Cena do wartości księgowej (C/WK, P/BV) Wskaźnik cenadowartości księgowej (ang. price to book value ratio) jest bardzo popularnym w analizie fundamentalnej. Informuje on jaką cenę trzeba zapład za 1 złotówkę wartości kapitałów własnych. Jak pokażą przygotowane przez nas statystyki, stanowi on ważną informację dla inwestorów, którzy chcą nabyd akcje danej spółki w długim okresie. Mnożnik C/WK możemy obliczyd za pomocą dwóch metod, których wskazania przy poprawnym użyciu, powinny byd identyczne. W pierwszym sposobie bieżącą kapitalizację rynkową dzielimy poprzez wartośd księgową kapitałów własnych. W drugim przypadku wynik jest ilorazem ceny rynkowej na akcję i wartości księgowej przeliczonej na akcję. Wartośd księgowa kapitałów własnych jest różnicą aktywów i zobowiązao spółki, do której określenia wykorzystujemy dane z ostatniego raportu, lub wartości prognozowane. 1) 2) Gdzie: Wyniki C/WK obrazuje postrzeganie efektywności wykorzystania aktywów spółki, nie uwzględniając jednak źródła pochodzenia kapitału. Spółki z wyższą rentownością na ogół cechują się wyższą wartością wskaźnika cena/wartośd księgowa. Niskie wartości tego wskaźnika, z reguły spowodowane są faktem, że spółka generuje niskie zyski, a jej majątek jest nie efektywnie wykorzystywany. Wartości parametru C/WK są zróżnicowane pod względem branży oraz fazy cyklu rozwojowego w przypadku porównywanych spółek. Przykładowo przedsiębiorstwa reprezentujące kapitałochłonne gałęzie gospodarki charakteryzują się niższymi wartościami tego mnożnika. Ponadto w okresie hossy większa ilośd spółek wyceniana jest powyżej wartości księgowej kapitałów własnych, a w czasie bessy więcej spółek notowanych będzie z C/WK poniżej 1. Interpretacja wartości C/WK jest następująca - wartości większe od 1 mogą sugerowad przewartościowanie danego waloru, z drugiej strony C/WK mniejsze od 1 sugerują niedowartościowanie. Jednakże nie zawsze wskazania takie są oznaką przewartościowania albo niedowartościowania, ponieważ o wartości przedsiębiorstwa nie decyduje jego suma bilansowa, a rzeczywista wartośd uwzględniająca rentownośd z prowadzonej działalności, jakośd zarządzania, perspektywy rozwoju i poziom zadłużenia.
Do determinantów mających wpływ na wielkości C/WK należą: wyniki netto emisje nowych akcji w celu umorzenia, nabycia akcji własnych (podział zysku netto), wypłacona dywidendy, długi okres strat, oczekiwania rynkowe, które przekładają się na wyższe/niższe kursy akcji. Wskaźnik C/WK ma zastosowanie nie tylko teoretyczne, ale i praktyczne. Według teorii spółka o niskim poziomie wskaźnika stanowid powinna dobrą okazję inwestycyjną w dłuższym okresie. Skutecznośd takiej metody inwestycyjnej postanowiliśmy przeanalizowad tworząc 2 portfele akcyjne, sortując spółki według wielkośd wskaźnika C/WK. Portfel 1 składa się z 5 walorów o najniższej wartości wskaźnika C/WK. W skład portfela 2 wchodzą akcje 5 spółek charakteryzujących wysoką wartością tego wskaźnika. Przy budowie portfeli posłużyliśmy się danymi z 17 lutego 2009 roku (było to dla WIGu minimum bessy wywołanej przez kryzys finansowy). Na poniższym wykresie przeanalizowaliśmy zmianę stóp zwrotu dla omawianych portfeli w okresie 17.02.2009 08.08.2012. Wykres 1. Zmiany stóp zwrotu dla analizowanych portfeli od 17 lutego 2009 r. 800 400 Dynamiczny wzrost stopy zwrotu dla spółek o niskim C/WK Portfel z najwyższym C/WK Portfel z najniższym C/WK Szczyt zysków, stopa zwrotu na poziomie 600% % 200 Gwałtowny spadek do poziomu 243%. 100 50 2009 2010 2011 2012
