POLSKIE FORUM OSÓB NIEPE NOSPRAWNYCH ZESPÓ EWALUACJI I MONITORINGU Projekty dotyczące zawodowej i spoecznej integracji osób niepenosprawnych w komponencie regionalnym Programu Operacyjnego Kapita Ludzki zoŝone w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 Raport z monitoringu spoecznego nr 3/2009 Warszawa, grudzień 2009
Projekt Kampania informacyjna na rzecz sprawiedliwego udziau środowisk osób niepenosprawnych w absorpcji funduszy strukturalnych jest dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepenosprawnych 1
SPIS TREŚCI I. Wstęp... 4 II. Uwagi metodologiczne...10 III. Gówne wnioski z analizy...14 IV. Projekty konkursowe analiza ogólnokrajowych danych monitoringowych...23 V. Projekty konkursowe analiza wojewódzkich danych monitoringowych...30 1. Dane dla województwa dolnośląskiego...30 2. Dane dla województwa kujawsko-pomorskiego...33 3. Dane dla województwa lubelskiego...36 4. Dane dla województwa lubuskiego...39 5. Dane dla województwa ódzkiego...42 6. Dane dla województwa maopolskiego...45 7. Dane dla województwa mazowieckiego...48 8. Dane dla województwa opolskiego...51 9. Dane dla województwa podkarpackiego...54 10. Dane dla województwa podlaskiego...57 11. Dane dla województwa pomorskiego...60 12. Dane dla województwa śląskiego...63 13. Dane dla województwa świętokrzyskiego...66 14. Dane dla województwa warmińsko-mazurskiego...69 15. Dane dla województwa wielkopolskiego...72 16. Dane dla województwa zachodniopomorskiego...75 VI. Zaącznik nr 1: Projekty systemowe...78 Wykaz konkursów i rodzajów dokumentów źródowych...87 Zaącznik nr 2: do realizacji w wyniku konkursów rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1, dotyczące osób niepenosprawnych...90 Zaącznik nr 3: Projekty systemowe przyjęte do realizacji w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 7.1.1 oraz 7.1.2, dotyczące osób niepenosprawnych...106 Zaącznik nr 4: Wybrane listy skierowane do PFON w odpowiedzi na otrzymane Raporty...123 2
3
I. Wstęp Środki pochodzące z EFS mają wielkie znaczenie dla poprawy spoecznego pooŝenia osób niepenosprawnych w Polsce. WaŜne jest, by środowiska osób niepenosprawnych mogy korzystać z nich w sprawiedliwym stopniu, a takŝe by środki te zostay skonsumowane przez projekty, które tworzyć będą rzeczywiste przesanki dla aktywnej integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych. Cykl raportów Projekty dotyczące zawodowej i spoecznej integracji osób niepenosprawnych w komponencie regionalnym Programu Operacyjnego Kapita Ludzki jest opracowywany w ramach podjętej przez Zespó Ewaluacji i Monitoringu Polskiego Forum Osób Niepenosprawnych (PFON) akcji monitoringu spoecznego, której celem jest zbieranie oraz analizowanie ilościowych i jakościowych informacji dotyczących wykorzystywania środków publicznych dla potrzeb środowisk osób niepenosprawnych w ramach Priorytetu VI i VII PO KL (tj. komponentu regionalnego PO KL). Prowadzona akcja, poza dziaaniami monitoringowymi, obejmuje takŝe prowadzenie kampanii informacyjno - promocyjnej adresowanej do wszystkich instytucji odpowiedzialnych za wykorzystanie środków unijnych, aby podejmoway one niezbędne decyzje i przedsięwzięcia zwiększające stopień wykorzystania środków unijnych na projekty suŝące integracji i aktywizacji osób niepenosprawnych. W efekcie prowadzonych dziaań monitoringowych opublikowano w 2009 r. trzy raporty. Pierwszy z nich (czerwiec 2009) monitorowa projekty, które zostay zoŝone w konkursach ogoszonych w ramach Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1 w dwóch pierwszych latach (2007-2008) wdraŝania PO KL. W drugim z raportów (listopad 2009) publikowane wyniki monitoringu przedstawiay dane o projektach zoŝonych w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 - sierpień 2009. Prezentowany Raport nr 3/2009 przedstawia pene dane o projektach zoŝonych w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 - grudzień 2009, a ponadto dane o projektach systemowych adresowanych do środowisk osób niepenosprawnych realizowanych w latach 2008-2009 w ramach Poddziaań 7.1.1 oraz 7.1.2. Raport nr 3/2009 podsumowuje dotychczasowe dziaania prowadzone w ramach podjętej akcji przez Zespó Ewaluacji i Monitoringu PFON. Przygotowane raporty trafiy do Instytucji 4
Zarządzającej PO KL, do 17 Instytucji Pośredniczących PO KL, do 15 Instytucji WdraŜających PO KL, do Biura Penomocnika Rządu ds. Osób Niepenosprawnych, do Biura oraz 16 wojewódzkich oddziaów PFRON, do 16 Regionalnych Ośrodków Polityki Spoecznej, do 100 ogniw wdroŝeniowych PO KL w administracji samorządowej (OPS, PCPR) oraz do 100 organizacji pozarządowych, które aktywnie aplikują w konkursach ogaszanych w ramach Poddziaań 6.1.1 i 7.2.1. WaŜnym elementem dziaań Zespou byo takŝe zorganizowanie debaty publicznej poświęconej wynikom monitoringu. Debatę przeprowadzono w IV kwartale 2009 r. w toku specjalnych konferencji w sześciu województwach (Warszawa, Kraków, Katowice, Gdańsk, Poznań, Lublin). WaŜnym powodem podjęcia przez PFON akcji monitoringu spoecznego byy nowe, w stosunku do poprzedniego okresu programowania, realia ubiegania się organizacji pozarządowych o środki z Europejskiego Funduszu Spoecznego (EFS) na projekty dotyczące spoecznej i zawodowej integracji osób niepenosprawnych. W poprzednim okresie programowania, podstawowa pula środków z EFS dedykowanych środowiskom osób niepenosprawnych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2004 2006, zostaa udostępniona w specjalnym, odrębnym Dziaaniu 1.4 Integracja zawodowa i spoeczna osób niepenosprawnych. Bya to więc pula środków (106 mln EUR) przeznaczonych na realizację projektów dotyczących wyącznie integracji spoeczno-zawodowej osób niepenosprawnych. Natomiast w obecnym okresie programowania gówna pula środków z EFS przeznaczona na spoeczno-zawodową integrację i aktywizację osób niepenosprawnych udostępniona zostaa w ramach tzw. komponentu regionalnego, konkretnie w ramach Priorytetu VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich oraz w ramach Priorytetu VII Promocja integracji spoecznej PO KL. Podkreślić trzeba, Ŝe w ramach tych Priorytetów środowiska osób niepenosprawnych są tylko jedną z wielu grup spoecznie wykluczonych (obok takich kategorii, jak: bezrobotni, kobiety, modzieŝ, osoby po 45. roku, Romowie, bezdomni, osoby zwolnione z zakadów karnych), które mogą korzystać z jednej duŝej - ale tej samej - puli środków publicznych, w celu poprawy ich pooŝenia spoecznego. Okoliczność ta stworzya warunki potencjalnego wspózawodnictwa w ubieganiu się o środki przez róŝne środowiska zagroŝonych wykluczeniem spoecznym. Innym waŝnym powodem podjęcia akcji monitoringowej byy wyniki badań przeprowadzonych na przeomie 2007 i 2008 roku, z których wynikao, Ŝe instytucje i organizacje powoane do wykorzystywania środków z PO KL dla potrzeb integracji spoecznej i zawodowej środowisk osób niepenosprawnych posiadają niski potencja zdolności, zainteresowania i moŝliwości w zakresie efektywnej absorpcji środków unijnych na rzecz tych środowisk (patrz: 5
