Top Tre modułu Cel modułu Wiedza bazowa Informacje główne Zastosowanie w praktyce Streszczenie Zwró uwag na... Słownik Literatura Sprawd si Pytania problemowe Wprowadzenie do elearningu "Repetitio est meter studiorum" (powtarzanie jest matka wiedzy) - efektywnosc uczenia sie jest wzmagana przez czeste powtarzanie. "Education is what survives when what has been learned has been forgotten" - (edukacja jest tym, co pozostaje, gdy to, czego sie nauczylismy, zostanie zapomniane) B.F. Skinner "It's all about learning ability!" - (zawsze chodzi o umiejetnosc uczenia sie) "Nasze teorie determinuja to, co moemy zmierzyc." (A. Einstein) Zawarto modułu Moduł zawiera wprowadzenie w dziedzine elearningu. Opisuje jak dokonywała si rewolucja informacyjna. Definiuje role procesów uczenia si w procesach organizacyjnych. Traktuje o Organizacji Uczcej Si (OUS). Przedstawia rol elearninigu w procesach szkoleniowych w rodowisku biznesowym. Okrelenie celu edukacyjnego modułu Celem modułu jest wprowadzenie w tematyk elearningu, poprzez zdefiniowanie podstawowych poj oraz kluczowych kwestii. Wiedza bazowa potrzebna do pracy nad modułem Informacje główne Od zarania dziejów ludzko czego si uczy. Uczenie si rozumiane jako zastosowanie wyszych procesów poznawczych umoliwiajacych: podejmowanie decyzji rozwizywanie problemów praca grupowa zastosowanie procesów metapoznawczych rozpoznawanie zalenoci mylenie krytyczne wiadomosc sytuacyjna budowanie złoonoci poznawczej Uczenie si, jest wic zdobywaniem pewnych umiejtnoci. Celem tego procesu powinno by skuteczne i efektywne zastosowanie zdobytej wiedzy. Rewolucja informacyjna
Jak narodził si pomysł 'poenienia' technologii informacyjnych i pedagogiki? Połczenie powyszych wynikało z moliwoci uzupełniania si: Komputery - Praktyczne wspomaganie efektywnych procesów prowadzcych do uczenia si Pedagogika - Teoretyczne wspomaganie efektywnych procesów prowadzcych do uczenia si - Systemowa eliminacja nieefektywnych procesów pedagogicznych - Rozpoznanie i eliminacja nieefektywnych procesów pedagogicznych Elearning najczciej postrzegany jest jako: elearning jest prób rozcignicia korzyci płyncych z wykorzystania Internetu wraz z pochodnymi technologiami w procesach biznesowych. elearning to równie wykorzystanie elektronicznych mediów do przeprowadzania szkole. Uczenie si w elearningu ma opiera si bardziej na aktywnym działaniu a nie na pasywnej absorpcji informacji. Uczenie si w elearningu stawia na nabywanie nowych umiejtnoci poprzez dowiadczenie. elearning nie posiada spójnej podbudowy teoretycznej i jest raczej zbiorem rónych idei i pomysłów na temat wykorzystania technologii komputerowych w szkoleniach. elearning to równie 'strategia dostarczania wiedzy w erze cyfrowej'. elearning to uycie technologii sieci komputerowych aby kreowa moliwoci, dostarcza narzdzia i wspiera uczenie si wszdzie i zawsze. E-learning jako rozwizanie sieciowe pozwala równie na natychmiastow aktualizacje, przechowywanie, wyciganie, dystrybucj oraz dzielenie si instrukcjami i informacja. elearning usprawnia przeplyw informacji, a zarazem uskutecznia zdobywanie wiedzy za pomoc standardowej technologii, zwiekszajc w ten sposób efektywno procesów szkoleniowych. Dostarcza przy tym zindywidualizowanej i dynamicznej treci w czasie rzeczywistym. Wspiera procesy tworzenia si społecznoci ludzi uczcych si, łczc uczcych si z praktykami i ekspertami. elearning