RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Kalisz Kuratorium Oświaty w Poznaniu

Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. 2/53

Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 21-05-2014-18-06-2014 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli: Krystyna Liszewska, Jarosław Klimczak. Badaniem objęto uczniów (ankieta i wywiad grupowy), rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy).przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami organu prowadzącego i partnerów szkoły, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, placówki i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. W raporcie zostały wykorzystane w formie wykresów i tabel wyniki badań ankietowych, do których opisów zastosowano następujące skróty: KADUMD - kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień", KADU - kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła", KADR - kwestionariusz ankiety dla rodziców, KADN - kwestionariusz ankiety dla nauczycieli. 3/53

Obraz szkoły Raport, który Państwu przedstawiamy, dotyczy ewaluacji zewnętrznej problemowej przeprowadzonej w Niepublicznym Gimnazjum Edukator w Kaliszu w zakresie trzech wymagań: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się; Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej; Respektowane są normy społeczne. Gimnazjum Edukator w Kaliszu jest szkołą niepubliczną utworzoną w 2005 r., usytuowaną na osiedlu Widok. Gimnazjum zajmuje jedną kondygnację w kompleksie budynków oświatowych, w których zlokalizowano szkołę podstawową oraz liceum ogólnokształcące. Wszystkie meble spełniają wymogi ergonomii, a organizacja przestrzeni w klasie sprzyja pracy grupowej oraz indywidualnej. W każdej klasopracowni znajdują się tablice interaktywne oraz komputery z dostępem do Internetu. Nauczyciele korzystają z dziennika elektronicznego. W bieżącym roku szkolnym w gimnazjum uczy się 127 dzieci. Liczba uczniów w klasie nie przekracza 20, co sprzyja procesowi dydaktycznemu. Atmosfera panująca w szkole uznawana jest przez wszystkich respondentów jako sprzyjająca bezpieczeństwu uczeniu się.bogata i zróżnicowana oferta edukacyjna szkoły cieszy się zainteresowaniem uczniów. Młodzież może korzystać z kompleksu boisk sportowych oraz sali gimnastycznej mieszczącej się w Szkole Podstawowej nr 14. Część zajęć wychowania fizycznego odbywa się na basenie, na strzelnicy lub na terenie szkoły (zajęcia taneczne). Uczniowie korzystają z biblioteki osiedlowej. Dobrze wyposażone sale lekcyjne pozwalają uczniom na dostęp do multimediów i możliwość korzystania z nowoczesnych urządzeń technicznych. Na terenie szkoły, podczas przerw, uczniowie mogą korzystać z własnych telefonów komórkowych, z dostępu do sieci WiFi oraz kącika szachowego. Gimnazjaliści osiągają wysokie wyniki nauczania, a Edukacyjna Wartość Dodana utrzymuje się powyżej średniej. Wyniki egzaminu zewnętrznego wskazują na wysoką skuteczność kształcenia. Uczniowie są wyposażeni w wiedzę i umiejętności przydatne na kolejnym etapie edukacyjnym. Nauczyciele indywidualizują pracę z uczniami, motywują do rozwijania zainteresowań. Wspierają ich w osiąganiu sukcesów dydaktycznych. Dzieci odnoszą sukcesy w konkursach o zasięgu miejskim, regionalnym i ogólnopolskim. Dużą wagę w szkole przywiązuje się do budowania zaufania pomiędzy całą społecznością oraz tworzenia właściwych relacji interpersonalnych. Dyrektor i nauczyciele współpracują z rodzicami, absolwentami oraz ze środowiskiem lokalnym w realizacji wielu przedsięwzięć i projektów edukacyjnych. Rodzice włączani są w proces dydaktyczno-wychowawczy. Rozumieją, że opłata czesnego nie zwalnia ich z odpowiedzialności za jakość realizacji obowiązku nauki przez ich dziecko. Niewielka szkoła, stwarza bardzo dobre warunki i atmosferę do nauki, jest bezpieczna, monitorowana, a uczniowie nie są w niej anonimowi. Więcej informacji o szkole i o podejmowanych przez nią działaniach znajdziecie Państwo w dalszej części raportu. Zapraszamy zatem do jego lektury. 4/53

Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Gimnazjum Miejscowość Kalisz Ulica A. Mickiewicza Numer 11 Kod pocztowy 62-800 Urząd pocztowy Kalisz Telefon 0627536593 Fax 0627536593 Www www.gimnazjum-edukator.pl Regon 302220340 Publiczność niepubliczna o uprawnieniach szkoły publicznej Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież Charakter brak specyfiki Uczniowie, wychow., słuchacze 127 Oddziały 7 Nauczyciele pełnozatrudnieni 2.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 2.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 27.00 Średnia liczba uczących się w oddziale 18.14 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela 63.5 Województwo WIELKOPOLSKIE Powiat Kalisz Gmina Kalisz Typ gminy gmina miejska 5/53

Poziom spełniania wymagań państwa Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się B Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej B W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego (D) Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (D) W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D) Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych (B) Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B) Respektowane są normy społeczne B Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne (D) Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego (D) Zasady postępowania i współżycia w szkole lub placówce są uzgodnione i przestrzegane przez uczniów, pracowników szkoły, rodziców, a relacje między wszystkimi członkami społeczności szkolnej są oparte na wzajemnym szacunku i zaufaniu (D) W szkole analizuje się podejmowane działania wychowawcze oraz modyfikuje je w razie potrzeb (B) W modyfikacjach biorą udział uczniowie i rodzice (B) 6/53

