SYLABUS 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE 1.1. Cechy przedmiotu/modułu Nazwa przedmiotu/ modułu Ochrona roślin Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Wydział Biologiczno-Rolniczy Katedra Agroekologii Architektura Krajobrazu I stopień ogólnoakademicki stacjonarne Rok i semestr studiów rok III semestr 5, semestr 6 Rodzaj przedmiotu Koordynator Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób prowadzących kierunkowy dr hab. prof. UR Zbigniew Czerniakowski Wykład: dr hab. prof. UR Zbigniew Czerniakowski, dr inż. Agata Tekiela Ćwiczenia: dr inż. Tomasz Olbrycht, dr inż. Agata Tekiela 1.2. Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Se Wykł. Ćw. Konw. Lab. ZP Prakt. Inne Liczba pkt ECTS m. 15 (sem. 5) + 15 (sem. 6) 30 (sem. 5) + 30 (sem. 6) 4 (sem. 5) + 4 (sem. 6) 1.3. Sposób realizacji zajęć X zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu/ modułu (z toku) egzamin 2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przedmioty: Biologia roślin, Gleboznawstwa, Zielne rośliny ozdobne, Byliny ogrodowe, Dendrologia, Podstawy ogrodnictwa
3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE 3.1. Cele przedmiotu/modułu C1 C2 C3 C4 C5 C6 Zapoznanie studentów z diagnostyką makroskopową abiotycznych i biotycznych chorób roślin (ustalanie miejsca występowania objawów chorobowych, zasięg, rodzaj zmian chorobowych, nasilenie) Przekazanie studentom podstawowej wiedzy z zakresu biologii sprawców chorób roślin (wirusów, bakterii, organizmów grzybopodobnych, grzybów) Przekazanie studentom podstawowej wiedzy z zakresu biologii najważniejszych szkodników roślin Zapoznanie studentów z oceną szkodliwości chorób i szkodników roślin Kształcenie umiejętności rozpoznawania agrofagów na podstawie objawów występujących na roślinach Zapoznanie studentów z możliwościami zapobiegania i zwalczania chorób i szkodników roślin 3.2. Efekty kształcenia dla przedmiotu/ modułu (wypełnia koordynator) EK (efekt Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu kształcenia) (modułu) EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 EK_05 EK_06 Student wymienia najważniejsze gospodarczo choroby i szkodniki roślin ozdobnych zielnych i drzewiastych oraz Student opisuje diagnostykę i biologię szkodników, chorobotwórczych wirusów, bakterii, organizmów grzybopodobnych, grzybów Student charakteryzuje metody zapobiegania i zwalczania chorób i szkodników roślin Student rozpoznaje choroby na podstawie objawów i oznak etiologicznych oraz szkodniki na podstawie objawów żerowania Student podejmuje decyzję o zwalczaniu agrofaga na podstawie danych: o nasileniu choroby lub szkodnika, działaniu pestycydu, analizy ekonomicznej (kosztów) i ekologicznej konsekwencji zabiegu Student podejmuje decyzję o zastosowaniu właściwych metod i technik ochrony roślin z uwzględnieniem przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K_U15 K_K07 K_K04 3.3. TREŚCI PROGRAMOWE (wypełnia koordynator) A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne Definicja; szkodliwość chorób roślin; zadania i podział fitopatologii Etapy diagnostyki makroskopowej chorób roślin (ustalanie miejsca występowania objawów chorobowych, zasięg, rodzaj zmian chorobowych, nasilenie) Rozwój choroby infekcyjnej (infekcja, inkubacja, rozwój choroby właściwej, śmierć rośliny lub wyzdrowienie rośliny i wyrównanie) Epidemiologia chorób roślin (rodzaje epidemii i ich szkodliwość, wpływ warunków atmosferycznych na rozwój i przebieg epidemii) Odporność roślin na choroby rodzaje i mechanizmy odporności. Zwalczanie chorób roślin (podział fungicydów, mechanizmy ich działania, podział metod i technik) Kolokwium zaliczeniowe. Definicja; szkodliwość szkodników roślin; zadania i podział entomologii Diagnostyka uszkodzeń roślin powodowanych przez szkodniki Systematyka i morfologia najważniejszych szkodników
Dynamika rozwoju populacji szkodników Odporność roślin na szkodniki rodzaje i mechanizmy odporności Zwalczanie szkodników roślin (podział zoocydów, mechanizmy ich działania, podział metod i technik) Egzamin B. Problematyka ćwiczeń laboratoryjnych Treści merytoryczne Powszechnie występujące abiotyczne choroby roślin ozdobnych zielnych i drzewiastych oraz Powszechnie występujące wirusowe choroby roślin ozdobnych zielnych i drzewiastych oraz Powszechnie występujące bakteryjne choroby roślin ozdobnych zielnych i drzewiastych oraz Powszechnie występujące choroby roślin, powodowane przez przedstawicieli Królestwa Protista oraz metody ich zapobiegania i zwalczania. Powszechnie występujące choroby roślin, powodowane przez przedstawicieli Królestwa