Przedmiotowy System Oceniania z Języka Angielskiego dla klas 4-6 w Szkole Podstawowej nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II w Kołobrzegu na rok szkolny 2015/16 Zasady PSO 1.Wymagania edukacyjne są zgodne z nową podstawą programową z języka obcego dla II etapu edukacyjnego zatwierdzonego przez MEN 15 stycznia 2009 r. w Dzienniku Ustaw Nr 4, poz. 17. 2. Zasady PSO są zgodne z zasadami Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania. 3. Stosuje się dwa poziomy wymagań: podstawowy i ponadpodstawowy. 4. Obowiązuje sześciostopniowa skala ocen, lecz przy ocenach cząstkowych dopuszczalne jest stosowanie plusów (+) i minusów (-). 5. W przypadku krótkich zadań domowych (ćwiczenia w zeszytach ćwiczeń), a także aktywności ucznia na lekcjach stosuje się zasadę sumowania zdobytych plusów, załączone w metodach sprawdzania osiągnięć zamieszczonych poniżej. 6. Sprawdziany i prace klasowe są obowiązkowe. W przypadku losowej nieobecności uczeń zalicza pracę na zajęciach dodatkowych w terminie 2 tygodni od powrotu do szkoły. 7. Uczeń, który otrzymał ze sprawdzianu lub pracy klasowej ocenę dopuszczającą lub niedostateczną ma prawo do jednokrotnego jej poprawienia w terminie 2 tygodni, po uprzednim zgłoszeniu do nauczyciela. Ocena z poprawy wpisywana jest zamiast oceny poprzedniej. 8. W przypadku innych ocen możliwość poprawy trzeba uzgodnić z nauczycielem, który w określonych okolicznościach może wyrazić na to zgodę. 9. Uczeń ma obowiązek odrabiać prace domowe w ćwiczeniach, zeszycie lub na kartkach, w zależności od zaleceń nauczyciela. Brak prac domowych podlega ocenie wg zapisu w metodach sprawdzania. 10. Ocena aktywności ucznia na lekcji może być zarówno pozytywna jak i negatywna w przypadku, gdy nie wykonuje on ćwiczeń ustnych czy pisemnych, nie uważa, czy dekoncentruje uwagę innych. 11. Uczeń ma prawo 3 razy w semestrze zgłosić przed lekcją nieprzygotowane do zajęć lekcyjnych bez ponoszenia konsekwencji. Nieprzygotowanie to brak pracy domowej, podręcznika, zeszytu. Prawo to nie zwalnia ucznia z aktywnego uczestniczenia w lekcji. Nie dotyczy to lekcji powtórzeniowych i testów. 12. Ocenione prace klasowe i sprawdziany są udostępnione uczniowi do wglądu, następnie są przechowywane przez nauczyciela do końca każdego roku szkolnego. 13. Rodzice ( prawni opiekunowie ) sprawdzone i ocenione prace pisemne mogą otrzymać do wglądu podczas spotkań z nauczycielem. 14. Ocenę śródroczną ustala się na podstawie wszystkich ocen cząstkowych jako średnią ważoną. 15. Sposób obliczania średniej ważonej polega na traktowaniu poszczególnych ocen jako wielokrotności ocen elementarnych: Waga 1 praca domowa, aktywność/praca na lekcji, referat, recytacja;
Waga 2 kartkówka, odpowiedź ustna, Waga 3 sprawdzian z działów, próbne testy kompetencji klas VI, testy diagnostyczne, konkursy szkolne; Waga 4 laureaci konkursów wojewódzkich, ogólnopolskich, powiatowych, międzyszkolnych, test kompetencji właściwy, ocena semestralna. 16. Oceny wystawione przez nauczyciela są jawne zarówno dla uczniów, jak i rodziców. Uzasadnienie oceny może mieć formę informacji ustnej, pisemnej, recenzji lub oceny opisowej. Nauczyciel motywuje ocenę i wskazuje możliwości poprawy. 17. Co najmniej raz w semestrze nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do jego pracy, który zawiera wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów jego pracy, wskazuje to, co wymaga poprawienia, daje wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić tę konkretną pracę oraz w jakim kierunku powinien dalej pracować. Informacja zwrotna powinna być ściśle związana z kryteriami sukcesu określonymi przed zleceniem zadania. Ocena kształtująca nie jest wyrażona stopniem. 