plasuje uczcego si w centralnej pozycji a tre podporzadkowuje jego potrzebom czynic e-learning praktyk zorientowan na uczcego si. elearning organizacyjnie i konceptualnie łczy praktyczne aspekty zarzdzania wiedz z procesami uczenia si tak, aby procesy budowania wiedzy, jej dystrybucji, interpretowania i przechowywania stały si jednym spójnym procesem. Pozwoli to traktowa wiedz jako osigalny w sposób racjonalny stan wiadomoci, opierajcy si na znajomoci faktów i procesów opisujcych rzeczywisto. elearning jest, wic kwiatem wyrosłym na gruncie dobrej teorii, której posta kreowana jest przez najnowsze technologie, uynione metodykami dydaktycznymi. Czym jest teoria? Czy naprawde nie ma nic bardziej praktycznego ni dobra teoria? Teoria jest zestawem twierdze pozwalajacych na wyjanienie, przewidywanie i kontrolowanie zjawisk. Teori mona równie opisa jako zestaw hipotez, które mona odnie do wszystkich przypadków badanego zjawiska, Teoria zapewnia standard pomiaru dla oceny praktyki, pomimo tego, e moe z kolei ulega
modyfikacjom dziki wnioskom z praktyki, które wskazuj, e teoria jest niezadowalajca, tak jak w 'rewolucji naukowej' Khun'a (1962) 'To teoria dostarcza spójnego systemu odnonych zmiennych i relacji, stanowiacych wskazanie zarówno dla praktyków jak i badaczy'. Garrison Dlatego te teorie s jednoczenie statyczne i dostatecznie wiace dla praktyków, aby si na nich oprze, oraz na tyle dynamiczne i otwarte, aby stanowi wyzwanie dla teoretyków. Cechy dobrej teorii Oparta na obserwacji Opisuje rzeczywisto Przewiduje przyszło Jest falsyfikowana Jest prosta Cechy dobrej praktyki Prowadzi do celowej modyfikacji Przewiduje reakcje Spektrum teorii pedagogicznych Z powyszego diagramu w zasadniczy sposób wynika zmiana roli nauczajcego... Model tradycyjny Wykład Odpowiedzi Praca indywidualna Prezentacja materiału Prezentacja całoci Kontrola Jedna metoda elearning Konsultacje Pytania / Problemy Praca w grupie Tworzenie dowiadczenia Prezentacja zarysu Podporzdkowanie Wiele metod...oraz zmiana roli uczcego si: Model tradycyjny Otrzymuje informacje / wiedz Zapamituje Jeden punkt widzenia Otrzymuje odpowiedzi Powiela opis wiata Uczy si samodzielnie Dopasowuje si do pedagogiki elearning Buduje informacje / wiedz Rozwizuje problemy Wiele punktów widzenia Buduje pytania Sam opisuje wiat Uczy si w grupie Dopasowuje pedagogik
Współczesne koncepcje uczenia si bardziej wnikliwie zostały opisane w kolejnej lekcji, pt.: 'Pedagogika w elearningu'. Czy jest nam do czego potrzebna? 'Przejawiamy tendencj do prowadzenia ycia bazujcego na wielu teoriach, które znajduj si poniej poziomu wiadomej myli i s przyjmowane bez sprawdzania. Jednake wiadomo istnienia teorii i poddawanie ich weryfikacji ma znaczenie kluczowe, poniewa jest szczególnie wane w odniesieniu do procesu zmiany i uczenia si'. Berger (2000) Rewolucja, która miała miejsce w efekcie połczenia pedagogiki i technik informacyjnych nie skupia jednak swojego istnienie na technologii, ale na sposobie jej uycia. Technologie traktujemy jako medium poprzez, które - w otoczeniu pedagogiki - przekazywana jest wiedza. Kady z nas moe wskaza projekty elearningowe, w których zastosowano bardzo wyrafinowane technologicznie rozwizania, niemniej jednak warto edukacyjna produktu pozostawiała wiele do yczenia. Kady z nas mógłby równie wskaza produkty elearningowe wykreowane za pomoc ogólnie