PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANUSZA KORCZAKA W KUZIACH

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANUSZA KORCZAKA W KUZIACH Razem Bezpiecznie 1

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Prgram jest zgdny z pdstawą prgramwą ( Rzprządzenie MEN z 23.XII.2008 rku zmianie pdstawy prgramwej wychwania przedszklneg raz kształcenia gólneg w pszczególnych typach szkół Dz. U Nr 4 z 2009 rku pz. 17) Tekst jednlity zatwierdzny p zmianach przez Radę Rdziców w przumieniu z Radą Pedaggiczną dnia 20 września 2011 rku. 2

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach SPIS TREŚCI: 1. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA HISTORYCZNEGO, GEOGRAFICZNEGO PRZYRODNICZEGO, GOSPODARCZEGO I SPOŁECZNEGO.... 6 2. CHARAKTERYSTYKA DZIEJÓW SZKOŁY... 8 3. ORGANIZACJA SZKOŁY... 9 4. UCZNIOWIE - CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA... 16 5. PROGRAM PROFILAKTYCZNY RAZEM BEZPIECZNIE... 17 7. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO... 18 8. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO... 18 9. SZCZEGÓŁOWE ZADANIA PROGRAMU... 19 10. 0 - ETAP EDUKACYJNY ODDZIAŁY PRZEDSZKOLNE... 20 11. I ETAP EDUKACYJNY KLASY I-III... 23 SCENARIUSZE ZAJĘĆ W KLASIE I... 25 SCENARIUSZE ZAJĘĆ W KLASIE II... 30 SCENARIUSZE ZAJĘĆ W KLASIE III... 34 12. III ETAP EDUKACYJNY UCZNIOWIE KLAS IV-VI... 39 - POZNAJEMY SYGNAŁY ALARMOWE... 39 12.1 SZCZEGÓŁOWY PLAN Z ZAKRESU PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ... 43 12.2 SZCZEGÓŁOWY PLAN Z ZAKRESU EDUKACJI EMOCJONALNEJ... 44 12.3 SZCZEGÓŁOWY PLAN ZAKRESU EDUKACJI EKOLOGICZNEJ... 46 13. CZYNNIKI RYZYKA I CZYNNIKI CHRONIĄCE... 51 13.1 ZADANIA WOBEC DZIECI UCZĄCYCH SIĘ W SZKOLE PODSTAWOWEJ W KUZIACH... 52 13.2. DZIAŁANIA SZKOŁY SKIEROWANE DO UCZNIÓW... 53 13.3. DZIAŁANIA SZKOŁY SKIEROWANE DO RODZICÓW... 54 14.MONITORING... 55 15.EWALUACJA PROGRAMU... 55 UWAGI O WDRAŻANIU SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI... 56 ZAŁĄCZNIK NR 1... 57 3

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach PODSTAWY PRAWNE: 1. Knwencja Prawach Dziecka 2. Knstytucja Rzeczpsplitej Plski Art 72. 3. Kdeks pstępwania karneg z dnia 6 kwietnia 1997 r. Art. 304 4. Kdeks pstępwania cywilneg Art. 572 5. Ustawa systemie światy z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami (tekst jednlity Dz. U z 2004 r.; Nr 256 pz. 2572; bwiązuje d 17 grudnia 2004 r.) 6. Ustawa wychwaniu w trzeźwści i przeciwdziałaniu alkhlizmwi z dnia 26 października 1982 r. ( tekst jednlity Dz.U z 2002 r. Nr 147, pz.1231; Dz. U. z 2007 r. Nr 70, pz.473) 7. Ustawie przeciwdziałaniu narkmanii z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2005r. Nr 179, pz. 1485 z późniejszymi zmianami: Dz. U. z 2006r. Nr 7 pz. 47 i 48; Dz. U. z 2006r Nr 66 pz. 469; Nr 120 pz. 826). 8. Ustawie pstępwaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednlity: Dz.U. z 2002 r. Nr 11, pz. 109 z późniejszymi zmianami) 9. Ustawie chrnie zdrwia przed następstwami używania tytniu i wyrbów tytniwych z dnia 9 listpada 1995 r. (tekst jednlity: Dz.U. Nr 10. z 1996 r., pz. 55 z późniejszymi zmianami: 1997r. Nr 88, pz. 554 i Nr 121, pz. 770; 1999 r. Nr 96, pz.1107; 2003 r. Nr 229, pz. 2274). 10. Ustawie zmianie ustawy chrnie zdrwia psychiczneg z dnia 23 lipca 2008r. (Dz. U. z 2008r. Nr 180 pz. 1108). Ustawie chrnie zdrwia psychiczneg z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz.U. Nr 111, pz. 535; z późniejszymi zmianami - Dz.U. Nr 113, pz. 731 z 1997 r., Dz.U. Nr 141, pz. 1183 z 2005 r.). 11. Ustawie przeciwdziałaniu przemcy w rdzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 180, pz. 1493). 12. Rzprządzeniu MENiS z dnia 11 grudnia 2002r. w sprawie szczegółwych zasad działania publicznych pradni psychlgiczn-pedaggicznych i innych publicznych pradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 5, pz. 46). 13. Rzprządzeniu MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i rganizacji pmcy psychlgiczn-pedaggicznej w publicznych przedszklach, szkłach i placówkach (Dz. U. z 2003 r., Nr 11, pz. 114). 4

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 14. Rzprządzeniu MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółwych frm działalnści wychwawczej i zapbiegawczej wśród dzieci i młdzieży zagrżnej uzależnieniem (Dz. U. Nr 26. z 2003 r., pz. 226). 15. Rzprządzeniu MENiS z dnia 26 lipca 2004 r. w sprawie szczegółwych zasad kierwania, przyjmwania, przenszenia, zwalniania i pbytu nieletnieg w młdzieżwych śrdkach wychwawczych raz młdzieżwych śrdkach scjterapii (Dz. U. Nr 178 z 2004 r., pz. 1833). 16. Rzprządzeniu MENiS z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków rganizwania kształcenia, wychwania i pieki dla dzieci i młdzieży niepełnsprawnych raz niedstswanych spłecznie w przedszklach, szkłach i ddziałach gólndstępnych lub integracyjnych (Dz. U. Nr 19 z 2005 r., pz. 167). 17. Rzprządzeniu MEN z dnia 10 stycznia 2008r. w sprawie rdzajów innych frm wychwania przedszklneg, warunków twrzenia i rganizwania tych frm raz spsbu ich działania (Dz. U. z 2008 r. Nr 7, pz. 38). 18. Rzprządzeniu MEN z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie pdstawy prgramwej wychwania przedszklneg raz kształcenia gólneg w pszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009r. Nr 4, pz. 17). 19. Statut Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 5

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 1. Charakterystyka śrdwiska histryczneg, gegraficzneg przyrdniczeg, gspdarczeg i spłeczneg. Wieś Kuzie pwstała na pczątku XVII wieku wkół Pieca Kuziów. Już w 1639 rku zstali wymienieni ludzie mieszkający,,u Kuziów lub u Pieca Kuziów. Byli t Marcin Łysik, Paweł Terciak, Jan Prusik i Tmasz Kuzie. 1 Na terenie miejscwści znajduje się zespół budwli Kściła parafialneg p.w. Matki Bskiej Różańcwej, w skład, któreg wchdzi: kściół z 1921 rku wybudwany dzięki staranim księdza Marcjana Dąbrwskieg dzwnnica z 1921 rku plebania z 1925 rku Nawiązuje n d tradycyjneg budwnictwa drewnianeg reginu półncn wschdnieg Mazwsza. 2 We wspmnieniach Franciszka Charubina mżna przeczytać W czasie, gdy chdziłem d szkły, stlarz Butler wyknał łtarz w kściele raz tynkwał kściół i wymalwał na zewnątrz. Mój wujek Pijanwski przedłużył kściół, zbudwał nad chórem sklepienie z desek. Ognimistrz z Łmży Dłubieniak zbudwał rgany 3 Mieszkańcy wsi t rdzenni Kurpie lubiący śpiew, muzykę, bardz gścinni i weseli. D dziś przechwał się duż różnrdnych zwyczajów i brzędów. Wiążą się ne szczególnie ze świętami, urczystściami drcznymi i rdzinnymi. Zwyczaje i brzędy wiążą się zwłaszcza z kresem Bżeg Nardzenia zwaneg Gdami i ze świętami wielkancnymi. D zwyczaju należy wypiekanie brzędwych ciast na Nwy Rk i Trzech Króli, dzielenie się płatkiem z bydłem, chdzenie z szpką przebierańców z Królem Herdem. D dzisiaj przetrwał zwyczaj wyrabiania na Niedzielę Palmwą lbrzymich kilkumetrwych palm, które są wyknywane z bibuły i zielnych gałązek. Zachwała się tu swista gwara. Aktualnie kurpiwskie rękdzieł artystyczne mżna pdziwiać w Gminnym Ośrdku Kultury w Zbójnej w kresie wielkancnym. 1,,Rzśpiewane Kurpie, Zbójna.s.6 2 Rejestr zabytków nr A - 521 3 Franciszek Charubin, Wspmnienia, str 2, 2009 r. 6

