Wychowanie fizyczne Wychowanie fizyczne specjalne Kierunek i rok studiów: Studia stacjonarne II rok, semestr 4, Studia niestacjonarne III rok, 6 semestr; II rok USM, 4 semestr. OLIGOFRENOPEDAGOGIKA 1. Definicje i cechy charakterystyczne upośledzenia umysłowego. 2. Przyczyny i wybrane choroby powodujące upośledzenie umysłowe. 3. Klasyfikacja upośledzenia umysłowego. Pojęcia: pogranicze upośledzenia umysłowego, demencja, opóźnienie umysłowe. 1. Charakterystyka upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim (rozwój intelektualny, fizyczny, motoryczny). 2. Charakterystyka upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym. 3. Charakterystyka upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim. I 2. Program wychowania fizycznego (szkoła specjalna dla lekko upośledzonych umysłowo, szkoła życia). V 1. Charakterystyczne cechy lekcji wf z dziećmi upośledzonymi umysłowo (formy, metody, środki dydaktyczne). 2. Bezpieczeństwo prowadzenia zajęć ruchowych z upośledzonymi umysłowo. 3. Olimpiady Specjalne. Dzień Aktywności Motorycznej. 1
Literatura specjalistyczna: 1. Borzyszkowska H.: Oligofrenopedagogika. PWN, Warszawa. 1985. 2. Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M.: Metoda Weroniki Sherborne 1998. 3. Doman G.: Jak postępować z dzieckiem z uszkodzeniem mózgu. Poznań 1996. 4. Kielin J. (red.): Rozwój daje radość. Terapia dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim. Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne. Gdańsk 2000. 5. Knill M., Knill Ch.: Programy aktywności. Świadomość ciała, kontakt i komunikacja. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN, Warszawa 1997. 6. Kosmowska B.: Rewalidacja indywidualna prowadzona metodą dobrego startu. WSiP, Warszawa 1999. 7. Olechnowicz M.: Wyzwalanie aktywności dzieci głębiej upośledzonych umysłowo. Warszawa 1994. 8. Polkowska I.: Praca rewalidacyjna z dziećmi upośledzonymi umysłowo w szkole życia. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1994. 9. Tkaczyk G., Serafin T. (red.): Poradnik metodyczny dla nauczycieli kształcących uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim w szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych. MEN, Warszawa 2001. 10. Wojnarowska A., Osik D.: Wspomaganie rozwoju uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. UMCS, Lublin 2001. 11. Wyczesany J.: Pedagogika upośledzonych umysłowo. Impuls, Kraków 1999. TYFLOPEDAGOGIKA 1. Pojęcia i definicje (niewidomy, słabo widzący, ociemniały). Klasyfikacje. 2. Przyczyny wad wzroku oraz charakterystyka wybranych chorób oczu. 3. Kompensacja narządu wzroku. 4. Orientacja przestrzenna. 1. Charakterystyczne cechy rozwoju dziecka niewidomego (rozwój fizyczny, motoryczny, postawa ciała). 2. Osobowość dziecka niewidomego. 2
I 2. Program wychowania fizycznego. V 1. Charakterystyczne cechy lekcji wf (formy, metody, środki dydaktyczne). 2. Metodyka nauczania zadań ruchowych. 3. Bezpieczeństwo prowadzenia zajęć ruchowych. 4. Sport niewidomych. Literatura specjalistyczna: 1. Bolach E. i wsp.: Piłka nożna (futsal) - zespołowa dyscyplina sportu dla niewidomych i ociemniałych. Sport w rehabilitacji niepełnosprawnych. PSON Kraków 1999. 2. Bolach E.: Zespołowe gry sportowe jako sposób doskonalenia systemu kompensacyjnego inwalidów narządu wzroku. AWF, Wrocław 1994. 3. Dolański W.: Czy istnieje zmysł przeszkód? AWF, Warszawa 1985. 4. Kwapiszowie J. J.: Orientacja przestrzenna i poruszanie się niewidomych i słabo widzących Poradnik metodyczny. WSiP, Warszawa 1990. 5. Lichtenstein A.: ABC narciarstwa, krótki kurs dla trenerów ośrodków dla niewidomych. Cross 1996 nr 2. 6. Majewski T.: Psychologia niewidomych i niedowidzących. PWN, Warszawa 1983. 7. Osik-Chudowolska D.: Opieka rodziny nad dzieckiem niewidomym w czasie wolnym od nauki w szkole. Niepełnosprawność i rehabilitacja 2001, nr 4, s. 30-38. 8. Remplewicz J.: Bieg niewidomych, Cross, 1996 nr 5. 9. Remplewicz J.: Skok w dal, Cross 1996 nr 8/9. 10. Sękowska Z.: Kształcenie dzieci niewidomych. PWN, Warszawa 1974. 11. Spisak E.: Nauka pływania dzieci słabo widzących i niewidomych. Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1985. 3
SURDOPEDAGOGIKA 1. Pojęcie głuchoty i jej klasyfikacje. 2. Przyczyna wad słuchu. 3. Charakterystyczne cechy rozwoju dziecka niesłyszącego. 4. Kształtowanie mowy, mowa a myślenie. 2. Program wychowania fizycznego. I 1. Charakterystyczne cechy lekcji wf (formy, metody, środki dydaktyczne). 2. Bezpieczeństwo prowadzenia zajęć ruchowych z niesłyszącymi. 3. Rekreacja i sport niesłyszących. Literatura specjalistyczna: 1. Buryn U. i wsp.: Mój uczeń nie słyszy. MEN, Warszawa 2001. 2. Gawlik K., Zwierzchowska A., Polechoński J.: Postawy młodzieży niesłyszącej wobec kultury fizycznej. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. T. 51,nr 3, 2004. 3. Korzon A.: Totalna komunikacja jako podejście wspomagające rozwój zdolności językowych uczniów głuchych. WSP, Warszawa 1998. 4. Perier O.: Dziecko z uszkodzonym narządem słuchu. WSiP, Warszawa 1992. 5. Szczepankowski B.: Niesłyszący głusi głuchoniemi. Wyrównanie szans. WSiP Warszawa 1999. 6. Zwierzchowska A., Gawlik K.: Postawa ciała dzieci i młodzieży niesłyszącej z aglomeracji Śląska. Aktywność ruchowa ludzi w różnym wieku. Red. Umiastowska B. Szczecin 1999 7. Zwierzchowska A., Gawlik K.: Wychowanie fizyczne dzieci i młodzieży niesłyszącej i słabo słyszącej. AWF Katowice, 2005. 8. Zwierzchowska A.: Środki dydaktyczne wychowania fizycznego wykorzystywane w procesie kształcenia dzieci niesłyszących. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, nr 4, 2005. 4
Literatura ogólna: 1. Doroszewska J.: Pedagogika specjalna. Ossolineum, Wrocław 1989. 2. Henzel J. K., Łobożewicz T. (red.): Turystyka i rekreacja ludzi niepełnosprawnych. Warszawa 2000. 3. Sękowska Z. Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. WSPS, Warszawa 1998. 4. Doroszewska J.: Pedagogika specjalna. Ossolineum, Wrocław 1989. 5. Dykcik W. (red.): Pedagogika specjalna. UAM, Poznań 1997. 6. Dziedzic J., Remplewicz J.: Kultura fizyczna w szkołach i zakładach dla niewidomych i niedowidzących, WSiP Warszawa 1980. 5