Program KÓŁKA TEATRALNEGO DLA KLAS I - III SZKOŁY PODSTAWOWEJ W TULIGŁOWACH MOTTO "Teatr jest najważniejszą rzeczą na świecie, gdyż tam pokazuje się ludziom, jakimi mogliby być, jakimi pragnęliby być, choć nie mają na to odwagi, i jakimi są". Tove Johsson Teatr w życiu dziecka jest bardzo ważnym czynnikiem wspomagającym rozwój, podobnie jak zabawa i lektura. Daje on dziecku możliwość kształtowania własnego bytu w takim stopniu, na jaki nie pozwala życie realne. Szeroko uaktywnia się fantazja dziecka, a także marzenia i zainteresowania. Zajęcia teatralne poszerzają i kształtują wiedzę ucznia. Opierają się w dużej mierze na zabawie. Uzasadnieniem powstania kółka teatralnego jest fakt, że życie uczniów pochodzących z małej miejscowości jest często mało atrakcyjne. Z obserwacji wynika, że ekran telewizora i monitor komputera są głównymi bohaterami czasu wolnego dzieci. Teatr może być wspaniała receptą na "kolorową rzeczywistość", może stanowić alternatywę dla biernego i mało pożytecznego spędzania czasu wolnego. Dzięki takim zajęciom dzieci otwierają się emocjonalnie, uwrażliwiają, teatr umożliwia im wyrażanie siebie. Bazę konstrukcyjną programu stanowi "Program zintegrowanej edukacji XXI wieku. Klasy 1-3", autorstwa Jadwigi Hanisz. Uczestnikami będą chętni uczniowie klas I - III. Program ten będzie realizowany w trakcie 3 dodatkowych godzin pozalekcyjnych, podczas których uczniowie poszerzą swoje słownictwo związane z teatrem, zapoznają się z zasadami przygotowywania przedstawień, spotkają się z prawdziwymi aktorami z Teatru Siemaszkowej w Rzeszowie. Program przewiduje również realizację treści kształcenia związanych z opracowywaniem tekstów literackich oraz z wchodzeniem w role, czyli odgrywaniem postaci scenicznych. Praca nad tekstem inscenizacji i nad przygotowaniem występu teatralnego pozwoli w sposób ciekawy dla uczniów realizować zagadnienia programowe z zakresu poszczególnych edukacji. Myślę, że zajęcia te staną się dla dzieci przyjemnością, zabawą i ciekawym sposobem spędzania wolnego czasu. Istotną rolę w strategii wychowawczo - dydaktycznej program przypisuje również kontaktowi ze środowiskiem - rodzicami, szkołami z terenu naszej gminy, Miejskim Domem Kultury w Jarosławiu, mieszkańcami wsi Tuligłowy. Cele ogólne - Rozbudzanie zainteresowań uczniów literaturą i teatrem. - Przygotowanie do świadomego uczestnictwa w kulturze, obcowania ze sztuką, bywania w teatrze. - Rozwijanie wrażliwości estetycznej. Wydobywanie i ukierunkowanie emocji i uczuć. - Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym. - Wyrównywanie dysproporcji rozwojowych. - Wszechstronny rozwój osobowości dziecka. 1 / 38
Cele szczegółowe: - Zapoznanie z głównymi formami teatralnymi, słownictwem i wiadomościami dotyczącymi pojęcia Teatr". - Nauka dykcji, ruchu i gestu scenicznego oraz uzewnętrzniania emocji. - Kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem ojczystym w zakresie mówienia. - Kształtowanie umiejętności wyrażania swoich przeżyć, nastrojów i emocji za pomocą gestów, ruchu i mimiki. - Doskonalenie pamięci potrzebnej do opanowania tekstów ról w przygotowanych przedstawieniach. - Kształtowanie postawy odwagi i pokonywania nieśmiałości w obliczu zetknięcia się z widownią odbierającą prezentowany tekst, - Odkrywanie swoich możliwości, zdolności i talentów