PROGRAM PROFILAKTYKI Publicznej Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 7 w Stalowej Woli planowany do realizacji w latach 2016 2019 Uchwała Rady Rodziców z 26 września 2016 roku 1
Podstawa prawna: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (t.j. Dz.U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm.), Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572 ze zm.), Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.), Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1356 ze zm.), Ustawa z 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 875). Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. poz. 1249). 2
WSTĘP Program profilaktyki Publicznej Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 7 w Stalowej Woli tworzy spójną całość z programem wychowawczym szkoły i szkolnym zestawem programów nauczania. Skierowany jest do uczniów, nauczycieli i rodziców. Ogólnie rozumiana profilaktyka ma za zadanie wspomagać rozwój młodego człowieka, kształtować jego umiejętność radzenia sobie z trudnościami.. Głównym założeniem programu profilaktyki jest szeroko rozumiana działalność szkoły na rzecz zapobiegania zachowaniom ryzykownym oraz interwencja w sytuacjach wymagających zdecydowanej reakcji na niepożądane zjawiska i zachowania uczniów. Program profilaktyki w swoich założeniach ma na celu wspomóc wychowawczą rolę rodziców, dostarczać wiedzy i przykładów na temat przestrzegania norm współżycia społecznego oraz przygotować uczniów do życia w dorosłym świecie ludzi odpowiedzialnych za swoje zachowania. Działania wychowawcze, edukacyjne, informacyjne i profilaktyczne w zakresie zapobiegania uzależnieniom dotyczą wszystkich uczniów i wychowanków. Obejmują one zwłaszcza działania mające na celu przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych. I. Założenia programu: 1. Główne założenia programu koncentrują się wokół przeciwdziałania zachowaniom ryzykownym i niepożądanym przez skutecznie prowadzoną profilaktykę zachowań. 2. Zadaniem szkoły jest wzmacnianie pozytywnych zachowań uczniów oraz promowanie działań, które służą powszechnie akceptowanym normom społecznym. 3. Profilaktyka zachowań, stała diagnoza zachowań uczniów będzie prowadzona na bieżąco w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy oraz w ramach odrębnych zajęć profilaktyczno-edukacyjnych, w tym w formie przedstawień i scenek z zakresu profilaktyki zachowań. 4. Profilaktyka w szkole w kolejnych trzech latach będzie opierała się na następujących działaniach: a) wzmocnienie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych, w tym także z uczniem zdolnym, b) wzbogacenie oferty zajęć pozalekcyjnych koła zainteresowań, zajęcia wyrównawcze i wychowawcze, w oparciu o rzeczywiste potrzeby uczniów, c) wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości i autorytetów), d) stwarzanie uczniom warunków do rozwijania własnych zainteresowań i zagospodarowanie wolnego czasu uczniów zajęciami pozalekcyjnymi, e) wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych; 3
5. Szkoła będzie kontynuowała współpracę z następującymi instytucjami działającymi na terenie Stalowej Woli: a) placówki kulturalne, oświatowe i społeczne(miejski Dom Kultury, Spółdzielczy Dom Kultury, Biblioteka Miejska, Muzeum Regionalne, Parafia śa.. Floriana) udział w zajęciach, spotkaniach i warsztatach realizowanych w ramach innowacji pedagogicznych, uczestnictwo w spektaklach teatralnych o charakterze profilaktycznym, udział w spotkaniach poświęconych problemom zdrowotnym, udział w konkursach organizowanych przez placówki kulturalno-oświatowe, uczestnictwo w seansach filmowych o charakterze profilaktycznym; b) placówki oświatowo-opiekuńcze (Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, świetlice środowiskowe, MOPS): pomoc uczniom przejawiającym trudności w zachowaniu i nauce, pomoc dzieciom z rodzin uzależnionych i patologicznych, udzielanie pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej, udział w spotkaniach organizowanych przez psychologów, pedagogów, lekarzy specjalistów; c) wymiar sprawiedliwości (sąd, kuratorzy, policja): współpraca z kuratorem, sadem rodzinnym, udział w zajęciach prowadzonych przez policjantów na temat przeciwdziałania agresji i przestępczości. II. Cele programu: 1. Dbałość o zapewnienie uczniom bezpiecznych warunków nauki. 