18. Warunki i tryb uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych ( 21 WSO). 19. Egzamin klasyfikacyjny ( 22 WSO). 20. Egzamin sprawdzający ( 23 WSO). 21. Egzamin poprawkowy ( 25 WSO). Obszary aktywności podlegające ocenianiu 1. Wypowiedzi ustne: - umiejętność zareagowania na to, co mówi druga osoba - krótka wypowiedź jedno- lub kilkuzdaniowa - dłuższa wypowiedź (z możliwością wcześniejszego przygotowania): prezentacja, speech, opowiadanie 2. Wypowiedzi pisemne: - wykonywanie określonych zadań i ćwiczeń, układanie zdań - redagowanie krótkich form wypowiedzi: zaproszenie, notatka, kartka pocztowa, życzenia, odpowiedź na pytanie - redagowanie dłuższych form wypowiedzi (ok. 100 150 słów) na zadany temat, również wg tekstu modelowego - projekty, plakaty 3. Rozumienie tekstu czytanego i rozumienie ze słuchu - rozwiązywanie zadań typu prawda / fałsz - odpowiedzi na pytania - uzupełnianie tabelek i diagramów Metody sprawdzania osiągnięć 1. Ocena wypowiedzi ustnych - płynność wypowiedzi - poprawność językowa - wymowa - umiejętność podtrzymania rozmowy, reagowania na wypowiedź (dotyczy dialogów)
2. Ocena z różnych form prac pisemnych, wykonywanych w klasie i w domu 1) Ćwiczenia wykonywane w domu: - za każde zadanie domowe poprawnie odrobione uczeń może otrzymać ocenę cząstkową bardzo dobrą (5) - nieodrobione zadanie zostanie odnotowane przez nauczyciela, a uczeń ma obowiązek nadrobić je w ciągu dwóch tygodni od pierwotnie obowiązującej daty,w przeciwnym razie otrzyma ocenę niedostateczną, 2) Teksty redagowane w domu i na lekcjach - zgodność z tematem i zawartość - kompozycja i styl - gramatyka i składnia - poprawność leksykalna - ortografia i interpunkcja 3. Ocena aktywności na lekcjach: - za widoczną aktywność na lekcji, z przewagą poprawnych wypowiedzi uczeń otrzymuje plus (+); za 3 plusy wpisywana jest ocena bardzo dobra (5). - uczeń może otrzymać ocenę bardzo dobrą w przypadku wyróżniającej aktywności. - za brak aktywności na lekcji, przejawiający się nie uczestniczeniem w zadaniach, rozpraszaniem uwagi swojej i innych, a w konsekwencji niemożnością udzielenia odpowiedzi, uczeń może otrzymać minus (-), a za trzy minusy otrzyma dodatkową pracę domową. 4. Ocena z kartkówek (nie muszą być zapowiadane wcześniej ) sprawdzających wiadomości z ostatnich lekcji: - słownictwo - poznane struktury gramatyczne 5. Ocena ze sprawdzianów i prac klasowych 1) Sprawdziany i prace klasowe mają formę testu pisemnego z różnymi formami zadań 2) Sprawdziany (Progress Test) odbywają się po zakończeniu jednostki dydaktycznej w podręczniku i obejmują 1 lub 3 ROZDZIAŁY.Mają one na celu sprawdzenie postępów ucznia w zakresie określonego materiału. Sprawdziany zapowiadane są z tygodniowym wyprzedzeniem a ich data wpisywana jest do dziennika. 3) Nauczyciel może wystawić odrębne oceny z części składowych sprawdzianu: GRAMATYKA i SŁOWNICTWO, CZYTANIE, PISANIE, SŁUCHANIE 4) Prace klasowe mają na celu przekrojowe sprawdzenie wiedzy oraz umiejętności ucznia i mogą być przeprowadzane przed klasyfikacja śródroczną i końcowo roczną. Zapowiadane są z wyprzedzeniem dwutygodniowym. 6. Ocena z projektów jest oceną indywidualną ucznia lub za pracę w grupie. Z uwagi na to, iż projekty mają również charakter pracy plastycznej, ocena może być dwuskładnikowa: za poprawność językową (zasadnicza wartość) oraz za walory estetyczne. 7. Ocena za zadania dodatkowe 1) Ocena za zadania dodatkowe wykonane przez ucznia nie może być niższa od oceny dobrej (4); może być również zaznaczona tylko plusem (+). 