przygotowany przez PFRON oraz PSDB Sp. z o.o. w konsorcjum z WYG International Sp. z o.o. i Fundacją CBOS raport Ewaluacja zdolności absorpcyjnych systemu integracji zawodowej osób niepenosprawnych ). Co rozumiemy przez sprawiedliwy dostęp środowisk osób niepenosprawnych w regionach do środków EFS? UwaŜamy, Ŝe powinien być to udzia tych środowisk w wykorzystaniu środków PO KL na poziomie nie mniejszym, niŝ ich udzia w wykorzystaniu środków z Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich w poprzednim okresie programowania. BudŜet cakowity SPO RZL wynosi 1 960 111 tys. EUR, zaś budŝet Dziaania 1.4 SPO RZL 106 352 tys. EUR. Określić więc moŝna, Ŝe sprawiedliwy udzia środowisk osób niepenosprawnych w wykorzystaniu środków PO KL powinien ksztatować się co najmniej na poziomie 5,43%. Na marginesie zauwaŝmy, Ŝe udzia osób niepenosprawnych (w sensie prawnym, tj. z orzeczeniem) w wieku 15 lat i więcej stanowi 12% ludności Polski. Systematycznie zbierane dane monitoringowe potwierdzają, niestety, Ŝe środowiska osób niepenosprawnych przegrywają w wyścigu do środków publicznych pochodzących z EFS. W świetle ustalonych faktów trzeba zauwaŝyć, Ŝe w dotychczasowych realiach funkcjonowania systemu wdraŝania PO KL, środowiska osób niepenosprawnych w regionach w latach 2007-2013 skorzystają z funduszy strukturalnych w dwukrotnie mniejszym zakresie, aniŝeli korzystay z nich w latach 2004-2006. BudŜet komponentu regionalnego PO KL wynosi 7 101 740 tys. EUR, to jest średnio rocznie 1 014 534 tys. EUR. Sprawiedliwy dostęp środowisk osób niepenosprawnych do środków w komponencie regionalnym PO KL oznaczaby więc coroczne kontraktowanie na projekty poświęcone integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych ok. 55 089 tys. EUR, ącznie w latach 2007-2009 powinno być to ok. 165 268 tys. EUR. Tymczasem w analizowanym okresie na projekty (konkursowe i systemowe) nakierowane na zawodową i spoeczną integrację osób niepenosprawnych w regionach zakontraktowano 304 457 tys. zotych, to jest ok. 72 880 tys. EUR. Dodatkowo obserwujemy gębokie międzyregionalne zróŝnicowanie w wykorzystywaniu środków na projekty adresowane do osób niepenosprawnych. Przeprowadzone analizy odsaniają niektóre z waŝnych przyczyn takiego stanu rzeczy. Co interesujące - nie sprawdziy się obawy, Ŝe istotnym problemem w procesie absorpcji będzie sytuacja wspózawodnictwa w ubieganiu się o środki. Okazuje się, Ŝe przegranymi mogą być jednocześnie wszystkie konkretne środowiska zagroŝonych wykluczeniem. 6
Ta nieoczekiwana sytuacja powstaa w następstwie obowiązującego ksztatu programowego Poddziaania 6.1.1 oraz 7.2.1, który uprzywilejowuje, jako grupę docelową, szerokie i wielopostaciowe zbiorowości spoeczne, takie jak bezrobotni, nieaktywni zawodowo czy wykluczeni spoecznie, i jednocześnie dyskryminuje konkretne, wyraźnie spoecznie wykrystalizowane grupy docelowe, takie jak: osoby (wedug rodzajów niepenosprawności), modzieŝ czy kobiety. To waśnie w efekcie wspomnianego ksztatu programowego tematyka ogaszanych konkursów (a takŝe Poddziaań poświęconych projektom systemowym) dotyczy gównie owych szerokich, wielopostaciowych kategorii, i tak ogólnie określonym grupom docelowym poświęca się najwięcej skadanych projektów. Tymczasem trzeba zwrócić uwagę, Ŝe zjawiska wykluczenia spoecznego nie ograniczy się skutecznie poprzez (stanowiące większość) projekty skierowane do ogóu osób pozostających bez zatrudnienia czy wykluczonych; wykluczenie konkretnych kategorii spoecznych charakteryzuje się bowiem zawsze gęboką specyfiką, która powinna być uwzględniana w ksztacie projektów. Z pewnością, natura i charakter wykluczenia spoecznego związanego z niepenosprawnością wymaga, by projekty nakierowane na jego ograniczanie zawsze wnikliwie uwzględniay swoiste uwarunkowania związane z konkretną niepenosprawnością. Dlatego teŝ wątpliwą skuteczność dla rozwiązywania trudnych problemów integracji spoecznej osób niepenosprawnych rokują projekty skierowane do bezrobotnych czy wykluczonych, w tym do niepenosprawnych, czy nawet projekty adresowane do osób niepenosprawnych w ogóle. Podobną wątpliwość wyrazić trzeba wobec skuteczności wprowadzanego do tzw. regionalnych Planów Dziaania PO KL na rok 2010 kryterium strategicznego w postaci wskaźnika uczestnictwa osób niepenosprawnych w projektach. Projekty poświęcone ograniczaniu bezrobocia czy spoecznego wykluczenia - ogólnie potraktowanego - proponujące uczestnictwo w nich (obok innych grup wykluczonych) ogólnie (bezrodzajowo) potraktowanym osobom niepenosprawnym; projekty, które nie uwzględniają w celach i zadaniach projektowych specyfiki zagroŝenia wykluczeniem, wiąŝącej się z konkretnymi niepenosprawnościami, wydają się - z punktu widzenia procesu rzeczywistej integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych - mao przydatne. WaŜna grupa przyczyn ograniczających dostęp środowisk osób niepenosprawnych do środków z EFS kryje się w mechanizmie selekcji projektów wyanianych do finansowania. W świetle wyraŝanych w trakcie konferencji środowiskowych, przez przedstawicieli organizacji pozarządowych aplikujących o środki z EFS, opinii, duŝe zastrzeŝenia moŝe budzić jakość pracy wielu ekspertów pracujących w komisjach oceny projektów. Eksperci ci nie są bowiem naleŝycie przygotowani do merytorycznej oceny projektów poświęconych zoŝonej problematyce spoeczno-zawodowej integracji osób niepenosprawnych. Stosowane 7
