Wystąpienie pokontrolne

Warszawa, 25 listopada 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-O.431.18.2016.MBT Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu ul. Św. St. Kostki 5 06-300 Przasnysz Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575 ze zm.) zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Ostrołęce Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Małgorzata Brzozowa-Tyszka starszy inspektor wojewódzki i Justyna Brodzik starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach 23, 26, 28 i 30 września oraz 3 i 5 października 2016 r. kontrolę kompleksową w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu. Zakres kontroli obejmował wykonywanie przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej zadań wynikających z ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w okresie od 1 stycznia 2015 r. do dnia 22 września 2016 r. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszach ustaleń kontroli, podpisanych przez Panią Marię Jolantę Rejs dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu w dniu 02.11.2016 r. Na podstawie art. 197d wyżej wymienionej ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Zgodnie z 6 ust. 1, ust. 3 i ust. 4 statutu Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu, nadanego uchwałą Nr XIII/129/2011 Rady Powiatu Przasnyskiego z dnia 15 grudnia 2011 r., Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu kieruje i reprezentuje je na zewnątrz dyrektor zatrudniony przez Zarząd Powiatu Przasnyskiego. Od dnia 1 września 2004 r. PCPR w

Przasnyszu kieruje pani Maria Jolanta Rejs zatrudniona na stanowisku dyrektora. Posiada ona stosowne upoważnienie Starosty Przasnyskiego z dnia 19 grudnia 2014 r. do wykonywania zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej wynikających z ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Na podstawie art. 180 pkt 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej Rada Powiatu w Przasnyszu uchwałą Nr VI/43/2015 z dnia 31 marca 2015 r. przyjęła Program rozwoju pieczy zastępczej w powiecie przasnyskim na lata 2015-2017, zawierający coroczny limit rodzin zastępczych zawodowych. Wykonanie uchwały powierzono Zarządowi Powiatu. Należy jednak wskazać, że zaplanowane w Programie zadania (rozdział V) są jedynie wymienionymi zadaniami powiatu, których obowiązek realizacji wynika wprost z art. 180 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Nieadekwatność zadań do podjętej uchwały podkreśla fakt, że nadal jednym z zadań Programu jest opracowanie i realizacja 3-letniego powiatowego programu rozwoju pieczy zastępczej oraz wyznaczenie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że również zaplanowana ewaluacja i ocena realizacji Programu nie może polegać na wykonywaniu innych ustawowych zadań koordynatora i organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Zgodnie z art. 182 ust. 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, dyrektor PCPR w dniu 31.03.2016 r. przekazała Zarządowi Powiatu i Radzie Powiatu Sprawozdanie z działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu za rok 2015, w którym wśród zgłoszonych potrzeb nie uwzględniła zatrudnienia specjalistów koniecznych do wykonywania zadań psychologa i pedagoga wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Sprawozdanie z działalności PCPR zostało przyjęte przez Radę Powiatu w Przasnyszu w dniu 20.04.2016 roku. Zarząd Powiatu Przasnyskiego uchwałą Nr 59/2015 z dnia 14 lipca 2015 roku upoważnił Jarosława Antoniego Tybuchowskiego Wicestarostę Przasnyskiego do przeprowadzania kontroli organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, dotychczas kontrola nie była wykonana Nie było też kontroli innych instytucji. Wojewoda Mazowiecki ocenił pozytywnie z nieprawidłowościami wykonywanie przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej wynikających z ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 2