2) Oceny dodatkowe za udział w konkursach otrzymuje uczeń zgodnie z przyjętymi ustaleniami i progami osiągnięć ustalonymi przez nauczycieli. Nie wynika ona z samego przystąpienia do konkursu. 3) Uczeń może otrzymać dodatkową ocenę cząstkową (5 lub 6) również za aktywne uczęszczanie na kółko języka angielskiego. Kryteria oceniania osiągnięć uczniów Podział poziomów wymagań na podstawowy (P) i ponadpodstawowy (PP), zgodnie z przyjętymi kategoriami celów nauczania wg prof. Niemierki, uwzględnia zapamiętywanie wiadomości, ich rozumienie oraz zastosowanie w sytuacjach typowych. Uczeń spełniający standardy poziomu podstawowego może otrzymać najwyżej ocenę dostateczną, a na poziomie PP od oceny dobrej wzwyż. Ze szczegółowymi wymaganiami na poziom P i PP nauczyciel zapoznaje uczniów (i rodziców) na początku każdego roku szkolnego na podstawie
Planów Wynikowych. Sprawdziany i prace klasowe muszą zawierać 50-60% zadań z poziomu podstawowego i 40 50% zadań z poziomu ponadpodstawowego. W ocenie z tych prac przyjmuje się następujący przelicznik procentowy: 91 100% - bardzo dobry (5- / 5) 71 90% - dobry (4- / 4 / 4+) 51 70 % - dostateczny (3- / 3 / 3+) 31 50 % - dopuszczający (2- / 2 / 2+) poniżej 30% - niedostateczny (1) Ocenę celującą SEMESTRALNĄ może otrzymać uczeń, który spełnił następujące kryteria: spełnia wszystkie wymagania na ocenę bardzo dobrą wykazuje się wysoką aktywnością na zajęciach prezentuje wysoki poziom wypowiedzi ustnych i pisemnych (odpowiednio do poziomu grupy) wykonuje zadania dodatkowe (np. samodzielne prace pisemne) uczestniczy w konkursach przedmiotowych i osiąga dobre wyniki uczestniczy w zajęciach kółka angielskiego (warunek niekonieczny). Kryteria wymagań w stosunku do uczniów z dysfunkcjami powinny uwzględniać wynikające z nich trudności i zalecenia zawarte w opinii poradni pedagogiczno psychologicznej. Dla uczniów posiadających opinię/orzeczenie z poradni psychologiczno-pedagogicznej o dostosowaniu poziomu nauczania ze wszystkich przedmiotów: 0% - 20% - ocena niedostateczna 21% - 40% - ocena dopuszczająca 41% - 60% - ocena dostateczna 61% - 80% - ocena dobra 81% - 100% - ocena bardzo dobra Formy dokumentowania osiągnięć i przekazywania informacji zwrotnej przyjęto zgodnie z zasadami zawartymi w WSO. DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH DO INDYWIDUALNYCH POTRZEB PSYCHOFIZYCZNYCH I EDUKACYJNYCH UCZNIA 1. Zasady ogólne Dostosowanie wymagań powinno dotyczyć głównie form i metod pracy z uczniem, zdecydowanie rzadziej treści nauczania nie może polegać na takiej zmianie treści nauczania, która powoduje obniżanie wymagań wobec uczniów z normą intelektualną nie oznacza pomijania haseł programowych, tylko ewentualne realizowanie ich na poziomie wymagań koniecznych lub podstawowych
nie może prowadzić do zejścia poniżej podstawy programowej, a zakres wiedzy i umiejętności powinien dać szansę uczniowi na sprostanie wymaganiom kolejnego etapu edukacyjnego. Podstawa prawna: - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (z późniejszymi zmianami z dn. 17.11.2010 r.). - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. Języki obce -j. angielski 1) Uczniowie z dysleksją niewymaganie od ucznia głosnego czytania przy klasie nowego tekst, wyznaczanie dłuższego czasu na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji, szczególnie podczas samodzielnej pracy lub testów, udzielanie pomocy w ich odczytaniu w miarę potrzeby, ze względu na trudności w rozumieniu treści, szczególnie podczas samodzielnej pracy z tekstem, wcześniejsze zalecanie przeczytania tekstu w domu, wydłużanie czasu pracy, częstsze sprawdzanie zeszytów szkolnych ucznia, wcześniejsze ustalenie sposobu poprawiana błędów, czuwanie nad wnikliwą ich poprawą, ocenianie nie tylko