przez nich standardy oceny nie uwzględniają duŝej zoŝoności zjawiska wykluczenia osób niepenosprawnych, wynikającej ze specyfiki róŝnych rodzajów niepenosprawności. Dostarczenie ekspertom z KOP wiedzy z zakresu integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych uznać więc trzeba za sprawę pilną. WaŜnym problemem związanym z procesem selekcji projektów okazay się zbyt mae tzw. alokacje na poszczególne konkursy, powodujące, Ŝe finansowania nie uzyskiwao wiele bardzo dobrych projektów pozytywnie ocenionych przez KOP. Z przeprowadzonej debaty wynika, Ŝe niemao organizacji pozarządowych brao udzia w kolejnych konkursach, w których skadane przez nie projekty uzyskiway wysokie noty, lecz nigdy nie udao im się uzyskać finansowania z powodu zbyt niskiej alokacji. Istotnie, analizy list rankingowych pokazują, Ŝe często zdarzao się, iŝ finansowania nie otrzymyway projekty osiągające nawet powyŝej 80 punktów. Czy zastosowana strategia alokacji nie spowodowaa przypadkiem marnotrawstwa cennej spoecznej energii w sytuacji, gdy występoway opóźnienia w wykorzystaniu środków z EFS? Wiemy juŝ na pewno, Ŝe spowodowaa degradację i tak niewielkiego potencjau absorpcyjno - wdroŝeniowego trzeciego sektora zbudowanego z niemaym trudem w poprzednim okresie programowania. Dziaający w ramach tego sektora "specjaliści projektowi", którzy pomimo wielu wysików nie znaleźli zatrudnienia przy projektach skadanych przez organizacje pozarządowe, w poszukiwaniu środków do odeszo z tych organizacji zasilając kadrowo komercyjne firmy konsultingowe. Saby potencja absorpcyjno-wdroŝeniowy organizacji pozarządowych dziaających na poziomie regionalno-lokalnym jest obecnie szczególnie istotnym czynnikiem ograniczającym moŝliwości pozyskiwania środków z PO KL na projekty dotyczące integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych. Istnieje pilna konieczność zwiększenia i poprawy jakości tego potencjau. Trudno byoby z peną satysfakcją ocenić dotychczasową przydatność Europejskiego Funduszu Spoecznego dla skutecznego rozwiązywania problemów integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych w regionach i spoecznościach lokalnych. UwaŜamy, Ŝe dla poprawy sytuacji trzeba podjąć wiele kroków. Za szczególnie waŝne i pilne uznajemy wprowadzenie w regionach corocznych, poświęconych wyącznie problematyce integracji osób niepenosprawnych, odrębnych konkursów w ramach Priorytetów 6.1.1 oraz 7.2.1 oraz podniesienie, wśród pracujących w Komisjach Oceny Projektów ekspertów, kompetencji z zakresu problematyki zawodowej i spoecznej integracji osób niepenosprawnych. 8
PFON planuje kontynuację podjętej akcji monitoringu spoecznego i powiązanej z nią kampanii informacyjno-promocyjnej, do końca bieŝącego okresu programowania. Potrzebę tę potwierdza dotychczasowe doświadczenie. Mamy świadomość, Ŝe liczba wdraŝanych projektów i wielkość wykorzystywanych środków to tylko jedna z kwestii kluczowych dla dobrego wykorzystania PO KL w procesie tworzenia integracyjnych moŝliwości i szans dla osób niepenosprawnych. Kwestią niemniej istotną jest stan caego procesu, w rezultacie którego powstają i wyaniane są kierowane do realizacji projekty konkursowe i systemowe. Czy projektodawcy, ale takŝe komisje oceny projektów oraz oceniający wnioski eksperci są waściwie merytorycznie przygotowani do wdraŝania - poprzez dokonywane wybory i oceny - postulowanej przez PO KL idei aktywnej integracji? Jak suŝą temu obowiązujące procedury oraz podejmowane decyzje dotyczące wyaniania i wdraŝania projektów konkursowych oraz systemowych w ramach Priorytetów VI oraz VII? Pytania te są jednak pytaniami ewaluacyjnymi, nie monitoringowymi. Mamy nadzieję, Ŝe będą one uwzględniane w podejmowanych badaniach ewaluacyjnych. Za jeden z "gorących" tematów badawczych uznać dzisiaj trzeba zbadanie, jakie rezultaty - z punktu widzenia aktywnej integracji osób niepenosprawnych - przynosi wprowadzenie do wojewódzkich Planów Dziaania dla Priorytetów VI i VII kryterium strategicznego, zdefiniowanego jako określony udzia osób niepenosprawnych wśród uczestników projektu. Na zakończenie chciaabym podkreślić wielkie znaczenie, jakie dla prowadzonej przez PFON akcji posiada nawiązana wspópraca pomiędzy Zespoem Ewaluacji i Monitoringu PFON a odpowiednimi komórkami w Instytucjach WdraŜających zajmujących się wdraŝaniem VI i VII Priorytetu PO KL. Niemal wszystkie z tych instytucji odniosy się do naszej akcji z wielkim zrozumieniem i Ŝyczliwością, pomagając w gromadzeniu i weryfikacji danych monitoringowych. Pragnę im za to serdecznie podziękować i wyrazić nadzieję, Ŝe w przyszości takŝe będziemy mogli liczyć na ich pomoc. Myślę, Ŝe nawiązana wspópraca jest optymistycznym przykadem wspódziaania administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi suŝącego pomnaŝaniu publicznego dobra. W odpowiedzi na rozsyane raporty otrzymaliśmy wiele listów, których nadawcy wyrazili poparcie dla podjętej przez PFON akcji (niektóre z listów zaączyliśmy do niniejszego raportu). Bardzo za to poparcie dziękujemy. Krystyna Mrugalska Wiceprzewodnicząca Zarządu PFON 9
II. Uwagi metodologiczne 1. Przedmiotem podjętego monitoringu są projekty zoŝone i wyonione do dofinansowania w konkursach w dwóch Poddziaaniach: 6.1.1 Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy projekty konkursowe (budŝet w wysokości 328,7 mln EUR), 7.2.1 Aktywizacja zawodowa i spoeczna osób zagroŝonych wykluczeniem spoecznym projekty konkursowe (budŝet w wysokości 271,8 mln EUR), a takŝe projekty systemowe wdroŝone w Poddziaaniach: 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy spoecznej projekty systemowe (budŝet w wysokości 585,4 mln EUR), 7.1.2 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez powiatowe centra pomocy rodzinie projekty systemowe (budŝet w wysokości 353,3 mln EUR). Poddziaania 6.1.1 oraz 7.2.1 mają kluczowe znaczenie z punktu widzenia moŝliwości pozyskiwania funduszy strukturalnych na projekty przez organizacje pozarządowe dziaające w skali regionalno-lokalnej na rzecz integracji spoecznej i zawodowej osób niepenosprawnych. Poddziaania 7.1.1 oraz 7.1.2 stworzyy ramy dla aktywności instytucji samorządu terytorialnego w dziedzinie rozwoju aktywnej integracji, w tym integracji spoeczno- zawodowej osób niepenosprawnych. 2. Wyraźnego podkreślenia wymaga fakt, Ŝe przedmiotem zainteresowania prowadzonej akcji monitoringowej są projekty dotyczące integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych, nie zaś udzia osób niepenosprawnych, jako uczestników prowadzonych w ramach komponentu regionalnego PO KL przedsięwzięć projektowych. Przedmiot prowadzonej akcji monitoringowej wybrany zosta świadomie, takŝe z uwagi na posiadane przez Zespó Ewaluacji i Monitoringu PFON moŝliwości pozyskiwania oraz przetwarzania danych. Natomiast ograniczenie prowadzonej akcji do czterech wymienionych Poddziaań uzasadnione jest okolicznością, Ŝe w pozostaych Poddziaaniach komponentu regionalnego, projekty adresowane do osób niepenosprawnych występują bardzo sporadycznie (incydentalnie), nawet jeśli w tych Poddziaaniach osoby zostay wskazane, jako grupa docelowa (tak, jak np. w przypadku Poddziaania 6.1.3 czy Dziaania 6.2). 10
