Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Instytut Ekonomiczny Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa / lipca

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji Introduction Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - 8 Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi Ocena niepewności Projekcja na lata - 8 3 Ocena niepewności

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 Introduction Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - 8 Zmiany między rundami Ocena niepewności

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Projekcja lipcowa PKB na tle projekcji marcowej Spożycie indywidualne Spożycie zbiorowe Niższy od oczekiwań odczyt PKB za I kw. br. (głównie nakładów brutto na środki trwałe).. Akumulacja brutto PKB Eksport netto.. Nowe dane o podpisywanych umowach, dotyczących wykorzystania środków z perspektywy finansowej -, wskazują na niższy od oczekiwań napływ transferów kapitałowych z UE w kolejnych kwartałach -. -. -. -. Wzrost niepewności w gospodarce brytyjskiej i na międzynarodowych rynkach finansowych, związany z opowiedzeniem się obywateli Wielkiej Brytanii za wyjściem tego kraju z Unii Europejskiej -. -. PKB r/r, % 7 8 Marzec 3. 3.8 3.8 3. -.8 7 8 -.8 Lipiec 3. 3. 3. 3.3 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Projekcja lipcowa inflacji CPI na tle projekcji marcowej Inflacja bazowa Ceny żywności Ceny energii Inflacja CPI.. Niższa presja popytowa.. Osłabienie kursu złotego.... Wyższe ceny surowców energetycznych na rynkach światowych -. -. -. -. CPI r/r, % 7 8 -. 7 8 -. Marzec -.9 -..3.7 Lipiec -.9 -..3. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi PKB r/r, % r/r, % 9% % 3% Mar Lip Inflacja CPI r/r, % r/r, % 9% % 3% Mar Lip cel inflacyjny 8 8 7 7 3 3 3 3 - - - - - - 3q q q q 7q 8q 8q -3-3 3q q q q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Introduction Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - 8 Projekcja na lata -8 Ocena niepewności Koniunktura międzynarodowa Popyt konsumpcyjny Popyt inwestycyjny Handel międzynarodowy Inflacja

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Obniżenie dynamiki PKB w I kw. br. przejściowe q q PKB (r/r) (%),3 (3,9) 3, (3,) Produkcja przemysł. i budow. r/r Realny fundusz płac w SP r/r Sprzedaż detaliczna PL r/r PKB r/r (prawa oś) Popyt krajowy (r/r) (%), (,), (,) 8 8 Spożycie indywidualne (r/r) (%) 3, (3,3) 3, (3,) Spożycie zbiorowe (r/r) (%) 8,7 (,), (,7) Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r) (%), (,9) -,8 (,) Eksport (r/r) (%) 8, (,),9 (3,) Import (r/r) (%) 8, (,) 9,3 (,3) - - Wkład eksportu netto (pkt. proc.) -, (-,) -,9 (-,) W nawiasach podano wartości z projekcji marcowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji marcowej, a czerwonym niższej. -8-8 9q q q q 3q q q q* * Szacunek NBP IE na podstawie wskaźników miesięcznych za IV-V/ Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 W kolejnych kwartałach wzrost PKB przyspieszy, a od II poł. 7 r. ustabilizuje się w okolicach 3,3 % Spożycie ogółem Przyrost zapasów PKB Nakłady na środki trwałe Eksport netto Pogorszenie koniunktury zagranicznej Głównym motorem wzrostu PKB spożycie indywidualne wspierane przez wzrost świadczeń rodzinnych oraz korzystną sytuację na rynku pracy 3 3 Dodatnia dynamika nakładów brutto na środki trwałe - wzrost niepewności oraz spadek napływu funduszy unijnych przeznaczonych na inwestycje - - Ujemny wkład eksportu netto niski popyt zagraniczny przy wysokim wzroście konsumpcji krajowej - q q 7q 8q 8q - r/r, % 7 8 PKB 3. 3. 3. 3.3 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Introduction Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - 8 Koniunktura międzynarodowa Ocena niepewności

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wpływ koniunktury światowej na kondycję polskiej gospodarki jest negatywny r/r, % Strefa euro USA Niemcy Wlk. Brytania Wzrost niepewności na rynkach w związku z opowiedzeniem się obywateli Wielkiej Brytanii za wyjściem tego kraju z Unii Europejskiej Korzystne uwarunkowania konsumpcji w strefie euro i Stanach Zjednoczonych - - Rosnące obawy o trwałość wzrostu w gospodarkach wschodzących. - - - - PKB r/r, % 7 8 Strefa euro.. (.). (.).3 (.) -8-8 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q Niemcy.. (.).3 (.7).3 (.) USA..7 (.). (.3). (.) Wlk. Brytania.3.7 (.).7 (.).8 (.) Źródło: dane Bloomberg, Eurostat, obliczenia NBP W nawiasach dane z projekcji marcowej

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wielka Brytania to piąty największy importer na świecie W r. na Wielką Brytanię przypadało: 3,7% światowego importu i % importu UE Struktura handlowa Wlk. Brytanii wg krajów () Eksport dóbr i usług do Wielkiej Brytanii, (% całkowitego eksportu, ) Eksport dóbr i usług do Wielkiej Brytanii, (% wartości dodanej, ) Źródło: ONS,BIS, obliczenia NBP Źródło: UBS