poprawności, ale i sposobu wykonania prac, udzielanie pomocy w przygotowaniu się do pisania kartkówki poprzez podanie uczniowi trudniejszych wyrazów, nawet wybranych zdań, które w nim wystąpią; przygotowywanie kartkówki w formie tekstów z lukami, indywidualne organizowanie kartkówek, indywidualne omawianie błędów, nieobniżanie ocen za błędy ortograficzne i graficzne w wypracowaniach, dawanie większej ilości czasu na prace pisemne, sprawdzanie czy uczeń dokończył notatkę z lekcji, sporządzanie gotowych notatek, częstsze sprawdzanie wiedzy w formie odpowiedzi ustnych, wyrażenie zgody na wykonywanie prac pisemnych (lub ich części) na komputerze, Stosować pomoce audiowizualne: taśmy, obrazki, filmy, mapy, diagramy. Pokazywać uczniom różne sposoby zapamiętywania słówek, robienia notatek itp. Zalecać słuchanie tekstów w domu. Zachęcać do stałego używania słownika z wykorzystaniem planszy z alfabetem ( stała pomoc na ławce). Używać kolorów dla wzmocnienia wrażeń wzrokowych. Oznaczyć etykietami przedmioty w klasie. Na tablicy pisać wyraźnie, dużymi literami. Nowe słówka wprowadzać odgrywając scenki i dialogi.
Wprowadzać w tok nauki formy zabawowe: gry, quizy, piosenki. Oceniać przede wszystkim poprawność wypowiedzi ustnych i strony merytorycznej prac pisemnych. Powinno się stosować dodatkowo ocenę opisową. 2 ) Uczniowie z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim ograniczenie instrukcji słownych na rzecz wprowadzania słowno-pokazowych, stosowanie wielu powtórzeń udzielanych instrukcji i stałe utrwalanie zapamiętanych treści, stały nadzór, gdyż uczniowie ci szybciej się nużą, z chwilą występowania trudności łatwo rezygnują i mają tendencję do pozostawiania niedokończonej pracy, przywiązywanie wagi do specjalnych bodźców pozytywnych w formie pochwały, zachęty, nagrody, nieustanne motywowanie do dalszych działań poprzez stosowanie różnego rodzaju wzmocnień, okazywanie aprobaty, pochwały dla podejmowanego wysiłku i akceptacji, pozwalające na budowanie pozytywnego obrazu siebie, wzmacnianie procesu uczenia się przez stosowanie metod aktywizujących, wdrażanie uczniów do samodzielności, ukazywanie uczniom związku między wiedzą nabywaną podczas zajęć a jej praktycznym wykorzystywaniem w różnych sytuacjach życia codziennego. Formy dostosowania wymagań edukacyjnych z poszczególnych przedmiotów można także zaczerpnąć z dostosowań edukacyjnych dla uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna. 3 ) Uczniowie o inteligencji niższej niż przeciętna zmniejszenie ilości, stopnia trudności i obszerności zadań w trakcie lekcji i w ramach zadań domowych, dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytywanie zgodnie z ustalonym zakresem i terminem, wydłużanie czasu na odpowiedź, wprowadzenie dodatkowych środków dydaktycznych, np. ilustracji, prezentacji multimedialnych czy audiowizualnych, odwoływanie się do znanych sytuacji z życia codziennego, częste podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy w celu udzielania dodatkowej pomocy, wyjaśnień, sprawdzenia poprawności pracy, zezwalanie na dokończenie w domu niektórych prac wykonywanych na lekcjach oraz odpowiednia ich kontrola i ocena, wyznaczanie większej ilości czasu i powtórzeń na opanowanie materiału, udzielanie pomocy przez nauczyciela w formie dodatkowych syntetycznych notatek z danego zakresu materiału, 4 ) Uczniowie słabo słyszący i niesłyszący nie wymagać, by uczeń czytał głośno przy klasie nowy tekst, dawać więcej czasu na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji, szczególnie podczas samodzielnej pracy lub testów, w miarę potrzeby pomagać w ich odczytaniu raczej nie angażować do konkursów czytania
