Koncentracja na d?ugofalowych fundamentach, a nie na obawach Date : 28 Pa?dziernik 2014?wiatowe rynki akcji zanotowa?y w ostatnim czasie mocn? korekt?, a wrzesie? i pa?dziernik przynios?y nasilenie zmienno?ci. Niepokój wielu inwestorów wzbudza?y takie czynniki ryzyka, jak podwy?ki stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych, mo?liwa deflacja w strefie euro, konsekwencje rozprzestrzeniania si? wirusa eboli, powstanie Pa?stwa Islamskiego na Bliskim Wschodzie, dynamika globalnej gospodarki, a w szczególno?ci wzrost gospodarki Chin. Pojawi?y si? tak?e pewne problemy o charakterze krajowym. W takich warunkach, rozmaici komentatorzy zwykle wieszcz? koniec?wiata, dodatkowo strasz?c inwestorów. Chcia?bym jednak przypomnie?,?e okresy wzmo?onej zmienno?ci rynkowej nie s? niczym nowym czy te? nieprzewidzianym. To dobry moment, by powiedzie? kilka s?ów o roli czynników psychologicznych w inwestycjach. Wiedza zgromadzona przez specjalistów z dziedziny finansów behawioralnych sugeruje,?e wielu (je?li nie wi?kszo??) inwestorów podejmuje decyzje pod wp?ywem emocji, zachowa? stadnych i innych uwarunkowa? psychologicznych, a nie czynników fundamentalnych. Nawet profesjonalni inwestorzy cz?sto podejmuj? niew?a?ciwe i irracjonalne decyzje finansowe. Nie potrafi? powiedzie? kiedy sko?czy si? ten okres wzmo?onych waha?, natomiast do?wiadczenie zebrane w ci?gu dziesi?cioleci dzia?alno?ci na rynkach daje mi pewno??,?e nie b?dzie trwa? wiecznie i mo?e oferowa? potencjalne mo?liwo?ci rozwa?nym inwestorom, którzy wiedz? gdzie ich szuka?. Finanse behawioralne a tradycyjna teoria finansowa Zgodnie z hipotez? rynku efektywnego, tradycyjne teorie finansowe zak?adaj?,?e inwestorzy s? racjonalni, maj? awersj? do ryzyka i buduj? zdywersyfikowane i optymalne portfele. To za?o?enie mówi jak inwestorzy "powinni" si? zachowywa?, zgodnie z matematycznymi modelami i teoriami. W praktyce sytuacja cz?sto wygl?da jednak inaczej. Dziedzina finansów behawioralnych koncentruje si?, dla odmiany, na rzeczywistym procesie podejmowania decyzji finansowych, sugeruj?c b??dy poznawcze i emocjonalnie uwarunkowane uprzedzenia, które mog? mie? ogromny wp?yw na te decyzje. B??dy poznawcze wynikaj? z nieprawid?owego rozumowania (trwania przy niew?a?ciwych za?o?eniach) lub b??dów pami?ciowych (b??dnego przetwarzania informacji). Uprzedzenia uwarunkowane emocjonalnie wynikaj? z rozumowania, na które decyduj?cy wp?yw maj? nie fundamentalne fakty, ale uczucia i emocje. Finanse behawioralne podwa?aj? za?o?enia tradycyjnej teorii finansowej, w odpowiedzi na 1 / 6
obserwacj?,?e wielu inwestorów jednak nie zachowuje si? w sposób racjonalny. Inwestorzy generalnie wykazuj? awersj? do strat, a zwi?zane z tym obawy powstrzymuj? ich przed budowaniem optymalnych portfeli. Finanse behawioralne sugeruj?,?e ludzie: 1. nie wykazuj? awersji do ryzyka, ale raczej awersj? do strat; 2. nie zachowuj? si? w pe?ni racjonalnie, podejmuj?c decyzje finansowe; 3. maj? tendencj? do segregowania aktywów, tzn. cz?sto analizuj? inwestycje osobno, a nie jako ca?y portfel. Uwa?am,?e zrozumienie zarówno tradycyjnej teorii finansowej, jak i finansów behawioralnych, zwi?ksza szanse na osi?gni?cie w?asnych celów finansowych. 2 / 6