I. Podstawa prawna pełnienia funkcji organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, struktura organizacyjna. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu zostało wyznaczone na organizatora rodzinnej pieczy zastępczej zarządzeniem Nr 25/2011 Starosty Przasnyskiego z dnia 4 listopada 2011 r. Wykonywanie zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej przez PCPR w Przasnyszu, stosownie do art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz.885 z późń. zm.) zostało określone w 3 pkt 1 Statutu PCPR oraz 3 ust.2 Regulaminu Organizacyjnego, przyjętego uchwałą Nr 27/2016 Zarządu Powiatu Przasnyskiego z dnia 11 marca 2016 r. W myśl art. 76 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej do realizacji zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej w PCPR w Przasnyszu utworzony został Zespół ds. Rodzinnej Pieczy Zastępczej. Jednakże, zgodnie z 10 ust. 1 Regulaminu Organizacyjnego, Zespół ten tworzą tylko 2 koordynatorzy, podczas gdy w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wykonywanie niektórych ustawowych zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej należy do wyłącznej kompetencji pedagoga lub psychologa. Koordynatorzy byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy w systemie zadaniowego czasu pracy, w tym 1 na czas określony do dnia 20 marca 2017 r. Pracę wykonywali 5 dni w tygodniu od poniedziałku do piątku, zwykle w godzinach od 8 00 do 16 00. Czas pracy i podjęte każdego dnia działania dokumentowali w miesięcznych harmonogramach i arkuszach zawierających informacje o udzielanej rodzinom zastępczym pomocy, również w nawiązaniu wzajemnych kontaktów, zapewnieniu dzieciom dostępu do specjalistycznej pomocy, sporządzeniu bądź modyfikacji planu pomocy dziecku, zgłoszeniu do ośrodka adopcyjnego informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną, udzieleniu wsparcia pełnoletnim wychowankom, dokonanej ocenie sytuacji osobistej dziecka oraz rodziny zastępczej i innych podejmowanych czynnościach służbowych. Osoby zatrudnione na stanowisku koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej posiadały wykształcenie wyższe magisterskie, p. Karolina Orłowska na kierunku psychologia, p. Marzena Morawska na kierunku pedagogika. W 2015 r. podnosiły swoją wiedzę i kwalifikacje poprzez samokształcenie oraz uczestnictwo odpowiednio w szkoleniach: Narzędzia pracy koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej i Zadania powiatu w świetle ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej problemy realizacyjne, a pani Marzena Morawska również poprzez studia podyplomowe z zakresu terapii psychologiczno-pedagogicznej. Pani Marzena Morawska posiada również ukończony kurs kwalifikacyjny dla trenerów Programów PRIDE: Rodzinna Opieka Zastępcza i PRIDE: Adopcja. 3

W aktach osobowych koordynatorów znajdowały się złożone przez nich oświadczenia o niekaralności, posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych oraz korzystania z pełni praw publicznych, a także o posiadaniu pełni władzy rodzicielskiej, która nigdy nie była im zawieszona ani ograniczona. Praca koordynatorów nie była łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego i nie prowadzili oni postępowań z zakresu świadczeń realizowanych przez powiat. Natomiast Pani Karolina Orłowska od dnia 01.08.2016 r. do dnia 31.10.2016 r. udzielała w PCPR w Przasnyszu rodzinom zastępczym pomocy psychologicznej na podstawie umowy wolontariackiej w każdy pierwszy i trzeci czwartek miesiąca w godz. 16 00-18 00. II. Dokumentowanie działań i prowadzenie spraw w związku z wykonywaniem zadań określonych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W 2015 r. na terenie powiatu przasnyskiego funkcjonowało łącznie 41 rodzin zastępczych, z tego 20 rodzin spokrewnionych, 16 niezawodowych oraz 5 zawodowych, w tym 2 pełniące funkcję pogotowia rodzinnego. W ciągu całego roku 2015 w rodzinach tych przebywało 81 dzieci, z tego 21 w rodzinach spokrewnionych, 25 w niezawodowych i 35 w zawodowych. Jednocześnie 19 dzieci pochodziło z innych powiatów oraz 19 dzieci z powiatu przasnyskiego było umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej na terenie innych powiatów. W roku 2015 rozwiązane zostały 