3. W realizowanej przez PFON akcji monitoringu spoecznego monitorowane są projekty (ich liczba i wartość) poświęcone zawodowej i spoecznej integracji osób niepenosprawnych, obejmujące: projekty skierowane bezpośrednio do osób niepenosprawnych, w których osoby byy wyącznymi beneficjentami ostatecznymi bądź stanowiy wśród nich co najmniej 30 %.; projekty skierowane do najbliŝszego otoczenia osób niepenosprawnych (rodzice, opiekunowie), dotyczące jego roli wypenianej wobec osób niepenosprawnych, bądź ograniczenia zjawiska wykluczenia spowodowanego przez sprawowanie opieki nad osobą niepenosprawną; projekty badawcze, których tematyka dotyczya osób niepenosprawnych lub problemów związanych z ograniczaniem spoecznych skutków niepenosprawności; projekty polegające na prowadzeniu kampanii informacyjno-promocyjnych, dotyczących ksztatowania postaw spoecznych wobec osób niepenosprawnych. 4. W prowadzonym monitoringu projektów systemowych za projekt uznano przedsięwzięcie, którego dotyczy podpisana umowa ramowa. Jako osobne i kolejne potraktowano wyjątkowo projekty, które zostay rozpoczęte w 2008 r. i którym w podpisanym w 2009 r. aneksie zmieniono grupę docelową. W przypadku projektów rozpoczętych w 2008 r. i kontynuowanych w 2009 r. ich wartość ustalano jako sumę kwot przeznaczonych na ich realizację w kolejnych latach. 5. Raport pierwszy monitorowa projekty zoŝone w konkursach ogoszonych w 2007 i 2008 roku oraz projekty skierowane w wyniku tych konkursów do realizacji. Raport drugi monitorowa wszystkie projekty zoŝone w konkursach ogoszonych i rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 sierpień 2009. Raport trzeci monitoruje projekty zoŝone w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 - grudzień 2009, a ponadto projekty systemowe adresowane do środowisk osób niepenosprawnych, realizowane w latach 2008-2009 w ramach Poddziaań 7.1.1 oraz 7.1.2. W okresie styczeń 2007 grudzień 2009 Instytucje WdraŜające ogosiy i rozstrzygnęy w ramach wymienionych Poddziaań ącznie 93 konkursy (w tym 53 w ramach Poddziaania 6.1.1 oraz 40 w ramach Poddziaania 7.2.1). Projekty 11
konkursowe dotyczące zawodowej i spoecznej integracji osób niepenosprawnych - zoŝone i przyjęte do realizacji - niniejszy raport analizuje na tle ogóu projektów zoŝonych w konkursach ogoszonych w ramach Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1. W poddanej analizie bazie projektów konkursowych znalazo się ącznie 7914 zoŝonych projektów, w tym 1603 projekty przyjęte do realizacji. Projekty systemowe dotyczące zawodowej i spoecznej integracji osób niepenosprawnych - przyjęte do realizacji - niniejszy raport analizuje na tle ogóu projektów systemowych przyjętych do realizacji w ramach Poddziaań 7.1.1 oraz 7.1.2. W poddanej analizie bazie projektów systemowych znalazo się ącznie 2201 wdroŝonych projektów. 6. Źródem analizowanych w raportach informacji dotyczących projektów konkursowych jest dokumentacja zamieszczona na stronach internetowych regionalnych Instytucji WdraŜających (IW) i Instytucji Zarządzającej oraz dokumentacja uzyskana bezpośrednio z IW. Dokumentacja uzyskana z IW, dotycząca projektów zoŝonych w ramach konkursów obejmuje listy rankingowe zawierające wszystkie projekty poddane ocenie merytorycznej (tj. te, które przeszy weryfikację formalną) 1. Dokumentacja dotycząca projektów przyjętych do realizacji obejmuje publikowane przez IW listy podpisanych umów lub listy realizowanych projektów. W trakcie zbierania danych na temat projektów przyjętych do realizacji posikowano się publikowaną na portalu PO KL listą beneficjentów Programu. Szczegóowe informacje dotyczące wykorzystanej w trakcie zbierania danych monitoringowych dokumentacji konkursowej znajdują się w zaączniku nr 1 do raportu. 7. Źródem analizowanych w raportach informacji dotyczących projektów systemowych jest dokumentacja zamieszczona na stronach internetowych regionalnych IW i w kilku przypadkach dodatkowa dokumentacja uzyskana bezpośrednio z IW. 8. Dla potrzeb opracowania Raportu nr 3/2009 przygotowane przez Zespó Ewaluacji i Monitoringu PFON listy przyjętych do realizacji projektów konkursowych i systemowych oraz wartość tych projektów zostay w specjalnym trybie zweryfikowane przez IW. 1 Takiej kompletnej dokumentacji nie uzyskano jedynie z WUP w Warszawie, który w przypadku trzech pierwszych konkursów udostępnia listy rankingowe obejmujące tylko projekty, które osiągnęy tzw. minimum punktowe (taki ksztat list rankingowych by dopuszczony przepisami w latach 2007 2008). 12
9. Publikowane raporty zawierają, po pierwsze analizę zoŝonych projektów konkursowych. Celem tej analizy jest przede wszystkim ocena potencjau i aktywności podmiotów uprawnionych do uzyskiwania unijnej pomocy na zadania dotyczące zawodowej i spoecznej integracji osób niepenosprawnych. Do przeprowadzenia tej analizy wykorzystano wszystkie projekty, które speniy wymogi oceny formalnej. Po drugie raporty przedstawiają analizę projektów konkursowych i systemowych przyjętych do realizacji. Z kolei celem tego fragmentu analizy jest rekonstrukcja rzeczywistego procesu wykorzystania PO KL dla integracji i aktywizacji spoecznozawodowej osób niepenosprawnych oraz identyfikacja sygnaów świadczących o zakóceniach tego procesu. 10. W związku z charakterem dokumentacji, dostępnej i wykorzystanej w prowadzonej akcji, moŝliwe do przeprowadzenia analizy mogą mieć stosunkowo wąski zakres. Podkreślić jednak trzeba, Ŝe wykorzystane w raportach dane są wystarczająco mocne, by ujawniać istotne negatywne zjawiska występujące w procesie absorpcji środków unijnych na cele związane ze spoeczną i zawodową integracją osób niepenosprawnych. 11. Źródem wykorzystywanych w analizie danych finansowych dotyczących budŝetu PO KL, jego komponentów, Dziaań i Poddziaań jest "Szczegóowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego Kapita Ludzki 2007-2013" (Warszawa, 1 czerwca 2009 r.) 13