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Płżenie gegraficzne i warunki przyrdnicze Kuzie jest t mała miejscwść płżna w wjewództwie pdlaskim, w pwiecie łmżyńskim. Przed pdziałem administracyjnym wieś należała d wjewództwa łmżyńskieg. Miejscwść ta jest płżna w gminie Zbójna w samym centrum "Zielnych Płuc Plski". Pwierzchnia gminy stanwi 18577 ha. Na jej terenie funkcjnuje 19 słectw, w tym Kuzie. Wieś jest bszarem rlniczym. W skutek braku przemysłu przyrda zachwała tutaj naturalny stan. Nieskażne śrdwisk t niepwtarzalny walr teg reginu. Sprzyja t rzwjwi rlnictwa eklgiczneg i agrturystyki. Niepsplite urki krajbrazu zachęcają d wycieczek i dłuższeg wypczynku, by bez pśpiechu pdziwiać klice. Obszar rzciąga się wśród lasów Kurpiwskiej Puszczy Zielnej między rzekami: Narwią, Pisą i Szkwą. Znajdują się tu dwa rezerwaty leśne: Tabry i Mings. Lasy wkół Kuzi t stja wielu gatunków zwierząt np.: dzików, wilków, łsi, bbrów, bciana białeg, bciana czarneg, kraski, rła krzykliweg. Na terenach pdmkłych żyją tutaj wielkie ilści ptactwa błtneg i wdneg jak: cietrzewie, bciany, żurawie, wilgi, kwaliki i strzyżyki. Dzięki staranim mieszkańców wsi Kuzie zstały pbudwane: Szkła Pdstawwa Ośrdek Zdrwia Ochtnicza Straż Pżarna Bibliteka Publiczna Świetlica wiejska Cały czas miejscwść się rzwija i zmienia swe blicze. Dzięki wielu inwestycjm unijnym mieszańcy mgli i dalej mgą ulepszać swje życie, przy tym dbając piękn swej małej jczyzny. 7

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 2. Charakterystyka dziejów Szkły Pierwsza Szkła Pdstawwa w Kuziach zstała wybudwana przed wybuchem II wjny światwej. W centrum wsi p budynkach wytyczn teren pd budwę szkły. W 1937 rku wybudwan drewnianą szkłę i dzieci uczyły się już w nwej szkle Mając siedem lat zacząłem uczęszczać d szkły pdstawwej w Kuziach, gdzie były tylk cztery klasy. Uczyliśmy się w dmach prywatnych na dwie zmiany. Pierwsza zmiana trzecia i czwarta klasa razem ran, później pierwsza i druga klasa, był nas bardz mał. Razem z nami chdzili d szkły Żydzi, którzy na lekcję religii wychdzili z klasy 4 (d teg czasu zajęcia lekcyjne dbywały się w salach lekcyjnych w dmach prywatnych). W budynku tym, uczniwie pbierali naukę d wybuchu wjny. W czasie II wjny światwej szkła pełniła funkcję niemieckieg szpitala wjskweg. Pd kniec wjny znajdujący się tu wjskwy lazaret zstał zniszczny. Ucierpiał też budynek szklny, który t zstał p wjnie wyremntwany przez mieszkańców Kuzi. W szkle były trzy sale lekcyjne raz dwa mieszkania dla nauczycieli 5. W siedmiklaswej szkle pdstawwej uczniwie ze względu na małą liczbę sal lekcyjnych musieli uczyć się p dmach mieszkańców wsi. Drewniany budynek szklny, palany węglem, przetrwał d dziś. Obecnie znajduje się w miejscwści Laski, gdzie funkcjnwał jak Dm Samtnej Matki. Dzięki staranim byłeg Leśniczeg Pana Knstanteg Deptuły i jeg znajmścim w Warszawie, pd kniec lat sześćdziesiątych zstała pbudwana piękna, duża szkła. Pierwszym dyrektrem nwtwartej szkły był pan Jerzy Murach. 4 Wspmnienia, Franciszek Charubin, s.1, Kętrzyn 2007 5 Z przekazów mieszkańców miejscwści Kuzie 8

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Lata siedemdziesiąte ubiegłeg wieku twrzyły nwy etap w życiu mieszkańców wsi Kuzie. Władze rzpczęły szereg inwestycji. Miejscwść zstała pdłączna d sieci telekmunikacyjnej. Zaczęł kwitnąć życie kulturaln spłeczne, któreg centrum była i jest nasza szkła. Od 2004 rku blicze placówki światwej zmienia się. P wejściu Plski d Unii Eurpejskiej płyną d naszeg kraju śrdki unijne mające na celu plepszenie życia mieszkańców raz szkły. Dzięki staranim wójta Gminy Zbójna Zenna Białbrzeskieg raz becneg Dyrektra szkły Dariusza Kzieja, uczestniczymy w wielu prjektach unijnych pzwalających ulepszyć działalnść szkły jak miejsca nauki i zabawy naszych dzieci. 3. Organizacja Szkły Liczba sal lekcyjnych 6, pracwnie - 1 9

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Bibliteka Szklna, 10

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Sala kmputerwa, Sala Gimnastyczna, 11

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Oddziały Przedszklne 12

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Radsna Szkła sala zabaw, plac zabaw 13

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Świetlica szklna 14

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Rada pedaggiczna Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Marianna Marcińczyk nauczanie zintegrwane Bgusława Ksepka nauczanie zintegrwane Maria Lutrzykwska nauczanie zintegrwane Agata Kamińska religia, bibliteka szklna Anna Prusinwska język plski, histria Jlanta Magdalena Bałdyga język angielski, świetlica Teresa Piaścik matematyka, przyrda Dariusz Kziej infrmatyka, świetlica Hanna Żubrwska świetlica, nauczanie indywidualne Wjciech Zwierciadłwski wychwanie fizyczne, technika Elżbieta Cwalina ddział przedszklny, lgpedia Maria Jlanta Siwik ddział przedszklny Edyta Krzynówek plastyka, muzyka 15