dostpnych, niewyrafinowanych narzdzi, acz posiadajce 'to co' co sprawia, e odnosz kolosalne sukcesy poród rzeszy swoich zwolenników. Dlaczego tak si dzieje? Powodem tego jest fakt, i skuteczne decyzje podejmowane na poziomie pedagogicznym czyni proste technologie ogromnie uytecznymi - zgodnie z zasad, i 'dobre pomysły broni si same'. Dobry pomysł wsparty technologi kreuje wspaniały produkt elearningowy, naley jednak pamita, i nie działa to w drug stron. Kiepski pomysł, choby wsparty technologi z najwyszej półki, nie odniesie sukcesu elearningowego. O sukcesie elearningu powinnimy mówi, jako o wartoci dodanej pochodzcej z rozwoju pedagogiki, badania percepcji ludzkiej, psychologii czy socjologii. Pamitajc, i uczenie si jest efektywniejsze jeeli rodzaj mediów (technologia) jest dobrany do preferencji uczcego si. Cechy najczciej okrelane jako zalety elearningu Minimalizacja kosztów szkole, szczególnie w porównaniu do szkole tradycyjnych. Koszty malej wraz ze wzrostem iloci osób korzystajcych z e-learningu. Ilo modułów szkoleniowych równie wpływa na zmniejszenie kosztów poszczególnych szkole. Innymi słowy, koszt kursu sieciowego jest jednorazowy i amortyzuje si w miar przeszkalania kolejnych grup pracowników. Zastosowanie e learningu zmniejsza koszty logistyczne zwizane z podróami, dietami, hotelami. Zmniejszeniu ulegaj równie koszty materiałów, sal wykładowych oraz wynagrodzenia trenerów. Oszczdno czasu. Pracownik ma moliwo korzystania ze szkolenia w dogodnym dla niego czasie. Pracownicy mog doskonali swoje umiejtnoci w godzinach pracy lub poza nimi; nie ma koniecznoci opuszczania miejsca pracy, co powoduje, i firma nie ponosi kosztów zwizanych z nieobecnoci pracowników. Istotnie zmniejsza czas jaki pracownik musiałby powici na podró. Moliwo równoczesnego szkolenia wielu osób. Nie ma adnych ogranicze co do liczby osób, które mog si szkoli. Modyfikacja i rozwijanie programu szkoleniowego. W zalenoci od potrzeb firmy odpowiednich koniecznoci nabycia odpowiednich umiejtnoci i aktualizowania wiedzy pracowników, content szkolenia moe by rozwijany. Za spraw uwag uytkowników mona wprowadza nowe elementy czy moduły pozwalajce rozwija nowe umiejtnoci. Jednolita wiedza. Wszystkim uytkownikom dostarczane s te same informacje. Wszyscy
traktowani s w ten sam sposób, co pozwala na otrzymanie obiektywnych wyników nauczania poród uczcych si. Szkolenia kocz si egzaminami. Czsto firmy decyduj si na rozwizanie, które pozwala zdawa po kilka razy, jeli pracownik chce poprawi swoje wyniki. Dostp do wiedzy. Zawsze mona wróci do informacji zawartych w szkoleniach e learningowych. Nie bez znaczenia jest równie fakt, i dostp do wiedzy (stały i wrcz nieograniczony - biorc pod uwag zasoby przedsibiorstwa) w skuteczny sposób uatrakcyjnia stanowiska pracy, co powoduje wzrost zainteresowania tym stanowiskiem u potencjalnych pracowników. E-learning daje konkretny obraz (z zakresu 'mikkiego' zarzdzania kadrami ) cech osobowoci ucznia, takich jak sumienno, zaangaowanie (kurs realizowany w terminie), zdolnoci percepcyjne (za którym razem osoba zalicza testy) i wiele innych cech wiadczcych o umiejtnoci zarzdzania czasem i ustalania priorytetów zada. Próba zmierzenia powyszych cech jest swoistym podwaeniem stereotypu o braku narzdzi pozwalajcych wymiernie oceni wskaniki efektywnoci w tak 'mikkich' dziedzinach, jak zarzdzanie zasobami ludzkimi. Elektroniczne szkolenia stały si bardzo wanym elementem marketingu wewntrznego. Buduj bowiem poczucie identyfikacji z firm. Organizacja uczca si spróbujmy sobie teraz odpowiedzie na pytanie, jaka jest rola procesów uczenia si w procesach organizacyjnych. Punktem wyjcia bdzie dla nas sprecyzowanie czym tak naprawd jest Organizacja Uczca Si. Peter Senge organizacj uczc si charakteryzuje poprzez 5 dyscyplin: 1. Wspólna wizja przyszłoci -organizacja musi myle wspólnie w ramach dialogu i debaty. 