2 rodziny zastępcze niezawodowe, w tym: 1 z 1 dzieckiem i 1 z 2 dzieci, w wyniku umieszczenia dzieci w innych rodzinach zastępczych. Ponadto rozwiązana została 1 rodzina spokrewniona z 1 dzieckiem, w wyniku umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej. W dniu kontroli na terenie powiatu przasnyskiego funkcjonowało 36 rodzin zastępczych, z tego 18 rodzin spokrewnionych, 14 niezawodowych oraz 4 zawodowe, w tym 1 pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego. W rodzinach tych przebywało 57 dzieci, z tego 18 w rodzinach spokrewnionych, 26 w niezawodowych i 13 w zawodowych. Jednocześnie 15 dzieci pochodziło z innych powiatów, a 16 dzieci pochodzących z powiatu przasnyskiego było umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej na terenie innych powiatów W roku 2016 zostało rozwiązanych 7 rodzin zastępczych. W 2 rodzinach niezawodowych dzieci odpowiednio usamodzielniły się lub umieszczone zostały u opiekuna prawnego zamieszkującego poza granicami Polski. Zawodowa rodzina zastępcza pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego została rozwiązana z powodu powrotu dzieci do rodziny biologicznej oraz zakończenia okresu, na jaki została z nią zawarta umowa. Natomiast 4 rodziny spokrewnione zostały rozwiązane odpowiednio w wyniku usamodzielnienia się dzieci lub umieszczenia dziecka w rodzinie niezawodowej. 4

Stosownie do wymogów art. 76 ust. 4 pkt 15 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej efekty pracy organizatora rodzinnej pieczy zastępczej w powiecie przasnyskim zostały przedstawione przez PCPR w Przasnyszu w przedłożonym w dniu 31.03.2016 r. Zarządowi Powiatu Rocznym sprawozdaniu z efektów pracy organizatora rodzinnej pieczy zastępczej w powiecie przasnyskim za rok 2015. PCPR w Przasnyszu promowało rodzicielstwo zastępcze oraz nabór kandydatów na rodziny zastępcze wykorzystując do tego własne ulotki, broszurki oraz plakaty. W parafiach kościoła rzymskokatolickiego w powiecie wygłoszone zostały apele, a w lokalnej prasie oraz na głównej stronie internetowej PCPR zamieszczono ogłoszenia o naborze. W 2015 roku PCPR w Przasnyszu zakwalifikowało jedno małżeństwo do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej. Rodzina ta spełniała warunki, o których mowa w art. 42 ust. 1 i 2 ustawy i po odbyciu szkolenia, potwierdzonego świadectwem ukończenia kandydaci otrzymali na wniosek zaświadczenie kwalifikacyjne. Nie odpowiadało ono jednak wymogom rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011 roku w sprawie wzoru zaświadczenia kwalifikacyjnego (Dz. U. Nr 272, poz. 1609), gdyż było wydane jedno dla 2 osób łącznie. W dniu 21.10.2016 r. wystawiono kandydatom nowe zaświadczenia kwalifikacyjne, indywidualnie dla każdego z nich. W 2015 r. PCPR w Przasnyszu zorganizowało szkolenie dla 9 osób do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, w tym dla 7, które były ustanowione przez sąd 4 rodzinami zastępczymi (3 rodziny spokrewnione i jedna niezawodowa). Jeden z małżonków tworzących rodzinę zastępczą ustanowioną przez sąd zrezygnował ze szkolenia. Po zakończeniu szkolenia trenerzy sporządzili opinię o posiadanych przez kandydatach kompetencjach i warunkach do pełnienia opieki zastępczej. Wszyscy uczestnicy szkolenia otrzymali świadectwa ukończenia szkolenia na podstawie programu PRIDE Rodzinna Opieka Zastępcza (Decyzja MPiPS Nr 27/2013/RZ z dnia 29.11.203 r.) w wymiarze 65 godzin. W 2016 roku PCPR w Przasnyszu zakwalifikowało 6 osób (3 małżeństwa) do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej. Dyrektor PCPR dokonał oceny kandydatów pod względem spełniania przez nich warunków, o których mowa w art. 42 ust. 1 i 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej i skierował ich na szkolenie, pomimo, że nie posiadał wystawionej przez psychologa opinii o posiadaniu przez kandydatów predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, o której mowa w art. 42 ust. 1, pkt 5 lit.b) ww. ustawy. Jednocześnie zwrócono uwagę, że ustalona w dniu 14 grudnia 2015 r. przez dyrektora PCPR w Przasnyszu Procedura kwalifikowania kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu nie była stosowana, w szczególności nie 5