2. Systematyczne diagnozowanie zachowań uczniów, w szczególności zachowań ryzykownych. 3. Wzmacnianie pozytywnych zachowań uczniów, dostarczanie przykładów właściwych postaw. 4. Zwracanie uwagi na kulturalne zachowania. 5. Prowadzenie profilaktyki uzależnień takich jak alkoholizm, narkomania, lekomania, nikotynizm. 6. Zapobieganie nadmiernemu spędzaniu czasu przy komputerze, przestrzeganie przed cyberprzemocą. 7. Promowanie zdrowego trybu życia i zdrowej żywności udział w Programie Szkoła promująca zdrowie. 8. Utrwalenie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój. III. Cele szczegółowe: 1. Wypracowanie szkolnego kodeksu dobrego wychowania. 2. Poznawanie zasad savoir-vivre u w praktyce. 3. Systematyczne uświadamianie uczniom szkodliwości używania wulgaryzmów. 4
4. Promowanie szacunku do języka ojczystego. 5. Przeprowadzenie cyklu lekcji wychowawczych poświęconych szkodliwości zachowań ryzykownych, w tym wszelkim przejawom przemocy i agresji. 6. Realizacja zajęć poświęconych szkodliwości alkoholu, narkotyków, tytoniu, nadużywania leków, 7. Zorganizowanie zajęć pozalekcyjnych, rozwijających zainteresowania i pasje uczniowskie, przeprowadzenie diagnozy potrzeb. 8. Przeprowadzenie zajęć dotyczących cyberprzemocy, szkodliwości nadmiernego spędzania czasu przy komputerze. 9. Kształtowanie postaw tolerancji wobec inności, zasad demokracji, sprawiedliwości społecznej i zasad moralnych. 10. Doskonalenie umiejętność efektywnej komunikacji, podejmowania decyzji oraz radzenia sobie ze stresem. 11. Budowanie własnego wizerunku i wiary we własne możliwości. 12. Zdobywanie wiedzy o zdrowym trybie życia. 13. Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, asertywności, empatii, rozładowania negatywnych emocji. 14. Kształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych. 15. Wspieranie rodziców w procesie wychowania uczniów, przeprowadzenie pogadanek, szkoleń, warsztatów, w szczególności dotyczących trudnych zachowań dzieci i młodzieży. IV. Metody i formy pracy: 1. Metody aktywizujące: drzewko decyzyjne, mapa mentalna, scenki dramowe, debaty, dyskusje, panele dyskusyjne, wykorzystanie literatury, filmów i spektakli profilaktycznych, plakaty, gry dydaktyczne, symulacje. 2. Praca w grupach, zespołach, parach, praca indywidualna, apele, happeningi. 3. Wycieczki i wyjazdy tematyczne. 4. Prezentacje multimedialne. V. Reakcja Szkoły na zjawiska zagrażające bezpieczeństwu dzieci i młodzieży, sytuacje interwencyjne: 1. Interwencja w środowisku domowym ucznia prowadzona przez upoważnione osoby lub instytucje (policja, sąd rodzinny, kuratorzy). 2. Interwencja w środowisku szkolnym ucznia. 3. Interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego (prowadzona przez specjalistę psychologa, pedagoga), 4. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna. 5. Terapia specjalistyczna indywidualna, grupowa (prowadzona przez specjalistę psychologa, pedagoga). VI. Osoby odpowiedzialne za realizację: 1. Dyrektor/wicedyrektorzy szkoły. 2. Wychowawcy klas. 5
3. Nauczyciele przedmiotów. 4. Pedagog szkolny. 5. Psycholog szkolny. 6. Rodzice. 7. Pielęgniarka szkolna. VII. VIII. IX. Ewaluacja programu: 1. Ankiety ewaluacyjne skierowane do uczniów. 2. Obserwacje. 3. Wywiad środowiskowy, w tym wywiad z rodzicami. 4. Rozmowy wychowawcze. 5. Opinie uczniów i rodziców. 6. Analiza dokumentów Szkoły. Spodziewane efekty: 1. Wzrost poprawności językowej w mowie potocznej (unikanie używania wulgaryzmy). 2. Zmniejszenie liczby zachowań agresywnych w Szkole. 3. Utrwalenie zachowań asertywnych. 4. Empatia. 5. Wzrost wiedzy uczniów oraz rodziców na temat uzależnień i przeciwdziałania im. 6. Dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne. 7. Umiejętność organizowania czasu wolnego. 8. Świadome i umiejętne korzystanie z komputera, Internetu. 9. Prawidłowe reakcje w sytuacjach zagrożenia. 10. Zachowanie higieny osobistej. 11. Sukcesy uczniów w Szkole. Harmonogram zadań: L.p. Zadanie Sposób realizacji Termin 1. Pedagogizacja rodziców - zagadnienia dot. uzależnień, potrzeb okresu dojrzewania, przemocy i agresji oraz wychowawczej funkcji rodziny. 2 Integracja klasowa i szkolna. Pogadanki, prelekcje podczas spotkań z rodzicami, indywidualne rozmowy, spotkania z gośćmi, informacje dla rodziców na stronie internetowej szkoły. Diagnozowanie zespołów klasowych. Propozycje pracy profilaktycznej z uczniami oraz strategii prowadzących do poprawienia dyscypliny w Na bieżąco, w zależności od potrzeb. Przynajmniej raz w semestrze Osoby odpowiedzialne i współpracujące pedagog, psycholog, pielęgniarka, zaproszeni goście (policjant, terapeuci) wyznaczeni nauczyciele, pedagog, rodzice 6
