Wstęp do polityki UE dot. infrastruktury transportowej i jej rewizji 28 lutego 2012 1
Podstawa prawna Traktat o Unii Europejskiej (Dz.U. z 2004 r., Nr. 90, poz. 864/30) Art. 3 cel UE to wspieranie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej oraz solidarność pomiędzy Państwami członkowskimi Traktat o funkcjonowaniu UE (Dz.U. z 2004 r., Nr 90, poz. 864/2) Art.4 kompetencje dzielone pomiędzy Unię a państwa członkowskie spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna Art. 170 sieci transeuropejskie - w ramach systemu wolnych i konkurencyjnych rynków działanie Unii zmierza do sprzyjania wzajemnym połączeniom oraz interoperacyjności sieci krajowych, jak również dostępowi do tych sieci. Szczególna potrzeba łączenia wysp, regionów zamkniętych i peryferyjnych z centralnymi regionami Unii. Art. 174 178 - państwa członkowskie prowadzą swoje polityki gospodarcze i koordynują je w taki sposób, aby osiągnąć cele dotyczące spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej 2
Cel ogólny jest jasny I filar unia gospodarcza / zmniejszenie dysproporcji pomiędzy regionami Wspólnoty / wyrównanie szans ekonomicznych regionów Cele szczegółowe Dlaczego? - konwergencja (najwięcej - 82% wydatków na politykę spójności kolor czerwony na mapie) - wzrost konkurencyjności - europejska współpraca terytorialna Bo to się po prostu wszystkim opłaca (szybkość wymiany towarowej, korzyści również dla płatników netto UE, zadowoleni obywatele, konkurencyjność Wspólnoty na rynku światowym) 3
Narzędzia polityki spójności w sektorze transportu -Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego od 1975 r. (od maja 2004 r. dla Polski) - Fundusz Spójności od 1994 r. (od maja 2004 r. dla Polski) -Pożyczki i gwarancje Europejskiego Banku Inwestycyjnego - Budżet TEN-T (rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 680/2007 z dnia 20 czerwca 2007 r. ws. zasad pomocy finansowej TEN-T oraz TEN-E) Inicjatywa KE na perspektywę finansową 2014 2020: - Connecting Europe Facility - mechanizm Łącząc Europę 4
Polityka spójności w Polsce Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007 2013 85,6 mld euro, z tego budżet UE - 67,3 mld euro w tym TRANSPORT 24,5 mld euro (36%) Wdrażane poprzez: - PO Rozwój Polski Wschodniej - 0,7 mld euro (3%) - Regionalne Programy Operacyjne - 4,4 mld euro (18%) - PO Infrastruktura i Środowisko - 19,4 mld euro (79%) 5
PO Infrastruktura i Środowisko - stan na 24.02.2012 VI Priorytet Drogowa i lotnicza sieć TEN-T Budowa autostrad, dróg ekspresowych, dróg krajowych, lotnisk 6
PO Infrastruktura i Środowisko - stan na 24.02.2012 VII Priorytet Transport przyjazny środowisku Budowa i modernizacja linii kolejowych, zakup taboru, autostrady morskie, budowa i przebudowa infrastruktury portowej, transport miejski, transport intermodalny, żegluga śródlądowa Złożone wnioski o dofinansowanie (po ocenie formalnej) Zawarte umowy o dofinansowanie Deklaracje przesł ane do KE % % realizacji Priorytet Alokacja [w mld PLN] Liczba Wartość ogółem Liczba [mld PLN] Wartość ogółem [mld PLN] % realizacji zobowiąz ań UE 7
PO Infrastruktura i Środowisko - stan na 24.02.2012 VIII Priorytet Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe Drogi poza siecią TEN-T, inteligetne systemy transportowe, bezpieczeństwo ruchu drogowego, bezpieczeństwo ruchu lotniczego Złożone wnioski o dofinansowanie (po ocenie formalnej) Zawarte umowy o dofinansowanie Deklaracje przesłane do KE Priorytet Alokacja Liczba % Ministerstwo realizacji Rozwoju Liczba Regionalnego zobowiąza - ń UE Wartość ogółem [mld PLN] % realizacji zobowią zań UE % realizacji zobowiązań UE 8
Wymiar strategiczny polityki spójności w sektorze transportu - Europa 2020 (2010 ) redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20% (w stosunku do roku 1990) - Biała Księga KE (28 marca 2011 r.) redukcja emisji gazów cieplarnianych o 60% do 2050 w stosunku do roku 1990) oraz podniesienie: - jakości życia obywateli - ich mobilności - wzrostu gospodarczego i miejsc pracy. Dążenie do konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu 9