Koncentrujemy si? na fundamentach nie na obawach Mi?dzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) obni?y? ostatnio sw? prognoz? globalnego wzrostu gospodarczego na 2014 r. do 3,3%, tj. do poziomu o 0,4% ni?szego w porównaniu z prognoz? z kwietnia 2014 r. i ni?szego tak?e od poziomów wzrostu notowanych w 2010 r. i 2011 r., gdy?wiatowe gospodarki podnosi?y si? po globalnym kryzysie finansowym.[1] Nale?y pami?ta?,?e to tylko jedna prognoza z wielu, a poza tym nie wszystkie rynki wschodz?ce s? jednakowe. W przypadkach niektórych gospodarek, prognozy MFW zosta?y wr?cz skorygowane w gór?. Prognoza wzrostu dla europejskich rynków wschodz?cych na 2014 r. zosta?a podniesiona do 2,7%, czyli do poziomu o 0,4% wy?szego w porównaniu z prognoz? kwietniow?.[2] Wed?ug MFW, W?gry i Polska maj? si? rozwija? w 2014 r. w tempie odpowiednio 2,8% i 3,2%. Te optymistyczne prognozy uzasadnione s? rosn?cymi inwestycjami i spadaj?cym bezrobociem w Polsce oraz znacz?co rozlu?nion? polityk? pieni??n? i du?ymi wydatkami bud?etowymi na W?grzech. Wschodz?ce rynki azjatyckie maj? rosn?? w tempie 6,5%, a wzrost w Afryce Subsaharyjskiej ma si?gn?? 5,4% - obydwa te regiony utrzymuj? solidn? dynamik?.[3] Niepokój budzi mo?liwy wp?yw rozprzestrzeniania si? wirusa eboli na wzrost w niektórych krajach afryka?skich, co z pewno?ci? nale?y uwa?nie monitorowa?. 3 / 6
Mówi si?, ponadto, o pewnym prawdopodobie?stwie,?e podwy?ki stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych mog? wywo?a? w nadchodz?cych latach wzmo?on? zmienno?? na gie?dach w krajach rozwijaj?cych si?, jednak wp?yw ten nie b?dzie jednakowy w przypadku wszystkich rynków czy spó?ek. Przyk?adowo, Meksyk rozwija si? nie tylko dzi?ki o?ywieniu w USA, ale tak?e dzi?ki krajowym reformom. Ogólnie rzecz bior?c uwa?amy,?e rynki wschodz?ce, które przygotowa?y si? na wy?sze stopy procentowe w Stanach Zjednoczonych, powinny by? w stanie zniwelowa? potencjalnie niekorzystny wp?yw zmiany warunków. Co wi?cej, euroland i Japonia rozlu?niaj? polityk? pieni??n?, zasilaj?c rynki dodatkow? p?ynno?ci?. Pomimo spadku tempa chi?skiego wzrostu, gospodarka Chin ma si? w tym roku rozwija? w tempie przekraczaj?cym 7%![4] D??enie Chi?czyków do bardziej zrównowa?onego wzrostu wy?szej jako?ci oraz oparcia gospodarki w wi?kszym stopniu na czynnikach krajowych mo?e w przysz?o?ci pomóc utrzyma? dobr? dynamik?. Nastroje rosn? tak?e w Indiach, gdzie wzrost PKB w kwartale ko?cz?cym si? 30 czerwca si?gn?? solidnego poziomu 5,7%.[5] Optymizm zwi?zany z wyborem Narendry Modiego na urz?d premiera znalaz? odzwierciedlenie nie tylko na rynkach akcji, ale tak?e w ostatniej aprecjacji indyjskiej rupii. Uwa?amy jednak,?e wzrost gospodarki USA, rozlu?nianie polityki pieni??nej w Europie i Japonii oraz poprawa czynników krajowych na wielu rynkach wschodz?cych mog? przek?ada? si? na atrakcyjne mo?liwo?ci dla inwestorów. Naszym zdaniem, d?ugofalowe trendy na rynkach wschodz?cych, takie jak sprzyjaj?ce inwestorom reformy w niektórych krajach, m.in. w Chinach, Indiach, Korei czy Meksyku, kroki w kierunku eliminowania barier handlowych, powa?ny post?p technologiczny w krajach rozwijaj?cych si? oraz b?yskawiczny wzrost liczby i si?y nabywczej konsumentów z klasy?redniej stanowi? solidn? baz? dla zrównowa?onego wzrostu gospodarczego i rosn?cej rentowno?ci przedsi?biorstw na wielu rynkach wschodz?cych. Jednocze?nie ca?y czas znajdujemy na tych rynkach spó?ki, których papiery s? dost?pne po wzgl?dnie atrakcyjnych cenach. Nale?y, ponadto, pami?ta?,?e kraje zaliczane do rynków wschodz?cych maj? dzi? du?y udzia? w globalnej aktywno?ci gospodarczej i kapitalizacji rynków akcji. Naszym zdaniem, d?ugofalowe atuty rynków wschodz?cych dla inwestorów nie uleg?y zmianie, pomimo tymczasowego niepokoju. Nadal aktualne s? trzy kluczowe tematy: stopy wzrostu gospodarczego