L.p. Zadanie Sposób realizacji Termin szkole. Osoby odpowiedzialne i współpracujące Uroczystości i imprezy klasowe z udziałem rodziców. Uroczystości szkolne. Wg kalendarza imprez 3 Bezpieczna droga do szkoły, bezpieczeństwo w życiu codziennym. Udzielanie pierwszej pomocy. 4. Likwidowanie deficytów rozwojowych w szczególności u dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi 5. Wyrównywanie szans rozwojowych dzieci 6- letnich Zajęcia integracyjne w klasach 0 - VI prowadzone przez wychowawców, pedagoga i psychologa. Zajęcia według planu wychowawcy. Zajęcia dotyczące przeciwdziałania przemocy realizowane w każdej klasie. Spotkania z przedstawicielami policji. Monitorowanie zachowań uczniów podczas pobytu w świetlicy, kursy udzielania pierwszej pomocy. Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne Zajęcia wyrównawcze Zajęcia logopedyczne Pomoc w odrabianiu lekcji Diagnoza potrzeb Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne Zajęcia wyrównawcze Zajęcia logopedyczne Pomoc w odrabianiu lekcji Zajęcia socjalizacyjne Monitorowanie funkcjonowania grup dzieci 6-letnich w warunkach klasowych i świetlicowych Przynajmniej raz w semestrze Na bieżąco Po ustaleniu rodzice, zaproszeni goście (policjant, strażak) Kierownik świetlicy, wychowawcy świetlicy pedagodzy, logopeda rodzice pedagodzy, logopedzi 7
L.p. Zadanie Sposób realizacji Termin 6. Motywowanie uczniów do właściwego zachowania poprzez przestrzeganie systemu nagród i kar. Stosowanie na co dzień wewnątrzszkolnego systemu nagród i kar oraz klasowych reguł i ustaleń. 7. Przeciwdziałanie agresji, Zajęcia dotyczące przemocy psychicznej, przeciwdziałania agresji wymuszeniom i realizowane w każdej kradzieżom. klasie. 8. Zapobieganie kontaktom z alkoholem, papierosami, narkotykami, lekami. Spotkania uczniów z Policją nt. Przestępczość nieletnich i jej prawne konsekwencje Na bieżąco, w zależności od potrzeb Wspieranie ucznia w sytuacjach trudnych poprzez porady indywidualne, opiekę psychopedagogiczną, indywidualne spotkania rodziców z wychowawcą i pedagogiem Podnoszenie kompetencji kadry pedagogicznej w zakresie psychoprofilaktyki uczestniczenie w warsztatach, szkoleniach, czytanie literatury specjalistycznej Zajęcia, pogadanki, prelekcje dotyczące przeciwdziałania uzależnieniom realizowane w każdej klasie przez wychowawcę w ramach godzin wychowawczych. Spotkania uczniów kl. V - VI z zaproszonymi gośćmi nt. skutków uzależnień. Spotkanie rodziców z zaproszonym gościem dot. narkotyków. Udział w ogólnopolskich i regionalnych działaniach Osoby odpowiedzialne i współpracujące Dyrekcja, pedagodzy, wychowawcy, nauczyciele, rodzice rodzice, zaproszeni goście - Policja pielęgniarka, rodzice, zaproszeni goście 8
L.p. Zadanie Sposób realizacji Termin Osoby odpowiedzialne i współpracujące profilaktycznych. 9. Promowanie zdrowego stylu życia. 10. Ochrona uczniów przed niepożądanymi treściami w Internecie oraz brutalnymi programami i grami komputerowymi. 11. Wspieranie dzieci w trudnej sytuacji materialnej i zaniedbanych środowiskowo. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, konkursów, zawodów sportowych, kół zainteresowań, zielonych szkół. Pogadanki pielęgniarki szkolnej. Udział w Programie Szkoła promująca zdrowie i Lekkoatletyka dla każdego Zajęcia dotyczące przeciwdziałania przemocy w Internecie, uzależnieniom od komputera, świadomego korzystania z komputera: Realizacja projektów i kampanii saferinternet.pl Rozmowy indywidualne z wychowawcami, uczniami, rodzicami bezpłatne obiady, paczki okolicznościowe, podręczniki szkolne, stypendia socjalne, zasiłki, wolontariat. Współpraca z MOPS Na bieżąco, w zależności od potrzeb pielęgniarka, rodzice Rodzice Nauczyciele zajęć komputerowych Dyrekcja, Zespól Wychowawczy, wychowawcy, rodzice 9