnika większa. Ruch miejski charakteryzuje się znacznie większymi spiętrzeniami w godzinach szczytu. Szczyt poranny odznacza się zwykle większą ostrością od szczytu popołudniowego, który jest bardziej rozciągnięty w czasie. Na przebieg wahań dobowych wpływa równieŝ dzień tygodnia. Przebieg arterii i jej funkcja mają równieŝ wpływ na charakter ruchu. Na kierunkach promienistych (od i do centrum) występują duŝe spiętrzenia w

okresach dojazdów i powrotów z pracy, podczas gdy arterie obwodnicowe są obciąŝone bardziej równomiernie w godzinach dziennych. ad.b) Określenie procentowej struktury rodzajowej prognozowanego ruchu. Wielkość prognozowanego średniego dobowego ruchu pojazdów samochodowych ogółem w danym horyzoncie czasowym oblicza się przez przemnoŝenie wielkości SDR w roku bazowym przez odpowiednie wskaźniki wzrostu. Średni dobowy ruch pojazdów samochodowych ogółem (wg tablicy 2.1.) Okres Średni roczny wskaźnik wzrostu ruchu pojazdów samochodowych ogółem na drogach wojewódzkich 2000 2005 1,035 2005 2010 1,039 2010 2015 1,032 2015 2020 1,029 Tablica 2.1. Wskaźnik wzrostu ruchu dla samochodów osobowych (wg http://www.gddkia.gov.pl) 2.2 Wyznaczenie prognozowanego ruchu na rondzie w 2024 roku 2.2.1 Obliczenie SDR na wlocie A (DP-3250 ul. Koszęcińska) NatęŜenie ruchu w godzinie szczytu na wlocie wynosi N oa = 362 Przyjęto współczynnik przeliczeniowy w A = 8%. SDR A = N oa /w A SDR A = 362/0,08 SDR A = 4525 [P/Dobę]

2.2.2 Obliczenie prognozy ruchu na wlocie A (DP-3250 ul. Koszęcińska) SDR A(2008) = 4525 [poj./dobę] SDR A(2010) = 4525 * 1,039 2 = 4885 [poj./dobę] SDR A(2015) = 4885 * 1,032 5 = 5718 [poj./dobę] SDR A(2020) = 5718 * 1,029 5 = 6597 [poj./dobę] SDR A(2024) = 6597 * 1,027 4 =7335 [poj./dobę] 2.2.3 Obliczenie SDR na wlocie B (Ul. 3 Maja dr. gminna) NatęŜenie ruchu w godzinie szczytu na wlocie wynosi N ob = 146 Przyjęto współczynnik przeliczeniowy w B = 8% SDR B = N ob /w B SDR B = 146 /0.08 SDR B = 1825 [P/Dobę] 2.2.4 Obliczenie prognozy ruchu na wlocie B (Ul. 3 Maja dr. gminna) SDR B(2008) = 1825 [poj./dobę] SDR B(2010) = 1825 * 1,039 2 = 1970[poj./dobę] SDR B(2015) = 1970 * 1,032 5 = 2306 [poj./dobę] SDR B(2020) = 2306 * 1,029 5 = 2661 [poj./dobę] SDR B(2024) = 2661 * 1,027 4 = 2960 [poj./dobę] 2.2.5 Obliczenie SDR na wlocie C (DW-789 ul. Koszęcińska) NatęŜenie ruchu w godzinie szczytu na wlocie wynosi N oc = 396 Przyjęto współczynnik przeliczeniowy w c = 8% SDR C = N oc /w c

