Scenariusz zajęć dla 4-latków Autor: Agnieszka Wysocka Obszar podstawy programowej: 15.Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne. Grupa wiekowa: 4-latki Blok tematyczny: Jestem dumny ze swojej rodziny, miejscowości, Ojczyzny. Temat: Ocalić od zapomnienia. Cele operacyjne: Dziecko: rozpoznaje wybrane elementy regionalnego stroju ludowego; nazywa wybrane elementy regionalnego stroju ludowego; podejmuje próby określania cech zewnętrznych wybranych elementów z kącika regionalnego; poznaje tradycje regionu poprzez bezpośredni kontakt z eksponatami (kącik regionalny, stroje ludowe); klasyfikuje obiekty zgodnie z podanymi cechami jakościowymi (np. wielkość i kolor), próbuje je przeliczać (zgodnie z indywidualnymi możliwościami); posługuje się gestem oraz ruchem w zabawach parateatralnych. Wykaz nabywanych umiejętności (ujętych w podstawie programowej jako osiągnięcia dziecka kończącego przedszkole): Dziecko: zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym; grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje), formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne; uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach oraz grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej; dysponuje sprawnością rąk i koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania; przejawia, w miarę swoich możliwości, zainteresowanie wybranymi zabytkami, dziełami sztuki oraz tradycjami i obrzędami ludowymi ze swojego regionu; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru, a także łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym śpiewie, w tańcach i muzykowaniu; potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać, a także zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach.
Treści kształcenia: kształtowanie umiejętności społecznych (obdarzanie uwagą dzieci i dorosłych, zgodne funkcjonowanie w zabawie, stosowanie form grzecznościowych wobec innych dzieci i dorosłych, porządkowanie po sobie miejsca zabawy, uważne słuchanie wypowiedzi innych osób); rozwój mowy (wyraźne mówienie, wzbogacanie słownictwa czynnego, śpiewanie refrenu piosenki); grupowanie oraz klasyfikowanie obiektów (korali) zgodnie z podaną cechą; kształtowanie sprawności fizycznej poprzez uczestnictwo w zajęciach ruchowych w sali i na powietrzu, współdziałanie w grupie; posługiwanie się w zabawie gestem oraz ruchem; rozwijanie sprawności manualnej; rozwijanie wrażliwości zmysłowej - różnicowanie wrażeń dotykowych oraz określanie prostych cech zewnętrznych (eksponaty w kąciku regionalnym); budzenie świadomości narodowej poprzez poznawanie folkloru (regionalne stroje ludowe); znajomość nazw wybranych elementów regionalnego stroju ludowego, rozwijanie wrażliwości zmysłowej, dzielenie się wrażeniami i spostrzeżeniami z obserwacji, określanie charakterystycznych cech; oglądanie postaci w strojach ludowych, a także eksponatów w kąciku regionalnym; określanie cech charakterystycznych dla regionalnego stroju ludowego (zapaski w paski, chusty w kwiaty, itp.) oraz elementów dekoracyjnych (czerwone korale, cekiny zdobiące kamizelkę); rozumienie sensu informacji podanych w formie symbolu (rysunek). Opis sposobu realizacji: Lp. Część dnia aktywności dziecka I. Zajęcia poranne Przebieg zajęć 1.Schodzenie się dzieci, przywitanie, zabawy swobodne w kącikach zainteresowań. 2. Przywitaj się ze mną: Zabawa ruchowa integrująca grupę. Warunki pobudzające aktywność/uwagi o realizacji W kąciku zabawek znajdują się lalki w strojach regionalnych, drewniane kołyski,,,motylki, wózeczki, itp. W rogu sali stoi manekin ubrany w strój regionalny, zasłonięty materiałem. Na pytania dzieci,,co to jest? Nauczyciel (N) odpowiada tajemniczym głosem, że to niespodzianka na dzisiejsze zajęcia. Według metody Weroniki Sherborne: ćwiczenia
3.Zachęcanie dzieci do oglądania oraz nazywania zgromadzonych w kąciku regionalnym przedmiotów, określania ich cech zewnętrznych w oparciu o bezpośrednie doświadczenie. 4. Wymyślone zgadywanki: próby określania cech zewnętrznych i zastosowania wybranych przedmiotów z kącika regionalnego. 1. Kieleckie zapaski: Zwrócenie uwagi dzieci na elementy regionalnego stroju ludowego. rozwijające świadomość osoby. Źródło: Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, Marta Bogdanowicz, Dariusz Okrzesik; wyd. Harmonia, Gdańsk 2006, s.23. Dzieci wypowiadają się swobodnie, próbują nazywać wybrane przez siebie przedmioty, zadają pytania. N odpowiada, objaśnia przeznaczenie eksponatów. Uwaga: w przypadku braku kącika regionalnego, N przedstawia dzieciom prezentację przedstawiającą kącik regionalny i jego wyposażenie. Chętne dziecko w formie zagadki (za pomocą słów lub pantomimy) określa cechy wybranego przez siebie przedmiotu. Dziecko, które jako pierwsze podało odpowiedź, zadaje kolejną zagadkę. W wybranym przez dzieci miejscu N ustawia zakrytego materiałem manekina. Zaprasza dzieci do wysłuchania piosenki Kieleckie zapaski. II. Zajęcia dydaktyczne 2. Co tu się ukryło?: próby odnajdywania przez dzieci odpowiedzi na pytanie. N. po wykonaniu piosenki, zadaje dzieciom pytanie, czy domyślają się, co może być ukryte pod materiałem. Dzieci swobodnie wypowiadają się, szukając prawidłowej odpowiedzi. W odpowiednim momencie następuje odsłonięcie manekina.
