Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, Warszawa,

Transkrypt

1 Prawo pasażera do informacji uwagi na tle rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym Karol Kłosowski Urząd Transportu Kolejowego; Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; grupa robocza ds. wdrażania przepisów w zakresie ochrony praw pasażerów przy Komisji Europejskiej

2 Przegląd zagadnień: Rozporządzenie 1371/2007 uwagi ogólne, Motywy rozporządzenia 1371/2007, Prawo do informacji jedno z wielu praw, Prawo do informacji czyli do czego? Komputerowy System Informacji i Rezerwacji w Transporcie Kolejowym (KSIRTK), Wątpliwości interpretacyjne, Dotychczasowa praktyka Prezesa UTK w zakresie prawa do informacji, Orzecznictwo TSUE oraz sądów polskich. Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, Warszawa,

3 Rozporządzenie 1371/2007 uwagi ogólne: Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315, poz. 14 ze zm.), Weszło w życie 3 grudnia 2009 r., 28 motywów, 37 artykułów, 3 załączniki, 2 sprostowania, Załącznik nr I Wyciąg z umowy międzynarodowego przewozu osób kolejami (CIV), Załącznik nr II Minimalny zakres informacji dostarczanych przez przedsiębiorstwa kolejowe lub sprzedawców biletów, Załącznik nr III Minimalne normy jakości obsługi.

4 Motywy rozporządzenia 1371/2007: (3) Ponieważ pasażer w ruchu kolejowym jest słabszą stroną umowy przewozu, prawa pasażera powinny podlegać ochronie, (4) Prawa użytkowników w ruchu kolejowym obejmują otrzymywanie informacji dotyczących połączenia zarówno przed podróżą i w jej trakcie. O ile to tylko możliwe, przedsiębiorstwa kolejowe i sprzedawcy biletów powinni przekazywać te informacje z odpowiednim wyprzedzeniem i jak najszybciej, (5) Bardziej szczegółowe wymagania dotyczące przekazywania informacji o podróży zostaną określone w specyfikacjach technicznych w zakresie interoperacyjności (TSI) (6) Wzmocnienie praw pasażerów w ruchu kolejowym powinno opierać się na istniejącym systemie prawa międzynarodowego w tej dziedzinie

5 Motywy rozporządzenia 1371/2007 c.d.: (8) Dostarczanie informacji i wystawianie biletów pasażerom w ruchu kolejowym powinno być ułatwione poprzez dostosowanie systemów komputerowych do wspólnych wymogów, (9) Dalsze wdrażanie systemów informacji o podróży oraz rezerwacji powinno odbywać się zgodnie z TSI, (10) - Z kolejowych usług pasażerskich powinni móc korzystać wszyscy obywatele. Dlatego osoby niepełnosprawne oraz osoby o ograniczonej sprawności ruchowej spowodowanej niepełnosprawnością, wiekiem lub jakimkolwiek innym czynnikiem powinny mieć możliwość podróżowania koleją porównywalną z możliwością innych obywateli,

6 Prawo do informacji jedno z wielu praw: Podstawowe prawa pasażerów wynikające z rozporządzenia 1371/2007: Prawo do przewozu (+ prawo do przewozu bagażu oraz rowerów), Prawo do informacji, Dostępność biletów w różnych kanałach dystrybucji, Prawo do odszkodowania w przypadku opóźnienia pociągu (25%/50%), Prawo do zaliczki w przypadku zranienia lub śmierci, Prawo do zwrotu kosztów biletu oraz zmiany trasy podróży, Prawo do pomocy.

7 Prawo do informacji czyli do czego? Informacja -> czym właściwie jest? Czy tego typu regulacje są w ogóle potrzebne? Niedobór, nadmiar, czy chaos informacyjny?

8 Prawo do informacji czyli do czego? c.d. Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, Warszawa,

9 Prawo do informacji czyli do czego? Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, Warszawa,

10 Prawo do informacji czyli do czego? c.d. Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, Warszawa,

11 Prawo do informacji czyli do czego? c.d. Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, Warszawa,

12 Prawo do informacji czyli do czego? c.d. Obowiązki informowania: -> o zaprzestaniu obsługi połączeń (art. 7), -> na żądanie pasażera przynajmniej (art. 8 ust. 1) -> Załącznik II część I: Informacje dostarczane przed podróżą (10 elementów), tj.: 1. Ogólne warunki umów mające zastosowanie do umowy 2. Rozkłady jazdy i warunki odbycia najszybszej podróży 3. Rozkłady jazdy i warunki najniższych opłat za przewóz 4. Dostępność, warunki dostępu i dostosowanie pociągu do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej 5. Możliwość i warunki przewozu rowerów 6. Dostępność miejsc siedzących w wagonach dla palących i niepalących w klasie I i II oraz w kuszetkach i wagonach sypialnych 7. Działania mogące przerwać lub opóźnić połączenia 8. Usługi dostępne w pociągu 9. Procedury odbioru zagubionego bagażu 10.Procedury wnoszenia skarg.

