Sylabus Biologia molekularna 1. Metryczka Nazwa Wydziału Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Program kształcenia Farmacja, jednolite studia magisterskie, forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne, profil ogólnoakademicki Rok akademicki 2016/2017 Nazwa modułu/przedmiotu Biologia molekularna Kod przedmiotu 29508 Jednostka/i prowadząca/e kształcenie Kierownik jednostki/jednostek: Rok studiów Semestr studiów Typ modułu/przedmiotu Osoby prowadzące Erasmus TAK/NIE Osoba odpowiedzialna za sylabus Katedra Farmacji Stosowanej Prof. dr hab. Maciej Małecki III IV podstawowy Prof. dr hab. Maciej Małecki Mgr Agnieszka Zajkowska Mgr Magdalena Orzechowska Mgr Magdalena Ducher Mgr Helena Łubkowska Mgr Joanna Bogusławska-Duch Tak Mgr Agnieszka Zajkowska Liczba punktów ECTS: 2 2. Cele kształcenia 1. Zapoznanie studentów z molekularnymi podstawami biologii komórki głównie w zakresie funkcjonowania genów oraz białek. 2. Zapoznanie studentów z molekularnymi podstawami cyklu komórkowego, apoptozy, nowotworzenia. 3. Zapoznanie studentów ze współczesnymi osiągnięciami dyscyplin biomedycznych w zakresie innowacyjnych metod terapii chorób terapii genowej oraz metod wykorzystywanych w Strona 1 z 5
diagnostyce molekularnej. 4. Nauka studentów wybranych metod molekularnych związanych z pracą z DNA, RNA oraz białkiem. 3. Wymagania wstępne 1. Student zna podstawy biologicznej organizacji i funkcjonowania komórek. 2. Student zna biochemię DNA, RNA, białka. 3. Student potrafi wykonywać podstawowe operacje manualne w zakresie laboratorium biochemicznego. 4. Przedmiotowe efekty kształcenia Lista efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia W1 W2 W3 Treść przedmiotowego efektu kształcenia zna i potrafi objaśnić mechanizmy rozwoju nowotworów zna budowę i funkcje biologiczne białek, kwasów nukleinowych zna molekularne aspekty cyklu komórkowego proliferację, apoptozę i transformację nowotworową Odniesienie do efektu kierunkowego (numer) A.W8 A.W9 A.W15 W4 zna problematykę rekombinacji i klonowania DNA A.W16 W5 W6 U1 U2 U3 zna metody badania genomu oraz zasady hybrydyzacji i reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) zna podstawy biotechnologii w otrzymywaniu substancji leczniczej ocenia uwarunkowania genetyczne rozwoju chorób w populacji ludzkiej; wykrywa i oznacza białka, kwasy nukleinowe w materiale biologicznym analizuje podłoże molekularne procesów patologicznych A.W17 A.W23 A.U3 A.U9 A.U12 U4 izoluje, oznacza i amplifikuje kwasy nukleinowe A.U13 U5 U6 stosuje techniki biologii molekularnej w biotechnologii farmaceutycznej, terapii genowej i diagnostyce laboratoryjnej wykorzystuje techniki biologii molekularnej w diagnostyce mikrobiologicznej A.U14 A.U17 5. Formy prowadzonych zajęć Strona 2 z 5
Forma Liczba godzin Liczba grup Minimalna liczba osób w grupie Wykład 15 1 nieobowiązkowe Seminarium nieobowiązkowe Ćwiczenia 15 32 nieobowiązkowe 6. Tematy zajęć i treści kształcenia W1 Wykład 1 Genomy, transkryptomy, proteomy Definicja, struktura i funkcja genomów (genomy jądrowe eukariotów, genomy organelli eukariotycznych, genomy prokariotów, genomy wirusów, ruchome elementy genetyczne), transkryptomów i proteomów W2 W2 Wykład 2 Niekodujące cząsteczki RNA Mechanizm interferencji RNA; Biosynteza, rola oraz potencjalne wykorzystanie w terapii