Wykres przedstawia zmiany średnich dziennych stóp zwrotu dla spółek z obu portfeli. Jak można zauważyd portfel oparty na spółkach o niskim C/WK, odznaczał się dużo wyższą zmiennością. Wartośd tego portfela dynamicznie rosła od lutego 2009, aż do początku 2011 roku, w którym portfel ustanowił najwyższą wartośd na poziomie 600%. Od tego okresu widoczny był gwałtowny spadek wartości aż do grudnia 2011 r. Obecnie wartośd z tego portfela wynosi 296%. Portfel spółek przewartościowanych zachowywał się znacznie gorzej. Tylko przez pierwszy miesiąc analizowanego okresu wykazywał dodatnią stopą zwrotu. W badanym przez nas okresie spółki z tego portfela przyniosłyby inwestorowi stratę rzędu 28%. Wykres 2. Porównanie portfeli z indeksem WIG. 400 Maksymalna stopa zwrotu portfela spółek o najniższym C/WK 200 % 100 Portfel z najwyższym C/WK Portfel z najniższym C/WK Indeks WIG 50 2009 2010 2011 2012 Na wykresie drugim postanowiliśmy odnieśd nasze spostrzeżenia w stosunku do indeksu WIG. Można zauważyd, że portfel oparty o spółki o niskiej wartości wskaźnika C/WK mimo znacznych wahao w całym okresie osiągnął lepszą stopę zwrotu niż spółki z indeksu WIG. Indeks zachowywał się jednak znacznie stabilniej wypracowując w analizowanym okresie 100% zysk.
pkt. Tabela 1. Wartości dla portfeli w porównaniu z indeksem WIG o najwyzszym o najniższym C/WK C/WK Indeks WIG Odchylenie standardowe 1,59 1,97 1,00 Średnia 0,02 0,17 0,0134 Wskaźnik Sharpa 0,00 0,07-0,01 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych o dziennych stopach zwrotu z platformy Bloomberg. Powyższa tabela jest potwierdzeniem naszych wniosków. Najkorzystniejszym z perspektywy zmiany wartości jest portfel, w którego skład wchodzą spółki o najniższych wartościach C/WK, na co wskazuje wskaźnik Sharpa. Cechuje się on jednak dużym ryzkiem, co potwierdza najwyższa wartości odchylenia standardowego. Wykres 3. Przedstawienie zależności pomiędzy indeksem WIG, a wskaźnikiem C/WK. 70 000 zmiana indeksu WIG zmiana C/WK 60 000 50 000 40 000 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 30 000 C/WK = 1,1 1,0 20 000 2004 2006 2008 2010 2012 0,5 Na powyższym wykresie została przedstawiona relacja pomiędzy indeksem WIG, a obliczonym dla niego ważonym wskaźnikiem C/WK. Na przestrzeni 8 lat linie zachowywały się podobnie. Linia wskaźnika C/WK jest potwierdzeniem sytuacji na warszawskim parkiecie. C/WK reaguje na spadki indeksu WIG, wykonując ruchy w podobnych kierunku, co jest sytuacją naturalną, przy czym wartością informacyjną C/WK jest sugerowanie niedowartościowania/przewartościowania. Obecnie wartości wskaźnika C/WK dla indeksu WIG znajdują się na historycznie niskim poziomie, co sugeruje relatywne niedowartościowanie rynku akcji. Może to byd odpowiedni moment na szukanie
spółki pod kątem długoterminowej inwestycji. Przy wyborze należy jednak kompleksowo przeanalizowad sytuacje finansową wybieranej spółki. Podsumowują wskaźnik C/WK jest niezwykle pomocnym narzędziem w procesie wyboru spółki pod kątem długoterminowych inwestycji. Jednak nie należy bezgranicznie ufad jego wskazaniom, ponieważ wysoki lub niski wynik nie jest tylko i wyłącznie informacją o tym czy dana spółka jest przewartościowana czy też niedowartościowana. Czasami jest to realna wycena spółki spowodowana jej kiepskimi wynikami finansowymi, oraz słabymi prognozami na przyszłośd. Wyniki analizy należy odnieśd w stosunku do wyników innych spółek z danego sektora, jak również przeanalizowad wyniki finansowe na podstawie danych z kilku ostatnich raportów okresowych.