było wniosków stron o wszczęcie procedury, a także protokołów z posiedzeń Zespołu ds. kwalifikowania i jego stanowiska w sprawie spełniania warunków przez kandydatów, ich skierowania na szkolenie i dokonanej kwalifikacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. W 2015 i 2016 roku opinie, o których mowa w art. 42 ust.1 pkt 5 lit b i ww. Procedurze sporządzili psycholog i pedagog na podstawie zawartej z PCPR w Przasnyszu umowy zlecenia. W zorganizowanym przez PCPR w 2016 r. szkoleniu uczestniczyła również osoba ustanowiona przez sąd rodziną zastępczą spokrewnioną. Wszyscy uczestnicy otrzymali świadectwa ukończenia szkolenia na podstawie programu PRIDE Rodzinna Opieka Zastępcza (Decyzja MPiPS Nr 27/2013/RZ z dnia 29.11.203 r.) w wymiarze 65 godzin. Na wniosek 2 małżeństw ubiegających się o pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej wydane zostały przez PCPR zaświadczenia kwalifikacyjne, zgodnie z art. 45 ustawy. Ponadto dla 2 małżeństw, które ukończyły szkolenie kandydatów na rodziny zastępcze niezawodowe przeprowadzono szkolenie dla kandydatów na rodziny zastępcze zawodowe. Jedno z nich zostało również doszkolone modułem dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej o charakterze pogotowia rodzinnego. Wszyscy uczestnicy otrzymali świadectwa ukończenia szkolenia na podstawie programu PRIDE Rodzinna Opieka Zastępcza (Decyzja MPiPS Nr 27/2013/RZ z dnia 29.11.203 r.) odpowiednio w wymiarze 15 lub 25 godzin. Na wniosek kandydatów wystawione zostały indywidualnie dla każdego z nich zaświadczenia kwalifikacyjne, odpowiednio dla 2 osób do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej i dla 2 osób do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej o charakterze pogotowia rodzinnego. Szkolenia w 2015 i 2016 roku przeprowadziło 4 trenerów, tj. koordynator rodzinnej pieczy zastępczej w PCPR w Przasnyszu oraz 3 osoby na podstawie umów zlecenia. Trenerzy posiadali wydane przez Towarzystwo NASZ DOM świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego Programów PRIDE: Rodzinna Opieka Zastępcza i PRIDE: Adopcja, uprawniające do prowadzenia przez nich szkoleń dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej na podstawie programu PRIDE: Rodzinna Opieka Zastępcza zatwierdzonego decyzją nr 27/2013/RZ Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2013 r. na okres 5 lat. W 2015 roku nie zorganizowano szkoleń dla rodzin zastępczych, natomiast na dzień 18.11.2016 r. zaplanowano szkolenie składające się z dwóch sesji programu PRIDE: Rodzinna Opieka Zastępcza, tj. Dobra rozmowa i Dyscyplina sercem. W powiecie nie funkcjonowała grupa wsparcia dla rodzin zastępczych. W latach 2014-2015 rodziny zastępcze we własnym zakresie organizowały nieformalne spotkania w miejscu swojego zamieszkania, które nie były dokumentowane. 6

W roku 2015 ze wsparcia rodziny pomocowej (zawodowa) korzystała jedna rodzina zastępcza, w 2016 roku dwie, a funkcję rodziny pomocowej pełniła rodzina zastępcza niezawodowa. W okresie objętym kontrolą poradnictwo prawne i psychologiczne w PCPR w Przasnyszu dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą świadczyli na podstawie umowy zlecenia lub wolontariackiej odpowiednio 1 prawnik i 2 psychologów. Z porad prawnych skorzystało10 rodzin zastępczych i 3 rodziców biologicznych w 2015 r. oraz 8 rodzin zastępczych i 2 rodziców biologicznych w 2016 roku. W 2015 roku udzielono 20 porad psychologicznych dla 20 rodzin zastępczych, w tym dla 15 dzieci przebywających w rodzinach zastępczych, natomiast w 2016 roku udzielono 29 porad psychologicznych dla 9 rodzin biologicznych oraz 20 rodzin zastępczych, w tym 14 dzieci przebywających w tych rodzinach, a dla 2 dzieci prowadzona była indywidualna terapia. W okresie objętym kontrolą PCPR w Przasnyszu dokonało 42 ocen rodzin zastępczych, z tego 38 w 2015 roku i 4 w 2016 roku. Wszystkie rodziny zostały ocenione pozytywnie. Pierwsze oceny rodzin były dokonane nie później niż przed upływem roku od