a przede wszystkim swojego miejsca w otaczającym świecie. - Rozwijanie uzdolnień indywidualnych, - Kształtowanie postawy aktywnego spędzania czasu i nawiązywania serdecznych i kulturalnych kontaktów rówieśniczych. - Kompensacyjna i terapeutyczna rola kółka teatralnego w stosunku do dzieci mających trudności z wykazaniem się w innych dziedzinach, dzieci z trudnościami w nauce, nieśmiałych, mało aktywnych, z wadami wymowy, niezdyscyplinowanych, a nawet nadpobudliwych psychoruchowo. METODY PRACY 1. Podające (przyswajanie podanego tekstu). 2. Problemowe (odkrywanie nowych wiadomości podczas rozwiązywania problemów).aktywizujące (przeżywanie treści i wartości). 3. Ekspresyjne ( wyrażanie uczuć, emocji, postaw, poglądów). 4. Praktyczne (zmienianie rzeczywistości i samego siebie w dramie, sztuce teatralnej, inscenizacji). 2 / 38
FORMY PRACY Główną formą stosowaną podczas zajęć dodatkowych koła teatralnego będzie praca w zespole. Osiąganiu założonych celów posłużą też inne, bardziej szczegółowe formy, takie jak: - improwizacja, - inscenizacja, - drama, - indywidualna praca z tekstem - ćwiczenia dykcyjne, mimiczne, ruchowe, - śpiew, - gra aktorska, prace plastyczne /projektowanie i udział w tworzeniu scenografii, kostiumów, zaproszeń, plakatów, itp./ TECHNIKI TEATRALNE - Ćwiczenia wyraźnego mówienia, - Umiejętność natężenia i modulowania głosem, - Elementy dramy, - Improwizacja, - Ruch, - Śpiew. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI - dziecko umie przekazywać swoje myśli i uczucia w formie dramy, - aktywnie uczestniczy w inscenizacjach i teatrzykach organizowanych na terenie szkoły i poza nią, - umie odczytać informację przekazaną gestem, mimiką, układem tanecznym, grą aktorów; nastroju zaakcentowanego dekoracją, strojem, charakteryzacją aktorów; dynamiką i przebiegiem akcji przedstawionej w sztuce teatralnej. TREŚCI PROGRAMU Realizując program realizujemy też zagadnienia programowe programu nauczania zintegrowanego, m.in.: 3 / 38
- różne formy ćwiczeń w czytaniu, - recytacja, - kształcenie umiejętności wyrażania sądu na temat danej postaci lub zdarzenia, - układanie i pisanie zaproszeń, zawiadomień, - redagowanie sprawozdań, opisów, opowiadań, - plastyczne przedstawienie scen inspirowanych przez utwory literackie, - projektowanie dekoracji, kostiumów, - układanie akompaniamentu do piosenek i zabaw, - zabawy ze śpiewem, - opanowanie układów tanecznych. Obok tych treści podczas zajęć kółka teatralnego realizowane będą treści wokół haseł: 1. Struktura teatru. 2. Doskonalenie wymowy. 3. Praca nad tekstem. 4. Praca nad rolą. Struktura teatru Treści programowe Formy realizacji 4 / 38
Przewidywane osiągnięcia Spotkanie organizacyjne 1. Przedstawianie i określanie swoich oczekiwań 2. Ustalenie zasad pracy Wstępne ustalenie składu grupy. Pogadanka z elementami dyskusji Określenie zadań i obowiązków Zintegrowanie zespołu Poznanie oczekiwań i możliwości dzieci WIEM CO TO JEST TEATR. Rodzaje teatru i spektakli teatralnych 1. Zapoznanie dzieci z rodzajami teatru i spektakli: teatr dramatyczny, operowy, zawodowy, amator Uczeń rozpoznaje rodzaje teatrów Terminy 5 / 38
związane z teatrem 1. Elementy teatru: scena, kurtyna, widownia, garderoba, reflektory, 6 / 38