rynków wschodz?cych s? niezmiennie znacznie wy?sze ni? te notowane w krajach rozwini?tych, kraje rozwijaj?ce si? maj? znacznie wi?ksze rezerwy walutowe ni? rynki rozwini?te, a wska?niki zad?u?enia do PKB krajów zaliczanych do rynków wschodz?cych s? znacznie ni?sze ni? te same wska?niki w krajach rozwini?tych. Koncentrujemy si? w?a?nie na tych fundamentalnych faktach, rozumiej?c jednocze?nie,?e bie??ce obawy i niepokoje zawsze odgrywaj? pewn? rol? na rynkach. Wi?cej informacji na temat heurystyki dost?pno?ci mo?na znale?? w poni?szym materiale filmowym pt. Finanse behawioralne dla ka?dego : 4 / 6
Komentarze, opinie i analizy dr. Mobiusa wyra?aj? wy??cznie jego osobiste pogl?dy, s? przedstawione wy??cznie w celach informacyjnych i nie stanowi? indywidualnych porad inwestycyjnych ani zach?ty do kupna, sprzeda?y ani utrzymywania jakichkolwiek papierów warto?ciowych czy stosowania jakiejkolwiek strategii inwestycyjnej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie maj? charakteru porad prawnych ani podatkowych. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie s? aktualne wy??cznie na dzie? publikacji, mog? ulec zmianie bez uprzedniego powiadomienia i nie stanowi? kompletnej analizy wszystkich istotnych faktów dotycz?cych jakiegokolwiek kraju, regionu, rynku czy inwestycji. Dane pochodz?ce z zewn?trznych?róde? mog?y zosta? wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego dokumentu. Takie dane nie zosta?y odr?bnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton Investments (FTI). FTI nie ponosi?adnej odpowiedzialno?ci za jakiekolwiek straty wynikaj?ce z wykorzystania jakichkolwiek informacji zawartych w niniejszym dokumencie; inwestor mo?e opiera? swe decyzje na przedstawionych tutaj opiniach lub wynikach analiz wy??cznie na w?asne ryzyko. Produkty, us?ugi i informacje mog? nie by? dost?pne pod niektórymi jurysdykcjami i s? oferowane przez podmioty powi?zane z FTI i/lub przez dystrybutorów, w zale?no?ci od lokalnie obowi?zuj?cych przepisów. Aby dowiedzie? si?, czy dane produkty i us?ugi s? dost?pne pod okre?lon? jurysdykcj?, nale?y skonsultowa? si? z profesjonalnym doradc? finansowym. Jakie jest ryzyko? Wszelkie inwestycje wi??? si? z ryzykiem, w??cznie z ryzykiem utraty zainwestowanego kapita?u. Z inwestowaniem na rynkach zagranicznych zwi?zane jest okre?lone ryzyko, m.in. ryzyko waha? kursów walut i ryzyko niestabilnej sytuacji gospodarczej i politycznej. Inwestycje na rynkach wschodz?cych, do których nale?? tak?e nowe rynki wschodz?ce, obarczone s? wi?kszym ryzykiem wynikaj?cym z powy?szych czynników, oprócz typowych dla nich ryzyk zwi?zanych z wzgl?dnie niewielkimi rozmiarami, mniejsz? p?ynno?ci? i brakiem odpowiednich ram prawnych, politycznych, biznesowych i spo?ecznych dla rynków papierów warto?ciowych. Poniewa? wspomniane ramy prawne, polityczne, biznesowe i spo?eczne s? zwykle jeszcze s?abiej rozwini?te na nowych rynkach wschodz?cych, a wyst?puj? tak?e rozmaite inne czynniki, takie jak podwy?szony potencja? skrajnych waha? kursów, braku p?ynno?ci, barier ograniczaj?cych transakcje oraz mechanizmów kontroli gie?d, ryzyka zwi?zane z rynkami wschodz?cymi s? nasilone w przypadku nowych rynków wschodz?cych. 5 / 6
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Inwestowanie na rynkach wschodz?cych [1]?ród?o: MFW; baza danych World Economic Outlook, pa?dziernik 2014 r. Mi?dzynarodowy Fundusz Walutowy. Wszelkie prawa zastrze?one. [2] Ibid. [3] Ibid. [4] Ibid. [5]?ród?o: Centralny Urz?d Statystyczny, rz?d Indii. 6 / 6