Wnioski W szkole, podczas realizacji podstawy programowej, uwzględnia się zalecane warunki jej realizacji oraz osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do osiągania przez gimnazjalistów wysokich wyników podczas egzaminów zewnętrznych, a absolwenci szkoły są wyposażeni w wiedzę i umiejętności przydatne w kolejnym etapie kształcenia. Panująca w szkole przyjazna atmosfera współpracy i współodpowiedzialności sprzyja zapewnianiu uczniom poczucia bezpieczeństwa psychicznego i fizycznego. Nauczyciele dzięki określaniu celów edukacyjnych, analizowaniu osiąganych efektów, tworzeniu bogatej oferty zajęć edukacyjnych, stosowaniu innowacyjnych technik nauczania i wychowania, umożliwiają każdemu uczniowi odnalezienie ścieżki własnego rozwoju i nabycie kompetencji potrzebnych do czynnego uczestnictwa w społeczeństwie wiedzy. Szkoła zaspakaja potrzeby rozwojowe uczniów, kładąc szczególny nacisk na kształcenie umiejętności komunikacji w języku polskim i obcym, zachęcając do rozwiązywania problemów, ucząc rozumienia i kontrolowania własnych procesów myślowych, popierając i doceniając inicjatywy wychowanków w uczeniu się i zdobywaniu wiedzy. 7/53

Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: B Realizowane w szkole procesy edukacyjne uwzględniają potrzeby rozwojowe uczniów. Większość nauczycieli potrafi zainteresować tematem lekcji i zmotywować do pracy, zrozumiale tłumaczy zagadnienia, stosuje ocenianie, które pomaga się uczyć. Panująca w szkole atmosfera zachęca do realizacji postawionych celów nauczania i sprzyja budowaniu pozytywnych relacji między wszystkimi członkami społeczności szkolnej. Podejmowane rozwiązania nowatorskie mają wpływ na tworzenie klimatu wzajemnego uczenia się, kształtowanie gotowości do wprowadzania zmian i rozwój różnorodnych umiejętności i postaw uczniów. Gimnazjaliści cenią sobie rodzinną atmosferę stworzoną w szkole i nauczycieli, którzy wierzą w ich możliwości i motywują do pracy. Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Nauczyciele powszechnie organizują procesy edukacyjne w sposób adekwatny do potrzeb uczniów i służący ich rozwojowi. W opinii większości uczniów: nauczyciele potrafią zainteresować ich tematem lekcji (wykres 4j), nauczyciele zrozumiale tłumaczą zagadnienia (wykres 3j), sposób, w jaki nauczyciele prowadzą zajęcia powoduje, że uczniom chce się uczyć, (wykres 5j), uczniowie cenią sobie współpracę z kolegami (wykres 2j), uczniowie są zaangażowani podczas lekcji (wykres 1j). Z wywiadów z uczniami i nauczycielami po obserwacji lekcji wynika, że były one podobne do innych zajęć z tego 8/53

przedmiotu. Uczniom najbardziej podobał się sposób przekazywania wiedzy przez nauczycieli oraz możliwość prowadzenia konwersacji w języku obcym oraz dyskusji, debat i polemik. Według nauczycieli stosowane przez nich metody nauczania są skuteczne, aktywizują uczniów, pozwalają w atrakcyjny sposób przekazywać nowe treści, zachęcają do myślenia. Uczniowie pytani w wywiadzie stwierdzili, że w szkole rozwijają swoje zainteresowania oraz pasje sportowe uczestnicząc w wybranych przez siebie zajęciach dodatkowych (muzyka, plastyka, taniec, fotografia, film, media, wybrane dyscypliny sportowe). Młodzież uważa, że szkoła to ich drugi dom, czują się w niej dobrze jak w rodzinie, a jedyną bolączką jest zbyt duża ilość sprawdzianów. Wykres 1j Wykres 2j 9/53

Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j 10/53

Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Nauczyciele, poprzez różnorodne działania, powszechnie kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. Podejmowane starania są adekwatne do potrzeb młodzieży. Uczniowie stwierdzili, że zdecydowana większość nauczycieli wyjaśnia im jak się uczyć (wykres 3j), pomaga im także zastanowić się, czego nauczyli się na danej lekcji (wykres 1j) i dlatego nie boją się popełniać błędów podczas uczenia się (wykres 2j). Uczący się powszechnie deklarują, że potrafią uczyć się samodzielnie (wykres 4j). Z obserwacji zajęć wynika, że nauczyciele kształtują u uczniów umiejętności uczenia się, zachęcając do dyskusji i debaty, do krytycznego wykonywania zadań, aktywizując do pracy zespołowej, ucząc sztuki argumentowania. Podczas większości lekcji umożliwiali uczniom podejmowanie indywidualnych decyzji dotyczących uczenia się, stwarzali sytuacje, w których mogli rozwiązywać różne problemy poznawcze i wyrażać swoje opinie. Na większości lekcji uczący się, mieli również możliwość wykorzystania popełnionych błędów do uczenia się i podsumowania omawianych treści. W szkole rozmawia się o tym, jakie wiadomości i umiejętności zostały zdobyte na lekcjach. Pod koniec każdej lekcji jest jej podsumowanie, nauczyciele wyjaśniają słabo zrozumiany materiał. W razie potrzeby, po lekcjach uczniowie mogą zgłaszać się do nauczycieli z prośbą o ponowne wyjaśnienie trudnych zagadnień. Wykres 1j Wykres 2j 11/53

Wykres 3j Wykres 4j Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się Nauczyciele i uczniowie powszechnie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. Przeprowadzone obserwacje pokazały, że na wszystkich lekcjach panował klimat umożliwiający efektywne uczenie się. Dzięki działaniom nauczycieli, którzy mówili spokojnym głosem, potrafili zainteresować tematem, udzielali dodatkowych wyjaśnień, zachęcali do wypowiedzi i wyrażania własnych opinii, podejmowali z uczniami dyskusję, środowisko uczenia się było dla młodzieży atrakcyjne. Młodzież pracowała według jasno określonych zasad, zachowywała się cicho i spokojne, znała metody wykorzystywane na lekcji, chętnie zgłaszała się do odpowiedzi, była zaangażowana w proces lekcyjny, dyskutowała z nauczycielami i kolegami, przedstawiła liczne przykłady z codziennego życia związane z tematem lekcji, samodzielnie bądź z pomocą nauczyciela, z dużym zaangażowaniem wykonywała zadania. Wypowiedzi pracowników niepedagogicznych wskazują, że wzajemne relacje pomiędzy nauczycielem i uczniami są życzliwe w każdej sytuacji. Wszyscy pracownicy i uczniowie dbają o wypracowany w szkole model współpracy i wzajemnych relacji, opartych na zaufaniu, tolerancji, serdeczności, poszanowaniu. Z analizy danych uzyskanych od uczniów wynika, że również dobrze oceniają atmosferę panującą w szkole. Powszechnie twierdzą, że na zajęciach odnoszą się do siebie przyjaźnie (wykres 4j) oraz pomagają sobie w nauce (wykres 5j). Uważają, że nauczyciele traktują równie dobrze wszystkich uczniów (wykres 7j), dają im wskazówki, które pomagają się uczyć (wykres 1j). Ich zdaniem większość czasu na lekcjach wykorzystywana jest na uczenie się (wykres 6j). W opinii rodziców, nauczyciele dbają o dobre relacje między ich dzieckiem, a innymi uczniami, szanują ich dziecko, traktują wszystkich uczniów równie dobrze, co sprawia, że ich dzieci chętnie chodzą do szkoły. Uczniowie lubią szkołę za rodzinną atmosferę, czują się bezpiecznie. Atutem gimnazjum jest to, że wszyscy się znają i nikt nie jest pozostawiony sam sobie. 12/53