2. Elementy sztuki: scena, akt, antrakt, 3. Ludzie: aktor, mim, widz, reżyser, scenograf, 4. Zachowanie w teatrze: cisza, oklaski, autograf, Uczeń dedykacja potrafi posługiwać się słownictwem związ 7 / 38
8 / 38
Zachowanie w teatrze 9 / 38
1. Zachowanie przed sztuką -korzystanie z szatni 2. Zachowanie na widowni (dzwonki w teatrze, cisza, oklaski) 3. Wyjazdy do Teatru Siemaszkowej w Rzeszowie 10 / 38
5. Oglądanie przedstawień i inscenizacji w wykonaniu Uczeń dzieci. umie kulturalnie oglądać sztuki teatralne, u 11 / 38
Plakat teatralny. Program. 12 / 38
1. Znaczenie programu i plakatu. 2. Informacje zawarte w programie i na plakacie. 3. Wykonywanie plakatów. 13 / 38
Uczeń umie wykonać plakat teatralny, potrafi współpracować w grupie, korzysta z różnych materiał 14 / 38
15 / 38
Muzyka w przedstawieniach 1. Znaczenie muzyki w przedstawieniu. 2. Dobieranie muzyki do określonych fragmentów przedstawienia. 16 / 38
3. Układanie akompaniamentu. 4. Opracowywanie układów tanecznych. Uczeń potrafi ułożyć akompaniament z wykorzys 17 / 38
Scenografia Wyposażenie kącika teatralnego 18 / 38
1. Znaczenie dekoracji, kostiumów, rekwizytów. 2. Wygospodarowanie miejsca na działalność kółka. Zakup scenariuszy, strojów elementów scenogr 19 / 38
3. Projektowanie dekoracji. 4. Wykonywanie elementów dekoracji i zestawianie ich w całość 5. Dobór rekwizytów. Uczeń potrafi współdziałać z zespołem, umie za 20 / 38
Dziecko czuje się współorganizatorem, pomaga w czynnościach organizacyjnych. 21 / 38
Scenariusz. BAWIMY SIĘ W TEATR 22 / 38
1. Dobór literatury. 2. Wyodrębnienie wydarzeń, postaci 3. Przydział ról. 23 / 38
5. Praca w oparciu o gotowe scenariusze. 6. Budowa scenariusza. Uczeń korzysta z biblioteki w poszukiwaniu utworów do zainscenizowania, potrafi czytać gotowy sc 24 / 38
25 / 38
żanie opinii na temat obejrzanej sztuki. 1. Wyrażanie opinii na temat sztuk teatr. 26 / 38
Uczeń potrafi kulturalnie dyskutować, ocenić przedstawienie teatralne, wskazać na godne uwagi ele Doskonalenie wymowy. 27 / 38
kształcące poprawne i wyraźne wymawianie głosek. Kształcenie odpowiedniej dykcji. narządów artykulacji, oddychania i słuchu 28 / 38
wy -wzbogacanie słownictwa czynnego Doskonalenie własnych wypowiedzi Ćwiczenia ortofoniczne usprawniające narządy mowy. 29 / 38
Mowa staranna, więc niepotoczna Ćwiczenia w mówieniu uwzględniające ćwiczenia frazeologiczne, słownikowe, syntaktyczne 30 / 38
Nauka krótkich wierszyków i wyliczanek Uczeń stosuje w mowie elementy techniki żyweg Prawidłowo ustawia głos. 31 / 38
Właściwie zużywa powietrze w czasie mówienia. Oddycha przeponą. 32 / 38
Stosuje właściwe natężenie głosu. Poprawnie artykułuje słowa i zdania. W wypowiedziach stosuje bogate słownictwo. 33 / 38
Mówi wyraźnie i głośno. Praca nad tekstem. 34 / 38
zakresie POBAWMY pięknego SIĘ RAZEM czytania W TEATR Wyrabianie pamięci logicznej i Wyrabianie pamięci językowej Zabawy w teatr połączone z tworzeniem własnych scenek rodzajowych. Zbiorowe i indywidualne, głośne czytanie tekstów. Słuchanie czytanych tekstów literackich Czytanie tekstu-roli ze zwróceniem uwagi na siłę głosu i tempo czytania Ćwiczenia w czytaniu rolami Nauka na pamięć wyznaczonych fragmentów utworu Uczeń literackiego płynnie i wyraziście czyta tekst Stosuje w mowie elementy żywego słowa[akcent, pauza, tempo, siła i ton głosu] Rozumie treść przeczytanego utworu Wygłasza z pamięci wyuczone teksty Korzysta z księgozbioru bibliotecznego Praca nad rolą. RZYGOTOWUJEMY PRZEDSTAWIENIE - JASEŁKA " PRZYG ji i wyobraźni -usprawnianie całego ciała nalenie ekspresji werbalnej i pozawerbalnej Konkurs gminny. 35 / 38