Biała Księga wizja - systemy transportowe Europy Wschodniej i Zachodniej należy ujednolicić, aby mogły one w pełni odzwierciedlać potrzeby transportowe całego kontynentu i 500 mln obywateli - w nadchodzących dziesięcioleciach ropa stanie się zasobem coraz bardziej deficytowym, a 96% transportu jest zależne od ropy naftowej -> nacisk na rozwój transportu ekologicznego - nowe technologie w zakresie pojazdów i zarządzania ruchem będą kluczem do obniżenia emisji pochodzących z transportu w UE i na świecie 10
Rewizja polityki spójności - cele na rzecz bardziej konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu Biała Księga - zmniejszenie o połowę liczby samochodów o napędzie konwencjonalnym w transporcie miejskim do 2030 r.; eliminacja ich z miast do 2050 r.; osiągnięcie zasadniczo wolnej od emisji CO2 logistyki w dużych ośrodkach miejskich do 2030 - do 2030 r. 30 % drogowego transportu towarów na odległościach większych niż 300 km należy przenieść na inne środki transportu, np. kolej lub transport wodny, zaś do 2050 r. powinno to być ponad 50 % - ukończenie szybkiej europejskiej sieci kolejowej do 2050 r. Trzykrotny wzrost istniejącej sieci szybkich kolei do 2030 r. oraz zachowanie gęstej sieci kolejowej we wszystkich państwach członkowskich. Do 2050 r. większa część ruchu pasażerskiego na średnie odległości powinna odbywać się koleją 11
Rewizja polityki spójności - cele na rzecz bardziej konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu Biała Księga cd. - stworzenie do 2030 r. w pełni funkcjonalnej ogólnounijnej multimodalnej sieci bazowej TEN-T, zaś do 2050 r. osiągnięcie wysokiej jakości i przepustowości tej sieci, jak również stworzenie odpowiednich usług informacyjnych - do 2050 r. połączenie wszystkich lotnisk należących do sieci bazowej z siecią kolejową, najlepiej z szybkimi kolejami; zapewnienie, aby wszystkie najważniejsze porty morskie miały dobre połączenie z kolejowym transportem towarów oraz, w miarę możliwości, systemem wodnego transportu śródlądowego - wprowadzenie w Europie do 2020 r. zmodernizowanej infrastruktury zarządzania ruchem lotniczym (SESAR12) oraz zakończenie prac nad Wspólnym Europejskim Obszarem Lotniczym. Wprowadzenie równoważnych systemów zarządzania transportem lądowym i wodnym (ERTMS13, ITS14, SSN i LRIT15, RIS16) - wprowadzenie do użytku europejskiego systemu nawigacji satelitarnej (Galileo) 12
Rewizja polityki spójności - cele na rzecz bardziej konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu Biała Księga cd. - do 2020 r. ustanowienie ram europejskiego systemu informacji, zarządzania i płatności w zakresie transportu multimodalnego - do 2050 r. osiągnięcie prawie zerowej liczby ofiar śmiertelnych w transporcie drogowym - przejście na pełne zastosowanie zasad użytkownik płaci i zanieczyszczający płaci oraz zaangażowanie sektora prywatnego w celu eliminacji zakłóceń 13
TEN-T - wytyczne TEN-T (2011/0294 (COD) z dnia 19 października 2011 r.) - widoczny trend w KE na transgraniczny charakter połączeń (mechanizm Łącząc Europę ) - podział na sieć kompleksową i bazową - sieć kompleksowa gotowa do 31.12.2050 r., - sieć bazowa (strategiczna) do 31.12.2030 r. - koncepcja korytarzy sieci bazowej (przechodzące przez co najmniej 3 państwa członkowskie + połączenie z portem morskim) Cel: Zapewnienie platformy do celów zarządzania przepustowością, inwestycji, tworzenie i koordynowanie multimodalnych ośrodków przeładunkowych i wdrażanie interoperacyjnych systemów zarządzania ruchem 14
Gabriela Popowicz Zastępca Dyrektora Departamentu Koordynacji Programów Infrastrukturalnych Regionalnego Dziękuję za uwagę 15