WOJEWODA MAZOWIECKI Warszawa, 25 maja 2017 r. WPS-S.431.2.2.2017.JS Pani Daniela Romańczuk Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jabłonnie Lackiej ul. Kubusia Puchatka 1 08-304 Jabłonna Lacka WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r., poz. 525) w związku z art. 6 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej ( Dz. U. z 2011 r. Nr 185, poz. 1092) oraz zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2017 kontrolerzy Wydziału Polityki Społecznej - Oddziału w Delegaturze - Placówce Zamiejscowej w Siedlcach Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie w składzie: Joanna Stepczuk starszy inspektor wojewódzki, Alicja Wojnowska starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach 22-23 marca oraz 3 kwietnia 2017 r. kontrolę problemową w kierowanym przez Panią Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Jabłonnie Lackiej, ul. Kubusia Puchatka 1, 08-304 Jabłonna Lacka. Przedmiot kontroli obejmował organizację i sposób realizacji przez gminę zadań wynikających z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów w zakresie prawidłowości oraz jakości działań aktywizujących wobec dłużników alimentacyjnych, które mają doprowadzić do wzrostu ściągalności należności wymienionych w art. 28 ust. 1 pkt 1-4 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2017 r., poz. 489). Kontrolą objęto okres 2015/2016 oraz 2016/2017 do dnia kontroli tj. 22 marca 2017 roku. Niniejszym, przekazuję Pani wystąpienie pokontrolne.
Na podstawie przeprowadzonej kontroli działalność Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jabłonnie Lackiej w zakresie organizacji zadań wynikających z ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2017 r., poz. 489) Wojewoda Mazowiecki ocenił pozytywnie pomimo uchybień, natomiast prawidłowość i jakość podejmowanych działań aktywizujących wobec dłużników alimentacyjnych Wojewoda Mazowiecki ocenił pozytywnie pomimo nieprawidłowości. 1. Organizacja realizacji zadania. W okresie objętym kontrolą tj. okresie świadczeniowym 2015/2016 oraz 2016/2017 r. do dnia kontroli, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jabłonie Lackiej działał na podstawie Statutu przyjętego Uchwałą Nr LV/283/2014 Rady Gminy w Jabłonnie Lackiej z dnia 30 października 2014 roku oraz Regulaminu Organizacyjnego wprowadzonego Zarządzeniem Nr 1/2015 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jabłonnie Lackiej z dnia 07.01.2015 roku. Z zapisów zawartych w Statucie oraz Regulaminie wynika, że Ośrodek realizuje zadania określone w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U z 2017 r., poz. 489). W strukturze organizacyjnej Ośrodka wyodrębnione zostało stanowisko inspektora ds. świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego. Do zadań realizowanych na tym stanowisku należy m. in.: - prowadzenie spraw z zakresu funduszu alimentacyjnego, - przyjmowanie wniosków od osób ubiegających się o fundusz alimentacyjny, - przeprowadzanie wywiadów alimentacyjnych i odbieranie oświadczeń majątkowych od dłużników alimentacyjnych, - występowanie z wnioskami do organów właściwych dłużnika o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego, - prowadzenie postępowań wobec dłużników alimentacyjnych. W kontrolowanym okresie realizacją ustawy zajmowała się osoba będące na stanowisku inspektora ds. świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego (1/4 etatu) oraz specjalisty pracy socjalnej (3/4 etatu). Ustalono, że osoba ta posiada stosowne upoważnienie Wójta Gminy Jabłonna Lacka do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych oraz prowadzenia postępowania wobec dłużników alimentacyjnych, przekazywania do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużników alimentacyjnych, postępowania w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego zgodnie z art. 12 i art. 8b i 8c ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
Kierownik Ośrodka posiada upoważnienie Wójta Gminy Jabłonna Lacka tylko do prowadzenia spraw z zakresu świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wydawania decyzji na podstawie art. 12 ust. 2 powyższej ustawy. Podczas czynności kontrolnych wyjaśnień udzielała Pani Marzena Kwiek specjalista pracy socjalnej, która została upoważniona przez Wójta Gminy Jabłonna Lacka do prowadzenia spraw oraz wydawania decyzji administracyjnych w szczególności: świadczeń rodzinnych, świadczeń wychowawczych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego i świadczeń z zakresu pomocy społecznej w czasie nieobecności w pracy Kierownika Ośrodka. Dokumentacja dotycząca realizacji ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów jest znakowana zgodnie z instrukcją kancelaryjną Ośrodka wprowadzoną Zarządzeniem Nr 1/2012 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jabłonnie Lackiej z dnia 06.03.2012 r. W Ośrodku prowadzone są rejestry zwrotów z funduszu alimentacyjnego od dłużników alimentacyjnych. 