Otoczenie społeczne i jego wpływ na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa na przykładzie firmy prowadzącej handel odzieżą i obuwiem. A.Wójcik Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Streszczenie: Niniejsze praca stanowi ocenę wpływu sektora firmy na jego wyniki finansowe. Praca została oparta na modelu J. Zietlowa. Raport został podzielony na następujące składowe: kategorie ogólne (gdzie wykorzystano: logarytm naturalny wieku, logarytm naturalny rozmiaru, niestabilności aktywów), najbliższej perspektywy: (współczynnik dostatecznej rezerwy gotówkowej, zmodyfikowany wskaźnik gotówki, docelowa płynność Lambda, skorygowany wskaźnik płynności), kategorii krótkoterminowej (wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej wskaźnik aktywów, administracyjny współczynnik wydatków), kategorie średnioterminowe (zmiana aktywów netto, wskaźnik wniesionego wkładu, współczynnik samofinansowania, wskaźnik zadłużenia finansowego, wskaźnik koszów pozyskiwania funduszy). W ostatnim fragmencie pracy został wyliczony ogólny wskaźnik kondycji finansowej, który ilustruje sytuację przedsiębiorstwa, w tym przypadku stabilną sytuację finansową firmy na przestrzeni badanych lat. Słowa kluczowe: model Zietlowa, otoczenie sektora, kondycja finansowa JEL: A10
Social environment and its influence on economic health of the firm which engages in wholesale and retail trading of clothes and footwear case. A.Wójcik Wroclaw University of Economics Abstract: This article is an assessment of the impact into enterprise sector and the financial results of the company. The analysis was based on the model of J. Zietlowa. The report was divided into the following sections: general categories (where were used: the natural logarithm of age, the natural logarithm of the size, volatility of assets), the nearest perspective (factor sufficient reserves of cash, modified cash ratio, liquidity target Lambda adjusted liquidity ratio), the category of short-term (cash flow from operations ratio, assets ratio, administrative expenses ratio), the categories medium (net surplus, contribution ratio, self-financing ratio, financial debt ratio, fundraising cost ratio). In last fragment of report was calculated A Health Financial Index, which illustrates a situation of company, in that case it showed a stable financial situation of company for analyzing years. Keywords: Zietlow s model, the branch environment, financial condition JEL: A10 Reflection 1: N. Wencławiak http://figshare.com/articles/social_environment_and_its_influence_on_economic_health_of_t he_firm_/888454 Reflection 2: S. Głuszczak http://figshare.com/articles/social_environment_and_its_influence_on_economic_health_of_t he_firm_/888461
1. Wstęp Do przeprowadzenie analizy wpływu otoczenia sektora przedsiębiorstwa na jego wyniki finansowe zostało wybrane przedsiębiorstwo z branży zajmującej się handlem hurtowym i detalicznym odzieżą oraz obuwiem. W niniejszej pracy przedsiębiorstwo będzie opisywane pod symbolem XYZ. Przedsiębiorstwo funkcjonuje na rynku od wystarczającego czasu by móc dokonać analizy na przestrzeni lat 2007-2012 na podstawie jej sprawozdań finansowych. Analiza została opracowana w oparciu modelu J. Zietlowa, gdzie zostały wytyczone cztery główne kategorie: ogólna, najbliższej perspektywy, krótkoterminowa oraz średnioterminowa. Praca kończy się wyliczeniem wskaźnika The Financial Health Index, na podstawie którego zostały opracowane wnioski dotyczące kondycji finansowej firmy. Celem raportu jest przeprowadzenie analizy w oparciu o wyżej wymieniony model i zobrazowanie wpływu otoczenia sektora spółki na jej wyniki oraz kondycję finansową. 