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 13/53

Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j 14/53

Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. Z badań ankietowych wynika, że nauczyciele informują uczniów o celach lekcji (wykres 1j), wyjaśniają, jakich działań od nich oczekują podczas zajęć (wykres 3j), dzięki czemu są świadomi, czego się uczą (wykres 2j). Opinie uczniów zostały potwierdzone spostrzeżeniami z obserwacji zajęć. Na wszystkich lekcjach uczniowie mieli możliwość poznania ich celów, nauczyciele przedstawili je w formie słownej. W trakcie zajęć formułowali również oczekiwania wobec gimnazjalistów, najczęściej poprzez zadawanie pytań, formułowanie poleceń do wykonania, inicjowanie dyskusji. W zależności od specyfiki przedmiotu, proponowali też konkretne zadania do rozwiązania, zachęcali do przedstawiania własnych propozycji obliczeń, prosili o podanie przykładów z życia codziennego związanych z tematem lekcji, o podzielenie się spostrzeżeniami na temat wykonanego w domu doświadczenia, stosowali metodę skojarzeń, nawiązywali do wcześniej zrealizowanych tematów, prosząc uczniów o przypomnienie informacji, które łączyły się z tematem bieżącej lekcji. Wykres 1j Wykres 2j 15/53

Wykres 3j Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach Nauczyciele powszechnie podejmują działania motywujące uczniów do aktywnego uczenia się i wspierające ich w sytuacjach trudnych. Uczniowie deklarują, że nauczyciele pomagają im, jeśli potrzebują wsparcia z ich strony (wykres 3j). Na obserwowanych lekcjach uczyć się pomagały stosowane przez nauczycieli metody pracy, praca w grupach i możliwość uczenia się od siebie, wykorzystywanie środków dydaktycznych (podręcznik, mapy, filmik związany z tematem lekcji, rysunki na tablicy), zrozumiałe i cierpliwe tłumaczenie przerabianych na lekcji tematów oraz odwoływanie się do własnych doświadczeń. Podejmowane przez nauczycieli działania pozytywnie oceniają rodzice. W ich opinii pedagodzy częściej chwalą niż krytykują ich dziecko oraz wierzą w jego możliwości. Wszyscy nauczyciele uważają, że uczniowie dzięki informacji zwrotnej, jaką od nich otrzymują są zmotywowani do pracy, co w dużej mierze potwierdzają ankietowani uczniowie (wykres 2j). 16/53

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j 17/53

Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Nauczyciele powszechnie informują uczniów o postępach w nauce, a ocenianie które stosują pomaga im uczyć się i planować indywidualny rozwój. Na wszystkich obserwowanych zajęciach nauczyciele przekazywali uczniom informację zwrotną dotyczącą efektów ich pracy, zwracając przy tym uwagę zarówno na prawidłowe jak i nieprawidłowe elementy ich odpowiedzi lub działania. Pozyskane informacje zwrotne zachęcały uczniów do aktywności i myślenia nad prawidłowym rozwiązaniem, mobilizowały do pracy i korygowania błędów popełnianych przez kolegów, uczyły logicznego myślenia. Ankietowani uczniowie zadeklarowali, że na większości lekcji nauczyciele: rozmawiają z nimi o postępach w nauce (wykres 4j), o tym, co wpłynęło na ich sukcesy w nauce (wykres 6j), pomagają przezwyciężać trudności w nauce (wykres 5j), efektywnie udzielają pomocy i wsparcia (wykres 8j), oceniają według ustalonych i jasnych dla nich zasad (wykres 3j), informują, co będą brać pod uwagę oceniając wykonywane zadania (wykres 2j), dostrzegają, co jest robione dobrze (wykres 7j). Takie ocenianie wywołuje u większości uczniów uczucie zadowolenia, daje informacje o tym, co trzeba robić, zachęca do nauki (wykres 1w). Również zdaniem rodziców, ocenianie stosowane przez nauczycieli, zachęca ich dzieci do uczenia się. Wykres 1j Wykres 2j 18/53

Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j 19/53

Wykres 7j Wykres 8j Wykres 1w 20/53

Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej Nauczyciele dość powszechnie realizują działania umożliwiające uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Ankietowana młodzież stwierdziła, że ponad połowa nauczycieli porusza zagadnienia z innych przedmiotów na większości lekcji (wykres 1j), i że prawie na wszystkich zajęciach ma okazję korzystania z tego, czego nauczyła się na innych przedmiotach lub poza szkołą (wykres 2j) oraz to, że w większości przypadków, to czego nauczyła się w szkole przydaje się w życiu (wykres 3j). Na obserwowanych lekcjach uczniowie najczęściej mieli możliwość odwoływania się do wiedzy przedmiotowej, rzadziej do doświadczeń pozaszkolnych i wiedzy z innych przedmiotów, sporadycznie na świecie. Nauczyciele powiedzieli, że dbają o to, by pokazywać uczniom związki między tym, co dzieje się na lekcji, a wydarzeniami lub sytuacją w najbliższej okolicy, w Polsce i na świecie. Zachęcają do dbania o tradycję szkoły, miasta i regionu, organizują wiele wycieczek przedmiotowych (np. Rezerwat Archeologiczny na Zawodziu w Kaliszu), wskazują warte przeczytania, dodatkowe lektury, pracują często z uczniami metodą projektu (np. 10 lat Unii Europejskiej, Tydzień Europejski). Nauczyciele planują realizację projektu edukacyjnego dotyczącego subkultur młodzieżowych. Aktywnie współpracują przy realizacji zadań międzyprzedmiotowych. Przygotowują uczniów do konkursów (udział nauczycieli wielu przedmiotów). Proszą kolegów o konsultacje (na przykład z informatyki, plastyki czy muzyki). Szkolny Dzień Integracji został zorganizowany dzięki współdziałaniu całego zespołu uczniowskiego i nauczycielskiego. Zaplanowano projekt Dzieci Dzieciom (edukacyjno-kulturalny) we współpracy ze Specjalnym Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym nr 2 w Kaliszu (uwrażliwienie na potrzeby osób niedosłyszących). Przy tej okazji uczniowie będą mogli poznać sposoby porozumiewania się z głuchoniemymi oraz z ich prawami. Wykres 1j Wykres 2j 21/53

Wykres 3j Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój Większość nauczycieli, poprzez podejmowane działania, skutecznie kształtuje odpowiedzialność uczniów za własny rozwój. Na większości obserwowanych zajęć nauczyciele rozmawiali z uczniami, w jaki sposób będzie przebiegać lekcja oraz dawali im możliwość zastanowienia się, czego się na niej nauczyli. Umożliwiali też wpływanie na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Zdaniem uczniów, ponad połowa nauczycieli (60%) zachęca ich do wymyślania i realizowania własnych pomysłów (Wykres 2j). Podali, że największy wpływ podczas lekcji mają na panującą w klasie atmosferę i sposób uczenia się, a mniejszy na omawiane tematy i treści oraz tempo uczenia się (wykres 1w). Większość nauczycieli twierdzi, że kilka razy w półroczu dają uczniom wybór dotyczący tematyki lekcji i zajęć pozalekcyjnych, terminów testów i sprawdzianów, metod pracy na lekcji i sposobu oceniania, choć co piąty pedagog twierdzi, że uczniowie nie mają wpływu na ocenianie i zajęcia pozalekcyjne (wykresy 2j-6j). Uczniowie czują się odpowiedzialni za własny rozwój, powszechnie twierdząc, że ich wyniki w nauce w największym stopniu zależą od ich zaangażowania, czasu jaki poświęcają na naukę oraz pracy nauczycieli, prawie w ogóle nie uzależniając ich od korepetycji (wykres 2w). 22/53

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j 23/53

Wykres 1w 24/53

Wykres 2w Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Większość nauczycieli podczas lekcji stwarza sytuacje umożliwiające uczniom współpracę w uczeniu się. Na większości obserwowanych zajęć nauczyciele stwarzali uczniom możliwość uczenia się od siebie nawzajem, zauważono jednak, że uczniowie najchętniej pracowali indywidualnie, mimo zachęt nauczyciela, aby pracowali w zespołach. Połowa ankietowanych uczniów twierdzi, że na zajęciach pracuje w grupach lub w parach (wykres 1j i 2j). Wykonywanie zadań wymyślonych przez siebie lub innych na wszystkich lub większości zajęć, zadeklarowało 28,6% uczniów, a 11,4% uważa, że nie pracuje w taki sposób (Wykres 3j). Badani nauczyciele wskazują, że stosują na swoich lekcjach różnorodne sposoby, wykorzystujące wzajemne uczenie się uczniów, polegające na pracy w parach lub grupach, udziale uczniów w projektach edukacyjnych, dyskusjach na forum klasy, samoocenianiu, prezentacjach indywidualnych i grupowych, stosowaniu metod aktywizujących. 25/53

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j 26/53

Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów Stosowane w szkole nowatorskie działania odpowiadają na zdiagnozowane potrzeby rozwojowe uczniów. Zdaniem dyrektora do najważniejszych działań nowatorskich można zaliczyć wprowadzenie zajęć konwersacyjnych przez native speakera dla wszystkich uczniów szkoły, w małych grupach językowych (około 10 osób). Szczególnymi przedsięwzięciami szkoły jest udział w projektach edukacyjnych: Ułatwienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości - intensyfikowanie oraz wprowadzenie atrakcyjnych form polityki informacyjno edukacyjnej oraz ułatwienie dostępu do informacji o prawie. British English - poszerzenie umiejętności posługiwania się językiem angielskim w praktyce i poznanie zwyczajów, kultury i narodowości Anglii i Szkocji Strategia Wolnych i Otwartych Implementacji jako innowacyjny model zainteresowania kierunkami informatyczno - technicznymi oraz wspierania uczniów i uczennic w kształtowaniu kompetencji kluczowych - wypracowanie zmian w sposobie nauczania i uczenia się na zajęciach informatyczno technicznych w szkole Trzymaj Formę krzewienie zasad zdrowego stylu życia, odżywiania i potęgi sportu w życiu młodego człowieka. Pokazy umiejętności informatycznych, wyobraźni i precyzji uczniowie mogli zaprezentować podczas zajęć z robotyki warsztatów, gdzie mechatronika i cybernetyka są podstawą do tworzenia informatycznych dzieł sztuki. Wszyscy nauczyciele zadeklarowali wprowadzenie w ciągu ostatnich 12 miesięcy nowatorskich rozwiązań w swojej pracy. Najczęściej dotyczyły one wykorzystywania nowoczesnych środków dydaktycznych, przekazywanych treści nauczania i stosowanych metod pracy, komunikacji z uczniami i rodzicami. Działania te sprzyjają dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, wspierają samodzielność, odpowiedzialność, umiejętność pracy w grupach oraz samorządność i kreatywność, wzbudzają dociekliwość badawczą oraz aktywność uczniów, rozwijają ich zainteresowania, pomagają odkrywać talenty, wyrównują szanse edukacyjne, wpływają na wyniki w nauce i osiągnięcia uczniów, przygotowują do dalszego etapu edukacyjnego. Nowatorstwo podejmowane w szkole dostrzegają również partnerzy. 27/53