Premiera. 1.Wspólne odczytanie wybranego scenariusza. Propozycje uczniów dotyczące przetworzenia go w 2. Przydzielanie ról z uwzględnieniem cech charakte 3. Opracowywanie układów scenicznych i choreograficznych 4.Próby czytane, analityczne, sytuacyjne oraz generalne, próby z tekstem, doskonalenie prawidło 5.Komponowanie układów tanecznych. 6.Dobieranie fragmentów muzycznych, wyrażanie stanów emocjonalnych poprzez gest, mimikę, ruch 7. MALI TWÓRCY Projektowanie strojów i dekoracji. Organizacja konkursu gminnego - n przygotowanie regulaminu konkursu, zaproszeń, dyplomów. 8.NASZA PREMIERA Premiery przedstawień Gościnne występy Uczeń umie współpracować w zespole Potrafi wyrażać uczucia mimiką twarzy i gestem Rozwiązuje sytuacje problemowe związane z przydziałem i odgrywaniem roli Wie jak zagrać swoją postać Nazywa swoje uczucia i emocje związane z odgrywaną rolą Przedstawia sytuacje gestem, mimiką, ruchem, umie wcielić się w rolę Porusza się zgodnie z przedstawianą treścią Orientuje się w czasie i przestrzeni Używa ekspresji teatralnej do ożywienia posta Umie słuchać siebie i innych WSPOMNIEŃ CZAR Wymiana wrażeń z przebiegu inscenizacji, obejrzenie zdjęć, kształcenie umiejętności samooceny 1. Ocena własnych przedstawień po premierach, występach Uczeń dokonuje samooceny Uczeń potrafi kulturalnie dyskutować, ocenić przedstawienie teatralne, wskazać na godne uwagi elem 36 / 38
Formy prezentowania osiągnięć: Występy dla dzieci z innych szkół Występy dla członków rodzin, Przedstawienia dla zaproszonych gości, Wpis do kroniki szkoły, Wystawa fotograficzna ilustrująca działalność koła Wzmianki w Internecie na stronie: www.szkolatuliglowy.xt.pl - EWALUACJA Zajęcia koła teatralnego, bez względu na zdolności indywidualne, a także predyspozycje wrodzone dzieci są swoistą terapią pedagogiczną, która w naturalny sposób dostarcza dzieciom różnorodnych bodźców, zaspakaja podstawowe potrzeby psychofizyczne, wyzwala rozmaite formy działania i ekspresji twórczej, koryguje deficyty rozwojowe ( wady wymowy), rozwija i doskonali pamięć wzrokową i słuchową, rewelacyjnie ćwiczy koordynację wzrokowo - słuchową, a tym samym wpływa na harmonijny rozwój wszystkich analizatorów odpowiedzialnych za powodzenie dziecka w szkole, przy czym czyni to w sposób bezstresowy, dostarczający przy tym wiele radości i satysfakcji. Zajęcia teatralne są również niezawodną formą oddziaływań wychowawczych. Dziecko uczy się współdziałania w grupie, uczy się odpowiedzialności za swoje działanie, a przy tym ma świadomość, że w tejże grupie pełni bardzo ważną rolę, rolę, od której zależy sukces pracy całego zespołu. Uczy się również dyscypliny pracy, a tym samym szacunku dla pracy kolegów. Bowiem orientuje się, że przeszkadzanie innym podczas zajęć szybko zmienia kierunek oddziaływania i zaczyna dotyczyć jego samego. Podsumowaniem zajęć będą zatem wystawiane spektakle teatralne i ich przyjęcie przez publiczność. 37 / 38
Narzędziami zbierania informacji będą: - anonimowe ankiety dla rodziców, - zadania kierowane do dzieci, wymagające praktycznych umiejętności, - wywiady - zbieranie opinii dzieci, - obserwacje. 38 / 38