SDR C = 396 / 0,08 SDR C = 4950 [P/Dobę] 2.2.6 Obliczenie prognozy ruchu na wlocie C (DW-789 ul. Koszęcińska) SDR C(2008) =4950 [poj./dobę] SDR C(2010) = 4950 * 1,039 2 = 5344 [poj./dobę] SDR C(2015) = 5344 * 1,032 5 = 6255 [poj./dobę] SDR C(2020) = 6255 * 1,029 5 = 7216 [poj./dobę] SDR C(2024) = 7216 * 1,027 4 = 8028 [poj./dobę] 2.2.7 Obliczenie SDR na wlocie D (DW-789 ul. 3 Maja) NatęŜenie ruchu w godzinie szczytu na wlocie wynosi N od = 332 Przyjęto współczynnik przeliczeniowy w D = 8% SDR D = N od / w D SDR D = 332 / 0,08 SDR D = 4150 2.2.8 Obliczenie prognozy ruchu na wlocie D (DW-789 ul. 3 Maja) SDR D(2008) = 4150 [poj./dobę] SDR D(2010) = 4150 * 1,039 2 = 4480 [poj./dobę] SDR D(2015) = 4480 * 1,032 5 = 5244 [poj./dobę] SDR D(2020) = 5422 * 1,029 5 = 6050 [poj./dobę] SDR D(2024) = 6050 * 1,027 4 = 6730 [poj./dobę] Rondo jest usytuowane na skrzyŝowaniu dróg wojewódzkiej gminnej i powiatowej. Jednak ze względu na duŝy SDR (SDR > 2500 [poj/dobę]) GDDKiA zaleca wyznaczać prognozę ruchu jak dla dróg wojewódzkich.

Zestawienie wyników prognozy ruchu na wlocie A Kategorie pojazdów SDR w 2008 roku SDR w 2024 roku Symbol Nazwa poj./dobę % poj./dobę % c Samochody osobowe 3948 87,24 6399 87,24 d Samochody dostawcze 312 6,90 506 6,90 e Samochody cięŝarowe bez przyczep 217 4,80 352 4,80 f Samochody cięŝarowe z przyczepami, autobusy 48 1,06 78 1,06 Suma c - f Pojazdy samochodowe ogółem 4525 100 7335 100 Tablica 2.2 zestawienie wyników prognozy ruchu na wlocie A Zestawienie wyników prognozy ruchu na wlocie B Kategorie pojazdów SDR w 2008 roku SDR w 2024 roku Symbol Nazwa poj./dobę % poj./dobę % c Samochody osobowe 1692 92,73 2745 92,73 d Samochody dostawcze 106 5,80 172 5,80 e Samochody cięŝarowe bez przyczep 27 1,47 43 1,47 f Samochody cięŝarowe z przyczepami, autobusy 0 0,00 0 0,00 Suma c - f Pojazdy samochodowe ogółem 1825 100 2960 100 Tablica 2.3 zestawienie wyników prognozy ruchu na wlocie B

Zestawienie wyników prognozy ruchu na wlocie C Kategorie pojazdów SDR w 2008 roku SDR w 2024 roku Symbol Nazwa poj./dobę % poj./dobę % c Samochody osobowe 4246 85,79 6887 85,79 d Samochody dostawcze 364 7,35 590 7,35 e Samochody cięŝarowe bez przyczep 291 5,88 472 5,88 f Samochody cięŝarowe z przyczepami, autobusy 49 0,98 79 0,98 Suma c - f Pojazdy samochodowe ogółem 4950 100 8028 100 Tablica 2.4 zestawienie wyników prognozy ruchu na wlocie C Zestawienie wyników prognozy ruchu na wlocie D Kategorie pojazdów SDR w 2008 roku SDR w 2024 roku Symbol Nazwa poj./dobę % poj./dobę % c Samochody osobowe 3651 87,98 5657 87,98 d Samochody dostawcze 262 6,33 407 6,33 e Samochody cięŝarowe bez przyczep 211 5,06 325 5,06 f Samochody cięŝarowe z przyczepami, autobusy 26 0,63 41 0,63 Suma c - f Pojazdy samochodowe ogółem 4150 100 6430 100 Tablica 2.5 zestawienie wyników prognozy ruchu na wlocie D

3. Obliczenie przepustowości ronda Obliczenia wykonano w oparciu o instrukcję: Metoda obliczania przepustowości rond opracowanej na zlecenie GDDKiA przez Katedrę Budowy Dróg i InŜynierii Ruchu Politechniki Krakowskiej w 2004r. Obliczenie przepustowości dla prognozowanych natęŝeń wykonane zostało w celu sprawdzenia rezerwy przepustowości oraz warunków ruchu, które będą panowały na rondzie w roku 2024. Formularz 1 do obliczeń przepustowości ronda