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 4. Uczniwie - charakterystyka śrdwiska Uczniwie Szkły Pdstawwej w Kuziach pchdzą z Kuzi raz wsi przylegających d tej miejscwści czyli Ppiłki, Gawrychy i Wyk. Liczba uczniów wynsi 126 sób wraz z ddziałami przedszklnymi. Średnia liczba uczniów w klasie t 20 sób. Dzieci pchdzą z rdzin zajmujących się uprawą ziemi raz chwem bydła rlneg. Liczba uczniów w rku szklnym 2011/2012 Odział przedszklny pięcilatków 15 sób Odział przedszklny sześcilatków 17 sób Klasa I 12 sób Klasa II 15 sób Klasa III 11 sób Klasa IV 19 sób Klasa V 19 sób Klasa VI 12 sób Opieką szkły bjęci są również dwaj uczniwie, psiadający rzeczenia kształceniu indywidualnym. Nauczyciele prwadzą zajęcia w ich dmach rdzinnych. W naszej szkle uczniwie mają zapewniny bezpśredni i stały kntakt z nauczycielem, który pświęca więcej czasu uczniwi niż w innych szkłach. Szkła, w celu zapewnienia ucznim ptymalneg i wszechstrnneg rzwju psiada pracwnię kmputerwą wypsażną w kmputery multimedialne, które pdłączne są d sieci lkalnej ze stałym dstępem d Internetu, dzięki czemu uczniwie mają dstęp d wszelkiej wiedzy zgrmadznej w zasbach internetwych światwej sieci, ddatkw d września 2009 rku funkcjnuje w szkle sala rekreacyjn sprtwa dla przedszkla i klas I III sfinanswana z prjektu Radsna Szkła, szkła latem 2010 rku przeszła gruntwny remnt d sal lekcyjnych pprzez mdernizację sali gimnastycznej i elewację budynku szklneg. 16

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 5. Prgram prfilaktyczny Razem Bezpiecznie Na pdstawie bserwacji zachwań śrdwiska szklneg mżna zauważyć, że zagadnienie bezpieczeństwa nie jest pjmwane właściwie przez uczniów szkły pdstawwej. Craz częściej uczniów tych bserwuje się następujące nieprawidłwe zachwania: niepsłuszeństw, agresję słwną i fizyczną, nadpbudliwść, brak umiejętnści dstswania się d panujących w szkle zasad i nrm, nieadekwatnść reakcji d sytuacji, nieumiejętnść kntrlwania emcji, gwałtwnść reakcji itp. Objawy te występują z różnym natężeniem i różnią się częsttliwścią. Spra część pisywanych uczniów pchdzi z rdzin dysfunkcyjnych. Dzieci nie zawsze chcą, bądź nie ptrafią zadbać swje bezpieczeństw. Każdy jednak pwinien wiedzieć, że zapewnienie bezpieczeństwa młdzieży jest bwiązkiem placówki światwej. W kresie pbytu uczniów w szkle mżna zabserwwać gwałtwny rzwój ich sbwści. Pdejmując nwe rle, stawiają czła nwym wymaganim, starają się znaleźć swje miejsce w grupie, która ma grmny wpływ na kształtwanie się nawyków i wartści. Nagrmadzenie się prblemów związanych z rzwjem fizycznym i emcjnalnym raz zmianą śrdwiska i tcznia wywłuje u młdych ludzi pczucie bawy, lęku, czasem bjawów depresji. Pnieważ uczniwie pchdzą z różnych śrdwisk dczuwają czasem trudnści w kmunikwaniu się i mają prblemy z asertywnścią. Prgram Razem bezpiecznie sknstruwan tak, aby pprzez celwe działania wychwawcze kształtwać wśród uczniów kreślne wartści, uczucia, pstawy, dążenia, dać pczucie bezpieczeństwa nie tylk w szkle.prgram dtyczący bezpieczeństwa stanwi spójnść z prgramem wychwawczym szkły. 6.1 Identyfikacja prblemu Prgram szklnej prfilaktyki t gół działań chrniących dzieci i młdzież przed zakłóceniami w rzwju i interwencji w sytuacjach pjawiających się zagrżeń. Obejmuje działania pdjęte w czasie realizacji prgramów nauczania i prgramu wychwawczeg, gdy realizwane są zadania gólne szkły, a także działania specyficzne dla prfilaktyki. Prgram prfilaktyczny Razem Bezpiecznie jest elementem prgramu wychwawczeg szkół i kreśla działania psychedukacyjne w celu zapbiegania zachwanim ryzykwnym uczniów i szkdm wynikającym z tych prblemów dla nich samych i w ich tczeniu. 17

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 7. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO Ptrzeby uczniów zdiagnzwan na pdstawie: - annimwych ankiet przeprwadznych wśród uczniów, nauczycieli i rdziców, - rzmów indywidualnych z uczniami, - rzmów z rdzicami, - rzmów z nauczycielami i wychwawcami klas, Zebrane materiały i bserwacje spłecznści uczniwskiej pzwliły wyłnić następujące bszary zagrżenia: - prblem przemcy i agresji (zaczepki, drbne bójki, przezwiska), - brak dyscypliny i niska kultura języka, - działalnść na niekrzyść własneg zdrwia, 8. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO Głównym celem szklneg prgramu prfilaktyczneg t wspmaganie ucznia w radzeniu sbie z trudnściami zagrażającymi harmnijnemu rzwjwi, w tym kształtwanie prawidłwych przeknań nrmatywnych, graniczenie i likwidwanie czynników niekrzystnych dla życia i zdrwia człwieka angażwanie w działania śrdwisk spłeczne najbliższe ucznim: rdziców nauczycieli i innych pracwników szkły, rówieśników. Frmy realizacji celów: * Słw żywe: Rzmwy, pgadanki, dyskusje, burza mózgów, zajęcia edukacyjne, gdziny wychwawcze, prelekcje, sptkania z pielęgniarką szklną, plicjantami, rzmwy z rdzicami i uczniami. *Frmy plastyczne Gazetki, plakaty, wystawki, *Imprezy szklne Przedstawienia szklne, zabawy kształcące zachwania i nawyki, prgramy edukacyjne, dyskteki, zawdy sprtwe, zabawy integrujące, psychdramy i scenki rdzajwe. * Aktywizujące jednstkę i śrdwisk: Quizy, knkursy (czystści, plastyczne, literackie, sprawnściwe), apele, scenki rdzajwe, pmc kleżeńska, udział w knkursach przedmitwych szklnych i pzaszklnych, szklenia rdziców. 18

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 9. SZCZEGÓŁOWE ZADANIA PROGRAMU Pznanie zasad bezpieczneg użytkwania sprzętu pracująceg z wykrzystaniem energii elektrycznej znajdująceg się w naszym cdziennym tczeniu (szkła, dm) Pznanie pdstawwych zasad udzielania pierwszej pmcy w nagłych wypadkach Pznanie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z kmputerem Higiena ciała, dzieży, buwia, miejsca pracy i wypczynku. Zmiany fizyczne i psychiczne kresu djrzewania. Higiena kresu djrzewania. Zabawy ruchwe i rekreacja, rganizacja drabiania lekcji i czasu wlneg; prawidłwa pstawa ciała. Zapznanie się z gólnymi zasadami i pdstawwym sprzętem chrny przeciwpżarwej Zdbycie umiejętnści rzpznawania i dczytywania znaków pwszechnej infrmacji i BHP znajdujących się w najbliższym tczeniu Zdbycie umiejętnści stswania się d znaków i sygnałów stswanych w wypadku zagrżeń Zapznanie się z zasadami ruchu drgweg Ostrzeżenie przed iluzryczną wizją świata jak miejsca ciągłej rzrywki, przyjemnści i sukcesu. Zmiana biegwych przeknań tym, że wszystkieg trzeba w życiu spróbwać. Dstarczenie infrmacji na temat zgubnych skutków używania papiersów, alkhlu, narktyków Ukazanie zagrżeń wynikających z sięgania p te śrdki Pkazywanie mżliwści zdrweg życia, które daje radść i satysfakcję. Integracja grupy Obserwacja siebie i rzpznawanie swich uczuć; twrzenie własneg słwnika uczuć Analiza pdejmwanych działań i przewidywanie ich knsekwencji Rzumienie uczuć i trsk innych sób, respektwanie różnic w uczuciach, które budzą w ludziach te same rzeczy Samakceptacja-pstrzeganie siebie w krzystnym świetle, rzpznawanie swich słabych i silnych punktów Asertywnść przedstawianie swich uczuć i trsk bez złści i rezygnacji Prezentacja i wypróbwanie etapów rzwiązywania prblemów bez prażek 19