13 Prawo do informacji czyli do czego? c.d. Obowiązki informowania: -> na żądanie pasażera przynajmniej (art. 8 ust. 2) -> Załącznik II część II: Informacje dostarczane w trakcie przejazdu, tj.: 1. Usługi świadczone w pociągu 2. Następna stacja 3. Opóźnienia 4. Główne możliwości przesiadek 5. Kwestie bezpieczeństwa i ochrony. -> art. 8 ust. 3 Informacje, o których mowa, dostarczane są w najbardziej odpowiedniej formie. Szczególną uwagę poświęca się w tym zakresie potrzebom osób z upośledzeniem słuchu lub wzroku. -> dostępność biletów, biletów bezpośrednich i rezerwacji (art. 9),

14 Prawo do informacji czyli do czego? c.d. Specjalna pozycja osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej: -> art. 20: na żądanie, przedsiębiorstwo kolejowe, sprzedawca biletów lub operator turystyczny udzielają osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej sprawności ruchowej informacji o dostępności przewozów kolejowych oraz o warunkach dostępu do taboru kolejowego i pomieszczeń w pociągach ( ) oraz informują osoby niepełnosprawne i osoby o ograniczonej sprawności ruchowej o udogodnieniach w pociągu.

15 Komputerowy System Informacji i Rezerwacji w Transporcie Kolejowym (KSIRTK): -> art. 10: w celu dostarczania informacji oraz wystawiania biletów, o których mowa w rozporządzeniu 1371/2007, przedsiębiorstwa kolejowe i sprzedawcy biletów korzystają z systemu KSIRTK -> odesłanie do TSI, -> przepis art. 10 rozporządzenia 1371/2007 został ponownie wyłączony ze stosowania - do 3 grudnia 2019 r.

16 Wątpliwości interpretacyjne: Rozbieżności w tłumaczeniu: Załącznik III Minimalne normy jakości obsługi: ( ) Punktualność połączeń międzynarodowych i ogólne zasady dotyczące postępowania w przypadku przerwania połączeń ( ) Annex III Minimum Service Quality Standards: ( ) Punctuality of services, and general principles to cope with disruptions to services ( )

17 Dotychczasowa praktyka Prezesa UTK w zakresie prawa do informacji: Dotychczasowe postępowania administracyjne dotyczyły m.in.: -> nieinformowania o warunkach najniższych opłat za przewóz, -> nieinformowania o usługach dostępnych na pokładzie pociągu.

18 Nieinformowanie o warunkach najniższych opłat za przewóz: Spółka prowadzi sprzedaż biletów: - w kasach, - przez internet, - u obsługi pociągów, - w automatach biletowych. Znaczna część ofert nie jest dostępna w innych kanałach dystrybucji niż kasa i internet. Pasażerowie, nie mając świadomości o możliwości dokonania zakupu biletu w niższej cenie w innych kanałach dostępu na interesujące ich połączenia, nabywają bilety droższe. Prezes UTK: to naruszenie przepisu art. 8 ust. 1 w zw. z Załącznikiem II cześć I Rozporządzenia 1371/2007.

19 Orzecznictwo TSUE w zakresie prawa do informacji: Wyrok z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie Westbahn Management GmbH vs. ÖBB-Infrastruktur AG (C-136/11) -> przy dokonywaniu wykładni przepisów prawa UE, takich jak te rozpatrywane w niniejszej sprawie, należy uwzględnić nie tylko ich brzmienie, lecz także ich kontekst oraz cele regulacji, której część stanowią, -> Jeśli interesy podróżnych oraz ( ) ogólne cele realizowane przez Rozporządzenie 1371/2007 mają być respektowane, konieczne jest, aby dostarczane temu podróżnemu informacje były dla niego rzeczywiście użyteczne.

20 Orzecznictwo polskie w zakresie prawa do informacji: ( ) należało podzielić argumentację sądu I instancji, aprobującą stanowisko Prezesa UTK, interpretację biorącą pod uwagę nie tylko kontekst językowy art. 8 ust. 2, ale i pozostałe uregulowania Rozporządzenia 1371/ wyrok NSA z dnia 7 marca 2014 r. (II GSK 2119/12) Rozporządzenie 1371/2007 określa minimalne standardy dla transportu kolejowego i stanowi o ochronie nie przewoźnika, a praw pasażerów w ruchu kolejowym, dążąc do podniesienia jakości i efektywności kolejowych usług pasażerskich - wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 października 2012 r. (VII SA/Wa 1382/12)

21 Dziękuję za uwagę! Naczelnik Wydziału Postępowań Administracyjnych i Nadzoru, Departament Praw Pasażerów UTK; Doktorant w Katedrze Prawa Cywilnego i Rodzinnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; Członek grupy roboczej ds. wdrażania przepisów w zakresie ochrony praw pasażerów przy Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności i Transportu, Komisja Europejska.