3.Krótkie omówienie wyglądu stroju regionalnego przez dzieci. 4. Kieleckie zapaski: rozpoznawanie przez dzieci elementów regionalnego stroju ludowego. 5. Zabawa parateatralna przy piosence Kieleckie zapaski. 6. Strój Marysi: wspólne,,ubieranie lalki. Dzieci oglądają strój, swobodnie wypowiadają się na temat jego wyglądu. N zwraca szczególną uwagę na prawidłowe nazewnictwo elementów stroju. N stoi obok manekina ubranego w stój ludowy. Proponuje dzieciom zabawę polegającą na pokazywaniu przez nie elementów stroju, o których będzie mowa w piosence. N. śpiewa piosenkę Kieleckie zapaski. Dzieci próbują wskazywać poszczególne elementy. Scenariusz zabawy: N uczy dzieci prostych słów refrenu: oj, dana da, oj dana, następnie śpiewa piosenkę wykorzystując podkład muzyczny. Dzieci próbują naśladować ruchy N, wspólnie z nim wykonując refren piosenki. N przygotowuje dużą sylwetę lalki oraz wycięte elementy stroju regionalnego. Dzieci,,ubierają lalkę poprzez naklejanie poszczególnych elementów, które powinny być zamocowane na dwustronnej taśmie samoprzylepnej.
III. Zajęcia popołudniowe 7. Zabawy ruchowe na powietrzu z wykorzystaniem chusty animacyjnej np.: Kolorowe wycieczki, Paczka (I), Iskierka (I). 1. -Korale i koraliki. Zabawa matematyczna - segregowanie, porównywanie, pojęcia wielkościowe, okazyjne przeliczanie w zakresie zgodnym z indywidualnymi możliwościami każdego dziecka. Scenariusze zabaw znajdują się w książce: Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, str. 23, 98. Uwaga: dzieci włączają się do zabawy lub bawią się swobodnie na placu zabaw (wybór należy do dziecka). Różnej wielkości korale. 2. Kieleckie zapaski: zabawa w wersji stolikowej i multimedialnej. Ilustracja czerwonej zapaski, żółte, zielone, czarne paski papieru kolorowego do naklejania. Uwaga: Propozycje zawarte w scenariuszu zostały przygotowane w taki sposób, aby nauczyciel mógł dostosować czas realizacji zajęć do możliwości dzieci w grupie oraz z zachowaniem tzw. zasady 1/5, zalecanej w części podstawy programowej dotyczącej zalecanych warunków i sposobu jej realizacji. Jeżeli niektóre dzieci pomimo upływu czasu są zainteresowane proponowanymi działaniami nie należy im przerywać tej aktywności. Dzieci, których uwaga się wyczerpała, w naturalny sposób powracają do realizacji programu własnego, czyli wybranego przez siebie rodzaju aktywności (np. zabawowej). Metody za M. Kwiatowską (1985): Czynne: ćwiczeń praktycznych. Słowne: objaśnienia i instrukcje, rozmowy. Percepcyjne: obserwacja i pokaz, przykład dorosłych. Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Formy: praca indywidualna jednolita i zróżnicowana, grupowa jednolita, zbiorowa jednolita i zróżnicowana. Środki dydaktyczne: zabawki typu: drewniane kołyski, wózki, motylki, lalki w strojach regionalnych, manekin kobiety w regionalnym stroju ludowym, materiał do zakrycia manekina, książka: Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, M. Bogdanowicz, D. Okrzesik; Wyd. Harmonia, Gdańsk 2006; kącik regionalny, duża sylweta lalki, wycięte kolorowe elementy stroju regionalnego na taśmie dwustronnej, korale o różnej wielkości, żółte, zielone, czarne paski z papieru kolorowego do naklejania na
zapaskę, odtwarzacz płyt CD, komputer z dostępem do Internetu oraz głośnikami lub tablica multimedialna, środki dydaktyczne zamieszczone na portalu Scholaris (dla nauczyciela, do wykorzystania w pracy z dzieckiem): 1. Tekst piosenki Kieleckie zapaski, autor: Agnieszka Wysocka; 2. Scenariusz zabawy ruchowej do piosenki Kieleckie zapaski; 3. a) Materiał do wydrukowania - szablon lalki; b)materiał do wydrukowania Strój dla Marysi; 4. Materiał do wydrukowania Kieleckie zapaski (wersja kolorowa); 5. Prezentacja multimedialna Świętokrzyski kącik regionalny; 6. Plik muzyczny, podkład do piosenki Kieleckie zapaski (melodia ludowa Kare konie); 7. Kolorowanka multimedialna Kielecka zapaska; 8. Prezentacja multimedialna Kieleckie zapaski i chusty.