2. Kategorie ogólne (ramy czasowe od 0 do 36 miesięcy) Do kategorii ogólnej, która ocenia sytuację finansową w ramach czasowych od 0 do 36 miesięcy, zostały wyłonione następujące wskaźniki: 1) Logarytm naturalny wieku 2) Logarytm naturalny rozmiaru 3) Wskaźnik niestabilności aktywów 1 Powyższe wskaźniki przede wszystkim pomagają w ocenie i zobrazowaniu finansowej stabilności, a także elastyczności analizowanej firmy w stosunku do zmian w jej otoczeniu. Pozytywny wynikiem w przypadku dwóch pierwszych elementów jest wzrost wskaźników, w przypadku trzeciego z nich spadek. 1S. Basak, (2001) Value-at-Risk Based Risk Management: Optimal Policies and Asset Price, dostępna na http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=204390, ostatni dostęp 23 grudnia 2013
Tabela 1. Porównanie wskaźników kategorii ogólnej dla analizowanej instytucji. Kategorie ogólne (General Category) Rok 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1) 2,08 2,20 2,30 2,40 2,48 2,56 2) 20,16 20,54 20,67 20,80 20,84 21,00 3) 5 749 7 294 7 548 8 095 10 547 11 219 Wskaźnik 9,31 9,60 9,78 9,94 10,09 10,25 łączny Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, dostępna na : http://ssrn.com/abstract=2049022 oraz sprawozdań finansowych analizowanego przedsiębiorstwa z lat 2007-2012. Powyższe rezultaty na przestrzeni lat 2007-2012 wykazują stabilną sytuację przedsiębiorstwa na podstawie dwóch pierwszych wskaźników, tj. odnoszących się do wieku oraz rozmiaru przedsiębiorstwa, jednak wskaźników niestabilności aktywów jest rosnący, co ukazuje mniejszą elastyczność i stabilność na informacje z otoczenia 2. Analizując sumaryczny wskaźnik w oparciu o dostosowane wagi do poszczególnych wskaźników, sytuacja przedsiębiorstwa jest dobra, co jest uzasadnione rosnącą tendencją wskaźnika, co oznacza wzrost stabilności finansowej. 3. Kategorie najbliższej pespektywy (ramy czasowe od 0 do 3 miesięcy) W ramach dokonania analizy oraz wyciągnięcia wniosków dotyczących płynności przedsiębiorstwa w najbliższej perspektywie, to znaczy do 3 miesięcy, wykorzystano wskaźniki: 4) Współczynnik dostatecznej rezerwy gotówkowej obrazuje zdolność do pokrycia wydatków gotówką 3 5) Zmodyfikowany wskaźnik gotówki wyższe wartości wskaźnika wskazują wyższą wypłacalność przedsiębiorstwa. 6) Docelowa płynność Lambda wskaźnik obrazujący stan płynności przedsiębiorstwa. 2 G. K. Świderska (2011) Jak czytać sprawozdanie finansowe. Warszawa: Difin, s. 112 3 M. Piotrowska (1997) Finanse spółek. Krótkoterminowe decyzje finansowe. Wrocław: Wyd. AE, s. 87-88
7) Skorygowany wskaźnik płynności - kolejny ze wskaźników ukazujących stan płynności poprzez stosunek elementów aktywów obrotowych do zobowiązań bieżących oraz długoterminowych 4. Tabela 2 Porównanie wskaźników kategorii najbliższej perspektywy dla analizowanej instytucji. Podwskaźnik najbliższej pers pektywy Rok 2007 2008 2009 2010 2011 2012 4) 0,76 0,76 0,81 0,83 0,78 0,83 5) -0,40-0,41-0,22-0,20-0,33-0,36 6) 1,52 3,52 2,30 2,43 1,68 2,41 7) 0,15 0,21 0,71 0,54 0,00 0,48 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, dostępna na : http://ssrn.com/abstract=2049022 oraz sprawozdań finansowych analizowanego