2. Prawidłowość podejmowanych działań wobec dłużników alimentacyjnych. W okresie świadczeniowym 2015/2016 Wójt Gminy Jabłonna Lacka był jednocześnie organem właściwym wierzyciela i dłużnika dla 6 dłużników i wyłącznie organem właściwym dłużnika dla 5 dłużników. W okresie świadczeniowym 2016/2017 Wójt Gminy był organem właściwym wierzyciela i dłużnika dla 5 dłużników i wyłącznie organem właściwym dłużnika dla 3 dłużników. W trakcie kontroli poddano analizie akta 15 dłużników alimentacyjnych w tym: - 6 dłużników, dla których Wójt Gminy Jabłonna Lacka był jednocześnie organem właściwym wierzyciela i dłużnika, - 4 dłużników, dla których Wójt Gminy był organem właściwym dłużnika, - 5 dłużników dla których Wójt Gminy był organem właściwym wierzyciela. Na podstawie sprawdzonej dokumentacji stwierdzono, że Ośrodek podejmował następujące działania wobec dłużników alimentacyjnych: Jako organ właściwy wierzyciela i dłużnika, po wydaniu decyzji o przyznaniu osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego, poinformował dłużników alimentacyjnych o przyznaniu osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz o wysokości zobowiązań wobec Skarbu Państwa, zgodnie z art. 27 ust. 7 pkt 1 i 3 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Jako organ właściwy wierzyciela występował z wnioskiem do organu właściwego dłużnika o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego w myśl art. 3 ust. 5 pkt 2
powyższej ustawy. Prowadził korespondencję z komornikiem w sprawie ustalenia miejsca przebywania dłużnika alimentacyjnego. Do wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego lub o przyłączenie się do postępowania egzekucyjnego organ właściwy wierzyciela dołączał ostateczną decyzję przyznającą świadczenie z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej oraz informację o rozpoczęciu realizacji decyzji, terminie wypłat świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wskazywał rachunek bankowy celem przekazywania wyegzekwowanych kwot zgodnie z art. 27 ust 8 pkt 2 i pkt 10 ustawy. Ośrodek przekazywał do biura informacji gospodarczej informację gospodarczą o zobowiązaniach dłużników, które powstały za okres dłuższy niż 6 miesięcy, w myśl art. 8a wyżej cyt. ustawy. Jako organ właściwy dłużnika Ośrodek przeprowadzał wywiady alimentacyjne i odbierał oświadczenia majątkowe od dłużników. Przekazywał komornikowi sądowemu i organowi właściwemu wierzyciela informacje o sytuacji dłużników pochodzące z wywiadów alimentacyjnych i oświadczeń majątkowych, jak również informacje o podjętych działaniach wobec dłużnika, stosownie do art. 5 ust. 1 i art. 6 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Zobowiązywał bezrobotnych dłużników alimentacyjnych do zarejestrowania się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy. Informował powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego. Sprawdzono 1 decyzję dotyczącą uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych wydaną w okresie świadczeniowym 2015/2016. Decyzja była wydana zgodnie z obowiązującymi przepisami art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23 ze zm.). Podpisana była przez Kierownika Ośrodka z upoważnienia Wójta Gminy. Decyzja posiadała zwrotne potwierdzenia odbioru decyzji, zgodnie z art. 39 kpa. oraz wydana była terminowo, tj. zgodnie z art. 35 kpa. Po wydaniu decyzji o uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych Ośrodek wysłał wniosek o ściganie za przestępstwo natomiast, nie wysłał wniosku do starosty o zatrzymanie prawa jazdy. W dokumentacji nie ma żadnej informacji z centralnej ewidencji kierowców, czy dłużnik posiada uprawnienia do kierowania pojazdami. W dokumentacji dwóch dłużników znajduje się wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art.209 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r Kodeks karny (Dz. U. z 2016 r.poz. 1137) wysłany do Prokuratury Rejonowej, natomiast dłużnikom nie została wydana decyzja dotycząca uznania za uchylających się od zobowiązań alimentacyjnych. W przypadku jednego dłużnika, do wniosku o ściganie za przestępstwo została dołączona decyzja o uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych wydana 29.10.2013 r. na podstawie, której Ośrodek wysyłał