umieszczenia pierwszego dziecka w rodzinie, kolejna po upływie roku od dokonania pierwszej oceny, a następna nie rzadziej niż co trzy lata, stosownie do art. 134 ust. 1 i 2. W trakcie kontroli analizie poddano dokumentację dotyczącą 10 rodzin zastępczych, tj. 2 zawodowych, 4 niezawodowych, i 4 spokrewnionych. Oceny zostały sporządzone w konsultacji z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, lecz bez porozumienia z asystentem rodziny (lub podmiotem organizującym pracę z rodziną, jeśli nie został on ustanowiony), mimo takiego obowiązku wynikającego z art. 133 ustawy i postanowień przyjętych w Procedurze oceny rodzin zastępczych z dnia 14 grudnia 2015 roku przez dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu. PCPR w Przasnyszu dokonało 109 ocen sytuacji dzieci przebywających w rodzinach zastępczych w 2015 roku i 54 ocen w 2016 roku. Niemniej jednak, oceny te zostały dokonane bez uczestnictwa pedagoga i psychologa, pomimo, że obowiązek zatrudnienia tych specjalistów przez PCPR wynika z art. 130 ustawy. W 54 posiedzeniach dotyczących oceny sytuacji 19 dzieci, których dokumentacja była poddana kontroli udział wzięli: koordynator rodzinnej pieczy zastępczej 53 razy, rodzina zastępcza 44 razy, przedstawiciel ośrodka adopcyjnego 22 razy, pracownik socjalny 4 razy, psycholog 6 razy (na podstawie umowy o świadczenie usług z PCPR) oraz przedstawiciel oświaty 30 razy. Natomiast zgodnie z ww. art. ustawy w każdym posiedzeniu dotyczącym okresowej oceny dziecka powinni uczestniczyć: odpowiednia rodzina zastępcza, pedagog, psycholog, asystent rodziny, przedstawiciel ośrodka adopcyjnego, koordynator rodzinnej pieczy zastępczej i rodzice dziecka (o ile nie są pozbawieni władzy rodzicielskiej). Jednocześnie mając na uwadze przyjętą w dniu 14 grudnia 2015 przez dyrektora PCPR Procedurę dokonywania oceny 7

sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinach zastępczych i ust. 2 art. 130 ustawy należy wskazać, że zapraszani na posiedzenia m.in. przedstawiciele oświaty nie mogą zwalniać PCPR z jego obowiązków i zastępować specjalistów, którzy zostali wskazani do wykonywania zadań organizatora na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Udział przedstawicieli instytucji wymienionych w art. 130 ust. 2 ustawy, nie jest bowiem obligatoryjny. Wobec niezatrudnienia pedagoga i psychologa ocena sytuacji dziecka w 12 przypadkach została dokonana została wyłącznie przez koordynatora i rodzinę zastępczą, a na żadnym z posiedzeń nie było pedagoga. Natomiast nieobecność na posiedzeniu rodziny zastępczej, przedstawiciela ośrodka adopcyjnego, asystenta rodziny, czy rodziny biologicznej może być wynikiem braku wzajemnych uzgodnień dotyczących terminu posiedzenia. Wysyłane bowiem zaproszenia dla osób, o których mowa w ust. 1 art. 130 ustawy nie posiadały klauzuli o konieczności potwierdzenia możliwości lub niemożliwości uczestnictwa w zaplanowanym terminie. Dokonanie oceny sytuacji dziecka przez organizatora było protokołowane przez osoby w niej uczestniczące na druku formularza, który obejmował dane dziecka, sytuację: prawną, rodzinną, zdrowotną i szkolną dziecka, funkcjonowanie dziecka w rodzinie zastępczej, ocenę możliwości powrotu dziecka do rodziny naturalnej, opinię zespołu dotyczącą dalszej zasadności pobytu dziecka w rodzinie zastępczej. Natomiast w świetle protokołów przeprowadzona ocena sytuacji dziecka nie uwzględniała analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną i oceny realizacji planu pomocy dziecku w celu jego ewentualnej modyfikacji, mimo wymogów ustalonych w pkt 2 i 3 art. 129 ww. ustawy. Ponadto nie we wszystkich przypadkach dziecko zostało wysłuchane przez podmioty dokonujące oceny lub odstąpiono od jego wysłuchania nie uzasadniając zajętego stanowiska, pomimo obowiązku wynikającego z art. 4a ustawy. Po dokonaniu oceny PCPR sformułowało opinię o dalszej zasadności pobytu dziecka w pieczy zastępczej i przekazało do właściwego sądu, stosownie do art.131 ust. 2 ustawy. W okresie objętym kontrolą, zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 164 ust. 1 