III. Gówne wnioski z analizy 1. Do poowy 2009 r. (dokadnie do 31.05.2009 r.) w ramach komponentu regionalnego PO KL rozpoczęto wdraŝanie 77 projektów konkursowych dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych. Stanowiy one 10,71% ogóu projektów konkursowych, których realizację rozpoczęto w ramach Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1 (ącznie 719 projektów). Uruchomienie tych 719 projektów wiązao się z zakontraktowaniem kwoty 471 803 tys. zotych, co stanowio 18,80% caego budŝetu Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1, wynoszącego ącznie 2 508 394 tys. zotych (tj. 600 453 309 Euro - przeliczenie wg kursu: 1 EUR = 4,1775 PLN). Do grudnia 2009 r. (dokadnie do 31.12.2009 r.) rozpoczęto wdraŝanie 210 projektów konkursowych dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych. Stanowią one 13,10% ogóu projektów, których realizację rozpoczęto w ramach Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1 (ącznie 1603 projekty). Uruchomienie tych 1603 projektów wiązao się z zakontraktowaniem kwoty 1 100 098 tys. zotych, co stanowi 43,85% caego budŝetu Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1 (ącznie). Przytoczone dane świadczą, Ŝe w 2009 roku tempo wdraŝania Poddziaań PO KL poświęconych ksztatowaniu integracji spoecznej oraz eliminacji zjawisk wykluczenia spoecznego ulego przyspieszeniu. 2. Wartość 77 projektów konkursowych skierowanych do realizacji do poowy 2009 r. w wyniku konkursów z lat 2007 2008, dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych, wynosia 43 272 tys. zotych. Stanowio to 9,17% caej kwoty środków zakontraktowanych na realizację wszystkich 719 projektów (471 803 tys.). Wartość wszystkich rozpoczętych do grudnia 2009 r. 210 projektów dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych, wynosi 129 975 tys. zotych, co stanowi 11,81% caej kwoty środków zakontraktowanych na realizację wszystkich 1603 projektów (1 100 098 tys.). W 2009 roku zarysowaa się więc tendencja wzrostowa w zakresie wykorzystania środków unijnych (Poddziaania 6.1.1 oraz 7.2.1) na cele związane z integracją zawodową i spoeczną osób niepenosprawnych. 14
3. Przytoczone dane świadczą jednak o stosunkowo niskim udziale (w ujęciu wartościowym) projektów konkursowych dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych w puli środków przeznaczonych na konkursy w ramach monitorowanych Poddziaań. Jeśli ta tendencja miaaby się utrzymać, to z caości ącznego budŝetu Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1 na rozwiązywanie problemów dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych w okresie 2007-2013 przeznaczonych zostanie poniŝej 71 mln EUR (czyli średnio rocznie 10,13 mln EUR). Dla porównania naleŝy przypomnieć, Ŝe budŝet wdraŝanego tylko przez trzy lata Dziaania 1.4 SPO RZL wynosi 106 352 489 EUR, z czego w ramach tzw. trybu konkursowego (schemat "a") wydatkowano 60 mln EUR (czyli średnio rocznie 20,00 mln EUR). Na kwoty wykorzystywane w ramach dwu monitorowanych Poddziaań PO KL trzeba spoglądać ze świadomością, Ŝe w komponencie regionalnym PO KL Poddziaania te stanowią w zasadzie jedyne źródo dla pozyskiwania funduszy strukturalnych przez organizacje pozarządowe dziaające na obszarze integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych. Jest to takŝe jedyne źródo pozyskiwania środków strukturalnych na wzmocnienie potencjau tych organizacji. 4. W 52 konkursach ogoszonych w okresie 2007-2008 r. w ramach monitorowanych Poddziaań zoŝono ącznie 421 projektów poświęconych integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych, co stanowi 9,56% ogóu zoŝonych projektów. Z 421 projektów do realizacji skierowanych zostao 77, tj. 18,29% tych projektów 2. W 93 konkursach ogoszonych i rozstrzygniętych od stycznia 2007 do grudnia 2009 w ramach monitorowanych Poddziaań zoŝono ącznie 776 projektów poświęconych integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych, co stanowi 9,81% ogóu zoŝonych projektów. Z 776 projektów do realizacji skierowanych zostao 210, tj. 27,06% tych projektów. Najwięcej projektów poświęconych integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych zoŝyy organizacje pozarządowe 448 (z czego do realizacji skierowano 118); przedsiębiorcy zoŝyli 246 projektów (z czego do realizacji skierowano 56); jednostki sektora finansów publicznych zoŝyy 75 projektów 2 Są to dane skorygowane, w stosunku do danych przedstawionych w Raporcie nr 1/2009, na podstawie penych list projektów zoŝonych (list rankingowych) przekazanych PFON przez Instytucje WdraŜające. 15
(z czego do realizacji skierowano 36); instytucje samorządu gospodarczego lub zawodowego zoŝyy 7 projektów (Ŝadnego nie skierowano do realizacji). 5. Występuje większe zainteresowanie projektodawców zagadnieniami integracji spoecznej osób niepenosprawnych (Poddziaaniem 7.2.1) aniŝeli problemami ich aktywizacji zawodowej i zatrudniania (Poddziaaniem 6.1.1). Wśród 776 zoŝonych projektów poświęconych integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych projekty dotyczące integracji spoecznej stanowią 62,50% (485 projektów), pomimo Ŝe w ramach Poddziaania 7.2.1 ogoszono i rozstrzygnięto o 13 konkursów mniej (40), aniŝeli w Poddziaaniu 6.1.1 (53 konkursy). Wśród 210 przyjętych do realizacji projektów dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych projekty dotyczące integracji spoecznej takŝe stanowią większość 72,86% (153 projekty). 6. Najaktywniejszą kategorią beneficjentów uczestniczących w konkursach ogaszanych w ramach obu monitorowanych Poddziaań są przedsiębiorcy - w analizowanym okresie (do grudnia 2009 roku) zoŝyli oni 4027, tj. 50,88% ogóu wniosków projektowych. TakŜe wśród ogóu projektów przyjętych do realizacji projekty przedsiębiorców stanowią największą grupę - 42,86% (687 projektów). Podkreślenia wymaga fakt, Ŝe specyfiką projektów poświęconych integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych jest to, iŝ najaktywniejszą grupą wnioskodawców są w tym przypadku nie przedsiębiorcy, lecz organizacje pozarządowe. Organizacje te zoŝyy 448, tj. 57,73% ogóu projektów dotyczących integracji osób niepenosprawnych. TakŜe wśród ogóu projektów poświęconych osobom niepenosprawnych przyjętych do realizacji, projekty organizacji pozarządowych stanowią 56,19% (118 projektów). Warto zwrócić uwagę, Ŝe w konkursach i w realizacji projektów poświęconych integracji zawodowej osób niepenosprawnych uczestniczą trzy kategorie organizacji pozarządowych. Pierwszą z nich tworzą koncentrujące swoją dziaalność na osobach niepenosprawnych organizacje szczebla regionalno-lokalnego. Druga grupa to lokalne oddziay i koa duŝych i znanych ogólnokrajowych organizacji osób niepenosprawnych. Grupa trzecia - to organizacje pozarządowe, których zasadnicza misja nie wiąŝe się ściśle z osobami niepenosprawnymi lecz z róŝnymi zagadnieniami, które są istotne dla procesu integracji spoecznej i zawodowej (np. edukacja kadr, rozwój regionalny itp.). 16