wniosek o ściganie za przestępstwo oraz o zatrzymanie prawa jazdy (które zostało mu zwrócone). Natomiast w przypadku drugiego dłużnika, do wniosku została dołączona decyzja z 23.03.2015 r. na podstawie której Ośrodek również wysłał wniosek o ściganie za przestępstwo oraz zatrzymanie prawa jazdy, którego dłużnik nie posiada. Zgodnie z art. 5 ust. 3b pkt 1 i 2 wyżej cyt. ustawy jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika składa wniosek o ściganie za przestępstwo oraz po uzyskaniu z centralnej ewidencji kierowców informacji, że dłużnik alimentacyjny posiada uprawnienie do kierowania pojazdami, kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego wraz z odpisem tej decyzji. Stwierdzono, że Ośrodek nie prowadził niezwłocznie działań wobec dłużników alimentacyjnych przy wysyłaniu wezwań w celu przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego i odebrania oświadczenia majątkowego (u 7 dłużników w okresie świadczeniowym 2015/2016, u 1 w okresie 2016/2017), oraz przeprowadzeniu wywiadów alimentacyjnych dłużników i odbieraniu oświadczeń majątkowych (u jednego dłużnika w okresie świadczeniowym 2016/2017). Pani Marzena Kwiek wyjaśniła, że przyczyną nieprawidłowości dotyczących nie występowania z wnioskiem o zatrzymanie prawa jazdy było uzyskanie informacji telefonicznej o tym, że dłużnicy w tym czasie nie byli w ich posiadaniu. 3.Odsetek zwrotu należności wynikających z wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. W 2015 roku na wypłatę świadczeń z funduszu alimentacyjnego wydatkowana została kwota w wysokości 79 640,00 zł, natomiast kwota wyegzekwowana od dłużników alimentacyjnych wyniosła 12 797,16 zł. W 2016 roku na wypłatę świadczeń z funduszu alimentacyjnego wydatkowana została kwota 98 670 zł, natomiast kwota wyegzekwowana od dłużników alimentacyjnych wyniosła 14 845,17 zł. Wszystkie kwoty zwrócone zostały za pośrednictwem komornika. Procentowa kwota zwrotu należności od dłużników alimentacyjnych wyniosła: 16,06 % w 2015 r. oraz 15,04 % w 2016 r. W wyniku kontroli stwierdzono następujące uchybienia i nieprawidłowości. 1. Wójt Gminy Jabłonna Lacka nie upoważnił Kierownika Ośrodka do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych, prowadzenia postępowania i wydawania w tych
sprawach decyzji, a także do przekazywania do biura informacji gospodarczej informację gospodarczą o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego, o których mowa w art. 8b oraz 8c ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2017 r., poz. 489). 2. Nie wydawano decyzji o uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych pomimo wysłania wniosku o ściganie za przestępstwo określone w art.209 1 Kodeks karny (u dwóch dłużników), co było niezgodne z art. 5 ust. 3 pkt 1 cyt. ustawy. 3. Nie zawarto w dokumentacji 3 dłużników alimentacyjnych informacji z centralnej ewidencji kierowców o posiadaniu uprawnień do kierowania pojazdami, co było niezgodne art. 5 ust. 3b pkt 2 cyt. ustawy. 4. Nie prowadzono niezwłocznie działań wobec dłużników alimentacyjnych przy (u 7 dłużników w okresie świadczeniowym 2015/2016, u 1 w okresie 2016/2017) oraz przeprowadzeniu wywiadów alimentacyjnych dłużników i odbieraniu oświadczeń majątkowych (u jednego dłużnika w okresie świadczeniowym 2016/2017. Za stwierdzone uchybienia w zakresie organizacji zadania odpowiedzialność ponosi Pan Wiesław Michalczuk - Wójt Gminy Jabłonna Lacka. Natomiast za powstałe nieprawidłowości dotyczące podejmowanych działań wobec dłużników alimentacyjnych odpowiedzialność ponosi Pani Daniela Romańczuk- Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jabłonie Lackiej. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Panią do podjęcia następujących działań: 1. Wystąpić do Wójta Gminy o upoważnienie do podejmowania działań wobec dłużników alimentacyjnych, prowadzenia postępowania i wydawania w tych sprawach decyzji, a także do przekazywania do biura informacji gospodarczej informację gospodarczą o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego, o których mowa w art. 8b i 8c ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2017 r., poz. 489). 2. Każdorazowo przed wysłaniem wniosku o ściganie za przestępstwo określone w art.209 1 Kodeks karny wydawać decyzję o uznaniu dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych zgodnie z art. 5 ust. 3 pkt 1 cyt. ustawy. 3. Zawierać w dokumentacji dłużników alimentacyjnych informację z centralnej ewidencji kierowców o posiadaniu uprawnień do kierowania pojazdami zgodnie z art. art. 5 ust. 3b pkt 2 cyt. ustawy.
4. Podejmować działania bez zbędnej zwłoki, przy: - wysyłaniu wezwań w celu przeprowadzenia wywiadu alimentacyjnego i odebrania oświadczenia majątkowego, - przeprowadzaniu wywiadów alimentacyjnych i odbieraniu oświadczeń majątkowych. Jednocześnie informuję, że na podstawie art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze oraz zobowiązuję Panią do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie realizacji zaleceń i wniosków pokontrolnych. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Marcin Wodziński p.o. Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Pan Wiesław Michalczuk Wójt Gminy Jabłonna Lacka ul. Klonowa 14 08-304 Jabłonna Lacka