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Zasady bezpieczneg krzystania z Internetu Zasady bezpieczneg krzystania z różnych urządzeń mbilnych na terenie szkły, Zasady bezpieczneg pmagania rdzicm w gspdarstwie rlnym. 10. 0 - ETAP EDUKACYJNY ddziały przedszklne Prgram ukierunkwany jest na rzwijanie umiejętnści radzenia sbie w trudnych sytuacjach życiwych, umacnianie pczucia własnej wartści, uczenie się radzenia ze stresem, złścią i agresją. Przyczyni się t d pdejmwania w przyszłści racjnalnych decyzji w sprawie substancji uzależniających raz zmniejszy ptrzebę sięgania p nie w chwilach trudnści sbistych. CELE SZCZEGÓŁOWE: 1. Twrzenie warunków sprzyjających bezpieczeństwu dzieci i zachwaniu ich zdrwia. 2. Kształtwanie nawyków higienicznych i zachwań przdrwtnych. 3. Twrzenie warunków sprzyjających spntanicznej i zrganizwanej aktywnści ruchwej dziecka. ZADANIA DO REALIZACJI: I. Organizacja pbytu dziecka w przedszklu zgdnie z zasadami higieny Śrdki i spsby realizacji: 1. Ramwy rzkład dnia dstswany d ptrzeb rzwjwych dzieci. 2. Żywienie dzieci zgdnie z zasadami racjnalneg dżywiania. 3. Wypsażenie przedszkla sprzyjające prawidłwemu rzwjwi dziecka. 4. Skuteczna współpraca pmiędzy przedszklem a instytucjami w zakresie działań prfilaktycznych. Przewidywane efekty: 1. Prawidłwy rzwój dziecka pd względem fizycznym i psychicznym. 2. Dieta dzieci urzmaicna, uregulwane pry psiłków. 3. Sprzęt i pmce dydaktyczne bezpieczne i umżliwiające realizację zadań prfilaktycznych. 4. Prwadzenie zajęć przez specjalistów: lgpeda 20

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach II. Bezpieczeństw dziecka na terenie placówki Śrdki i spsby realizacji: 1. Pznanie rzkładu pmieszczeń przedszklnych i zasad pruszania się p nich. 2. Krzystanie z zabawek i sprzętu grdweg zgdnie z ustalnymi regułami. 3. Umiejętne krzystanie z różnrdnych materiałów, przybrów, narzędzi i różnych urządzeń. 4. Zgłaszanie nauczycielce dlegliwści, skaleczeń. 5. Znajmść imienia, nazwiska, adresu zamieszkania i numeru telefnu. 6. Samdzielne cenianie własnych zachwań raz zachwań innych pd względem bezpieczeństwa. Przewidziane efekty: 1. Pruszanie się p terenie przedszkla zgdnie z ustalnymi zasadami bezpieczeństwa. 2. Bezpieczne krzystanie z zabawek, sprzętu grdweg, materiałów, przybrów i narzędzi. 3. Sygnalizwanie zauważneg niebezpieczeństwa (skaleczenia, złe sampczucie). 4. Psługiwanie się własnym imieniem, nazwiskiem, adresem zamieszkania. III. Bezpieczeństw dziecka pza terenem przedszkla Śrdki i spsby realizacji: 1. Znajmść pdstawwych zasad wychwania kmunikacyjneg. 2. Zachwanie strżnści w nieznanych śrdwiskach przyrdniczych. 3. Samdzielne cenianie własnych zachwań i zachwań innych pd względem bezpieczeństwa. 4. Zachwanie strżnści w kntaktach z bcymi. 5. Umiejętnść radzenia sbie w sytuacjach zagrażających własnemu bezpieczeństwu. Przewidziane efekty: 1. Pruszanie się p ulicy zgdnie z zasadami ruchu drgweg dla pieszych, znaków strzegawczych. 2. Bezpieczne krzystanie ze śrdków kmunikacji. 3. Stswanie różnrdnych elementów dblaskwych. 4. Krzystanie w spsób bezpieczny z pdstawweg sprzętu sprtweg(sanki, rwer). 5. Unikanie zabaw w pbliżu tras kmunikacyjnych. 6. Rzumienie zakazu spżywania nieznanych wców, rślin, grzybów czy pkarmów nieznaneg pchdzenia raz zbliżania się d nieznanych zwierząt. 21

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 7. Obsługiwanie w becnści drsłych prstych urządzeń elektrycznych. 8. Unikanie zabawy zapałkami, rzpalania gnisk w lesie mgących być przyczyną pżarów. 9. Przestrzeganie zakazu zabawy lekarstwami, śrdkami chemicznymi i innymi nieznanymi przedmitami. 10. Zachwanie strżnści w kntaktach z sbami bcymi np. nie przyjmwanie d nich prezentów, pkarmów, dmawianie pójścia na spacer, nie twieranie drzwi nieznajmym, przestrzeganie zakazu wsiadania d pjazdów sób nieznajmych. 11. Nie ddalanie się bez zgdy i wiedzy drsłych. 12. Bezzwłczne puszczenie miejsca zagrażająceg bezpieczeństwu (np. pżar-pinfrmwanie tym sby drsłej). 13. Umiejętne zachwanie się w razie zgubienia się w tłumie, sklepie, na imprezie. IV. Higiena i zdrwie dziecka Śrdki i spsby realizacji. 1. Dbałść czystść sbistą. 2. Umiejętnść zaspkajania ptrzeb fizjlgicznych. 3. Opanwanie umiejętnści kulturalneg jedzenia. 4. Dbałść higienę układu nerwweg. 5. Pdkreślenie ruchu i pwietrza jak stymulatra prawidłweg rzwju. 6. Kształtwanie prawidłwej pstawy dziecka. 7. Przeciwdziałanie chrbm. 8. Dbałść śrdwisk jak pdstawwy czynnik wpływający na zdrwie dziecka. Przewidziane efekty: 1. Prawidłwe mycie zębów, twarzy i rąk. 2. Dbanie higienę własneg ciała i schludny wygląd. 3. Samdzielne i kulturalne krzystanie z talety. 4. Prawidłwe psługiwanie się sztućcami, przezwyciężanie uprzedzeń d niektórych ptraw. 5. Spżywanie psiłków kreślnej prze z uwzględnieniem dużej ilści warzyw i wców jak źródła witamin. 6. Utrzymanie czystści w trakcie jedzenia. 7. Unikanie hałasu i jeg wszczynania. 8. Radzenie sbie z emcjami. 22

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 9. Udział w zabawach ruchwych w sali i na pwietrzu. 10. Dstswanie ubiru d dpwiedniej pgdy i pry rku. 11. Częste przebywanie na pwietrzu każdej prze rku. 12. Rzumienie ptrzeby stswania prfilaktyki zdrwtnej. 13. Unikanie kntaktów bezpśrednich z sbą chrą. 14. Utrzymywanie prządku w sali, w grdzie, w najbliższym tczeniu. 15. Hdwanie rślin, dbanie zwierzęta. 16. Przestrzeganie zasad nie niszczenia przyrdy. 11. I etap edukacyjny klasy I-III Prpnwane w prgramie zajęcia dają dziecim kazję d zastanwienia się nad dknanymi wybrami i ich wpływem na własne bezpieczeństw. Cel: - zrzumienie wartści zdrwia, - nauka trszczenia się siebie, - wskazywanie mżliwści unikania zagrżeń i spsbów radzenia sbie z nimi, - pkazywanie perspektyw zdrweg życia (zdrwie psychiczne i fizyczne), - prmcja zdrweg stylu życia, - zachęcanie d dbania swje zdrwie, dbre sampczucie Spsób, czas i miejsce realizacji: - prgram realizwany jest na terenie szkły w ramach zajęć zintegrwanych, - czas trwania realizacji prgramu 14 gdzin zajęć z uczniami, jedn sptkanie z rdzicami, - współpraca z higienistką szklną, - sptkanie z plicjantem, - wizyta u stmatlga, - udział w knkursie plakatwym, - udział w spektaklu teatru prfilaktyczneg. Metdy i śrdki realizacji : - miniwykład, - praca w grupach, - psychdramy, - rysunki, - uzupełnianie zdań, 23