7. Organizacje pozarządowe zoŝyy w analizowanym okresie (styczeń 2007 - grudzień 2009) ogóem 2734 projekty, z czego przyjęto 576, tj. 21,07%. Wśród projektów zoŝonych najliczniejszą grupę stanowiy projekty adresowane do osób bezrobotnych lub nieaktywnych zawodowo 993, z których do realizacji przyjęto 183, czyli prawie co piąty zoŝony projekt (18,43%). W przypadku projektów poświęconych integracji osób niepenosprawnych na 448 zoŝone przez organizacje pozarządowe, do realizacji przyjęto 118 (26,34%). MoŜna sformuować ostroŝny wniosek, Ŝe organizacje pozarządowe skadające projekty poświęcone integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych reprezentoway nieco wyŝszy niŝ przeciętny, poziom potencjau absorpcyjnego. 8. Umiarkowaną aktywność w skadaniu projektów konkursowych adresowanych do środowisk osób niepenosprawnych przejawiają regionalne i lokalne jednostki administracji samorządowej. W analizowanych Poddziaaniach 6.1.1. oraz 7.2.1 zoŝyy one ącznie 1097 projektów, które stanowią 13,86% ogóu projektów zoŝonych w tych Poddziaaniach. Wśród ogóu zoŝonych projektów dotyczących osób niepenosprawnych (776), projekty zoŝone przez jednostki sektora finansów publicznych stanowią 9,66% (75 projektów). Dla porównania w przypadku projektów dotyczących modzieŝy (ogóem zoŝono ich 584) 25,51% (149 projektów) stanowiy wnioski przygotowane waśnie przez te podmioty. 9. Aktywność projektodawców z poszczególnych województw w skadaniu projektów konkursowych dotyczących integracji spoeczno-zawodowej osób niepenosprawnych jest niejednolita. Najwięcej projektów o tej tematyce zoŝono w województwach: mazowieckim (112), ódzkim (79), podkarpackim (70), śląskim (66) i dolnośląskim (61). Najmniej - w zachodniopomorskim (27), w świętokrzyskim (24) i lubelskim (25). 10. Wśród ogóu projektów konkursowych zoŝonych w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 w skali caego kraju (7914), projekty poświęcone integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych (776) stanowią 9,81%. Wskaźnik ten w województwach ksztatuje się w przedziale od 13,51% (opolskie) do 5,75% (lubelskie). 11. Spośród 210 projektów konkursowych poświęconych integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych, które zostay przyjęte do realizacji, najwięcej przyjęto w województwach: mazowieckim (30), podkarpackim (21) i śląskim (20). 17
12. W świetle zgromadzonych danych ciekawie przedstawia się zagadnienie dziaającego w poszczególnych województwach mechanizmu selekcji projektów poświęconych integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych. Na przykad z 61 projektów poświęconych tej tematyce, zoŝonych w województwie dolnośląskim, do realizacji skierowano tylko 9 (wskaźnik selekcji 14,75), w województwie ódzkim z 79 zoŝonych do realizacji skierowano 13 (wskaźnik selekcji 16,46). Dobre wskaźniki selekcji uzyskano w województwach: warmińsko-mazurskim - 34,29; kujawskopomorskim - 32,56; w lubuskim - 31,03; wielkopolskim - 31,71; pomorskim - 32,00; w podkarpackim, maopolskim i śląskim - okoo 30,00. Peną informację na ten temat przedstawia poniŝsza tabela. Województwo Liczba projektów dotyczących integracji osób niepenosprawnych, które zostay zoŝone (poprawne formalnie) ocenione pozytywnie przez Komisję Oceny Projektów skierowane do realizacji Wskaźnik selekcji (odsetek projektów skierowanych do realizacji wśród projektów zoŝonych) Dolnośląskie 61 31 9 14,75 Kujawsko-Pomorskie 43 18 14 32,56 Lubelskie 25 11 7 28,00 Lubuskie 29 18 9 31,03 ódzkie 79 20 13 16,46 Maopolskie 41 14 12 29,27 Mazowieckie 112 56 30 26,79 Opolskie 30 13 6 20,00 Podkarpackie 70 25 21 30,00 Podlaskie 43 22 14 32,56 Pomorskie 50 39 16 32,00 Śląskie 66 41 20 30,30 Świętokrzyskie 24 8 6 25,00 Warmińsko-Mazurskie 35 23 12 34,29 Wielkopolskie 41 34 13 31,71 Zachodniopomorskie 27 12 8 29,63 Polska ogóem 776 385 210 27,06 18
13. Zagadnienie sprawiedliwego dostępu środowisk osób niepenosprawnych do środków PO KL w poszczególnych województwach moŝna rozpatrywać m.in. poprzez analizę wskaźnika udziau wartości finansowej projektów poświęconych integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych w caej kwocie zakontraktowanej w wyniku wszystkich konkursów przeprowadzonych w ramach Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1. Wyniki tej analizy dowodzą, Ŝe interesy środowisk osób niepenosprawnych w największym stopniu respektowane są w procesie dystrybucji środków EFS w województwach: kujawsko - pomorskim, pomorskim, zachodniopomorskim, mazowieckim i podlaskim. Sytuacja w tym zakresie wygląda najgorzej w województwach: lubelskim, opolskim, podkarpackim, świętokrzyskim i śląskim. Peną informację na ten temat przedstawia poniŝsza tabela (uwaga: w nawiasach przedstawiono dane dla konkursów z lat 2007 2008). Środki finansowe (w z) Województwo Zakontraktowane w wyniku rozstrzygniętych konkursów przeprowadzonych w ramach Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1. Zakontraktowane na wdroŝenie projektów dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych Wskaźnik sprawiedliwego dostępu do środków PO KL* Dolnośląskie 62 700 200,00 9 001 980,06 14,36 (5,64) Kujawsko-Pomorskie 41 335 503,00 7 232 823,30 17,50 (6,14) Lubelskie 105 448 361,46 4 240 014,67 4,02 (5,39) Lubuskie 29 579 327,83 4 070 714,43 13,76 (6,17) ódzkie 89 472 511,05 10 418 848,77 11,64 (16,22) Maopolskie 57 351 659,90 7 877 157,76 13,73 (18,14) Mazowieckie 142 703 874,00 23 205 471,82 16,26 (7,08) Opolskie 19 027 933,24 2 062 045,28 10,84 (15,29) Podkarpackie 146 466 000,00 10 481 909,01 7,16 (14,71) Podlaskie 32 383 755,90 5 529 051,73 17,07 (12,82) Pomorskie 52 855 904,05 8 374 505,49 15,84 (15,45) Śląskie 130 039 384,00 13 218 610,87 10,17(5,76) Świętokrzyskie 28 759 000,00 2 897 660,00 10,08 (13,43) Warmińsko-Mazurskie 47 699 656,99 6 041 559,52 12,67 (7,71) Wielkopolskie 70 705 350,00 8 650 004,34 12,23 (9,78) Zachodniopomorskie 43 569 637,00 6 672 480,00 15,31 (6,55) Polska ogóem 1 100 098 058,42 129 974 837,05 11,81 (9,17) * udzia środków zakontraktowanych na wdroŝenie projektów dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych w caej kwocie zakontraktowanej na wszystkie projekty skierowane do realizacji w ramach Poddziaań 6.1.1 oraz 7.2.1. 19