2. Mistrzostwo osobiste -kreatywno w codziennej pracy. Poszukiwanie twórczych rozwiza. 3. Zespołowe uczenie si -wiadome denie do wiedzy poprzez dialog (wiedz posiada swe ródło w kontaktach interpersonalnych), starcie pogldów i potrzeba obrony własnych racji, jako warunek konieczny w procesie zdobywania wiedzy. Niemniej jednak, ludzie zwykle nie zgadzaj si ze sob, gdy nie rozumiej wzajemnej percepcji problemu, std koniecznym jest rozwijanie kolejnej umiejtnoci: 4. Rozpoznawanie schematów mylowych -stereotypy powoduj, i szukamy tego, co je potwierdza, a nie widzimy tego, co im zaprzecza. Umiejtno dostrzegania mnogoci rozwiza. Leonardo da Vinci konstatował t umiejtno słowami: Saper vedere (wiedzie, jak patrze). 5. Mylenie systemowe -podstawowym załoeniem mylenia systemowego jest identyfikacja problemu. Właciwe jego nazwanie, to połowa drogi do jego rozwizania. Rozwiza poszukujemy jak najbliej problemu. Organizacja uczca si nie obawia si zmiany, wrcz przeciwnie, zmian postrzega jako okazje do poprawy jakoci swojego funkcjonowania. Organizacja uczca si nie osiga stanu idealnego, ona do niego dy. Rola elearningu w procesach szkoleniowych rodowiska biznesowego Korporacje zawsze prowadziły ukierunkowan polityk szkoleniow, której zadaniem jest utrzymanie
optymalnego poziomu wiedzy i umiejtnoci pracowników. W latach 90tych, ta polityka połczona z szeroko wkraczajcymi technologiami komputerowymi zaowocowała ich integracj z procesami szkoleniowymi. Podczas gdy praca w korporacji coraz czciej stawała si prac przy komputerze, coraz wicej funkcji organizacyjnych i produkcyjnych przejmowały rozbudowujce si działy IT. Dodatkowo, rodowisko biznesowe coraz czciej dostrzega potrzeb inwestowania w ludzi. Badania Merill Lynch dowodz, i inwestycje w kapitał ludzi zwikszaj warto firmy do 30%. Notowania giełdowe staj si coraz mniej miarodajnym wskanikiem kondycji przedsibiorstwa. Pocztek XXI wieku to era usług, wiedzy i intelektu. Warto wic na nich si skoncentrowa. Pytanie na dzi nie bdzie brzmiało kiedy organizacja wprowadzi szkolenia elektroniczne, lecz czy zrobi to właciwie. Ostatnimi czasy powszechnym staje si stwierdzenie, i technologie internetowe s kluczem do efektywnego nauczania. Naley jednak pamita, i technologia jest tylko narzdziem, a nie strategi. Dobra maszyna do pisania, nikomu nie zagwarantuje nagrody Pulitzera. Sukces szkole e-learningowych zaley od: metodyki - czyli odpowiedniego dostosowania materiału merytorycznego do celów szkolenia i potrzeb grupy docelowej; dostosowania rozwiza do rodowiska informatycznego firmy. Ukazujc sukces elearningu przez pryzmat struktury organizacji mona powiedzie, i potrzebne jest poprawne okrelenie celów szkolenia i potrzeb grupy szkoleniowej, jako zadanie dla pionu kadr oraz sumienne zdefiniowanie moliwoci technicznych, jakimi dysponuje przedsibiorstwo, co jest zadaniem pionu IT. Oczywicie finalnie, osignicie zamierzonego celu powinno