uwzględniać trudności w rozumieniu treści, szczególnie podczas samodzielnej pracy z tekstem, dawać więcej czasu, instruować lub zalecać przeczytanie tekstu wcześniej w domu częściej sprawdzać zeszyty szkolne ucznia, ustalić sposób poprawy błędów, czuwać nad wnikliwą ich poprawą, oceniać poprawność i sposób wykonania prac pisanie ze słuchu zastąpić inną formą ćwiczeń (rozsypanka wyrazowa uzupełnianie luk w tekście, porządkowanie loteryjki gramatyczno-ortograficznej). 5 ) Uczniowie słabo widzący i niewidzący udostępnianie wszystkich materiałów, w tym także sprawdzających wiedzę, w wersji optycznej dostosowanej do potrzeb ucznia (np. odpowiedni rozmiar czcionki), stosowanie kolorowych podkreśleń w tekście w celu ułatwienia orientacji (po wcześniejszym sprawdzeniu czy taka forma odpowiada uczniowi), zwracanie uwagi na szybką męczliwość dziecka związaną ze zużywaniem większej energii na patrzenie i interpretację informacji uzyskanych drogą wzrokową wydłużanie czasu na wykonanie określonych zadań, przygotowywanie gotowych notatek do wklejenia do zeszytu, dopuszczenie przygotowywania prac pisemnych na komputerze, umożliwienie korzystania z potrzebnych urządzeń wspomagających (lupa, kolorowe folie, zakładka z okienkiem) i dbanie o korzystanie z nich, w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego trafności doznań wzrokowych, głośne odczytywanie zapisów z tablicy, kontrolowanie zapisów prowadzonych w trakcie lekcji w zeszycie w celu eliminowania ewentualnych błędów, różnicować formy sprawdzania wiadomości, przewaga odpowiedzi ustnych nad pisemnymi, stosowanie komentarza ustnego, uściślającego czynności nauczyciela, zezwolenie uczniowi na podchodzenie do tablicy celu sprawdzenia zapisanego tekstu, stosowanie zasady: blisko i z możliwością dotyku, wydłużenie czasu prac pisemnych. 6 ) Uczniowie z autyzmem zastosowanie zaleceń zawartych w indywidualnych programach terapeutycznych, porządkowanie sposobu uczenia się, dzielenie zadań na mniejsze etapy, aby były one dla dziecka jasne i możliwe do wykonania z minimalna liczbą błędów, wykorzystywanie obrazków, piktogramów, zdjęć przedstawiających sekwencję zdarzeń lub zadań do wykonania, jasne określanie oczekiwań wobec ucznia, udzielanie dodatkowych, konkretnych i szczegółowych wskazówek co do sposobu wykonania zadania, nagradzanie każdej dobrze wykonanej części zadania, umożliwienie uczniowi odłączenie się od grupy, zrelaksowanie się i wyciszenie negatywnych emocji wywołanych określoną sytuacja lub zadaniem, wykorzystywanie w procesie nauczania mocnych stron uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem preferowanego stylu poznawania i zapamiętywania, i równoczesnym kompensowaniu pozostałych, dostosowanie sposobu sprawdzania wiadomości do jego możliwości komunikacyjnych oraz specyfiki funkcjonowania (przy odpytywaniu ustnym stawianie dodatkowych pytań, stosowanie testów, wydłużanie czasu na udzielenie odpowiedzi),
7 ) Uczniowie z niepełnosprawnością ruchową większe niż standardowo użycie w edukacji środków informatycznych i materiałów poglądowych, zmniejszenie ilości, stopnia trudności i obszerności zadań w trakcie lekcji i w ramach zadań domowych, dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytywanie zgodnie z ustalonym zakresem i terminem, wydłużanie czasu na odpowiedź, przeczytanie fragmentu tekstu. kształtowanie motywacji do samodzielnego funkcjonowania i uczestnictwa w życiu społecznym, rozwijanie podstawowych umiejętności społecznych, przygotowywanie dla ucznia gotowych do wklejenia notatek zawierających najistotniejsze informacje z lekcji, wydłużanie czasu pracy lub dawanie mniejszej ilości zadań do wykonania, stosowanie