Podkreślenia wymaga fakt, Ŝe w wyniku konkursów ogoszonych i rozstrzygniętych w 2009 roku, do końca grudnia, wskaźnik sprawiedliwego dostępu do środków PO KL finansujących Priorytety VI i VII poprawi się w skali kraju z 9,17 do 11,81, co byo następstwem jego wzrostu w 10 województwach. 14. Do 31 grudnia 2009 r. w ramach komponentu regionalnego PO KL rozpoczęto wdraŝanie 279 projektów systemowych dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych. Stanowiy one 12,67% ogóu projektów systemowych, których realizację rozpoczęto w ramach Poddziaań 7.1.1 oraz 7.1.2 (ącznie 2201 projektów). Uruchomienie tych 2201 projektów wiązao się z zakontraktowaniem kwoty 740 544 tys. zotych, co stanowio 18,88% caego budŝetu Poddziaań 7.1.1 oraz 7.1.2, wynoszącego ącznie 3 921 552 tys. zotych (tj. 938 731 709 Euro przeliczenie wg kursu: 1 EUR = 4,1775 PLN). Wartość 279 projektów systemowych skierowanych do realizacji do grudnia 2009 r. w ramach Poddziaań 7.1.1 (7) oraz 7.1.2 (272), dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych, wynosia 174 382 tys. zotych. Stanowio to 23,55% caej kwoty środków zakontraktowanych na realizację wszystkich 2201 projektów (740 544 tys. z). Województwo Środki finansowe (w z) Zakontraktowane w ramach Poddziaań 7.1.1 oraz 7.1.2. Zakontraktowane na wdroŝenie projektów dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych Wskaźnik sprawiedliwego dostępu do środków PO KL* Dolnośląskie 66 098 196,14 19 124 912,11 28,93% Kujawsko-Pomorskie 40 566 393,48 4 436 494,80 10,94% Lubelskie 37 698 938,17 15 717 574,06 41,69% Lubuskie 16 248 950,14 6 777 192,49 41,71% ódzkie 55 552 183,98 12 966 937,81 23,34% Maopolskie 36 824 265,36 9 999 778,95 27,16% Mazowieckie 71 189 620,67 35 238 248,03 49,50% Opolskie 18 287 594,50 2 381 222,40 13,02% Podkarpackie 45 669 349,74 12 171 565,15 26,65% Podlaskie 22 922 517,08 2 190 294,76 9,56% Pomorskie 37 704 598,22 3 224 483,46 8,55% Śląskie 125 272 979,23 18 231 256,38 14,55% Świętokrzyskie 33 691 677,27 1 204 431,00 3,57% Warmińsko-Mazurskie 55 859 436,23 2 061 589,63 3,69% Wielkopolskie 43 031 040,84 12 043 551,10 27,99% Zachodniopomorskie 33 925 913,29 16 612 987,99 48,97% Polska ogóem 740 543 654,34 174 382 520,12 23,55% * udzia środków zakontraktowanych na wdroŝenie projektów dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych w caej kwocie zakontraktowanej na wszystkie projekty skierowane do realizacji w ramach Poddziaań 7.1.1 oraz 7.1.2. 20
Podkreślić trzeba, Ŝe zasadniczym realizatorem projektów systemowych poświęconych integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych są powiatowe centra pomocy rodzinie (272 projekty). 15. Do 31 grudnia 2009 r. w ramach komponentu regionalnego PO KL, w ramach Poddziaań 6.1.1; 7.2.1; 7.1.1 oraz 7.1.2 rozpoczęto wdraŝanie 489 projektów konkursowych oraz systemowych dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych. Wartość tych 489 projektów skierowanych do realizacji w ramach wymienionych Poddziaań wynosia 304 357 tys. zotych. Stanowio to 16,54% caej kwoty środków zakontraktowanych w ramach Poddziaań 6.1.1; 7.2.1; 7.1.1 oraz 7.1.2. Województwo Zakontraktowane w ramach Poddziaań 6.1.1, 7.2.1, 7.1.1 oraz 7.1.2 Środki finansowe (w z) Zakontraktowane na wdroŝenie projektów dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych Wskaźnik sprawiedliwego dostępu do środków PO KL* Dolnośląskie 128 798 396,14 28 126 892,17 21,84% Kujawsko-Pomorskie 81 901 896,48 11 669 318,10 14,25% Lubelskie 143 147 299,63 19 957 588,73 13,94% Lubuskie 45 828 277,97 10 847 906,92 23,67% ódzkie 145 024 695,03 23 385 786,58 16,13% Maopolskie 94 175 925,26 17 876 936,71 18,98% Mazowieckie 213 893 494,67 58 443 719,85 27,32% Opolskie 37 315 527,74 4 443 267,68 11,91% Podkarpackie 192 135 349,74 22 653 474,16 11,79% Podlaskie 55 306 272,98 7 719 346,49 13,96% Pomorskie 90 560 502,27 11 598 988,95 12,81% Śląskie 255 312 363,23 31 449 867,25 12,32% Świętokrzyskie 62 450 677,27 4 102 091,00 6,57% Warmińsko-Mazurskie 103 559 093,22 8 103 149,15 7,82% Wielkopolskie 113 736 390,84 20 693 555,44 18,19% Zachodniopomorskie 77 495 550,29 23 285 467,99 30,05% Polska ogóem 1 840 641 712,76 304 357 357,17 16,54% * udzia środków zakontraktowanych na wdroŝenie projektów dotyczących integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych w caej kwocie zakontraktowanej na wszystkie projekty skierowane do realizacji w ramach Poddziaań 6.1.1, 7.2.1, 7.1.1 oraz 7.1.2. 21
16. Sprawiedliwy dostęp środowisk osób niepenosprawnych w regionach do środków EFS powinien zapewniać udzia tych środowisk w wykorzystaniu środków PO KL na poziomie nie mniejszym, niŝ ich udzia w wykorzystaniu środków z Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich w poprzednim okresie programowania. BudŜet cakowity SPO RZL wynosi 1 960 111 tys. EUR, zaś budŝet Dziaania 1.4 SPO RZL 106 352 tys. EUR. Określić więc moŝna, Ŝe sprawiedliwy udzia środowisk osób niepenosprawnych w wykorzystaniu środków PO KL powinien ksztatować się co najmniej na poziomie 5,43%. BudŜet komponentu regionalnego PO KL wynosi 7 101 740 tys. EUR, to jest średnio rocznie 1 014 534 tys. EUR. Sprawiedliwy dostęp środowisk osób niepenosprawnych do środków w komponencie regionalnym PO KL oznaczaby więc coroczne kontraktowanie na projekty poświęcone integracji zawodowej i spoecznej osób niepenosprawnych ok. 55 089 tys. EUR, ącznie w latach 2007-2009 powinno być to ok. 165 268 tys. EUR. Tymczasem w analizowanym okresie na projekty (konkursowe i systemowe) nakierowane na zawodową i spoeczną integrację osób niepenosprawnych w regionach zakontraktowano 304 457 tys. zotych, to jest ok. 72 880 tys. EUR. Aktualnie więc udzia środowisk osób niepenosprawnych w wykorzystaniu środków PO KL moŝna szacować na poziomie ok. 2,40%. 22