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach - zajęcia relaksacyjne gry i zabawy muzyczn - ruchwe, - dyskusja klaswa, - burza mózgów, Oczekiwane efekty: - dcenianie wartści jakim jest zdrwie, - umiejętnść trszczenia się siebie, - umiejętnść dpwiednieg zachwania się w sytuacjach wzbudzających niepkój dziecka raz w sytuacjach bezpśrednieg zagrżenia, - dzieck umie wybierać zdrwy styl życia Knstrukcja tematyczna prgramu: Sptkanie z rdzicami: 1. Zapznanie rdziców z prgramem prfilaktyczn edukacyjnym Razem bezpiecznie 2. Pinfrmwanie rdziców, czeg będą dtyczyły zajęcia z dziećmi, jaki jest ich cel i jak będą przebiegały. 3. Zaprszenie rdziców d udziału w szklnych sptkaniach rbczych pświęcnych realizacji prgramu. 4. Zaprpnwanie im wzięcia udziału w zajęciach. WYKAZ TEMATÓW klasa I: 1. Sptkanie z plicjantem w ramach akcji PZU Odblaskwe Pierwszaki. 2. C mgę zrbić, aby być silnym i zdrwym? 3. Zwracamy uwagę na t, c wkładamy d ust. 4. Rzpznajemy substancje trujące. klasa II : 1. Dbamy swje zdrwie. 2. Dbre i złe sampczucie. 3. Jestem chry. 4. Spsby dbania swje zdrwie. 5. Pdróż Dktra Ząbka. klasa III : 1. Pznajemy równwagę zdrwtną swjeg ciała. 2. Pznajemy ruch swjeg ciała. 24

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 3. Dbamy swje ciał. 4. Jak używać lekarstw? 5. W jaki spsób zachwujemy bezpieczeństw. Scenariusze zajęć w klasie I Sptkanie 1 temat: Bezpieczna drga d szkły sptkanie z plicjantem. Cel: - pznanie pdstawwych przepisów ruchu drgweg, dtyczących pieszych, - pznanie regulaminu bezpieczneg pstępwania. Przebieg zajęć: 1. Wizyta plicjanta: a) miniwykład na temat: bezpieczneg pruszania się p drgach, zwiększenia bezpieczeństwa pieszych, pruszających się drgą p zmierzchu, b) rzdanie dziecim znaczków dblaskwych, kalendarzy i książeczek d klrwania z knkursem PZU Życie SA. na temat przepisów ruchu drgweg. Sptkanie 2 temat: C mgę zrbić, aby być silnym i zdrwym? Cel: - zwrócenie uwagi na t, c mgą zrbić, aby być zdrwymi, - zastanwienie się nad tym, jaki jest zdrwy, a jaki niezdrwy spsób życia. Materiały: grzechtki Przebieg zajęć: 1. Rzmwa wstępna z dziećmi treści zajęć (jak się czują, gdy są zdrwe, c wtedy rbią, jak się zachwują, jak wyglądają i zachwują się ludzie zdrwi). 2. Opwiadania zawierające sytuacje, które nie sprzyjają zdrwiu. (bhaterami scenek są dzieci, gdy nauczyciel zbliża się d miejsca, gdzie pjawi się niezdrwy spsób życia, dzieci ptrząsają grzechtkami i następuje wyjaśnienie prblemu). Przykłady pwiadań: Marek wyszedł z ubikacji. Pszedł d swjeg pkju i zaczął bawić się małymi samchdzikami. 25

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Zbyszek lubił smak lekarstwa, które lekarz dał mu na kaszel. Już był zdrwy, ale twrzył szafkę z lekarstwami i sięgnął p butelkę, aby się trchę napić. Była bardz późna pra. Kasia siedziała w ftelu i glądała film w telewizji, chciał jej się spać, ale film przyciągał jej uwagę. Mama przygtwała Krzysiwi śniadanie. Przed wyjściem d szkły Krzysiek bawił się ze swim psem. Nagle spjrzał na zegarek, chwycił trnister i wybiegł d szkły. Był mrźny pranek. Rafał spjrzał przez kn i zbaczył, jak jeg kledzy ślizgają się p pdwórku. Szybk chwycił kurtkę i wybiegł z dmu. Szalik i czapka zstały na wieszaku. Pewneg dnia mała Małgsia raczkwała w kuchni. Otwrzyła szafkę pd zlewem i znalazła tam duż butelek. Sięgnęła p jakąś butelkę i pdnisła ją d ust. Sptkanie 3 temat: Zwracamy uwagę na t, c wkładamy d ust. Cel: - uczenie się nazywania i rzróżniania prduktów jadalnych, niejadalnych i szkdliwych dla zdrwia. Materiały: - 2 pudełka tekturwe z rysunkami: a) usta rzchylne z pdpisem bezpieczne, b) usta zaciśnięte z pdpisem niebezpieczne, - brazki, rysunki, zdjęcia różnych przedmitów, np.: a) żyletek, agrafek, b) prduktów, np. warzyw, wców, wędlin, świeżych i nieświeżych mięs, słdyczy, c) substancji, np. chemikaliów, klejów, lekarstw, cieczy w aerzlu. Przebieg zajęć: 1. Rzmwa. Dzieci siedzą w kręgu, wymieniają, c prócz jedzenia i picia mże dstać się d ich rganizmów (np. brud, zarazki, substancje chemiczne, dym itp.) Jak ich rganizmy radzą sbie z nimi lub reagują na nie? Należy pwiedzieć im, że mgą zjeść lub wypić cś, c im mże zaszkdzić, mgą też wziąć cś d ust dlateg, że są przez kgś namawiane. 2. Gra. 26

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Dzieci siedzą nadal w kręgu. Na śrdku ustawine są pudełka z napisami i pudełk ze zgrmadznymi przedmitami. Jedn dzieck dgrywające rlę matki lub jca wybiera inne, które rzpczyna grę. Wybierane dzieci wstają, pdchdzą d pudełka z materiałami i wyciągają z nieg jeden przedmit lub ilustrację. Objaśniają, c t za przedmit lub c przedstawia brazek, i mówią, dlaczeg sądzą, że bezpiecznie jest t cś włżyć d ust lub nie (mżna tym pdyskutwać). Następnie zwracają się d dziecka grająceg rlę matki lub jca i pytają: Mam, czy mgę t zjeść? Jeżeli mama mówi tak, mżesz, wówczas dzieck wsuwa brazek przedmit między rzchylne wargi na pudełku i siada. Pzstałe dzieci pwtarzają dwuwiersz: Najpierw pytamy,/ a ptem d buzi wkładamy. Jeżeli mama dpwiada: Nie, niebezpiecznie jest t jeść, dzieck wrzuca brazek d dpwiednieg pudełka. Jeżeli mama nie mże się zdecydwać, c pwiedzieć lub jeśli ppełni błąd, dzieci w grupie pdają prawidłwą dpwiedź. Przykład gry: T jest mlek. Zgdziliśmy się na t, że mżemy je wziąć d ust, pnieważ...dzieci: Pnieważ nam nie zaszkdzi. 3. Zakńczenie: Nauczyciel ustawia na biurku wszystkie przedmity (rysunki), które zstały uznane za bezpieczne, i pyta, czy zawsze są ne bezpieczne. Dyskusja mże dprwadzić d wnisku, że d butelki p napju ktś mże wlać cś inneg. Nauczyciel: Więc, c rbimy? Dzieci: Najpierw pytamy... Sptkanie 4 temat: Rzpznajemy substancje trujące. Cel: - rzpznawanie substancji trujących, - uczenie się, jak z nimi pstępwać. Materiały: wzry pakwań substancji trujących, papier pakwy, flamastry, papier rysunkwy, kredki; listy d rdziców, nalepka z naryswanym emblematem przekreślnych ust dla każdeg dziecka, p trzy nalepki dla każdeg dziecka bez rysunku i pdpisu. Przebieg zajęć: 1. Rzmwa substancjach, które nazywa się truciznami. 2. Spisanie listy trucizn. 27

