Metadane scenariusza Zasady zdrowego żywienia 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: - zna zasady prawidłowego żywienia, - zna piramidę zdrowego żywienia, - zna zapotrzebowanie energetyczne dla osób w danym wieku. b) Umiejętności Uczeń potrafi: - obliczać wartość energetyczną pokarmów, - układać jadłospis, uwzględniając wartość energetyczną pokarmów, - analizować diagramy, - formułować krótkie odpowiedzi. 2. Metoda i forma pracy pogadanka, analiza tekstu, praca indywidualna 3. Środki dydaktyczne plansza: piramida zdrowego żywienia, karta pracy 4. Przebieg lekcji a) Faza przygotowawcza Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji oraz nawiązuje do poprzednich tematów, zadając pytania: - Jakie są główne składniki odżywcze zawarte w pokarmach i jaka jest ich rola w organizmie? - Podaj przykłady pokarmów. Jakie składniki odżywcze są w nich zawarte?
b) Faza realizacyjna Nauczyciel prowadzi z uczniami pogadankę na temat zasad prawidłowego żywienia, prezentuje im piramidę zdrowego żywienia. Omawia z uczniami, jakie jest zapotrzebowanie energetyczne w różnych okresach życia człowieka. Wyjaśnia, co to jest wartość energetyczna pokarmów. Rozdaje uczniom karty pracy (załącznik 1), które pozwolą na zdiagnozowanie takich umiejętności uczniów, jak: zapisywanie informacji w tabeli, obliczanie wartości kalorycznej posiłku i układanie jadłospisu zgodnie z wartością energetyczną pokarmów oraz piramidą zdrowego żywienia, analizowanie i porównywanie diagramów, formułowanie krótkich odpowiedzi. c) Faza podsumowująca Nauczyciel zbiera karty pracy i zadaje uczniom pytanie, które zadania sprawiły im największą trudność. Wyjaśnia wątpliwości uczniów. 5. Bibliografia 1. Biologia XXI, pod red. A. Jerzmanowskiego, WSiP, Warszawa 2000. 2. Gater S., Wood-Robinson V., Biologia, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999. Źródło ilustracji: S. Gater, V. Wood-Robinson, Biologia, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 13. 6. Załączniki a) Karta pracy ucznia Załącznik 1. ODŻYWIANIE 1. Przyjrzyj się diagramom obrazującym mleko matki oraz mleko krowie i porównaj ich skład. Uzasadnij, porównując mleko matki z krowim, że to właśnie mleko matki jest dla niemowlęcia bardziej właściwym pokarmem. Podaj przynajmniej jeden argument przemawiający za mlekiem matki i uzasadnij jego wybór (na przykład: Mleko matki zawiera duże ilości..., a to sprawia, że...). Porównanie mleka matki i krowiego ( zawartość składników w 100 g) mleko matki mleko krowie
... Wykonaj tabelę, w której umieściłbyś informacje umożliwiające porównanie składu mleka krowiego z ludzkim. Zaplanuj ją tak, by była czytelna. Tabelki nie wypełniaj. Zapoznaj się z wartością energetyczną wybranych produktów spożywczych przedstawionych w tabeli: Produkt spożywczy Kcal Produkt spożywczy Kcal Płatki kukurydziane (1 łyżka) 15 Margaryna z masłem (1 łyżka) 115 Mleko 2% (1 szklanka) 102 Dżem niskosłodzony (1 łyżeczka) 25 Jajko gotowane (1 szt.) 75 Sałata (1 liść) 1 Pieczywo jasne (1 kromka) 75 Ryba wędzona (100 g) 215 Pieczywo ciemne (1 kromka) 75 Polędwica z indyka (1 plaster) 26 Ser żółty (1 plaster) 110 Szynka wołowa (1 plaster) 55 Twarożek homogenizowany 110 Pomidor (1 mały) 22 (1 opak.) Cukier (100 g) 400 Sok pomarańczowy (1 szklanka) 86 Masło (1 łyżka) 147 Herbata bez cukru 0 Dzienne zapotrzebowania kaloryczne chłopca wynosi 2800 kcal, a dziewczynki 2400 kcal. Wskazane jest, by śniadanie i kolacja pokrywały po 25% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Oblicz wartość energetyczną śniadania lub kolacji dla Twojej płci....... Piramida zdrowego żywienia (według Instytutu Żywienia i Żywności) tłuszcze, słodycze soja ryba mięso, zamienniki białkowe (1 porcja) mleko, produkty mleczne (2 porcje) owoce (3 porcje)
warzywa (4 porcje) chleb, makaron. ryż, kasze, bułki, płatki, musli produkty zbożowe (5 porcji) Uwzględniając piramidę pokarmową, dzienne zapotrzebowania kaloryczne oraz wartości energetyczne produktów zawartych w tabeli powyżej, zaproponuj zestaw śniadaniowy. Produkt Masa w gramach Wartość energetyczna w kcal.. Razem : kcal 2. Przeczytaj uważnie tekst o cholesterolu znajdujący się na stronie 21, a następnie wykonaj polecenia: A) przyjrzyj się diagramowi kołowemu i wymień 3 produkty zawierające najwięcej cholesterolu i 3 produkty zawierające najmniej cholesterolu: B) podaj jeden argument uzasadniający, że spożywanie cholesterolu w nadmiarze jest szkodliwe: C) określ, które tłuszcze są wolne od cholesterolu: 3. Wykonaj następujące zadanie. Kasia ma 175 cm wzrostu i waży 90 kg. Oblicz jej współczynnik masy ciała, korzystając z wzoru: masa ciała(w kg) / wzrost 2 (w m). Porównaj jej współczynnik masy ciała z danymi na ryc. VI.12 i oceń, czy jest prawidłowy. Podaj jeden argument, który przekonałby Kasię, aby dbała o swoją wagę (skorzystaj z ryc. VI.13). Uzasadnij jego wybór...... b) Zadanie domowe Przygotuj ulotkę, w której zachęcisz kolegów do zdrowego odżywiania się.
7. Czas trwania lekcji 45 minut 8. Uwagi do scenariusza Zadania 3 i 4 na karcie pracy są przygotowane z wykorzystaniem podręcznika: Biologia XXI, pod red. A. Jerzmanowskiego, WSiP, Warszawa 2000.