Przyszłość komunikacji miejskiej w świetle obecnych tendencji na Zachodzie dr Michał Beim Instytut Sobieskiego michal.beim@sobieski.org.pl, +48 696 151112 1
Tendencje: zmiana mody Zmienia się image transportu ryc. VDV, fot. MB, fot.biathlon.com.ua. 2
Tendencje: zmiana mody na szczytach dr Dieter Zetsche prezes Daimler AG na targach motoryzacyjnych fot. Daimler Dawniej z samochodami, dziś z rowerami (elektrycznymi). fot. Miss France 3
Tendencje: teoria peak car 550 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Région de Bruxelles-Capitale Praha Berlin Bremen Hamburg Île de France Wien Wielki Londyn (razem) Poznań Porównanie poziomu motoryzacji w wybranych miastach europejskich w latach 1990-2011 źródło: opracowanie własne na podstawie Eurostatu i GUS Poziom motoryzacji wg NUTS 2 w wybranych miastach źródło: Eurostat; opracowanie: Michał Beim 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 4
Tendencje: zmiana hierarchii konsumpcji źródło: R. Berger (2011) 5
Tendencje: prawo jazdy później Późniejszy wiek wyrabiania prawa jazdy nie jest ono symbolem statusu! źródło: Mobilität junger Menschen (2012) 6
Tendencje: nie tylko auto Bundesministerium für Verkehr, Bau und Stadtentwicklung: Deutsches Mobilitätspanel (MOP) 1995-2009. Bonn, Berlin, 2010. Struktura podróży wg środka lokomocji oraz średnie dystanse podróży młodych Niemców (18-29 lat) - właścicieli samochodów! 7
Intermodalność i multimodalność Na znaczeniu nabiera: intermodalność multimodalność Dworce kolejowe stają się centrami mobilności łącząc: kolej komunikację miejską car sharing ruch rowerowy Car-sharing przed dworcem głównym we Frankfurcie nad Menem. Na pierwszym planie samochód elektryczny. (fot. M. Beim) 8
Filary zrównoważonego transportu rozwój transportu publicznego uspokajanie ruchu polityka parkingowa rozwój infrastruktury rowerowej nowe formy wykorzystania samochodów Pięć filarów zrównoważonego rozwoju transportu źródło: Urząd Miasta Fryburga Bryzgowijskiego We wszystkich filarach można uzyskać dużą synergię z ICT! 9
Web 3.0 a transport odczytywanie treści nie tylko przez przeglądarki tworzenie informacji w czasie rzeczywistym sztuczna inteligencja mobile blogging pozycjonowanie GPS/Glonass Zmiany w korzystaniu z internetu źródło: Hayes 2006 10
Web 3.0 a transport Oczekiwania wobec transportu: pomoc w odnalezieniu się w miejskiej przestrzeni pomoc w wyborze optymalnej trasy sprzedaż biletów informacja czasu rzeczywistego o ewentualnych opóźnieniach, zakłóceniach, objazdach etc. informacja o zapełnieniu pojazdów dostarczanie komunikatów od i do przewoźnika sprawy przyziemne: gniazdka, zasięg sieci 11
Web 3.0 a transport Możliwości zastosowań w transporcie publicznym: źródło: opracowanie własne 1. Informacja o rozkładzie 2. Sprzedaż biletów 3. Informacja o opóźnieniach i alternatywnych połączeniach 4. Umilanie podróży 5. Usługi w miejscu docelowym 12
Wyzwania: demografia i rynek pracy Społeczeństwa Europy starzeją się. Zmienia się struktura podróży. W efekcie: maleje liczba pasażerów rośnie potrzeba elastyczności Więcej kierunków, dłuższe dystanse, mniej pasażerów źródło: Topp 2007 Autobus na żądanie zamiast autobusów wg stałego rozkładu źródło: opracowanie własne 13
Wyzwania: gwarancje jakości Transport publiczny musi dawać gwarancję punktualności i dostępności: informacja o problemach proponowanie optymalnych rozwiązań śledzenie położenia pojazdów wezwanie taksówki Duże możliwości stwarzają aplikacje zorientowane na potrzeby osób z ograniczoną mobilnością! źródło: MVV 14
Wyzwanie: przewaga konkurencyjna Elementem przewagi transportu publicznego jest możliwość praktycznego wykorzystania czasu podróży (praca, rozrywka). Aplikacje umilające podróż mogą stymulować turystykę miejską czy regionalną! źródło: Deutsche Bahn 15
Problemy na styku ICT i transport Zastosowanie GIS w transporcie publicznym wiąże się z pewnymi ograniczeniami: transfer danych (np. roaming, pustynie telekomunikacyjne) wykluczenie cyfrowe wielość systemów Nie tylko elektroniczne tablice informacyjne służą pomocą pasażerom ale również pracownicy miejskiego przewoźnika w Stuttgarcie. fot. M.Beim 16
Podsumowanie Umiejętne połączenie nowych technologii z dobrą polityką transportową i przestrzenną przynosi pozytywne efekty zarówno dla zrównoważonego rozwoju transportu, jak i dla branży ICT. Popularyzacja technologii informacyjno-komunikacyjnych jest zazwyczaj impulsem na rzecz odrodzenia miejskiego stylu życia. Generacja iphone a wypiera gernerację samochodu Polska ma duże zaległości w dziedzinie transportu, ale należy do czołówki pod względem rynku telekomunikacyjnego! 17
Bordeaux fot. Phillip Maiwald Dziękuję za uwagę! Zapraszam do dyskusji! dr Michał Beim ekspert Instytutu Sobieskiego Katedra Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji Michał Beim: Uniwersytet Przyszłość komunikacji Przyrodniczy w świetle obecnych w Poznaniu tendencji na Zachodzie 18 michal.beim@sobieski.org.pl Konferencja Inteligentne Miasta,, +48 dn. 25696 września 151112 2013 r., Warszawa, www.beim.pl