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 3. Pkaz znakwań napisów: Uwaga trucizna, trupia czaszka ze skrzyżwanymi piszczelami, Txic itp. 4. Zilustrwanie przez dzieci karty trucizn rysunkami trzech wybranych substancji. 5. Rzmwa na temat wyknanych rysunków. 6. Oznaczenie trujących substancji w dmu: - rzdanie dziecim nalepek i mówienie ich znaczenia, - rzdanie listów d rdziców (bjaśnienie dziecim, na czym będzie plegać zaangażwanie rdziców w zajęciach), - plecenie, aby p naklejeniu nalepek na substancje i artykuły trujące, znajdujące się w ich dmach, naryswały te substancje i przynisły na następne zajęcia. 28

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach List d rdziców Drdzy rdzice! Wasze dzieck uczy się na lekcjach zasad bezpieczeństwa dtyczących rzeczy, których nie wln wkładać d ust. Każde dzieck w klasie trzymał kilka nalepek, które ma umieścić na tych artykułach w dmu, których nie pwinn się brać d ust. D rzeczy, które trzeba znaczyć, należą śrdki czyszczące (amniak, wybielacz, itp.), lekarstwa, ksmetyki, niektóre rśliny dmwe, krem d glenia itp. Naklejka przedstawia zaciśnięte i przekreślne usta. Prszę pmóc dziecku w znalezieniu rzeczy, które pwinny być znaczne, i pilnwać dzieck pdczas używania taśmy lub kleju. Będzie t także spsbnść d uświadmienia kniecznści przechwywania tych rzeczy z dala d młdszeg rdzeństwa. Dzieci mają za zadanie, naryswać trzy artykuły, które zstaną znaczne. Rysunki będą wywieszne w klasie. Dziękuję za pmc i życzę przyjemneg naklejania. Nauczycielka Waszeg Dziecka. Sptkanie 5 temat: Jak się zachwać? Cel: - uczniwie uświadamiają sbie znaczenie pdejmwania właściwych decyzji w sprawie zdrwia. Przebieg zajęć: 1. Pstawienie prblemu: - Wybraźcie sbie, że sptkałyście przybysz z ksmsu, który dwiedził Ziemię. Przybysz z innej planety nie wie, jak się zachwać. pmóżcie pdjąć mu niektóre decyzje. 2. Próba rzwiązywania prblemu: - Idziesz z nim razem. Jakiś nieznajmy zatrzymuje g i częstuje cukierkami. Czy przybysz pwinien wziąć cukierek? C tym sądzicie? - Przybysz jest chry. Znajduje jakieś lekarstwa. Czy pwinien je zażyć? C tym sądzicie? - Minęła już dla przybysza pra pójścia spać. Jest zmęczny. Chce zbaczyć jeszcze jeden prgram telewizyjny. Czy pwinien glądać telewizję? C tym sądzicie? - Graliście na pdwórku w piłkę. Wróciliście bardz zmęczeni. Przybysz pdszedł d kranu i zaczął pić zimną wdę. C tym sądzicie? 29

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 3. Sprządzenie listy Dradców w sprawie zdrwia w dmu i w szkle. np. rdzice, plicjant, lekarz szklny, nauczyciel, pielęgniarka, babcia itp. 4. Przedstawienie dwlną techniką malarską sytuacji, w której dzieci trzymały pmc d którejś z sób uznanych przez nie za dradcę w sprawie zdrwia i bezpieczeństwa. Scenariusze zajęć w klasie II Sptkanie 1 temat: Dbamy swje zdrwie. Cel: - uświadmienie dziecim, że ptrafią same dbać swje zdrwie i że mże t stanwić dla nich pwód d dumy. Materiały: duże arkusze papieru pdzielne na pół, kredki, flamastry, farby. Przebieg zajęć: 1. Swbdne wypwiedzi uczniów tym, c rbią dla utrzymania zdrwia i czy są z teg dumne. 2. Wyknanie plakatów ilustrujących swją dumę z dbania swje zdrwie. Na przykład: jestem dumna, b jem duż wców i warzyw jestem dumny, b cdziennie myję zęby jestem dumna, b dbam swje włsy jestem dumny, b już umiem pływać Przykładwe tematy plakatów: jedzenie spanie dbanie zęby dbanie czy dbanie włsy pielęgnacja skóry czystść gimnastyka zdrwe zabawy umiejętnść pływania, jeżdżenia na łyżwach itp. 3. Zrganizwanie w klasie wystawy plakatów. 30

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Sptkanie 2 temat: Dbre i złe sampczucie. Cel: - dstrzeganie różnic pmiędzy dbrym a złym sampczuciem. Materiały: dwie kukiełki, arkusz papieru, ewentualnie tablica. Przebieg zajęć: 1. Zawieszamy na tablicy arkusz papieru z napisem: Karta sampczucia. Mieć dbre sampczucie t znaczy: biegać i śmiać się być zdrwym bawić się z przyjaciółmi Mieć złe sampczucie t znaczy: jestem chry ktś mnie bije nie wiem, c mam rbić 2. Ntwanie na arkuszu wypwiedzi dzieci. 3. Wyknanie przez dzieci dwóch kukiełek: - jedna reprezentuje Dbre sampczucie, - druga reprezentuje Dbre sampczucie. 4. Przedstawianie dziecim sytuacji dtyczących dbreg lub złeg sampczucia. (Uczniwie pdnszą dpwiednią kukiełkę i machają nią). Np. Jurek ma zapalenie gardła. Emil zjadł cztery kawałki trtu. Ania dszła d zdrwia p peracji i jest dzisiaj z pwrtem w szkle. Sptkanie 3 temat: Jestem chry. Sptkanie z higienistką szklną. Cel: - pznanie zasad bchdzenia się z lekarstwami. Materiały: rysunek chreg dziecka, papier rysunkwy, kredki. Przebieg zajęć: (zajęcia prwadzi higienistka szklna). 1. Pkaz rysunku chreg dziecka (wyjaśnienie, że dzieck jest chre, ptrzebuje dpczynku i leczenia). 31

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Uwaga 2. Swbdna rzmwa z dziećmi spsbach leczenia chrych - listę pdanych spsbów wieszamy na tablicy, - gdy pjawi się słw lekarstw, pytamy: c t jest lekarstw? - na pdstawie wypwiedzi dzieci frmułujemy rbczą definicję lekarstwa i zapisujemy na tablicy. 3. Dzieci wymieniają, jakieg rdzaju lekarstwa znają (pastylki, płyny, zastrzyki, inhalatry). 4. Wyjaśnienie reguł, których należy przestrzegać, aby bezpiecznie zażywać lekarstwa. - przestrzeganie czasu zażywania lekarstw, - przestrzeganie dawki, - pmc rdziców przy pdawaniu leków. 5. Wyknanie rysunków, mówiących bezpiecznym zażywaniu lekarstw. Pdczas rzmwy lekarstwach mże kazać się, że dzieci znają kgś, kt mże prwadzić nrmalne życie tylk dzięki regularnemu braniu lekarstw. Być mże w szkle są dzieci chre na cukrzycę, astmę, padaczkę. Ważne jest uświadmienie dziecim i uczulenie je na ptrzeby tych ludzi raz ważną rlę lekarstw w ich życiu. Sptkanie 4 temat: Spsby dbania swje zdrwie. Cel: - uświadmienie dziecim, w jaki spsób mgą dbać swje zdrwie raz jak mgą wpływać na t, że będą czuły się lepiej. Materiały: trzy długie sznurki, karty z napisami: TAK, NIE, BYĆ MOŻE, papier rysunkwy, kredki lub mazaki. Przebieg zajęć: (Na pdłdze leżą trzy sznurki, które utwrzą trzy kła, tak duże, aby zmieścił się w każdym kilkanaścir dzieci. Kła znaczne są kartami z napisami TAK, NIE, BYĆ MOŻE.). 1. Opwiadanie: Nauczyciel czyta dziecim pniższe pwiadania, dnszące się d dbania zdrwie i prsi ich, aby p wysłuchaniu jedneg pwiadania usiadły w kle znaczającym ich decyzję, a następnie uzasadniły wybór. 32

