II KONFERENCJA LOTNICZO-KOLEJOWA AVIA RAIL RAPORT KOŃCOWY 6-7 LISTOPADA 2014 R.

Transkrypt

1 II KONFERENCJA LOTNICZO-KOLEJOWA AVIA RAIL RAPORT KOŃCOWY 6-7 LISTOPADA 2014 R.

2 Kluczowe tematy konferencji: Transport lotniczy a transport kolejowy możliwości konkurencji i współpracy Polityka transportowa państwa w kontekście wyzwań dla branży kolejowej i lotniczej Zintegrowany transport w perspektywie miasta i regionu Polska w kontekście integracji systemów biletowych w Europie WPROWADZENIE Udając się w podróż samolotem, należy wcześniej zorganizować sobie dojazd do portu lotniczego. Najlepiej odbyć łączoną podróż szybko, komfortowo i za niewygórowaną cenę. W Europie od kilku dekad rozwijana jest współpraca kolei i branży lotniczej, aby stworzyć dla pasażerów optymalną ofertę. U nas temat integracji transportu kolejowego i lotniczego jest stosunkowo nowy, a pierwsze próby tego typu przedsięwzięć nie są satysfakcjonujące. Jednym ze sposobów na znalezienie porozumienia między dwiema różnymi gałęziami transportu jest dialog. Wychodząc temu naprzeciw, w dniach 6-7 listopada w Warszawie odbyła się II ogólnopolska konferencja lotniczo-kolejowa Avia Rail. W wydarzeniu wzięło udział ponad 100 uczestników reprezentujących porty lotnicze, przewoźników kolejowych, linie lotnicze, producentów rozwiązań dla transportu oraz świat nauki. 6 listopada podczas uroczystej kolacji po raz pierwszy wręczono też nagrody Avia Rail Connector dla osób, firm i instytucji, które swoją działalnością przyczyniają się do integracji transportu kolejowego i lotniczego. Po raz kolejny konferencja udowodniła, że choć branże lotnicza i kolejowa często konkurują ze sobą o pasażerów, to istnieje również szeroki obszar, w którym ich działalność się nawzajem uzupełnia.

3 TRANSPORT LOTNICZY A TRANSPORT KOLEJOWY KONKURENCJA I WSPÓŁPRACA SYTUACJA OBU BRANŻ W POLITYCE TRANSPORTOWEJ PAŃSTWA Jak udowodniono podczas konferencji, w połączeniach wewnątrzkrajowych transport kolejowy jest efektywniejszym środkiem transportu na krótszych dystansach (w obrębie Polski) niż transport lotniczy. Dzieje się tak ze względu na: cenę przejazdu koleją, która jest zdecydowanie niższa, efektywne czasy podróży, które nie różnią się w sposób istotny. W połączeniach międzynarodowych efektywność transportu lotniczego rośnie wraz ze wzrostem odległości. Efektywne porównanie podróży transportem lotniczym i kolejowym na bardzo długich dystansach zależy istotnie od wyceny indywidualnego kosztu alternatywnego, np.: koszt utraty czasu pracy w podróży vs oszczędność kosztów (podróż biznesowa), koszt utraty czasu przeznaczonego na rozrywkę vs oszczędność kosztów (podróż prywatna). Obszary współpracy transportu kolejowego i lotniczego: Skomunikowanie podmiejskich i regionalnych przewoźników kolejowych z przewoźnikami lotniczymi transport pasażerów z centrów miast do portów lotniczych Jeden bilet na efektywny przejazd z i do centrum miasta (kolej -> samolot -> kolej) Obszary konkurencji transportu kolejowego i lotniczego: Połączenia dalekobieżne wewnątrz kraju (między głównymi aglomeracjami) Połączenia dalekobieżne międzynarodowe Eksperci potwierdzają, że nie ma takiej konieczności aby do każdego portu lotniczego doprowadzone było połączenie kolejowe. Decyzja o uruchomieniu połączenia powinna więc być ściśle powiązana ze spodziewaną liczbą pasażerów. Istnieją przykłady udanej współpracy kolei i lotnisk, w tym pociąg do krakowskich Balic, gdzie w szczytowym okresie w 2010 r. kolej przewoziła jedną czwartą odprawianych pasażerów. Jednak wiele innych połączeń wciąż wzbudza wątpliwości co do ich opłacalności, szczególnie w sytuacji gdy pociągiem mogącym pomieścić 140 osób jedzie ich 10. Dyskutanci podczas konferencji Avia Rail są zgodni, że mimo iż o kluczowych decyzjach w branży transportowej powinny decydować realia biznesowe, to osiągnięcie pewnego poziomu integracji branży kolejowej i lotniczej (porównywalnego do współpracy w Niemczech Lufthansy i Deutsche Bahn) nie będzie możliwe bez woli politycznej i zaangażowania państwa w forsowanie rozwiązań może trudnych dla biznesu, ale korzystnych dla pasażera. Dotyczy to m.in.: integracji rozkładów jazdy pociągów i rozkładów lotów. Współpraca między koleją i spółkami lotniczymi powinna być nawiązywana już w momencie planowania połączeń.