Wykres 1w 28/53

Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego. Poziom spełnienia wymagania: B W szkole nauczyciele uwzględniają osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, monitorują ich osiągnięcia, a wnioski z przeprowadzanych diagnoz wykorzystują w procesie dydaktycznym. Uczniowie przestrzegają ustalonych zasad i uczestniczą w ich tworzeniu. Dzięki realizacji podstawy programowej z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji, uczniowie osiągają wysokie wyniki podczas egzaminu zewnętrznego i uważają, że są dobrze przygotowani do dalszego etapu kształcenia. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego W szkole, podczas realizacji podstawy programowej, uwzględnia się osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Z analizy danych zastanych oraz wypowiedzi dyrektora wynika, że nauczyciele diagnozują kandydatów na nowych uczniów, ich sposób zachowania i wypowiadania, wyniki uzyskane w szkole podstawowej i liczbę punktów zdobytych na sprawdzianie. Na początku roku uczniowie klas pierwszych, piszą test diagnozujący, na podstawie którego tworzone są "grupy zaawansowania" oraz dokonywany jest wybór podręcznika odpowiedniego do umiejętności uczniów. Na etapie rekrutacji weryfikuje się oceny zachowania uzyskane w szkole podstawowej, indywidualną dokumentację ucznia (opinie i orzeczenia poradni psychologiczno pedagogicznych, opinie poradni specjalistycznych dotyczące stanu zdrowia ucznia). Nauczyciele poszczególnych przedmiotów dokonują diagnoz na wejściu i wyjściu, uzyskując w ten sposób informację o skuteczności przyjętego systemu pracy lub o konieczności jego modyfikacji. Ponieważ wnioski wynikające z diagnoz są wykorzystywane w procesie dydaktycznym, zauważono wzrost poziomu nauczania w szkole. Analiza wyników zachowania wskazuje, że uczniowie przestrzegają ustalonych obowiązków oraz norm i zasad zawartych w statucie szkoły. Większość uczniów podniosła swoją wiedzę, zdobywając lepsze oceny z poszczególnych przedmiotów (jedynie z historii nastąpił spadek i dlatego w klasie II zwrócono większą uwagę na podejście uczniów do tego przedmiotu). 29/53

Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji Zdaniem nauczycieli oraz dyrektora podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele kształtowali u uczniów umiejętności wskazane w podstawie programowej, dotyczące myślenia naukowego, czytania, komunikowania oraz uczenia się (tab. 1). Nauczyciele poinformowali, że podczas lekcji uczniowie rozwijali świadomość językową, a podczas zajęć uwzględniali stopniowanie trudności materiału, mieli na względzie właściwy dobór pomocy dydaktycznych, nawiązywali do doświadczeń pozaszkolnych. Nauczyciele zachęcają uczniów do współpracy, do dbałości o poprawność językową, wykorzystują tradycyjne i nowoczesne środki dydaktyczne, wiedzę opierają na przykładach z codziennego życia. W ankietach pedagodzy poinformowali, że szczególną uwagę zwracają na umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów (wykres 1j), umiejętność formułowania wniosków (wykres 2j, wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym (wykres 3j), pracy zespołowej (wykres 4j), odkrywania swoich zainteresowań (wykres 5j), uczenia się (wykres 6j), posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (wykres 7j), komunikowania się w języku ojczystym (wykres 8j). Wskazali które z zalecanych sposobów i warunków realizacji podstawy programowej wykorzystują systematycznie (tab. 2). Wykres 1j Wykres 2j 30/53

Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j 31/53

Wykres 7j Wykres 8j Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: Które z najważniejszych umiejętności, opisanych w podstawie programowej dla danego etapu kształcenia były kształtowane u uczniów podczas lekcji? (9788) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 8 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 czytanie 6/2 75 / 25 2 myślenie matematyczne 2/6 25 / 75 3 myślenie naukowe 1/7 12.5 / 87.5 4 umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, 6/2 75 / 25 2/6 25 / 75 zarówno w mowie, jak i piśmie 5 umiejętność posługiwania informacyjno-komunikacyjnymi, się w nowoczesnymi tym także dla technologiami wyszukiwania i korzystania z informacji 6 umiejętność uczenia się 6/2 75 / 25 7 umiejętność pracy zespołowej 2/6 25 / 75 8 inne, jakie? 0/8 0 / 100 32/53

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z zalecanych sposobów i warunków realizacji podstawy programowej wykorzystuje Pan/i systematycznie? (7392) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 25 Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 organizowanie pozalekcyjnych form nauki 2 przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie Cytaty informacyjnym 3 wykorzystanie mediów edukacyjnych 4 wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktyce Uczeń przetwarza tekst ustnie i pisemnie uczeń współdziała w grupie uczeń korzysta ze źródeł w języku obcym również za pomocą technologii komunikacyjno-informacyjnej. Stwarzam możliwości czynnego uczestnictwa uczniów w kulturze poprzez ich udział w wystawach stałych i czasowych organizowanych przez muzea i instytucje kulturalne. Wyjścia z uczniami do Centrum Rysunku i Grafiki im. T. Kulisiewicza 5 różnorodność zadań uwzględniam zróżnicowane potrzeby edukacyjne uczniów poprzez różnorodność zadań zaczynając od zadań łatwych kończąc na problemowych 6 praca metodami aktywnymi wprowadzam metody aktywizujące, w ten sposób uczniowie samodzielnie i świadomie przyswajają treści nauczania 7 praca w grupie uczą się języka zgodnie ze swoimi zainteresowaniami w grupach utworzonych według stopnia zaawansowania znajomości języka 8 indywidualizacja procesu nauczania 9 Wykorzystanie odpowiedniej bazy dydaktycznej Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz W szkole analizuje się osiągnięcia uczniów. Nauczyciele wskazali sposoby monitorowania osiągnięć gimnazjalistów (wykres 1) oraz sposoby wykorzystania wniosków z przeprowadzanych analiz (tab. 1). Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele monitorowali nabywanie wiedzy i umiejętności przez uczniów najczęściej poprzez zadawanie im pytań, sprawdzenie poprawności zrozumienia oraz sposobu wykonania zadania (tab. 2). 33/53