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Opwiadania: Twój przyjaciel jest chry. Dzwni d ciebie i zaprasza cię, abyś przyszedł i pbawił się z nim. Czy pszedłbyś? C zdecydwałby twjej decyzji? Mama cdziennie daje ci pigułkę witaminwą. Mówi, że pmaga na na wzrst i siłę. Sądzisz, że jeżeli weźmiesz więcej witamin, będziesz wyższy i silniejszy? Czy pwinieneś wziąć więcej witamin, gdy nikt nie patrzy? Malujesz w kuchni na stle i rzlałeś trchę farby. Idziesz d kredensu, aby wziąć śrdek d mycia. Na pakwaniu jest napis Ostrżnie. Czy będziesz g używał? W słiku w kredensie jest biały prszek. Sądzisz, że t cukier, ale nie jesteś pewien, gdyż na słiku nie ma napisu. Czy wsypałbyś ten prszek d swjej szklanki? W ldówce jest parówka. Pachnie niezbyt śwież. Czy zjadłbyś ją? Jesteś chry. Tata zabiera cię d lekarza, który przepisuje receptę na zakup lekarstwa. Tata kupuje lekarstw i daje ci g. Czy je weźmiesz? Kiedy Mateusza blała głwa, mama dała mu aspirynę. Teraz znów bli g, a mamy nie ma w dmu. Czy pwinien wziąć aspirynę? Ojciec Jli bierze pigułki na żłądek, które wyglądają i mają smak jak cukierki miętwe. Jla lubi cukierki miętwe. Czy mże zjeść pigułki taty? 2. Dzieci wybierają jeden z tych lub innych(dzisiaj nie pruszanych) spsbów dbania zdrwie i wyknają rysunek, który mógłby nauczyć tej zasady młdsze rdzeństw. Sptkanie 5 temat: Jak tam zdrówk? Cel: - pznanie zasad higieny jamy ustnej. Materiały: plakat Szcztkwanie zębów, kartnwy mdel szczęki, szczteczki d zębów, kaseta wide Światwa Pdróż Dktra Ząbka. Przebieg zajęć: 1. Wyświetlanie filmu edukacyjneg Światwa Pdróż Dktra Ząbka, d prgramu Radsny Uśmiech, Radsna Przyszłść. 2. Zapznanie dzieci z zasadami knkursu rysunkweg Mój radsny uśmiech. 3. Sptkanie z higienistką szklną nauka pprawnej techniki szcztkwania zębów z wykrzystaniem kartnweg mdelu szczęki, plakatu Szcztkwanie zębów i trzymanych szczteczek. 33

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Sptkanie 6 temat: Jak tam zdrówk? Cel: - pznanie pracy stmatlga i jeg rli w prawidłwej pielęgnacji zębów. Przebieg zajęć: 1. Wycieczka d gabinetu stmatlgiczneg w Nwej Sarzynie. 2. Przeprwadzenie kntrlneg badania uzębienia dzieci. 3. Rzmwa na temat pracy stmatlga i prblemów związanych ze stanem zębów dzieci. 4. Przypmnienie zasad zdrweg żywienia i higieny jamy ustnej raz ich wpływu na stan zębów. Scenariusze zajęć w klasie III Sptkanie 1 temat: Pznajemy równwagę zdrwtną swjeg ciała. Cel: - pznanie równwagi swjeg ciała, - uświadmienie znaczenia zachwania równwagi psychicznej i fizycznej. Materiały: tekturwe talerzyki, wiesz k, dratwa, gwździe, gumka, mnety, kredki, łówki, różne drbne przedmity, deska, ławeczka gimnastyczna, sznurek, kreda, papier rysunkwy. Przebieg zajęć: 1. Ćwiczenia gimnastyczne: a) Równważnia dzieci przechdzą p rzłżnych na pdłdze przedmitach (ławeczka, deska, sznurek), starając utrzymać się równwagę. b) Z kamienia na kamień dzieci przeskakują z kamienia na kamień, kntrlując swje ruchy i równwagę tak, aby nie spadły (nie mgą wyjść pza linię). c) Rzmwa i rysunek dzieci siedzą w kręgu, pisują uczucia związane z utrzymaniem równwagi. Nauczyciel prpnuje, aby dnisły przeżyte przed chwilą dświadczenia d równwagi zdrwia. C się z nami dzieje, gdy ta równwaga jest zachwiana? 2. Wprwadzenie pjęcia śrdwiska zewnętrzneg i wewnętrzneg : - śrdwisk wewnętrzne wszystk t, c jest w nas, łącznie ze skórą, - śrdwisk zewnętrzne np. krzyk, dym, hałas. 34

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Uwaga 3. Dzieci wyknują rysunki przedstawiające ich śrdwisk wewnętrzne i zewnętrzne. 4. Wyknanie wystawki prac (sbn przedstawiające śrdwisk wewnętrzne i zewnętrzne). 5. Rzmwa wpływie śrdwiska zewnętrzneg na nasze sampczucie. Dzieci muszą zrzumieć, że równwaga między śrdwiskiem zewnętrznym i wewnętrznym jest knieczna d utrzymania zdrweg rganizmu. Sptkanie 2 temat: Pznajemy ruch swjeg ciała. Cel: - dznawanie czucia swjeg ciała w przestrzeni. Materiały: magnetfn i nagrania muzyczne lub gramfn i płyty, papier pakwy, mazaki, kredki. Przebieg zajęć: 1. Zajęcia ruchwe: a) Bączki dzieci udając bączki nakręcają jedn drugieg i bracają się wkół swjej si pdskakując i wyknując pełne brty w pwietrzu. b) Skczkwie dzieci udają skczków. Na hasł siad - dzieci siadają lub kucają na piętach, na hasł d góry skaczą w górę mżliwie jak najwyżej, wyciągając ręce i lądując na całych stpach. c) Biegi i skki w rytm muzyki. d) Rzmwa dzieci siedzą w kręgu, pwiadają, jak czuły się w czasie wyknywanych pdczas teg sptkania zabaw. Jak czuły się ich ciała, gdy były bączkami, skczkami i gdy biegały i skakały w takt muzyki (zapisujemy t na arkuszu) np. były spcne, sprężyste, szybk się pruszały, ddychały. Następnie zapisujemy na arkuszu c przeżywały pdczas zabaw np. cieszyły się, wesł krzyczały, były zadwlne. Sptkanie 3. temat: Dbamy swje ciał. Cel: - uświadmienie dziecim, c rbią i c mgą zrbić dla utrzymania zdrweg ciała. 35

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Materiały: duży arkusz papieru pakweg, flamastry, papier rysunkwy, kredki. Przebieg zajęć: 1. Dzieci siedzą w kręgu. a) mówienie znaczenia utrzymywania ciała w zdrwiu, - c znacza zdrwe ciał? - dlaczeg ważne jest dbanie zdrwe ciał? b) wypwiedzi dzieci metdach, jakie stsują, aby utrzymać swje ciał w zdrwiu. 2. Wyknanie przez dzieci plakatu ilustrująceg jeden (lub kilka) zalecanych spsbów zdrweg stylu życia, które w praktyce mżna stswać (np. jedzenie, spanie, dbanie zęby, czy, włsy, pielęgnację skóry, czystść, gimnastykę(. 3. Omówienie wyknanych prac. 4. Zrganizwanie wystawy zaprezentwanie jej innym klasm lub pdczas sptkania z rdzicami. Sptkanie 4 temat: Jak używać lekarstw. Cel: - pdsumwanie wiadmści bezpiecznym używaniu lekarstw. Materiały: papier rysunkwy, kredki, farby lub flamastry, kreda. Przebieg zajęć: 1. Dzieci siedzą w kręgu. a) przypmnienie definicji lekarstw wprwadznej w klasie II, b) przypmnienie zasad, jak bezpiecznie przyjmwać lekarstwa, 2. Zapznanie uczniów z kategriami lekarstw: Lekarstwa zwalczające chrbę, np. penicylina, antybityki Lekarstwa zapbiegające chrbm, np. szczepinki Śrdki przeciwbólwe i pbudzające, np. aspiryna, krple d nsa, śrdki przeczyszczające Lekarstwa wspmagające funkcje rganizmu, np. glukza i witaminy. 3. Głswanie: dzieci siedzą w kręgu. Na tablicy napisane są słwa: TAK, NIE, BYĆ MOŻE. Przez pdniesienie ręki dzieci dpwiadają na pytania dtyczące następujących sytuacji: W przeszłści, gdy Mateusza blała głwa, mama dała mu aspirynę. Teraz bli g głwa, a mamy nie ma w dmu. Czy pwinien wziąć aspirynę? Dlaczeg? 36