przedsiębiorstwa z lat 2007-2012. Sytuacja przedsiębiorstwa XYZ pod względem wskaźnika 4), czyli zdolności pokrycia wydatków gotówką jest dobra, ponieważ poziom ten zwiększył się od roku 2007 do roku 2012 o około 9%. Obecnie aż 83% wydatków jest możliwe do pokrycia z najbardziej płynnych aktywów. Wskaźnik 5) wykazuje ujemne wartości ze względu na wyższe wartości zobowiązań krótkoterminowych nad gotówką 5, co pokazuje wysokie ryzyko utraty płynności w chwili powstania wymagalności zobowiązań. Pozostałe wskaźniki płynności obrazują dobrą sytuację płynnościową, ponieważ wykazuje niewielkie zmiany, a w ostatnim badanym roku wartości wskaźników są wyższe. Ogólna sytuacja przedsiębiorstwa pod względem płynnościowym do 3 miesięcy jest dobra, z zastrzeżeniem, że w sytuacji natychmiastowej wymagalności zobowiązań krótkoterminowych gotówka jest niewystarczająca na ich spłatę. 4. Kategorie krótkoterminowe (ramy czasowe od 3 do 12 miesięcy) Kategoria w zakresie krótkoterminowym obejmuje przedział czasu od 3 do 12 miesięcy, współtworzą ją następujące wskaźniki: 4 M. Madej (2012), Financial Analysis of Economic Health Polish Entities Case, Wrocław, dostępna na http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2368023, ostatni dostęp 9 grudnia 2013 5 H. Buk. (2005), Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa, Wyd. AE, Katowice, s. 19.
8) Wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej obrazuje zdolność pokrycia zobowiązań bieżących przez generowane w tym samym roku przepływów z działalności operacyjnej 6. 9) Wskaźnik aktywów obrazuje strukturę majątku przedsiębiorstwa jaką część aktywów stanowi majątek obrotowy. 10) Administracyjny współczynnik wydatków stanowi stosunek kosztów administracyjnych do wszystkich pozostałych kosztów 7. Tabela 3. Porównanie wskaźników kategorii krótkoterminowej dla analizowanej instytucji. Podwskaźnik kategorii krótkoterminowych Rok 2007 2008 2009 2010 2011 2012 8) 0,12 0,19 0,74 0,46-0,09 0,39 9) 0,63 0,67 0,65 0,62 0,63 0,61 10) 0,004 0,003 0,004 0,006 0,009 0,004 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, dostępna na : http://ssrn.com/abstract=2049022 oraz sprawozdań finansowych analizowanego przedsiębiorstwa z lat 2007-2012. Przedsiębiorstwo było w stanie pokryć zobowiązania bieżące poprzez wygenerowane przepływy na działalności operacyjnej najwięcej w przypadku roku 2009, obecnie jest to 39% zobowiązań bieżących. Majątek obrotowy jest na stabilnie względnym poziomie z tendencją zniżkującą od 67% w roku 2008 do 61% w roku 2012. Dobrą wiadomością jest niewielki udział kosztów administracyjnych w łącznych kosztach przedsiębiorstwa, co oznacza, że koszty niegenerujące przychodów są niewielkie 8. 5. Kategorie średnioterminowe (ramy czasowe od 12 do 36 miesięcy) W przypadku kategorii o najdłuższych ramach czasowych tj. od 12 do 36 miesięcy wspomagają wskaźniki: 6 K. Madej, (2013), Financial Analysis of Economic Health Polish Entities Case,Wrocław, dostępna na http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2368023 7 J. Kowalczyk, (1993), Finanse firmy, Wydawnictwo Międzynarodowej Szkoły Zarządzania, Warszawa, str. 25. 8 R. Borowiecki, A. Jaki (red.), (2010), Współczesne problemy analizy ekonomicznej, Wyd. Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, s. 26. Z. Leszczyńki, A. Skowronek- Mielczarek, (2001), Analiza ekonomiczno-finansowa firmy, Wyd. Difin, Warszawa, s. 20.