Wykres 1w 34/53

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób wykorzystuje Pan/i w swojej pracy wnioski z analizy osiągnięć uczniów? (7596) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 25 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 modyfikacja zakresu wprowadzanego materiału 2 modyfikacja warsztatu pracy 3 indywidualizacja nauczania 4 modyfikuję dotychczasowe metody pracy i/lub metody wychowawcze 5 zwiększam rolę aktywizacji uczniów (motywuję do zwiększenia indywidualnego zaangażowania uczniów) 6 zwracam większą uwagę na zagadnienia, które sprawiają uczniom trudność Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 8 Tab.2 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli 7/1 87.5 / 12.5 2 sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania 7/1 87.5 / 12.5 3 zadaje pytania 8/0 100 / 0 4 prosi uczniów o podsumowanie 3/5 37.5 / 62.5 5 wykorzystuje techniki badawcze 0/8 0 / 100 6 pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy 0/8 0 / 100 7 stwarza uczniom możliwość zadania pytania 7/1 87.5 / 12.5 8 inne, jakie? 0/8 0 / 100 35/53

Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych Wnioski z analizowanie osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania sukcesów edukacyjnych. Ankietowani uczniowie wskazali osiągnięcia z których są zadowoleni (tab. 1). Niektórzy z nich stwierdzili, że są zadowoleni z nabytej wiedzy ("wiem, że to czego w tej szkole się nauczyłam, przyda mi się w przyszłości. Zrobiłam duże postępy w matematyce"). Gimnazjaliści są zadowoleni z możliwości udziału w projektach edukacyjnych. Także nauczyciele uczący w jednym oddziale wskazali sukcesy edukacyjne odnoszone przez uczniów: bardzo wysoką średnią ocen klasy (5,38), aktywne uczestnictwo w konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych, umiejętność swobodnego porozumiewają się w języku obcym. Sukcesem szkoły jest to, że "uczniowie uczą się uczyć" i tworzą atmosferę sprzyjającą zdobywaniu wiedzy. Nauczyciele nie pozostawiają pytań bez odpowiedzi, a gimnazjaliści potrafią wyciągać wnioski i nie boją zadawać pytań. Potrafią powiązać wiedzę międzyprzedmiotową i pracować zespole. Wnioski z nadzoru pedagogicznego (tab. 2) sprzyjają osiąganiu sukcesów edukacyjnych. Gimnazjaliści osiągają wysokie wyniki podczas egzaminu zewnętrznego: w roku szkolnym 2010/2011 część humanistyczna - kraj 50,6 - szkoła - 64,8 stanin 9, część matematyczno- przyrodnicza kraj - 47,3 - szkoła - 62,1 - stanin 8, język angielski - kraj - 56,6 - szkoła - 56,6 stanin 9. w roku szkolnym 2011/2012 język polski - kraj - 65,0 - szkoła - 72,23 stanin 7, historia i wos - kraj - 61,0 - szkoła - 69,06 stanin 8, matematyka - kraj - 47,0 - szkoła - 58,87 stanin 8, przedmioty przyrodnicze - kraj - 50,0 - szkoła - 60,23 stanin 8, język angielski (podstawowy) - kraj 50,0 szkoła - 78,84 stanin 8, język angielski (rozszerzony) - kraj - 46,0 - szkoła - 68,74 stanin 7. w roku szkolnym 2012/2013 język polski - kraj - 62,0 - szkoła - 75,0 stanin 9 historia i wos - kraj - 58,0 - szkoła - 68,7 stanin 8 matematyka- kraj - 48,0 - szkoła - 67,8 stanin 8 przedmioty przyrodnicze - kraj 59,0 szkoła - 76,5 stanin 9 język angielski (podstawowy) kraj 63,0 szkoła - 84,5 stanin 8 język angielski (rozszerzony) - kraj - 45,0 szkoła - 72,3 stanin 8. Wynik standaryzowany wskazuje na utrzymujący się, wysoki poziom osiągany przez uczniów w części humanistycznej egzaminu, a w części matematyczno przyrodniczej tendencję wzrostową. Dzięki wysokim wynikom nauczania oraz pozytywnym opiniom o szkole wzrosła ilość kandydatów do gimnazjum, w efekcie czego został utworzony kolejny oddział klasowy. 36/53

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Z których swoich osiągnięć w szkole jesteś szczególnie zadowolony? (7065) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 31 Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 dobrze wykonałem/am zadanie 2 poszerzenie wiadomości 3 rozwijanie swoich talentów, zainteresowań w szkole 4 uzyskane oceny 5 osiągnięcie w konkursie 6 osiągnięcia w zawodach sportowych 7 zaimponowanie innym (kolegom, nauczycielom) talentem rozwijanym poza szkołą (np. śpiewem, tańcem, umiejętnościami sportowymi lub artystycznymi) 8 zdobycie lub podniesienie umiejętności 9 Inne 37/53