OBLICZANIE PRZEPUSTOWOŚCI I OCENA WARUNKÓW RUCHU NA SKRZYśOWANIU TYPU RONDO DANE OGÓLNE FORMULARZ 1 SkrzyŜow anie:... Analizę w ykonał:... Pomiar natęŝenia ruchu: TAK NIE Data:... Godzina:... DANE GEOMETRYCZNE RONDA Liczba pasów na jezdni ronda: 1 Liczba w lotów na rondo: 4 Liczba pasów na w locie: A 1 B 1 C 1 D 1 E... Skręt w praw o poza jezdnią ronda na w locie: A B C D E Średnica zew netrzna ronda: 30 [m] INNE DANE / INFORMACJE

A AD AC AB A BA BD BC D B DA DB DC C CD CA CB D D B B C C Formularz 2 do obliczeń przepustowości ronda

OBLICZANIE PRZEPUSTOWOŚCI I OCENA WARUNKÓW RUCHU NA SKRZYśOWANIU TYPU RONDO DANE RUCHOWE FORMULARZ 2 Dane dotyczące ruchu pojazdów i pieszych Wlot A B C D Relacja 1) NatęŜenie Q o AB AC AD AA BC BD BA BB CD CA CB CC DA DB DC DD 294 119 321 269 41 141 112 50 34 35 128 145 48 108 37 124 Wskaźnik zmienności ruchu k 15 NatęŜenie obliczeniow e Q (w zór 3.1) Udział procentow y relacji w ruchu na w locie Q r /Q wl 100% Udział procentow y potoków ruchu z w lotów w sumarycznym ruchu na rondzie m wl =Q wl /ΣQ wl 100% Udział procentow y natęŝenia na lew ym pasie w lotu dw upasow ego w całym natęŝeniu na w locie m 1 2) [%] Udział samochodów cięŝkich i autobusów u c Udział samochodów cięzkich z przyczepą i autobusów przegubow ych u cp Udział row erów i motorow erów u mr Współczynnik w pływ u struktury rodzjow ej fc (w zór 4.4) NatęŜenie ruchu pieszego Q wlps [Ps/h] 294 119 321 269 41 141 112 50 34 35 128 145 48 108 37 124 13,95 47,96 38,1 0 42,02 28,57 29,41 0 39,88 45,17 14,95 0 40,15 13,75 46,1 0 29,31 11,86 32 26,82 - - - - 0,05 0,05 0,05 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,06 0,05 0,05 0,05 0,01 0,01 0,01 0 0 0 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,952 0,960 0,946 0,952 50 50 50 50 1) w przypadku rond o 3 w lotach naleŝy w ykreślić relacje, które nie w ystępują 2) dotyczy tylko rond semi-dw upasow ych Formularz 3 do obliczeń przepustowości ronda

OBLICZANIE PRZEPUSTOWOŚCI I OCENA WARUNKÓW RUCHU NA SKRZYśOWANIU TYPU RONDO OBLICZENIE PRZEPUSTOWOŚCI I OCENA WARUNKÓW RUCHU WLOTÓW RONDA FORMULARZ 3 Obliczenie przepustowości moŝliwych wlotów ronda Wlot A B C D NatęŜenie nadrzędne na jezdni ronda Q nwl Graniczny odstęp czasu t g [s] (tab. 4.1) Odstęp czasu między pojazdami t f [s] (tab. 4.1) Udział procentow y natęŝenia na lew ym pasie w lotu dw upasow ego w całym 1) natęŝeniu na w locie m 1 [%] (F:2) Przepustow ośc w yjściow a w lotu ronda C owl [E/h] (w zory 4.1 4.3) Współczynnik w pływ u struktury rodzajow ej f c (F:2) Współczynnik w pływ u pieszych f p (rys.4.5, 4.6) Przepustow ość moŝliw a w lotu ronda C mwl (w zór 4.5) 210 373 177 230 4,6 4,6 4,6 4,6 2,8 2,8 2,8 2,8 - - - - 990 868 1016 974 0,952 0,960 0,946 0,952 0,93 0,98 0,98 0,98 876,53 816,44 942,02 909 Ocena warunków ruchu na wlotach ronda Wlot A B C D NatęŜenie obliczeniow e Q wl (F:2) Przepustow ość moŝliw a w lotu ronda C mwl Rezerw a przepustow ości moŝliw ej w lotu c mwl (w zór 5.1) Strata czasu d wl [s/p] (w zór 5.2) 294 119 321 269 876,53 816,44 942,02 909 582,53 697,44 621,02 640 5 4 4 4 PSR (rys. 5.3, 5.4) I I I I Miarodajna długość kolejki K wl m [P] (w zór 5.5) Przeciętna długość stanow iska pojazdu w kolejce l p [m] (w zór 5.7) 2 1 2 1 6,54 6,61 6,61 6,54 Długość (zasięg) kolejki L K [m] (w zór 5.6) 10 3 10 8 Przepustowość rzeczywista wlotów ronda Wlot A B C D Przepustow ość rzeczyw ista ronda C rr (F:3a) 2604 Przepustow ość rzeczyw ista w lotu C rwl (w zór 4.7) Wskaźnik dopuszczalnego w zrostu ruchu w rr [%] (w zór 4.9) ρ wl (w zór 4.10) Rezerw a przepustow ości rzeczyw istej w lotu c rwl (w zór 4.11) 763 309 833 698 16,51 0,86 469 190 512 429 1) dotyczy tylko rond semi-dw upasow ych