by efektem pracy całego przedsibiorstwa. Zwłaszcza, e elearning w swym zamyle powinien realizowa cele biznesowe, jak równie potrzeby uczcych si. Przykłady zastosowania nowej wiedzy w praktyce Informacje przedstawione w niniejszym module w swoich załoeniach maj w sposób obiektywny wyjani pojcie elearningu, jako wsparcia kontaktów interpersonalnych - które stanowi główne ródło wiedzy - najnowsz technologi. Kontakty te mog by realizowane w sposób synchroniczny, np. poprzez rozmow, lub w sposób asynchroniczny, np.: poprzez korespondencj via email. Tematyka synchronicznoci i asynchronicznoci zostanie jeszcze bliej przedstawiona na jednej z kolejnych lekcji. Piszc o praktyce zastosowania elearningu, trzeba mie na myli korzyci biznesowe o charakterze strategicznym, jak i operacyjnym. Ktokolwiek bdzie miał ambitny plan wprowadzania swojej organizacji w krain szkole elearningowych, stanie przed pytaniem: 'a jakie korzyci odniesie z tego powodu nasza organizacja?' Na tym etapie nikt nie bdzie zadowolony z odpowiedz: 'Due!'. Dlatego te poniej przedstawiono przykłady, których poprawa działania moe skutkowa wymiernymi (sprowadzonymi do liczb) korzyciami. Musimy zdawa sobie spraw, i chyba najbardziej podstawowym celem kadego biznesu jest zwikszanie zysków. Dlatego te, chcc przekona naszych szefów o słusznoci takiego przedsiwzicia jakim s szkolenia elearningowe, koniecznie musimy przedstawi warto dodan, jak uzyska nasze przedsibiorstwo. Powinnimy take posiada w zanadrzu kilka liczb okrelajcych wskaniki rentownoci naszego przedsibiorstwa, np.: ROI (ang. Rate Of Investment). Korzyci biznesowe, na których warto si skoncentrowa, mog mie charakter strategiczny, bd operacyjny. Korzyci o charakterze strategicznym, bezporednio dotycz kierownictwa przedsibiorstwa. Moemy tutaj wymieni kilka z nich, które z pewnoci przemawiaj do najwyej sytuowanych w hierarchii biznesowej:
Redukcja kosztów - ograniczenie kosztów zwizanych z prowadzeniem szkole w sposób tradycyjny; Efektywne wykorzystanie zasobów szkoleniowych - racjonalizacja zarzdzania zasobami takimi jak: sale szkoleniowe, instruktorzy, pomoce szkoleniowe; Budowanie bazy wiedzy i kompetencji - wdroenie idei organizacji samouczcej si; Monitoring wyników nauczania - menederowie w łatwy sposób monitoruj postpy w nauce swoich pracowników. Testy weryfikuj i sprawdzaj stopie przyswojonej wiedzy. Dostpna jest pełna dokumentacja historii szkole. Zarzdzanie szkoleniami tradycyjnymi - pełne wsparcie procesu organizacji i zarzdzania szkoleniami tradycyjnymi tj. prowadzonymi przez instruktora; Dowolna liczba osób szkolonych - nie ma adnych ogranicze w iloci uczcych si osób. Nakłady na pozyskanie atrakcyjnej treci elearningowej s ponoszone tylko raz, niezalenie od póniejszej liczby uczcych si osób; Czynniki o charakterze operacyjnym dotycz biecej działalnoci przedsibiorstwa. Moemy tutaj wymieni, np.: Oszczdno czasu - pracownicy szkol si w czasie, który jest dla nich najwygodniejszy. Nie powicaj wic czasu na dojazdy na miejsca szkole. Lepsza organizacja pracy ze wzgldu na moliwo nauki w dogodnym dla siebie czasie, kady pracownik wybiera moment, w którym chciałby poszerzy swoj wiedz. Ch wzicia udziału w szkoleniu, nie powoduje jednoczesnej przerwy w pracy kilkunastu osób, co istotnie zmniejsza efektywno działu, w którym ów osoby pracuj; Nieograniczony dostp do wiedzy - moliwo powrotu do treci przedstawionych