IV. Projekty konkursowe analiza ogólnokrajowych danych monitoringowych Tabela 0.1 w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug rodzaju grupy docelowej (Polska). bezrobotne / w konkursach ogóem w Poddziaaniu 6.1.1 w Poddziaaniu 7.2.1 776 9,81% 291 6,47% 485 14,19% 3606 45,56% 2678 59,55% 928 27,16% Kobiety 1005 12,70% 764 16,99% 241 7,05% 584 7,38% 197 4,38% 387 11,33% 362 4,57% 202 4,49% 160 4,68% 130 1,64% 16 0,36% 114 3,34% Wykluczeni (ogólnie) 741 9,36% 4 0,09% 737 21,57% 710 8,97% 345 7,67% 365 10,68% Razem 7914 100,00% 4497 100,00% 3417 100,00% Tabela 0.2 w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug typu beneficjenta (Polska). Beneficjent w konkursach ogóem dotyczące osób niepenosprawnych Przedsiębiorca 4027 50,88% 246 31,70% Osoba prawna nie dziaająca dla zysku Jednostka sektora finansów publicznych Samorząd gospod. lub zawodowy 2734 34,55% 448 57,73% 1097 13,86% 75 9,66% 56 0,71% 7 0,90% Razem 7914 100,00% 776 100,00% 23
Tabela 0.3 do realizacji w wyniku konkursów rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug rodzaju grupy docelowej (Polska). bezrobotne / do realizacji ogóem w Poddziaaniu 6.1.1 w Poddziaaniu 7.2.1 210 13,10% 57 7,06% 153 19,22% 648 40,42% 467 57,87% 181 22,74% Kobiety 211 13,16% 151 18,71% 60 7,54% 126 7,86% 34 4,21% 92 11,56% 73 4,55% 41 5,08% 32 4,02% 43 2,68% 10 1,24% 33 4,15% Wykluczeni (ogólnie) 171 10,67% 2 0,25% 169 21,23% 121 7,55% 45 5,58% 76 9,55% Razem 1603 100,00% 807 100,00% 796 100,00% Tabela 0.4 do realizacji w wyniku konkursów rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug typu beneficjenta (Polska). Beneficjent do realizacji ogóem dotyczące osób niepenosprawnych Przedsiębiorca 687 42,86% 56 26,67% Osoba prawna nie dziaająca dla zysku Jednostka sektora finansów publicz. Samorząd gospod. lub zawodowy 576 35,93% 118 56,19% 328 20,46% 36 17,14% 12 0,75% 0 0,00% Razem 1603 100,00% 210 100,00% 24
Tabela 0.5 Odsetek projektów przyjętych do realizacji spośród projektów zoŝonych w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wg rodzaju grupy docelowej (Polska). bezrobotne / w konkursach ogóem do realizacji ogóem Odsetek projektów przyjętych do realizacji 776 210 27,06% 3606 648 17,97% Kobiety 1005 211 21,00% 584 126 21,58% 362 73 20,17% 130 43 33,08% Wykluczeni (ogólnie) 741 171 23,08% 710 121 17,04% Razem 7914 1603 20,26% Tabela 0.6 Projekty przedsiębiorców w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug typu beneficjenta (Polska). bezrobotne / przez przedsiębiorców Przyjęte projekty przedsiębiorców Odsetek projektów przyjętych do realizacji 246 6,11% 56 8,15% 22,76% 2190 54,38% 352 51,24% 16,07% Kobiety 645 16,02% 127 18,49% 19,69% 178 4,42% 33 4,80% 18,54% 238 5,91% 43 6,26% 18,07% 30 0,74% 8 1,16% 26,67% Wykluczeni (ogólnie) 140 3,48% 21 3,06% 15,00% 360 8,94% 47 6,84% 13,06% Razem 4027 100,00% 687 100,00% 17,06% 25
Tabela 0.7 Projekty osób prawnych nie dziaających dla zysku w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug typu beneficjenta (Polska). bezrobotne / Kobiety Wykluczeni (ogólnie) Razem przez osoby prawne nie dziaające dla zysku Przyjęte projekty osób prawnych nie dziaających dla zysku Odsetek projektów przyjętych do realizacji 448 16,39% 118 20,49% 26,34% 993 36,32% 183 31,77% 18,43% 288 10,53% 65 11,28% 22,57% 256 9,36% 50 8,68% 19,53% 93 3,40% 20 3,47% 21,51% 74 2,71% 22 3,82% 29,73% 353 12,91% 81 14,06% 22,95% 229 8,38% 37 6,42% 16,16% 2734 100,00% 576 100,00% 21,07% Tabela 0.8 Projekty jednostek sektora finansów publicznych w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug typu beneficjenta (Polska). bezrobotne / Kobiety Wykluczeni (ogólnie) Razem przez jednostki sektora finansów publicznych Przyjęte projekty jednostek sektora finansów publicznych Odsetek projektów przyjętych do realizacji 75 6,84% 36 10,98% 48,00% 388 35,37% 103 31,40% 26,55% 68 6,20% 18 5,49% 26,47% 149 13,58% 42 12,80% 28,19% 27 2,46% 10 3,05% 37,04% 25 2,28% 13 3,96% 52,00% 247 22,52% 69 21,04% 27,94% 118 10,76% 37 11,28% 31,36% 1097 100,00% 328 100,00% 29,90% 26
Tabela 0.9 Projekty samorządów gospodarczych lub zawodowych w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug typu beneficjenta (Polska). przez samorządy gospodarcze lub zawodowe Przyjęte projekty samorządów gospodarczych lub zawodowych Odsetek projektów przyjętych do realizacji 7 12,50% 0 0,00% 0,00% bezrobotne / 35 62,50% 10 83,33% 28,57% Kobiety 4 7,14% 1 8,33% 25,00% 1 1,79% 1 8,33% 100,00% 4 7,14% 0 0,00% 0,00% 1 1,79% 0 0,00% 0,00% Wykluczeni (ogólnie) 1 1,79% 0 0,00% 0,00% 3 5,36% 0 0,00% 0,00% Razem 56 100,00% 12 100,00% 21,43% Tabela 0.10 w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug województw. Województwo w konkursach ogóem dotyczące osób niepenosprawnych Dolnośląskie 467 5,90% 61 7,86% Kujawsko-Pomorskie 427 5,40% 43 5,54% Lubelskie 435 5,50% 25 3,22% Lubuskie 278 3,51% 29 3,74% ódzkie 907 11,46% 79 10,18% Maopolskie 318 4,02% 41 5,28% Mazowieckie 1022 12,91% 112 14,43% Opolskie 222 2,81% 30 3,87% Podkarpackie 746 9,43% 70 9,02% Podlaskie 329 4,16% 43 5,54% Pomorskie 486 6,14% 50 6,44% Śląskie 780 9,86% 66 8,51% Świętokrzyskie 279 3,53% 24 3,09% Warmińsko-Mazurskie 432 5,46% 35 4,51% Wielkopolskie 441 5,57% 41 5,28% Zachodniopomorskie 345 4,36% 27 3,48% Razem 7914 100,00% 776 100,00% 27
Tabela 0.11 do realizacji w wyniku konkursów rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1 wedug województw. Województwo do realizacji ogóem dotyczące osób niepenosprawnych Dolnośląskie 62 3,87% 9 4,29% Kujawsko-Pomorskie 96 5,99% 14 6,67% Lubelskie 132 8,23% 7 3,33% Lubuskie 74 4,62% 9 4,29% ódzkie 150 9,36% 13 6,19% Maopolskie 64 3,99% 12 5,71% Mazowieckie 215 13,41% 30 14,29% Opolskie 41 2,56% 6 2,86% Podkarpackie 152 9,48% 21 10,00% Podlaskie 57 3,56% 14 6,67% Pomorskie 105 6,55% 16 7,62% Śląskie 163 10,17% 20 9,52% Świętokrzyskie 56 3,49% 6 2,86% Warmińsko-Mazurskie 85 5,30% 12 5,71% Wielkopolskie 94 5,86% 13 6,19% Zachodniopomorskie 57 3,56% 8 3,81% Razem 1603 100,00% 210 100,00% Tabela 0.12 w konkursach rozstrzygniętych w okresie styczeń 2007 grudzień 2009 w Poddziaaniach 6.1.1 oraz 7.2.1, dotyczące osób niepenosprawnych wedug województw. Województwo przez przedsiębiorców przez osoby prawne nie dzia. dla zysku przez jednostki sektora finansów publicznych przez samorządy gospodarcze lub zawodowe Dolnośląskie 23 33 5 0 Kujawsko-Pomorskie 12 22 7 2 Lubelskie 9 13 3 0 Lubuskie 10 15 4 0 ódzkie 29 46 3 1 Maopolskie 11 26 3 1 Mazowieckie 26 70 15 1 Opolskie 10 19 1 0 Podkarpackie 25 41 4 0 Podlaskie 12 27 4 0 Pomorskie 22 23 5 0 Śląskie 26 32 7 1 Świętokrzyskie 8 15 1 0 Warmińsko-Mazurskie 4 29 2 0 Wielkopolskie 11 27 3 0 Zachodniopomorskie 8 10 8 1 Razem 246 448 75 7 28