4 ZINTEGROWANY TRANSPORT W PERSPEKTYWIE MIASTA I REGIONU Ruch lotniczy jest elementem dynamizującym rozwój regionów. Właśnie z tego powodu wiele samorządów chce mieć własne lotniska. Władze lokalne liczą, że powstanie portu lotniczego wpłynie na powstanie wokół niego tzw. airport city czyli małych gospodarek skupionych wokół lotniska. Stan ten jednak łatwiej byłoby osiągnąć, gdyby władze dokładnie wiedziały jaki efekt chcą uzyskać inwestując w infrastrukturę lotniczą w regionie. A z tym, zdaniem ekspertów, bywa różnie. Uczestnicy Avia Rail podkreślają, że wzrost dostępności kolejowej regionu przekłada się na wzrost PKB. Podobnie jest ze wzrostem inwestycji zagranicznych. Można więc stwierdzić, że stworzenie siatki połączeń, która zintegruje kilku interesariuszy, będzie miało bezpośredni wpływ na rozwój ekonomiczny regionu. Kolej powinna więc być częścią infrastruktury, która wpłynie na stworzenie wokół portów lotniczych lokalnych gospodarek i tym samym przybliży realizację koncepcji airport city. POLSKA W KONTEKŚCIE INTEGRACJI SYSTEMÓW BILETOWYCH W EUROPIE Eksperci oceniają, że w najbliższych latach pasażerowie będą coraz częściej oczekiwać kompleksowej oferty bazującej na jednym bilecie już nie tylko na przejazd pociągami różnych przewoźników, ale także różnymi środkami transportu. Jeden bilet na wiele środków transportu powinien być nieodłącznym składnikiem systemu zrównoważonego transportu. Ideałem jest takie zorganizowanie przewozów, aby poszczególne gałęzie ze sobą nie konkurowały. Tam, gdzie sprawdza się kolej, inne rodzaje transportu nie powinny dublować pociągów. Tak jak ma to miejsce np. w Zarządzie Transportu Miejskiego w Warszawie. Jednym z kluczowych problemów dla stworzenia wspólnego biletu kolejowo-lotniczego jest określenie zakresu odpowiedzialności za spóźnienie np. pociągu wiozącego klienta na samolot, jak też w przypadku odwołanego lotu. Zdaniem gości Avia Rail, kwestie odpowiedzialności i ubezpieczenia od takich zdarzeń mogą się stać barierą trudną, ale do pokonania. Rozmowy na ten temat pomiędzy kluczowymi graczami na rynku są co jakiś czas prowadzone. Do rozstrzygania podobnych kwestii należałoby stworzyć instytucję regulatora integratora rynku transportowego. Stworzenie odpowiednich rozwiązań informatycznych dla takiego podmiotu nie stanowiłoby większego problemu. Eksperci ostrzegają jednak, że musiałaby to być instytucja przejrzysta i ciesząca się dużym zaufaniem całej branży transportowej. Wszyscy są jednak zgodni, że w perspektywie kilku lat wspólna oferta biletowa przewoźników kolejowych i lotniczych jest nieunikniona.

5 PODSUMOWANIE W powszechnej opinii pociąg nie jest najlepszym transportem w sytuacji, gdy chcemy dojechać punktualnie na lotnisko. O wiele częściej podróżni wybierają własny samochód lub autobus, nawet jeśli ryzykują stanie w korku. Tymczasem w wielu przypadkach kolej jest atrakcyjną alternatywą dla transportu drogowego, jednak wciąż bardzo niedocenianą. Analiza przygotowana przez Urząd Transportu Kolejowego wykazała, że choć samochód wciąż przeważa nad transportem szynowym jeśli chodzi o transport do i z lotniska, to opcja pociągu zdecydowanie nie powinna być lekceważona. Połączenia kolejowe z portami lotniczymi będą w najbliższych latach coraz mocniej się rozwijać, co nie tylko wpłynie na profesjonalizację usług przewozowych, ale i w szerszej perspektywie wymusi wprowadzenie korzystnych dla pasażera rozwiązań jak opisywany powyżej wspólny bilet. Kolejną ważną kwestią w kontekście integracji lotnisk z transportem szynowym jest optymalny wybór rodzaju połączenia. Jak przekonują uczestnicy Avia Rail, mamy do dyspozycji różne rodzaje połączeń kolejowych i każde z nich wypełnia jedne funkcje lepiej inne gorzej: Light rail (metro, SKM, kolej podmiejska) Kolej regionalna Kolej dalekobieżna (KDP) Airport express Połączenie portu lotniczego z transportem szynowym dostarcza szereg korzyści, m.in.: rozszerzenie obszaru ciążenia; dodatkowe przychody; zadowolenie pasażerów; poprawa pozycji konkurencyjnej lotniska; wpisanie się w politykę transportową UE; rozwój biznesu cargo na lotnisku; poprawa dostępności portu lotniczego; włączenie portu w krajową i międzynarodową sieć transportową; zmniejszenie kongestii i zanieczyszczenia środowiska. W wielu przypadkach integracja kolei i lotnisk pozwoli na wzrost atrakcyjności zarówno transportu szynowego jak i lotniczego.

6 AnIzAtOR kow.com.pl PAtROnAt HOnOROWY tnerzy