wczeniej szkole. Streszczenie modułu Niniejszy moduł traktuje o problemach współczesnej organizacji oraz o rozwizaniach, jakie moe zapewni szeroko pojmowany elearning. Opisane zostały podstawowe cechy elearningu, jak równie korzyci, które oferuje. Słownik kluczowych poj Interaktywny - s dwa rodzaje interaktywnoci, indykatywna (indicative) i symulacyjna (simulative). Interaktywno indykatywna charakteryzuje si uyciem przycisków (button rollovers) i nawigacj strony. Kliknicie przycisku w celu rozpoczcia animacji lub zmiany strony jest interaktywnoci indykatywn. Interaktywno symulacyjna jest to interaktywno, która pozwala uczcym si dokonywa wyboru tego, czego si ucz, w sposób, który zapewnia jak form reakcji. Moliwo wyboru pomidzy rónymi stronami sieci Web jest interaktywnoci indykatywn, moliwo lotu wirtualnym samolotem w realistycznym rodowisku to interaktywno symulacyjna. Pedagogika - ten termin jest tradycyjnie rozumiany jako odnoszcy si do instrukcji zorientowanych na nauczyciela, jednak obecnie w coraz wikszym stopniu uywa si go w celu opisania zastosowania praktyki dobrej edukacji. Dydaktyka - jest jedn z nauk pedagogicznych. Jej nazwa pochodzi z jzyka greckiego didasconauczam, didascalos -nauczajcy. Przedmiotem bada dydaktyki s cele i treci kształcenia, proces kształcenia, prawidłowoci procesu kształcenia, metody nauczania, rodki dydaktyczne, formy organizacyjne nauczania (Wikipedia). Metodyka nauczania to dyscyplina pedagogiczna, dział dydaktyki szczegółowej, zajmuje si poszukiwaniem efektywnych sposobów nauczania okrelonego przedmiotu poprzez analiz celów, treci, metod oraz form organizacyjnych kształcenia. To dyscyplina praktyczna zajmujca si metodami nauczania wybranych treci, najczciej ronych przedmiotów nauki szkolnej. Nie ujawniajc szczególnych aspiracji badawczych, które s typowe dla dydaktyki przedmiotowej metodyki nauczania sprowadza si do poszukiwania dróg (sposobów) racjonalnego działania poprzez moliwie dokładna analiz treci przedmiotowych oraz oparte na dowiadczeniu nauczycielskim rozpoznanie metod i
rodków umoliwiajcych uczniom opanowanie tych treci (Wikipedia). Literatura podstawowa i poszerzajca Nichols, Mark, 'A theory for elearning' Rosenberg, Marc J., 'e-learning - Strategies for Delivering Knowledge in the digital age'. Shank, Roger C., 'Designing World-Class E-Learning' Elin, Larry, 'Designing and Developing Multimedia' Bersin, Josh, 'The Blended Learning Book - Best Practices, Proven Methodologies, and Lessons Learned' Alessi, Stephen M., Trollip, Stanley R., 'Multimedia for Learning - Methods and Development' Toofler, Alvin 'Third Wave, The'. Bantam Books, New York, 1990. Senge, Peter 'Fifth Discipline, The'. Bantam Books, New York, 1990. Drucker, Peter 'Natchnienie i fart, czyli Innowacja i przedsibiorczo'. Studio EMKA, 2004. Welch, 'Jack Winning znaczy zwycia'. Studio EMKA, Warszawa 2005. Sprawd si... 1. Kto zajł si tematyk Organizacji Uczcej Si i opracował pewne teorie w tym zakresie Bill Gates Alvin Toffler Peter Senge 2. Czy konstruktywizm jest zorientowany na: nauczajcego i uczcego si w takim samym wymiarze nauczajcego uczcego si Peter Senge definiujc organizacj uczc si, przedstawia kilka dyscyplin, ile? 3 5 8 Czy behawioryzm to nauczanie: podawcze problemowe Pytania problemowe 1. Czym dla Ciebie jest elearning? 2. Czy znasz organizacje, które Twoim zdaniem mógłby nazwa Uczcymi si?