oraz diagnostyce laboratoryjnej niekodujących cząsteczek RNA (sirna, mirna) W2, U1, U3 W3 Wykład 3 Molekularne podstawy cyklu komórkowego Fazy i regulacja cyklu komórkowego i apoptozy; rola i charakterystyka cyklin i kinaz związanych z cyklem komórkowym; rola białka p53 i Rb W2, W3, U3 W4 Wykład 4 Molekularne podstawy kancerogenezy Epidemiologia nowotworów; czynniki kancerogenne; mechanizmy transformacji nowotworowej; mechanizmy przerzutowania; rola angiogenezy w rozwoju nowotworów; przegląd metod diagnostyki i terapii nowotworów W1, W3, U1, U3 W5 Wykład 5 Terapia genowa Założenie i cele genoterapii; wektorologia; terapia genowa w praktyce W4, W6 W6 Wykład 6 Metody biologii molekularnej w farmacji i diagnostyce medycznej Zasada działania oraz wykorzystanie metod biologii molekularnej (PCR, Real-time PCR); rekombinacja i klonowanie genów; biblioteki genowe; hybrydyzacja; sekwencjonowanie W4, W5 C1 Ćwiczenie 1 Analiza RNA Zasady BHP, izolacja RNA z materiału biologicznego; ocena jakościowa i ilościowa uzyskanego RNA; rozdział elektroforetyczny RNA w żelu agarozowym W5, U2, U4, U5 C2 Ćwiczenie 2 Analiza DNA genomowego Izolacja DNA genomowego z materiału biologicznego; ocena jakościowa i ilościowa uzyskanego DNA; amplifikacja wybranych sekwencji metodą PCR; analiza elektroforetyczna uzyskanych produktów; W5, U2, U4, U5, U6 Strona 3 z 5
C3 Ćwiczenie 3 Analiza białek Izolacja białka z materiału biologicznego, ocena ilości wyizolowanego białka, analiza elektroforetyczna (SDS-PAGE), barwienie białek w żelach poliakrylamidowych, zasady metody Western blot W5, U2, U5 7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol przedmiotowego efektu kształcenia W1, W2, W3, W4, W5, W6, U1, U2, U3, U4, U5, U6, W5, U2, U4, U5, U6 8. Kryteria oceniania Symbole form prowadzonych zajęć Sposoby weryfikacji efektu kształcenia W, C Zaliczenie testowe C Wykonanie zadań laboratoryjnych i interpretacja uzyskanych wyników Kryterium zaliczenia Minimum zaliczeniowe 60 % punktów Prawidłowe wykonanie zadań i interpretacja otrzymanych wyników będących przedmiotem ćwiczenia Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną ocena kryteria 2,0 (ndst) Mniej niż 60 % punktów 3,0 (dost) 60 67 % punktów 3,5 (ddb) 68 75 % punktów 4,0 (db) 76 85 % punktów 4,5 (pdb) 86 94 % punktów 5,0 (bdb) 95 100 % punktów 9. Literatura Literatura obowiązkowa 1. Węgleński P.: Genetyka molekularna, PWN, 2012 2. Turner P.C, McLennan A.G., Bates A.D., White M.R.H.: Biologia molekularna. Krótkie wykłady. Wydanie trzecie. Wydawnictwo naukowe PWN, 2013 (copyright 2011) Literatura uzupełniająca 1. Brown T.A.: Genomy, PWN, 2012 2. Krzakowski M.: Onkologia Kliniczna tom I i II. Borgis Wydawnictwo Medyczne, Warszawa 2006 10. Kalkulacja punktów ECTS Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS Strona 4 z 5
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: Wykład 15 Seminarium Ćwiczenia 15 Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): Przygotowanie studenta do zajęć 10 Przygotowanie studenta do zaliczeń 20 Inne (jakie?) 11. Informacje dodatkowe Razem 60 2 Osoba odpowiedzialna za dydaktykę mgr Agnieszka Zajkowska; agnieszka.zajkowska@wum.edu.pl Strona internetowa Katedry Farmacji Stosowanej www.farmacjamolekularna.wum.edu.pl Podpis Kierownika Jednostki Podpis osoby odpowiedzialnej za sylabus Strona 5 z 5