11) Zmiana aktywów netto w przypadku dodatniej wartości występuje nadwyżka, w przeciwnym razie deficyt. Najlepiej, żeby zmiana była stała i rosnąca 9. 12) Wskaźnik wniesionego wkładu stosunek sumy wsparcia i przychodu do wsparcia, przychodu i dochodu. Im niższa wartość wskaźnika tym większa elastyczność spółki oraz mniejsze ryzyko wynikające z działalności 10. 13) Współczynnik samofinansowania współczynnik obrazuje w jakim stopniu spółka sama finansuje przedsięwzięcia 11. 14) Wskaźnik zadłużenia finansowego wskaźnik przedstawia poziom finansowania aktywów kapitałem obcym (zobowiązaniami). Niska wartość wskaźnika oznacza mniejsze zadłużenie spółki 12. 15) Wskaźnik koszów pozyskiwania funduszy obliczany jest jako stosunek kosztów pozyskiwania funduszy do całkowitego dochodu wraz ze wsparciem. Im wskaźnik jest niższy, tym lepsza kondycja finansowa spółki 13. Tabela 4. Porównanie wskaźników kategorii średnioterminowej dla analizowanej instytucji. Podwskaźnik kategorii średnioterminowych Rok 2007 2008 2009 2010 2011 2012 11) 157 590 82 258 29 106 50 850 36 167-13 607 12) 0,07 0,12 0,08 0,09 0,08 0,05 13) 0,92 0,61 1,30 1,66 0,91 1,12 14) 0,42 0,46 0,47 0,47 0,60 0,61 15) 0,05 0,02 0,05 0,07 0,09 0,09 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, dostępna na : http://ssrn.com/abstract=2049022 oraz sprawozdań finansowych analizowanego przedsiębiorstwa z lat 2007-2012. 9 M. Milevsky, (1998) Optimal Asset Allocation Towards the End of the Life Cycle: To Annuitize or Not to Annuitize, dostępna na http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1077, ostatni dostęp 23 grudnia 2013 10A. Steiner, Sharpe Ratio Contribution and Attribution Analysis (2011), http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1839166, ostatni dostęp 9grudnia 2013 11 T. Korol, Nowe podejście do analizy wskaźnikowej w przedsiębiorstwie, (2013),Wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 24 12 D. Wędzki, Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego (2006), Wyd. Wolters Kluwer Polska, Kraków, s. 323 13R. Krishan, (2002), Financial Disclosure Management by Nonprofit Organizations http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=319581, ostatni dostęp 9 grudnia 2013
Aktywa netto na przestrzeni badanych lat zmniejszają się, co negatywnie wpływa na wizerunek spółki pod względem płynnościowym. W przypadku 12) wskaźnika wartości SA niskie oraz mają tendencję zmniejszającą, co jest dobrym znakiem, obrazującym mniejsze ryzyko na prowadzonej działalności. Spółka poprawiła wskaźnik samofinansowania, wzrósł z 0,92 na 1,12 w roku 2012, co jest pozytywnym rezultatem w odniesieniu do możliwości finansowych spółki. Dług w firmie wzrósł od 43% do 61% względem aktywów, przy jednoczesnym wzroście przychodów i zysków jest to dobry sygnał, ponieważ zwiększenie zobowiązań oznaczało w tym przypadku ekspansję działalności. Koszty pozyskiwania funduszy są na stabilnym, niewysokim poziomie, co zadowalającą sytuację finansową pod tym względem. 6. Wskaźnik kondycji finansowej (ang. Financial Health Index) Głównym i końcowym elementem tego raportu jest wskaźnik kondycji finansowej, który składa się z wyżej wymienionych podwskaźników. Wagi, dla poszczególnych podwskaźników są następujące: 0,1 dla kategorii ogólnej, 0,4 dla najbliższej perspektywy, 0,3 dla krótkoterminowych kategorii oraz 0,2 dla średnioterminowej kategorii. Uzasadnienie tak przypisanych wag wiąże się z definicją płynności i kondycji finansowej, gdzie najważniejsza jest sytuacja obecna. Tabela 5. Porównanie wskaźników kategorii średnioterminowej dla analizowanej instytucji. 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Financial Health Index 5,61 6,17 5,20 5,20 4,99 5,60 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, dostępna na : http://ssrn.com/abstract=2049022 oraz sprawozdań finansowych analizowanego przedsiębiorstwa z lat 2007-2012. Wskaźnik kondycji finansowej jest stabilny, z wyraźnie najwyższą wartością w roku 2008. Można wysnuć hipotezę o wysokim odzwierciedlaniu sytuacji na globalnych rynkach na sytuację firmy, ponieważ po roku 2008 były pogorszone warunki na światowych rynkach, ze względu na krach na giełdach w połowie 2008 roku i widoczne jest to również w wskaźniku FHI.