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Proszę podać w jaki sposób wdrażanie wniosków z nadzoru wpłynęło na efekty uczenia się uczniów? (7063) Tab.2 Numer Analiza 1 Cytaty Wnioski z nadzoru pedagogicznego dotyczące efektów 1. Utrzymywać bardzo wysoki poziom nauczania. 2. nauczania Uświadamiać uczniom i rodzicom, że aktywne uczestnictwo uczniów w zajęciach szkolnych jest jednym z istotnych czynników zapewniających uczniom sukces na egzaminie gimnazjalnym i w naborze do szkół ponadgimnazjalnych. 3. Mobilizować rodziców do kontroli frekwencji uczniów oraz częstych kontaktów z nauczycielami. Wysoka absencja przekłada się na niskie wyniki w nauce. 4. Objąć wzmożoną opieką uczniów, którzy osiągają niższe i słabe wyniki. Zdiagnozować przyczyny tych problemów. 5. Mobilizować uczniów klas III do zdobywania wiedzy ze wszystkich przedmiotów. 6. Zintensyfikować pracę z grupą uczniów klas III, którzy osiągnęli poniżej 60% w wyniku z egzaminów próbnych. 7. Dostosować metody i formy pracy do możliwości uczniów, motywować ich do wysiłku na miarę możliwości oraz pobudzać ambicje poznawcze. 8. Analizować proces nauczania z przedmiotów matematyczno przyrodniczych, kontrolować przyrost wiedzy z tych przedmiotów. 9. Zachęcać uczniów do samodzielnego podejmowania inicjatyw na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły uwzględniających potrzeby lokalnego środowiska oraz włączania się w działalność charytatywną. Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy Działania szkoły są adekwatne do potrzeb rozwojowych uczniów, dzięki czemu są oni przygotowani do kontynuowania nauki w szkołach ponadgimnazjalnych lub do funkcjonowania na rynku pracy. Nauczyciele oraz dyrektor wskazali rozwijanie przez szkołę umiejętności uczniów, które są przydatne w szkołach ponadgimnazjalnych i na rynku pracy (tab. 1 i tab. 2). Zdaniem pedagogów uczestniczących w wywiadzie, uczniowie opanowali umiejętność uczenia się, potrafią dokonać kontroli i samooceny zadań, przez siebie realizowanych, pracować w zespole, a także właściwie wykorzystywać technologie informacyjno-komunikacyjne. Spotkania z psychologiem i doradcą zawodowym pozwoliły młodzieży dokonać świadomego wyboru szkoły ponadgimnazjalnej, 38/53

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia i/lub rynku pracy rozwija u uczniów Państwa szkoła? (7069) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Cytaty Nauczyciele wskazali umiejętności kształtowane w szkole Szkoła kształtuje umiejętność: uczenia się, czytania ze przydatne na dalszym etapie kształcenia. zrozumieniem, planowania, pracy w zespole, komunikowania się w języku polskim i obcym, umiejętność samodzielnego myślenia i wnioskowania. Uczy samorządności, wykorzystanie technologii komunikacyjnych, zdrowego styl życia, pozyskiwania i przetwarzania informacji, komunikacji interpersonalnej, autoprezentacji radzenie sobie ze stresem i odpowiedzialności. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie umiejętności przydatne na kolejnym etapie kształcenia i/lub rynku pracy rozwija u uczniów Państwa szkoła? (7069) Tab.2 Numer Analiza 1 Cytaty Dyrektor wskazał rozwijane przez szkołę umiejętności Rozwijanie własnych zainteresowań, umiejętność przydatne uczniom na kolejnym etapie kształcenia korzystania z technologii komunikacyjnych, dokonywania krytycznej analizy danych, samokrytycyzmu odpowiedzialności, punktualności, rzetelności, poprawności językowej, umiejętności współpracy i współodpowiedzialności,. 39/53

Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Szkoły powinny kształtować postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego. Poznawanie zasad i rozumienie ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa stanowi element rozwoju. Świadomość tego, jak ważne jest przestrzeganie wspólnie ustalonych reguł, decyduje o sukcesie grup. Ważnym zadaniem szkoły jest tworzenie poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego, a także klimatu sprzyjającego uczeniu się. Poziom spełnienia wymagania: B Relacje pomiędzy członkami społeczności szkolnej oparte są na wzajemnym szacunku i zaufaniu, co sprzyja aktywnemu uczestnictwu uczniów w działaniach samorządu uczniowskiego. W szkole eliminuje się zagrożenia oraz wzmacnia zachowania właściwe, przez co uczniowie mają zapewnione bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. Nauczyciele oceniają skuteczność podejmowanych działań oraz modyfikują je w razie potrzeb. Obszar badania: Działania szkoły lub placówki zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne Działania szkoły zapewniają uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. Ankietowani uczniowie klas drugich w szkole czują się bezpiecznie podczas lekcji (wykres 1j), podczas przerw (wykres 2j), po zajęciach lekcyjnych na terenie szkoły (wykres 3j). Nikt nie zgłaszał kradzieży (wykres 5j), wymuszeń (wykres 6j), pobić (wykres 11j), choć zdarzały się przypadki umyślnego uderzenia (wykres 12j). W szkole odnotowano przypadki umyślnego zniszczenia prywatnej własności (wykres 4j), obrażania lub używania nieprzyjemnych przezwisk (wykres 7j), zachowania, które zostało odebrane jako nieprzyjemne (wykres 8j), obrażania przez Internet lub telefon komórkowy (wykres 10j), a także celowego wykluczenia z grupy (wykres 9j). Uczniowie uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że "szkoła nie jest tym miejscem, do którego nie chce się chodzić, to jest mój drugi dom, jest tu rodzinna atmosfera, tu nie można czuć się niebezpiecznie, nauczyciele nas wspierają nawet poza szkołą, nie czujemy się skrepowani", "nauczyciele pomagają nam w przygotowaniu do egzaminu CKE, dlatego nie stresujemy się egzaminem". Zdaniem pracowników niepedagogicznych (tab. 1), partnerów szkoły (tab. 2) oraz organu prowadzącego (tab. 3) w szkole zapewnia się każdemu uczniowi poczucie bezpieczeństwa. 40/53

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j 41/53

Wykres 5j Wykres 6j Wykres 7j Wykres 8j 42/53

Wykres 9j Wykres 10j Wykres 11j Wykres 12j 43/53

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób w szkole dba się o bezpieczeństwo uczniów? (6374) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 Bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne uczniów Cytaty Wpływ na bezpieczeństwo w szkole mają: monitoring w szkole i na zewnątrz, przeglądy stanu technicznego budynku, system alarmowy Nauczyciele współpracują z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Kaliszu, mają możliwość zapewnienia pomocy psychologicznej uczniom. W szkole organizowane są spotkania prewencyjne policją i strażą miejską, próbne ewakuacje. Podczas przerw nauczyciele dyżurują wraz z innymi pracownikami szkoły. Wszyscy pracownicy są przeszkoleni w zakresie udzielania pierwszej pomocy. Drzwi wejściowej do szkoły są zamykane, uczniowie zawsze przebywają pod opieką nauczyciela, po dyskotekach uczniów odbierają rodzice. W szkole nie ma przemocy, bo to co jest zgłaszane zwalczamy w zarodku. Mała szkoła ułatwia zachowanie bezpieczeństwa. 44/53