większej ilości powtórzeń w celu utrwalenia materiału, dzielenie materiału na mniejsze partie, w miarę możliwości (jak najczęściej) zastąpienie formy pisemnej formą ustną przy sprawdzaniu materiału, umożliwienie przygotowania dłuższych prac pisemnych przy użyciu komputera, informowanie z wyprzedzeniem o planowanym terminie i zakresie testu (przygotowanie przykładowych lub pomocniczych pytań, zdań), 8 ) Uczniowie z ADHD wzmacnianie wszelkich przejawów pożądanego zachowania, stosowanie reguł zrozumiałych dla dziecka, stosowanie jasnego systemu kar i nagród, konsekwencja w postępowaniu, wyciąganie konsekwencji pozytywnych i negatywnych bez odsuwania ich w czasie, przekazywanie treści w jasnej, krótkiej formie, dostosowanie wymagań do aktualnych możliwości dziecka, eliminowanie z otoczenia, w miarę możliwości, bodźców rozpraszających uwagę ucznia, zapewnienie odpowiedniego miejsca w klasie, postępowanie zgodnie z wcześniejszym planem, unikanie sytuacji, w których uczeń mógłby się poczuć zaskoczony, organizowanie pracy w oparciu o krótkie, urozmaicone zadania i formy aktywności, wydawanie poleceń sformułowanych w krótkie, jasne zdania, stosowanie dodatkowych symboli porządkujących lub ułatwiających uczniowi zorientowanie się, co powinien robić w danym czasie (np. piktogramy), włączanie do pracy w grupie, stosowanie notatek z lukami, lub przygotowywanie syntetycznych notatek dla ucznia, gdy zakres materiału jest większy, dostosowanie formy testu, np. zapisywanie na kartce tylko jednego zadania, by nie zniechęcać ucznia ich ilością, częściej sprawdzać wiedzę w formie wypowiedzi ustnych, umożliwienie dziecku odniesienia małych sukcesów,
spokojne i konsekwentne postępowanie, ograniczenie do minimum zbędnych bodźców, organizowanie przerw w pracy, powierzanie dodatkowych, odpowiedzialnych funkcji, sprzyjających rozładowaniu ruchowemu, unikanie współzawodnictwa, niekaranie bezczynnością, ustalenie wraz z rodzicami/ opiekunami jednolitego kierunku działań i informowanie na bieżąco o stosowanych środkach zaradczych, udzielanie pomocy w przygotowaniu się do pisania kartkówki poprzez podanie uczniowi trudniejszych wyrazów, nawet wybranych zdań, które w nim wystąpią; przygotowywanie kartkówki w formie tekstów z lukami, indywidualne omawianie błędów, nieobniżanie ocen za błędy ortograficzne i graficzne w wypracowaniach, dawanie większej ilości czasu na prace pisemne, sprawdzanie czy uczeń dokończył notatkę z lekcji, sporządzanie gotowych notatek, częstsze sprawdzanie wiedzy w formie odpowiedzi ustnych, wyrażenie zgody na wykonywanie prac pisemnych (lub ich części) na komputerze, 9 ) Uczniowie z zaburzeniami ruchowymi i manualnymi oceniać przygotowanie ucznia do zajęć, jego zaangażowanie i chęć działania, nie oceniać zeszytów od strony graficznej, sporządzać dla ucznia notatki z lekcji, kiedy zapis jest stosunkowo obszerny lub stosować teksty z lukami (GAPS) 10 ) Uczniowie z poważnymi zaburzeniami w komunikowaniu się. W pracy z dziećmi z mutyzmem najważniejsze jest: zwiększenie ich poczucia własnej wartości, dodanie im odwagi i śmiałości i pokonanie ich lęku przed kontaktem werbalnym, zachęcanie dzieci do coraz bardziej rozbudowanych wypowiedzi, poczynając najczęściej od liczenia, akceptowanie zachowań dzieci i powstrzymywanie się przed krytyką i gniewem w stosunku do nich, chwalenie dzieci za każde wypowiadane przez nie słowo, co podnosi ich poczucie własnej wartości i zachęca do dalszego mówienia, dążenie do uzyskania spontanicznych wypowiedzi dziecka i podtrzymania mówienia, kiedy nie będzie już ono nagradzane OPRACOWANIE : Nauczyciele języka angielskiego Bartosz Stępień Paweł Krejer Adriana Waleriańczyk