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach Ojciec Marysi bierze pigułki na żłądek, które wyglądają i mają smak jak cukierki miętwe. Marysia lubi cukierki miętwe. Czy mże trchę zjeść? C tym sądzisz? Mama daje cdziennie Jannie drażetkę z witaminami. Mówi, że pmaga na na wzrst i siłę. Jasia sądzi, że jeżeli weźmie więcej witamin, będzie wyższa i silniejsza? Czy pwinna wziąć więcej witamin, gdy nikt nie patrzy? C tym sądzisz? Brat Wjtka zachrwał, lekarz przepisał mu lekarstw. Wjtek nie chce zachrwać jak jeg brat i myśli, że lekarstw brata uchrni g d teg. Czy pwinien zjeść lekarstw przeznaczne dla brata? C tym sądzisz? (dzieci uzasadniają swje stanwisk). 4. Uzupełnianie zdań. Dzieci kńczą zdania: - birę lekarstwa tylk wtedy, gdy... - lekarstwa pwinny być przechwywane... - nie należy brać lekarstw, które... - lekarstwa pzwalają wyzdrwieć, wtedy gdy... Sptkanie 5 temat: W jaki spsób zachwujemy bezpieczeństw. Cel: - uwrażliwienie dzieci na zachwanie bezpieczeństwa. Materiały: tablica, kreda, dwa arkusze papieru pakweg. Przebieg zajęć: 1. Burza mózgów: - dzieci siedzą w kręgu mówią tym, c należy zrbić, aby były bezpieczne. Pklasyfikwanie wypwiedzi w dwóch klumnach: Rzeczy, których nie należy rbić, np.: nie wchdzić d wykpanych głębkich rwów nie skakać d wdy, gdzie nie wiem jak jest głębk nie wpuszczać d dmu bcych, gdy nie ma rdziców C pwinniśmy rbić, np.: pwinniśmy uważać na znaki strzegawcze wiedzieć, że p palaniu się nie należy natychmiast wchdzić d wdy 2. P wyczerpaniu pmysłów, dzieci pwiadają sytuacjach, w których znalazły się w pważnym niebezpieczeństwie, c zrbiły wtedy, a c zrbiłyby p tej rzmwie. 37

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 3. Obejrzenie wybranych filmów z kasety wide Bezpieczeństw dziecka (Telefn, Hydraulik, Zabawa, Klucze, Przejażdżka). 4. Pdsumwanie zajęć: przypmnienie regulaminu bezpieczneg zachwania się. 38

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach 12. III Etap edukacyjny uczniwie klas IV-VI Szczegółwy plan zajęć z zakresu bezpieczeństwa - ZNAKI POWSZECHNEJ INFORMACJI Cele zajęć: zdbycie umiejętnści stswania się d znaków pwszechnie stswanych w wypadku zagrżeń zdbycie umiejętnści rzpznawania i dczytywania znaków pwszechnej infrmacji i BHP znajdujących się w najbliższym tczeniu Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, gdz. wych., lekcje techniki - POZNAJEMY SYGNAŁY ALARMOWE Cele zajęć: zapznanie uczniów z planem ewakuacji szkły na wypadek zagrżenia uświadmienie kniecznści zachwania prządku i dyscypliny pdczas ewakuacji zapznanie i zapamiętanie ustalneg dla szkły sygnału alarmweg pznanie drgi ewakuacji w całym budynku wyuczenie dyscypliny i sprawnści puszczania budynku Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, gdz. wych., lekcje techniki - OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA Cele zajęć: pznanie przyczyn pwstawania pżarów zapznanie uczniów z pdstawwymi śrdkami gaśniczymi i mżliwściami ich stswania w danej sytuacji zdbycie umiejętnści psługiwania się pdstawwym sprzętem gaśniczym będącym na wypsażeniu szkły Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, gdz. wych., lekcje techniki 39

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach -BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Cele zajęć: pznanie pdstawwych zasad bezpiecznej i higienicznej pracy w szkle przypmnienie zasad bezpieczneg użytkwania sprzętu szklneg pdczas zajęć przypmnienie zasad krzystania z pracwni kmputerwej pznanie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z kmputerem zdbycie umiejętnści rganizwania bezpiecznej i kulturalnej zabawy na przerwie międzylekcyjnej Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, gdz. wych., lekcje techniki, lekcje infrmatyki - Bezpiecznie pmagam rdzicm w gspdarstwie rlnym Cele zajęć: pznanie pdstawwych zasad bezpiecznej pmcy w gspdarstwie rlnym pznanie zasad bezpieczneg użytkwania śrdków rlniczych pznanie zasad bezpiecznej z narzędziami rlniczymi zdbycie umiejętnści rganizwania bezpiecznej i kulturalnej zabawy w gspdarstwie rlnym. Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, gdz. wych., lekcje techniki, lekcje infrmatyki - BAWIMY SIĘ BEZPIECZNIE, PRZYJEMNIE I KULTURALNIE Cele zajęć: pznanie zasad bezpiecznej i kulturalnej zabawy pdczas przerw międzylekcyjnych i w czasie wlnym pdniesienie świadmści uczniów dtyczącej skutków niebezpiecznych zabaw Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, gdz. wych., lekcje wych. fizyczneg, pgadanki z udziałem plicjanta - BEZPIECZNA WYCIECZKA Cele zajęć: 40

Prgram prfilaktyczny Szkły Pdstawwej im. Janusza Krczaka w Kuziach zapznanie z zasadami rganizwania bezpiecznej wycieczki szklnej zgdnie z gólnymi przepisami dtyczącymi rganizacji pzaszklnych frm nauczania zapznanie z regulaminem zachwania się na wycieczce uświadmienie ucznim kniecznści bezwzględneg przestrzegania pstanwień regulaminu wycieczki Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, lekcje przyrdy, ścieżka reginalna i eklgiczna - NIEBEZPIECZEŃSTWA GROŻĄCE DZIECIOM Cele zajęć: kreślenie znaczenia niebezpieczne sytuacje jak uniknąć niebezpiecznych sytuacji uświadmienie skutków niebezpiecznych sytuacji pznanie zasad prawidłweg zachwania się w niebezpiecznej sytuacji Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, gdz. wych., lekcje wych. fizyczneg - HIGIENA MOJEGO CIAŁA I UMYSŁU Cele zajęć: zapznanie uczniów z pjęciem higieny ciała i umysłu pdniesienie umiejętnści kreślenia wpływu czynników śrdwiska naturalneg, sztuczneg i spłeczneg na zdrwie fizyczne i psychiczne człwieka pdniesienie świadmści na temat reakcji rganizmu ludzkieg na działanie tych czynników Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, gdz. wych., lekcje przyrdy, apele z udziałem zaprsznych gści (lekarz, pielęgniarka śrdwiskwa). - BEZPIECZNE PORUSZANIE SIĘ PO DRODZE Cele zajęć: pznanie znaków drgwych zapznanie z pdstawwymi zasadami ruchu drgweg zdbycie umiejętnści ceny sytuacji na drdze i zaplanwania dpwiednieg pstępwania Spsby realizacji: wybrane jednstki z kształcenia zintegrwaneg zgdne z rcznym planem pracy, gdz. wych., lekcje wych. fizyczneg, pgadanki z udziałem plicjanta, lekcje techniki 41