Chromista oraz metody ich zapobiegania i zwalczania. Powszechnie występujące choroby roślin, powodowane przez przedstawicieli Królestwa Fungi, Gromady Ascomycota, Basidiomycota oraz grzybów anamorficznych oraz metody ich zapobiegania i zwalczania. Metody i techniki zwalczania chorób na przykładzie omawianych gatunków Kolokwium zaliczeniowe Biologia szkodników roślin (stadia zimujące, liczba pokoleń, płodność) Szkodniki z gromady nicienie powszechnie występujące na roślinach ozdobnych zielnych i drzewiastych oraz Szkodniki z gromady pajęczaki powszechnie występujące na roślinach ozdobnych zielnych i drzewiastych oraz Szkodniki z gromady owady powszechnie występujące na roślinach ozdobnych zielnych i drzewiastych oraz Metody i techniki zwalczania szkodników na przykładzie omawianych gatunków Kolokwium zaliczeniowe 3.4. Metody dydaktyczne Wykład: wykład problemowy/wykład z prezentacją multimedialną Ćwiczenia: Analiza tekstów z dyskusją. Praca w grupach. Dyskusja. Obserwacje makroskopowe wybranych objawów chorób. Obserwacja mikroskopowa wybranych sprawców chorób. Obserwacje makro i mikroskopowe zbiorów entomologicznych. Obserwacje makroskopowe uszkodzeń powodowanych przez szkodniki 4. METODY I KRYTERIA OCENY 4.1. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu Metody oceny efektów kształcenia ( np.: kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny, projekt, sprawozdanie, obserwacja w trakcie zajęć) Forma zajęć dydaktycznych ( w, ćw, ) EK_01 Kolokwium, prezentacja wykład, ćwiczenie EK_02 Kolokwium, prezentacja wykład, ćwiczenie EK_03 Kolokwium, prezentacja wykład, ćwiczenie EK_04 Kolokwium ćwiczenie EK_05 Kolokwium ćwiczenie EK_06 Obserwacja ciągła ćwiczenie
4.2. Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) Wykład: zaliczenie bez oceny Ćwiczenia: zaliczenie z oceną ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych: wykonanie prezentacji, kolokwium Wykład: egzamin Ćwiczenia: zaliczenie z oceną ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych: wykonanie prezentacji, kolokwium Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia. O ocenie pozytywnej z przedmiotu decyduje liczba uzyskanych punktów (>50% maksymalnej liczby punktów): O zaliczeniu decyduje ilość uzyskanych w trakcie zajęć punktów za kolokwia i za prezentację. Ocena dostateczna =50-60%, dst plus =61-70%, db =71-80%, db plus =81-90%, bdb =91%-100% 5. CAŁKOWITY NAKŁAD PRACY STUDENTA POTRZEBNY DO OSIĄGNIĘCIA ZAŁOŻONYCH EFEKTÓW W GODZINACH ORAZ PUNKTACH ECTS Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta godziny zajęć wg planu z nauczycielem 45 przygotowanie do zajęć 30 przygotowanie prezentacji 15 udział w konsultacjach 2 przygotowanie do kolokwium 20 SUMA GODZIN 112 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW 4 ECTS godziny zajęć wg planu z nauczycielem 45 przygotowanie do zajęć 30 przygotowanie prezentacji 15 udział w konsultacjach 2 przygotowanie do kolokwium 10 Przygotowanie do egzaminu 20 Udział w egzaminie 2 SUMA GODZIN 124 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS 4 6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU/ MODUŁU NIE DOTYCZY 7. LITERATURA Literatura podstawowa: 1. Boczek J. Nauka o szkodnikach roślin uprawnych. Wyd. SGGW, Warszawa. 2001. 2. Borecki Z. Nauka o chorobach roślin. PWR i L, Warszawa. 2001. 3. Kochman J., Węgorek W. Ochrona roślin. Wyd. Plantpress, Kraków. 1997.
Literatura uzupełniająca: 1. Zalecenia ochrony roślin. Instytut Ochrony Roślin- PIB. Poznań. 2. Błaszkowski J., Tadych M. Madej T.: Przewodnik do zajęć z fitopatologii. AR. Szczecin 1999. 3. Czerniakowski Z.W., Czerniakowski Z.: Roztocze w parkach i ogrodach. Mitel. Rzeszów 2007 4. Czerniakowski Z.W., Czerniakowski Z.: Szkodniki parków i ogrodów - przylżeńce i pluskwiaki. Mitel. Rzeszów 2008 5. Czerniakowski Z.W., Czerniakowski Z.: Szkodniki parków i ogrodów chrząszcze Mitel. Rzeszów 2004 6. Czerniakowski Z.W., Czerniakowski Z.: Szkodniki parków i ogrodów motyle. Mitel. Rzeszów 2005 7. Czerniakowski Z.W., Czerniakowski Z.: Szkodniki parków i ogrodów błonkówki i muchówki. Mitel. Rzeszów 2006 8. Czerniakowski Z.W., Czerniakowski Z.: 2009. Szkodniki parków i ogrodów suplement. Mitel. Rzeszów 2009 9. Łabanowski G., Wojdyła A.: Ochrona roślin ozdobnych Wyd. Działkowiec. 2003. 10. Łabanowski G., Orlikowski L., Sojka G., Wojdyła A.: Ochrona ozdobnych krzewów liściastych. Plantpress. Kraków 2000. 11. Łabanowski G., Wojdyła A.: Ochrona ozdobnych drzew liściastych. Plantpress. Kraków 2003. 12. Mańka K.: Fitopatologia leśna. PWRiL. Warszawa 2005. Akceptacja Kierownika Jednostki lub osoby upoważnionej