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Co Państwo wiedzą o bezpieczeństwie w tej szkole? Na ile uczniowie czuję się dobrze i bezpiecznie Państwa zdaniem? Na jakiej podstawie tak Państwo sądzą? (6373) Tab.2 Numer Treść odpowiedzi 1 Cytaty W opinii partnerów, szkoła jest miejscem, w którym Właściwa lokalizacja monitoringu wizyjnego Nauczyciele uczniowie czują się bezpiecznie pełnią dyżury międzylekcyjne i sprawują opiekę nad uczniami także poza szkołą, dzieci nie boją się rówieśników, dzieci czują się tu bardzo dobrze. tutaj pozbyli się leków. Dyrektor dokonuje przeglądu budynku (ppoż, sanitarny...). Uczniowie uczestniczą w ewakuacjach próbnych. By rozwiązywać problemy z zakresu bezpieczeństwa psychicznego, szkoła współpracuje z teatrem (zajęcia z arteterapii), filharmonią (uczą się właściwego zachowania i poprawnych nawyków podczas obcowania z kulturą), nie boja się zadawać pytań Każdy nauczyciel zna każde dziecko, u nikt ich nie wyśmiewa. Uczniowie pomagają sobie wzajemnie. Szkoła uczy właściwych zachowań w grupie, uczestnictwa w życiu społecznym. Gdyby tu nie było bezpiecznie, to w szkole nie byłoby uczniów. W szkole organizowane są spotkania z ratownictwa medycznego, spotkania z dietetykiem (bezpieczne diety i racjonalne odżywianie się). Uczniowie sami potrafią się kontrolować, są z sobą zżyci, wiedzą co jest dobrze postrzegane, sami dążą do własnego rozwoju, nie są zarozumiali. Potrafią z sobą rywalizować, współpracować i mobilizować się wzajemnie. W szkole panuje atmosfera rodzinna. Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Jakie informacje na temat bezpieczeństwa w szkole otrzymują Państwo jako organ prowadzący? Czy Państwo, jako organ prowadzący, podejmują jakieś działania w celu zwiększenia bezpieczeństwa w szkole? (7832) Tab.3 45/53

Numer Treść odpowiedzi 1 Cytaty Organ prowadzący utrzymuje ścisłą współpracę z Kaliskie Stowarzyszenie Oświatowe "Edukator" dyrektorem szkoły i wspiera go w działaniach w zakresie informacje o bezpieczeństwie w szkole ma przekazywane bezpieczeństwa uczniów oraz pracowników szkoły, na zabraniu Zarządu. Ponieważ członkami Zarządu są także pracownicy szkoły, dlatego wszystkie informacje dociera do nas błyskawicznie. Informacje o szkole są szybkie i rzetelne. W szkole nie ma Rady Rodziców. Mogą się oni wypowiadać jako członkowie Stowarzyszenia, choć udział w Stowarzyszeniu jest dobrowolny. Ustalamy z dyrektorem jakie czynniki mogące mieć wpływ na bezpieczeństwo, a w razie potrzeby finansujemy naprawy i remonty. Zawsze słuchamy opinii ekspertów, którzy sprawdzają stan techniczny budynku i wyposażenia, W szkole nie ma narkotyków. Nauczyciele w celu eliminacji zagrożeń wykorzystują informacje o niepokojących zjawiskach występujących w innych szkołach z Kuratorium Oświaty i Policji, analizują sytuację w szkole i w razie potrzeb podejmują stosowne działania prewencyjnie i profilaktyczne. Podczas korzystania z obiektów zewnętrznych, szkoła zapewnia bezpieczne przemieszczanie się uczniów (basen, filharmonia, biblioteka). Organizuje spotkania ze specjalistami na temat bezpieczeństwa, współpracuje z Policą i Strażą Miejską, realizuje zajęcia dotyczące cyberprzemocy, dostosowuje szkolne przepisy tak, by dzieci czuły się bezpiecznie, dlatego rodzice mają obowiązek odebrać dziecko po zajęciach. Przed szkołą jest bezpieczny parking dla pracowników szkoły. Każdego roku odbywa się próbna ewakuacja z udziałem Straży Pożarnej. Dzieci uczestniczą w ogólnopolskiej olimpiadzie promocji zdrowia i ratownictwa medycznego, uczestniczą w działaniach prewencyjnych i symulacyjnych. Nauczyciele uczestniczą w zajęciach ratownictwa medycznego. O mienie i stan bezpieczeństwa uczniów i pracowników dba także interwencyjna firma ochroniarska. Jako Zarząd dbamy o to, by wycieczki uczniowskie współorganizowały firmy zapewniające bezpieczny transport, noclegi i wyżywienie. Wspieramy pobyt dziecka w szkole z rodzin o niższych dochodach. Zapewniliśmy komfort nauczania poprzez instalację klimatyzacji klas. W szkole nie można sprzedawać niezdrowej żywności. W stowarzyszeniu jest ok. 44 osób w tym ok. 20 rodziców. St[...] 46/53

Obszar badania: Uczniowie współpracują ze sobą w realizacji przedsięwzięć będących wynikiem działań samorządu uczniowskiego W szkole tworzony jest klimat, dzięki któremu uczniowie, realizując przedsięwzięcia zaproponowane przez samorząd uczniowski, współpracują ze sobą. Większość ankietowanych uczniów uczestniczy w imprezach szkolnych, niemal połowa jest ich współorganizatorem, a dwoje z 35 badanych pracuje w radzie samorządu uczniowskiego (tab. 1). Nauczyciele wskazali działania będące wynikiem współpracy uczniów (tab. 2). Stwierdzili, że także uczniowie klasy pierwszej angażują się w życie szkoły i realizują zadania zaproponowane przez samorząd uczniowski, Dodali, że nauczyciele także uczestniczą w akcjach organizowanych przez samorząd, a na godzinach wychowawczych wspomagają uczniów (nadzorują, konsultują, organizują pomoce, poświęcają dowolną ilość czasu, chwalą postępy oraz inicjatywy dzieci). Wykres 1w 47/53