Formularz 3a do obliczeń przepustowości ronda OBLICZANIE PRZEPUSTOWOŚCI I OCENA WARUNKÓW RUCHU NA SKRZYśOWANIU TYPU RONDO OBLICZENIE PRZEPUSTOWOŚCI RZECZYWISTEJ RONDA FORMULARZ 3a I krok iteracji Wlot A B C D Relacja AB AC AD AA BC BD BA BB CD CA CB CC DA DB DC DD Udział procentow y potoków ruchu z w lotów w sumarycznym ruchu na rondzie m r [%] (F:2) NatęŜenie w yjściow e do iteracji Q wl 1 0,14 0,48 0,38 0 0,42 0,29 0,29 0 0,4 0,45 0,15 0 0,4 0,14 0,46 0 877 356 978 802 NatęŜenie nadrzędne na jezdni ronda Q nwl Graniczny odstęp czasu t g [s] Odstęp czasu miedzy pojazdami t f [s] Udział procentow y natęŝenia na lew ym pasie w lotu dw upasow ego w całym natęŝeniu na w locie m l 1) [%] Współczynnik w pływ u struktury rodzajow ej f c (F:2) 638 1112 528 689 4,6 4,6 4,6 4,6 2,8 2,8 2,8 2,8 - - - - 0,95 0,96 0,95 0,95 Współczynnik w pływ u pieszych f p (rys. 4.5, 4.6) Przepustow ość moŝliw a w lotu ronda C mwl (w zór 4.5) 666 451 724 638 II krok iteracji Wlot A B C D NatęŜenie w yjściow e do iteracji Q wl 2 NatęŜenie nadrzędne na jezdni ronda Q nwl 772 314 843 706 552 979 466 604 Współczynnik w pływ u pieszych f p (rys. 4.5, 4.6) Przepustow ość moŝliw a w lotu ronda C mwl (w zór 4.5) 715 505 762 685 III krok iteracji Wlot A B C D NatęŜenie w yjściow e do iteracji Q wl 2 NatęŜenie nadrzędne na jezdni ronda Q nwl 744 302 813 681 532 944 449 582 Współczynnik w pływ u pieszych f p (rys. 4.5, 4.6) Przepustow ość moŝliw a w lotu ronda C mwl (w zór 4.5) Przepustow ość rzeczyw ista ronda C rr (w zór 4.6) 726 520 772 697 2604 1) dotyczy tylko rond semi-dw upasow ych

4. Ocena warunków ruchu na wlotach ronda Klasy warunków ruchu są określane przez tzw. poziomy swobody ruchu PSR, będące jakościową miarą warunków ruchu, uwzględniającą odczucia i oceny kierowców. Cały zakres zmienności warunków ruchu podzielony został na cztery klasy obejmujące warunki: bardzo dobre, dobre, akceptowane i nieakceptowane. Poszczególnym klasom warunków ruchu przypisane są następujące średnie straty czasu pojazdów: PSR Warunki ruchu Średnia strata czasu d [s/p] I Bardzo dobre < 15,0 II Dobre 15,1 30,0 III Przeciętne 30,1 50,0 IV Niekorzystne > 50,0 Tabela.4.1. Graniczne straty czasu dla poszczególnych poziomów swobody ruchu (wg [1]) Na podstawie powyŝszych wyników określono, iŝ na wszystkich wlotach średnie straty czasu wynoszą < 15 s, co odpowiada bardzo dobrym warunkom ruchu (PSR I).