TEATR BLIŻEJ DZIECKA Wiemy nie od dziś, że dziecko uczy się kontaktu ze sztuką już od wczesnego dzieciństwa. Wrodzona wrażliwość pozwala mu żywo reagować na melodyjność głosu matki i śpiewane przez nią kołysanki. Później słucha poezji, prozy, odwiedza wraz z rodzicami pierwsze wystawy, zaczyna interesować się ilustracją w książce, a następnie samą treścią bajki. Niekiedy idzie z rodzicami do teatru. Bogactwo wrażeń, jakich dziecko doznaje w dzieciństwie, wpływa na jego wrażliwość i plastyczność w odbiorze sztuki. Rolą dorosłego jest odkryć w dziecku bogactwo wrażliwości i pozwolić mu się rozwijać, kształtować. Wiadomo już, jak znaczący wpływ ma muzyka, plastyka, teatr na rozwój osobowości dziecka. Percepcja dzieł sztuki jest zależna od dotychczasowych doświadczeń. Bezsprzecznie dzieło plastyczne czy teatralne pozostawia w dziecku ślad w postaci nowych doświadczeń, spostrzeżeń, poszerzania wiedzy, ciekawości, wrażliwości. Znacznie większy wpływ na rozwój dziecka ma samodzielne uczestnictwo od najmłodszych lat w tworzeniu dzieła. Istotne znaczenie dla rozwoju wyobraźni dziecka mają miedzy innymi zajęcia plastyczne. Bogactwo technik, duża swoboda, delikatne ukierunkowanie,
wspieranie przez nauczyciela pobudza fantazję dziecka, rozwija pozytywne emocje, zaspokaja potrzebę tworzenia, bliskości, uznania, działania, poczucia wspólnoty. Plastyka ma szczególne znaczenie w spełnianiu funkcji terapeutycznej. Dziecko w sposób nieszkodliwy może oczyścić organizm uzewnętrzniając swoje negatywne emocje w postaci wytworu. Wśród wielu rodzajów zabaw, jakie się odbywają w przedszkolu, niewątpliwie ważną rolę odgrywają tzw. zabawy fikcyjne, podczas których dzieci wykonują określone czynności, przyjmują na siebie różne role. Wraz z wiekiem dziecka rozwija się jego orientacja w otaczającym świecie. Wzbogaca się także aktywność, która przybiera coraz to nowe formy, przechodząc stopniowo w świadomą celu twórczość, czyli tzw. zabawy dramatyczne. Odgrywają one dużą rolę w rozwijaniu zdolności myślenia i mowy, a także twórczej wyobraźni i fantazji. Uczą dzieci samokontroli, współdziałania. Pozwalają im pogłębić swoje doświadczenia, dostrzec własne umiejętności i możliwości. Dziecko w zabawach dramatycznych bardzo chętnie utożsamia się z przedstawionymi przez siebie postaciami. Inną, niemniej ważną i ciekawą formą tworzenia, są dziecięce teatry. Zabawy tematyczne niekiedy przekształcają się w wielkie dziecięce przedstawienia z wykorzystaniem rekwizytów i kostiumów. Wystawiona przez dzieci inscenizacja jest najczęściej efektem długotrwałej pracy nauczyciela z dziećmi. Aby mali aktorzy mogli odegrać swoje role, nie wystarczy nauczyć ich tekstu, Podstawą jest poznanie dziecka, rozwijanie u niego takich cech, jak: odwaga, pewność siebie, wytrwałość. Ważnym elementem jest znajomość własnych możliwości twórczych, a co za tym idzie - znajomość możliwości dzieci, zauważenie i wydobycie tego, co najlepsze, dążenie do samopoznania przez dziecko pod rozważnym kierunkiem nauczyciela. Dziecko rozluźnione, wyciszone, czujące oparcie w wychowawcy, ma większy potencjał
twórczy. Już 3-4-letnie dzieci mogą tworzyć własne opowiadania, bajki, rymowanki, obmyślać początek lub zakończenie historyjki, naśladować zachowanie bohatera z utworu. Gdy dostarczymy mu materiału w postaci znajdujących się w domu ubrań i przedmiotów, przeznaczymy na ten cel starą walizkę lub pudło tekturowe i wyznaczymy teren do zabaw oraz od czasu do czasu przyjmiemy rolę zainteresowanego sztuką widza, to na efekty rozwoju dziecka w tym zakresie nie będziemy długo czekać. Początkowo dzieci naśladują proste czynności z życia codziennego lub zachowanie bohatera utworu, z czasem zaczynają same tworzyć swoje dzieła sztuki. Na wyobraźnię dziecka znaczny wpływ ma ruchomość przedstawionego obrazu, dlatego różnorodność form teatralnych w postaci teatrzyków kukiełkowych, pacynek, lalek witrażowych, teatru cieni, pantomimy, marionetek, inscenizacji w żywym planie - rozwija ciekawość poznawczą i zainteresowania dzieci teatrem. Dzieci 5-6 - letnie opierając się na własnych doświadczeniach potrafią odegrać krótkie scenki dramatyczne na podany temat lub będące tworem własnej wyobraźni. Z wielką radością podejmują samodzielne zabawy w teatr, przydzielając sobie poszczególne role, wykorzystując dostępne materiały i symboliczne rekwizyty. Miałam okazję obserwować radość z kreowania nałożonych sobie przez dzieci ról, obmyślania bajek do słuchanej muzyki, odgrywania scenek dramatycznych do słuchanej bajki z wykorzystaniem kostiumów i rekwizytów, wspólnego obmyślania pantomimy do treści poznanych utworów literatury dziecięcej. Jak widać edukacja teatralna dzieci stanowi ważną sferę w pracy przedszkola. Dlatego celem naszej pracy jest odpowiednie i umiejętne pokierowanie wychowaniem teatralnym dzieci, co sprawi, iż nasze
dzieci w przyszłości wyrosną na dojrzałych odbiorców sztuki, takich, którzy nie będą potrafili żyć bez teatru, opery czy muzeum. Opracowała: mgr Hanna Ptak wychowawca 4,5-latków Krasnoludki