ustawy, PCPR w Przasnyszu przekazało do ośrodka adopcyjnego informacje o 9 dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną oraz sporządziło dla każdego z nich opinię o zasadności przysposobienia dziecka, o której mowa w art. 139a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. III. Wykonywanie zadań przez koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej W dniu rozpoczęcia kontroli pod opieką 2 koordynatorów pozostawało odpowiednio 15 i 21 rodzin zstępczych, podczas gdy zgodnie z art. 77 ust. 4 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej koordynator rodzinnej pieczy zastępczej nie może mieć pod opieką łącznie więcej niż 15 rodzin zastępczych lub rodzinnych domów dziecka. 8

Zgodnie z art. 77 ust. 3 pkt 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej udzielali pomocy rodzinom zastępczym w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej. Podjęte działania dokumentowali dla każdej rodziny zastępczej w tzw. Karcie realizacji zadań, której formularz zawierał: zgłoszoną potrzebę/problem/zadanie, datę zgłoszenia i dane podmiotu zgłaszającego, podjęte działania wraz z osiągniętym efektem, datę realizacji i efekt końcowy/uwagi, podejmowane działania wraz z datą ich wykonania. Natomiast odręczny sposób prowadzenia Karty realizacji zadań utrudniał lub uniemożliwiał dokonanie analizy podjętych w stosunku do rodziny działań. Dla wszystkich 19 dzieci, których dokumentacja była poddana kontroli koordynatorzy we współpracy z rodzinami zastępczymi opracowali plany pomocy dziecku. Nie były jednak one przygotowane w porozumieniu z asystentem rodziny lub gdy rodzinie dziecka nie został przydzielony asystent rodziny z podmiotem organizującym pracę z rodziną, co nakazuje art. 77 ust. 3 pkt. 2 ustawy. W formularzach planów uwzględniono opis sytuacji dziecka, diagnozę ze wskazaniem przyczyn trudności oraz słabych i mocnych stron dziecka, cele i wskaźniki do ich realizacji oraz zamierzony plan działania i ewaluację. Zwrócono jednakże uwagę, że niektóre cele nie wskazywały pożądanego stanu, jaki należy osiągnąć lub nie zawierały wskaźników umożliwiających dokonanie oceny w jakim stopniu zostały zrealizowane. Natomiast plan działań i ewaluacji nie zawierał konkretnych działań, które należy podjąć w określonym czasie przez wskazane osoby aby osiągnąć postawione cele. Ponadto modyfikacji planów dokonali samodzielnie koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej i to dopiero po upływie 2 lub 3 lat od opracowania planu, pomimo, że analiza metod pracy z dzieckiem i rodziną i modyfikacja planu powinna być dokonywana nie rzadziej niż co 6 miesięcy, a w przypadku dzieci poniżej 3 roku życia co 3 miesiące (art.131 w związku z art.129 pkt 2 i 3). Jednocześnie, ze sporządzonej modyfikacji nie wynika w jakim zakresie ustalony plan pomocy dziecku został zrealizowany i za pomocą jakich działań, w szczególności jakie cele zostały osiągnięte, jakie wymagają kontynuacji lub od realizacji których odstąpiono i dlaczego. Również sposób sformułowania nowych celów i działań w karcie modyfikacyjnej oraz nieustalenie terminów i osób odpowiedzialnych za podjęcie konkretnych działań utrudnia ocenę realizacji planu. W celu zapewnienia rodzinom zastępczym na podstawie art.77 ust. 3 pkt 4 ustawy, dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci koordynatorzy współpracowali z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną w Przasnyszu. Z pomocy tej skorzystało 13 dzieci w 2015 roku i 8 dzieci w 2016. Koordynatorzy wspierali pełnoletnich wychowanków przygotowujących się do opuszczenia rodziny zastępczej i samodzielnego życia i nadzorowali realizację ich planów usamodzielnienia. W 2015 roku wśród 18 pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych, którzy kontynuowali naukę, 10 z nich nadal pozostawało w dotychczasowych rodzinach zastępczych, natomiast w roku 9

