1. WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI WSKAŹNIK BIEŻĄCEJ PŁYNNOŚCI Pozostałe wskaźniki <1,0 1,0-1,2 1,2-2,0 >2,0 Wskaźnik służy do oceny zdolności przedsiębiorstwa do regulowania krótkoterminowych zobowiązań. Do tego celu przedsiębiorstwo może wykorzystywać głównie aktywa obrotowe, ponieważ mogą być one względnie szybko zamienione na gotówkę. Zasadniczo, im wyższy wskaźnik, tym przedsiębiorstwo jest bardziej zdolne do terminowego spłacania swoich zobowiązań. Zbyt wysoka wartość (znacznie powyżej 2) może świadczyć o nadpłynności finansowej i tym samym spadku rentowności. Spadek wskaźnika w okolice 1,0-1,2 świadczy o wzrastającym ryzyku niewypłacalności przedsiębiorstwa. WSKAŹNIK SZYBKI PŁYNNOŚCI <0,9 0,9-1,0 1,0-1,2 >1,2 Drugi ważnym wskaźnikiem w ocenie płynności płatniczej przedsiębiorstwa jest wskaźnik szybki płynności. W porównaniu ze wskaźnikiem bieżącej płynności koryguje się go w liczniku o wartość zapasów, uznając, że jest to najmniej płynny (najtrudniej jest go szybko zamienić na gotówkę) składnik aktywów obrotowych. Inwestor powinien zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy wskaźnikiem bieżącej płynności oraz wskaźnikiem szybkim. Duża rozbieżność pomiędzy tymi wskaźnikami świadczy o utrzymywaniu nadmiernych zapasów, co negatywnie wpływa na efektywność przedsiębiorstwa. Spadek wskaźnika poniżej jedności jest niepokojący. Sytuacja taka może wystąpić w przypadku wysokiej inflacji, gdy nie opłaca się utrzymywać dużej ilości pieniądza, a lepiej zwiększyć stan zapasów, których ceny rosną. WSKAŹNIK GOTÓWKOWY
<0,1 0,1-0,3 >0,3 Ustalenie optymalnej wartości dla wskaźnika gotówkowego jest niezwykle trudne. Można przyjąć, że właściwym poziomem pokrycia zobowiązań bieżących przez środki pieniężne powinno być 0,1 0,3. Jednakże specyfika działalności danego przedsiębiorstwa w znacznym stopniu wpływa na optymalną wielkość utrzymywanych środków pieniężnych. Należy pamiętać, że powyższe wskaźniki mogą różnić się w zależności od branży, dlatego warto porównać wartości z konkurentami z tej samej gałęzi, jak i spojrzeć na wartości wskaźników w przeszłości. 2. WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI WSKAŹNIK CYKLU ROTACJI NALEŻNOŚCI (W DNIACH) <35 35-50 >50 Wskaźnik cyklu rotacji należności informuje Inwestora po ilu dniach od wystawienia faktury lub sprzedaży dane przedsiębiorstwo otrzymuje zapłatę, tzn. ile dni oczekuje na otrzymanie należności. Generalnie, im szybciej otrzymana należność tym lepiej, gdyż przedsiębiorstwo może dłużej dysponować środkami pieniężnymi. Sytuacja taka może jednak oznaczać zbyt rygorystyczne terminy płatności dla klientów, co może niekorzystnie wpływać na przyszłą działalność, dlatego należy brać pod uwagę średnie wartości w danej branży. Optymalna wartość wynosi zwykle od 35 do 50 dni. Płatność nieotrzymana w terminie około 2 miesięcy świadczy o problemie ze ściąganiem należności i może być zagrożona. Sytuacja taka zmniejsza płynność płatniczą przedsiębiorstwa. Wartość wskaźnika może różnić się w zależności od specyfiki danej branży. Wyższy od przeciętnego cykl rotacji należności występuje np. w budownictwie i pośrednictwie finansowym. WSKAŹNIK CYKLU ROTACJI ZAPASÓW (W DNIACH) Każda firma (produkcyjna, handlowa itp.) musi posiadać pewien stan zapasów żeby sprostać wymaganiom biznesu. Jednakże stan zapasów nie powinien być ani zbyt wysoki, ani zbyt niski. Zbyt wysoki stan zapasów oznacza oczywiście ponoszenie wyższych kosztów
magazynowania oraz zwiększone ryzyko, że zapasy staną się bezużyteczne. Z kolei zbyt niski stan zapasów może prowadzić do niewykorzystania nadarzających się szans sprzedażowych. Wskaźnik cyklu rotacji zapasów informuje Inwestora o szybkości obrotu zapasami. Niski poziom wskaźnika świadczy o szybkim obrocie, wysokie wskazanie może oznaczać, że kapitał jest zamrażany w zapasach lub są one przestarzałe. Wskaźnik należy porównywać ze średnią w branży, gdyż jest branżowo silnie zróżnicowany zarówno zbyt wysoki jak i zbyt niski poziom wskaźnika jest niekorzystny. WSKAŹNIK CYKLU REGULOWANIA ZOBOWIĄZAŃ (W DNIACH) Im wyższa wartość wskaźnika cyklu regulowania zobowiązań, tym firma dłużej reguluje swoje zobowiązania i przez to zmniejsza swoje zapotrzebowanie na kapitał obrotowy. Z jednej strony jest to sytuacja bardzo korzystna dla przedsiębiorstwa, jednakże zmniejsza zaufanie partnerów handlowych. Nieregulowanie zobowiązań terminowo może skutkować wszczęciem postępowania windykacyjnego. Niska wartość świadczy zwykle, że spółka terminowo dokonuje wymaganych płatności. Zbyt niska wartość może jednak świadczyć, że niepotrzebnie finansuje swoich partnerów biznesowych i ma zwiększone zapotrzebowanie na kapitał obrotowy. 3. WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA OGÓŁEM Wskaźnik zadłużenia ogółem porównuje całkowite zadłużenie przedsiębiorstwa do wartości jego wszystkich aktywów. Za pomocą tego wskaźnika można się dowiedzieć o poziomie wykorzystywania tzw. dźwigni finansowej, czyli udziału kapitału obcego w przedsiębiorstwie. Niski poziom tego wskaźnika informuje, że przedsiębiorstwo jest mało zależne od długu, a aktywa finansuje głównie kapitał własny. Przyjmuje się, że odpowiednim poziomem tego wskaźnika, biorąc pod uwagę ograniczenie ryzyka kredytowego, jest 0,57-0,67. Niski poziom wskaźnika informuje o niskim ryzyku finansowym, jakie bierze na siebie przedsiębiorstwo, jednocześnie nie wykorzystuje ono efektu tarczy podatkowej w wyniku poniesionych kosztów spłaty odsetek. Wysoki poziom może przyczynić się do konieczności płacenia wysokich odsetek ze względu na podwyższone ryzyko kredytowe. WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA DŁUGOTERMINOWEGO
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego pokazuje proporcję kapitału obcego długoterminowego do kapitału własnego. Inwestycja w spółkę z wysokim wskaźnikiem zadłużenia, zwłaszcza, gdy stopy procentowe są wysokie, może być ryzykowna, ze względu na zwiększone odsetki, które spółka musi płacić kredytodawcom. Wartość wskaźnika powyżej 1 informuje, że spółka swoje aktywa finansuje głównie kapitałem obcym, zaś poniżej 1 oznacza, że to kapitał własny stanowi główne źródło finansowania. Przyjmuje się, że wielkość wskaźnika nie powinna być większa od jedności, z uwagi na ograniczenie ryzyka kredytowego. WSKAŹNIK POKRYCIA ODSETEK Wskaźnik pokrycia odsetek służy do oceny prawdopodobieństwa wystąpienia sytuacji, w której spółka będzie miała problemy ze spłacaniem odsetek. Gdyby wskaźnik równał się 1, spółka przeznaczałaby cały osiągany zysk (przed pomniejszeniem o podatek dochodowy i odsetki) na spłatę odsetek. Racjonalny poziom wskaźnika powinien wynosić minimum 4-5. Należy pamiętać, że spółka zwykle spłaca nie tylko odsetki, ale także raty kapitałowe, dlatego warto rozważyć powiększenie mianownika o wartość rat kapitałowych. 4. WSKAŹNIKI RENTOWNOŚCI WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI KAPITAŁU WŁASNEGO (ROE RETURN ON EQUITY) Wskaźnik rentowności kapitału własnego prezentuje wielkość zysku w stosunku do zainwestowanego w spółkę kapitału. Mierzy zdolność spółki do generowania zysków na każdą jednostkę zainwestowanego w nią przez akcjonariuszy (dawców kapitału własnego) kapitału i wyraża tą wielkość procentowo. Do obliczenia wskaźnika używa się zysku netto (po dywidendzie dla akcji uprzywilejowanych) oraz kapitału własnego pochodzącego z akcji zwykłych. Wskaźnik jest najbardziej adekwatny do porównania efektywności spółek z tej samej branży. Dla Inwestora najlepszym scenariuszem jest, gdy zwrot z kapitału jest wysoki i w kolejnych okresach rośnie. Określenie minimalnych wymaganych wartości jest właściwie niemożliwe, dlatego najlepszym pomysłem jest porównanie branżowe - im wyższa rentowność, tym lepiej. Inwestor może ustalić własny minimalny poziom zwrotu z kapitału, który go satysfakcjonuje. WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI AKTYWÓW (ROA RETURN ON ASSETS)
Wskaźnik rentowności aktywów pokazuje, jak zyskowna jest spółka w stosunku do całkowitej wartości jej aktywów, tzn. czy efektywnie wykorzystuje aktywa do generowania zysków. Wskaźnik wśród spółek notowanych na giełdzie może różnić się znacząco i jest mocno zależny od branży. Dlatego najlepiej jest porównywać dane do poprzednich wartości ROA w ramach danej spółki lub do podobnych spółek z branży. W porównaniu do wskaźnika ROE liczymy zyskowność do całości kapitału, który finansuje aktywa. Jeżeli wskazania ROA i ROE są jednakowe, oznacza to zwykle, że spółka finansuje się jedynie kapitałem własnym taka sytuacja jest jednak niezwykle rzadko spotyka wśród spółek giełdowych właściwie nie występuje. Oczywiście, podobnie jak w przypadku ROE, im wyższa wartość wskaźnika, tym lepiej, ponieważ oznacza to, że spółka jest coraz bardziej efektywna. WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY NETTO (ROS RETURN ON SALES) Wskaźnik rentowności sprzedaży netto informuje o efektywności operacyjnej przedsiębiorstwa. Innymi słowy wskaźnik pokazuje, jak dużo zysku tworzy jednostka sprzedaży. Jak w wielu poprzednich wskaźnikach, najlepiej jest porównywać otrzymane wartości z wartościami z przeszłości lub dokonać porównania z przedsiębiorstwami z branży. Wzrastający wskaźnik ROS świadczy o wzrastającej efektywności przedsiębiorstwa, jej spadek może prognozować przyszłe kłopoty finansowe przedsiębiorstwa. Spółka powinna zatem dążyć do maksymalizacji wskaźnika.