Zakończenie Podsumowując firma zwiększa zasięg działalności w oparciu również o zwiększanie zadłużenia, aczkolwiek przedsiębiorstwo wykazuje dobra sytuację zarówno w kwestii finansowej jak i płynnościowej, dlatego nie ma większych zastrzeżeń odnośnie finansów przedsiębiorstwa XYZ. Nie są wykazane większe zakłócenia w kwestii płatności bądź zdolności do takich płatności względem wydatków, dodatkowo dobrym sygnałem są niskie koszty administracyjne związane z obsługą prowadzonej działalności. Jedynym mankamentem jest wciąż niska zdolność do spłacenia przez środki finansowe zobowiązań bieżących w przypadku gdyby stały się nagle wymagalne. Warto jednak zaznaczyć, że firma ma również dodatkowe źródła finansowania na takie przypadki. Cel raportu, jakim było przeprowadzenie analizy w oparciu o model J.Zietlowa i zobrazowanie wpływu otoczenia sektora spółki na wyniki i kondycję spółki, został osiągnięty. Bibliografia
1. S. Basak, (2001) Value-at-Risk Based Risk Management: Optimal Policies and Asset Price, dostępna na http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=204390, ostatni dostęp 23 grudnia 2013 2. G. K. Świderska (2011) Jak czytać sprawozdanie finansowe. Warszawa: Difin, s. 112 3. M. Piotrowska (1997) Finanse spółek. Krótkoterminowe decyzje finansowe. Wrocław: Wyd. AE, s. 87-88 4. M. Madej (2012), Financial Analysis of Economic Health Polish Entities Case, Wrocław, dostępna na http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2368023, ostatni dostęp 23 grudnia 2013 5. H. Buk. (2005), Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa, Wyd. AE, Katowice, s. 19. 6. J. Kowalczyk, (1993), Finanse firmy, Wydawnictwo Międzynarodowej Szkoły Zarządzania, Warszawa, str. 25. 7. R. Borowiecki, A. Jaki (red.), (2010), Współczesne problemy analizy ekonomicznej, Wyd. Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, s. 26. 8. Z. Leszczyńki, A. Skowronek-Mielczarek, (2001), Analiza ekonomiczno-finansowa firmy, Wyd. Difin, Warszawa, s. 20. 9. M. Milevsky, (1998) Optimal Asset Allocation Towards the End of the Life Cycle: To Annuitize or Not to Annuitize, dostępna na http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1077, ostatni dostęp 23 grudnia 2013 10. A.Steiner, Sharpe Ratio Contribution and Attribution Analysis (2011), http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1839166, ostatni dostęp 23 grudnia 2013
11. T. Korol, Nowe podejście do analizy wskaźnikowej w przedsiębiorstwie, (2013),Wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 24 12. D. Wędzki, Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego (2006), Wyd. Wolters Kluwer Polska, Kraków, s. 323 13. Dziubińska, Tański, Ludynia, Wójcik, Influence of branch of an enterprises on its economic health, dostępna na http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2371092, ostatni dostęp 23 grudnia 2013. 14. R. Krishan, (2002), Financial Disclosure Management by Nonprofit Organizations http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=319581, ostatni dostęp 9 grudnia 2013 15. John Zietlow, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, dostępna na : http://ssrn.com/abstract=2049022, ostatni dostęp 23 grudnia 2013. 16. Art. 3 ust. 1 pkt 27 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. jedn. Dz.U. z 2009r., Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) definiowanie pojęć. 17. Sprawozdania finansowe instytucji 2007-2012.