2016 naukę kontynuowało 21 pełnoletnich wychowanków, a 14 z nich nadal przebywało w rodzinach zastępczych. Tylko jedna osoba po osiągnięciu pełnoletniości w 2016 r. nie kontynuowała nauki. Koordynatorzy nie przedstawiali organizatorowi rodzinnej pieczy zastępczej sprawozdania z efektów swojej pracy, pomimo wymogu art. 77 ust. 3 pkt 7 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Obowiązku tego nie wypełnia przedłożone Zarządowi Powiatu w dniu 31.03.2016 r Roczne sprawozdanie z efektów pracy organizatora rodzinnej pieczy zastępczej w powiecie przasnyskim za rok 2015 na podstawie art.76 ust. 6 pkt 15 ww. ustawy. Na podstawie art. 197d ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzenia kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzenia kontroli, wobec stwierdzonych nieprawidłowości i uchybień zobowiązuję Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu do realizacji następujących zaleceń: 1. Podjąć działania w celu zatrudnienia psychologa i pedagoga do wykonywania zadań organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, wynikających z ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 2. Dostosować liczbę koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej do liczby rodzin zastępczych pozostających pod ich opieką, stosownie do wymogu art.77 ust. 4 ustawy, zgodnie z którym koordynator sprawuje opiekę nad nie więcej niż 15 rodzinami zastępczymi. 3. Przestrzegać postanowień ustalonych w Procedurze kwalifikowania kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Przasnyszu z dnia 14 grudnia 2015 r. 4. Wstępnej akceptacji kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, niezawodowej lub rodzinnego domu dziecka dokonywać po ocenie wszystkich warunków, o których mowa w art. 42 ust.1 i 2 ww. ustawy, w tym pisemnej opinii psychologa o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. 5. Systematycznie ustalać potrzeby szkoleniowe rodzin zastępczych i organizować odpowiednie szkolenia mające na celu podnoszenie ich kwalifikacji i umiejętności, stosownie do art. 76 ust. 4 pkt 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 6. Zapewnić warunki do utworzenia i funkcjonowania grupy wsparcia dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą, stosownie do art. 76 ust. 4 pkt 6 ww. ustawy. 10

7. Dokonywać ocen rodzin zastępczych w konsultacji z koordynatorem pieczy zastępczej oraz asystentem rodziny lub pracownikiem socjalnym prowadzącym pracę z rodziną dziecka, jeśli nie został on ustanowiony. 8. Zapewnić uczestnictwo pedagoga i psychologa we wszystkich posiedzeniach dotyczących oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej, stosownie do art. 130 ustawy. 9. Ustalać terminy posiedzeń oceny sytuacji dziecka w porozumieniu z uczestnikami, wymienionymi w szczególności w ust.1 art. 130 ustawy. 10. Dokonywać podczas okresowej oceny sytuacji dziecka, zgodnie z art. 129 pkt 2 i 3 wyżej wymienionej ustawy, analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną oraz oceny ustalonych w planie pomocy dziecku zadań w celu ich ewentualnej zmiany, jeśli nie przynoszą oczekiwanych efektów lub nie odpowiadają zmieniającym się potrzebom dziecka. 11. Dokumentować, w szczególności przy dokonywaniu okresowej oceny sytuacji dziecka i sporządzaniu planu pomocy dziecku, fakt wysłuchania dziecka, jeżeli jego wiek i stopień dojrzałości na to pozwalają lub powody odstąpienia od jego wysłuchania, stosownie do art. 4a ustawy. 12. Przygotowywać plany pomocy dziecku we współpracy z asystentem rodziny lub gdy rodzinie dziecka nie został przydzielony asystent rodziny z podmiotem organizującym pracę z rodziną, zgodnie z art. 77 ust. 3 pkt 2 ustawy. 13. Cele długo- i krótkoterminowe oraz działania służące ich osiągnięciu określać w sposób umożliwiający ocenę ich realizacji w okresie czasu, nie dłuższym jednak niż 6 lub 3 miesiące. 14. Zobowiązać koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej do składania rocznych sprawozdań z efektów swojej pracy, zgodnie z wymogiem art. 77 ust. 3 pkt 7 ustawy. Pouczenie: Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić 11

o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Ostrołęce Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Marcin Wodziński Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej 12