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 z dużym udziałem sektora finansowego, przyciągający wiele inwestycji bezpośrednich Struktura zadłużenia banków Wlk. Brytanii wg krajów () Bezpośrednie inwestycje zagraniczne -, (% BIZ w całej UE) Źródło: ONS,BIS, obliczenia NBP Usługi finansowe (% wartości dodanej) Źródło: UBS Źródło: MFW

Irlandia Holandia Belgia Niemcy Hiszpania Szwecja Francja Polska Portugalia Dania Słowacja Włochy Czechy Finlandia Węgry Austria 3 7 8 9 3 3 7 8 9 3 3 7 8 9 3 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wielka Brytania jest od r. drugim największym rynkiem eksportowym dla polskich przedsiębiorstw Handel Polski z Wielką Brytanią mld PLN 3 - Dynamika polskiego eksportu do Wielkiej Brytanii na tle dynamiki eksportu ogółem 7....... % =, ceny bieżące PLN 9 7 3 % saldo eksport import % 8 % Udział W.Brytanii w polskim eksporcie (L) Dynamika eksportu do W.Brytanii (P) Dynamika eksportu ogółem (P) Udział Wielkiej Brytanii w eksporcie wybranych krajów UE w i r. Udział Wielkiej Brytanii w polskim eksporcie wybranych kategorii 9 3 Źródło: GUS, Eurostat Samochody osobowe Żywność przetworzona Dobra konsumpcyjne trwałego użytku

wzrost niepewności na rynkach finansowych Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Najważniejszym krótkookresowym skutkiem Brexitu wzrost niepewności na rynkach finansowych Krótkookresowy kanał oddziaływania: spadek cen aktywów zwiększenie się kosztu kapitału pogorszenie nastrojów gospodarstw domowych i firm Zjawiska te są szczególnie nasilone w Wielkiej Brytanii, ale wystąpią także w gospodarkach silnie powiązanych z gospodarką brytyjską Deprecjacja kursu funta będzie ograniczać negatywny wpływ Brexitu na dynamikę popytu w Wielkiej Brytanii, a deprecjacja EUR względem USD odpowiednio w strefie euro Długookresowe skutki gospodarcze obarczone bardzo dużą niepewnością: trudność przewidzenia kształtu porozumienia finalizującego wyjście Wielkiej Brytanii z UE (może trwać co najmniej lata zgodnie z Traktatem o Unii Europejskiej) porozumienie to określać będzie m.in. : poziom celnych i pozataryfowych barier w handlu międzynarodowym, stopień ograniczeń w przepływie ludności i kapitału między Wielką Brytanią a Europą kontynentalną, wysokość składek odprowadzanych przez Wielką Brytanię do budżetu UE stopień swobody Wielkiej Brytanii w zakresie kształtowania krajowych regulacji.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wyższa niepewność pogarsza perspektywy wzrostu w strefie euro Wzrost w strefie euro opiera się na popycie wewnętrznym, również w najbliższych kwartałach. Wzrost niepewności związany z decyzją Brytyjczyków o wyjściu z UE z dużym prawdopodobieństwem wpłynie na pogorszenie nastrojów producentów i gospodarstw domowych, ograniczając skłonność do konsumpcji i inwestycji..8.... -. Struktura wzrostu PKB w strefie euro (%, kw/kw) Przy słabszej koniunkturze w otoczeniu zewnętrznym, eksport netto będzie miał niewielki (na początku horyzontu prognozy potencjalnie negatywny) wkład do wzrostu. -. Konsumpcja prywatna Spożycie zbiorowe Inwestycje Zmiana zapasów Eksport netto PKB Źródło: Eurostat.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 pomimo korzystnych uwarunkowań popytu wewnętrznego w strefie euro 3 - - Plany zatrudnienia i dostępność siły roboczej -3 7 9 3 7 Plany zatrudnienia (t-9)* Wyniki ankiet wśród przedsiębiorców wskazywały na korzystne perspektywy dalszego zwiększania zatrudnienia. Przedsiębiorcy (w sektorze przetwórczym) deklarowali zwiększenie planów inwestycji w maszyny i urządzenia na r. Pogorszenie nastrojów producentów i gospodarstw domowych może przełożyć się na spadek dynamiki wzrostu PKB. Źródło: Eurostat, EBC, KE, Markit Economics Stopa bezrobocia-nawru (pkt. proc.) * Na podstawie ankiet KE. Średnia ważona wystandaryzowanych wyników dla przemysłu, usług, budownictwa i handlu detalicznego. - - - Inwestycje deklarowane przez przedsiębiorców strefy euro w ankietach KE - 99 998 8 - - -3 Nastroje podmiotów gospodarczych* i dynamika PKB (r/r, %) - 7 9 3 Nastroje konsumentów (L) Dynamika PKB (P) Nastroje przedsiębiorców (L) * Wartości znormalizowane. - - - -8

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Pogorszenie koniunktury na rynku pracy w Stanach Zjednoczonych Osłabienie wzrostu zatrudnienia oraz rewizje w dół przeszłych danych pogarszają ocenę koniunktury na amerykańskim rynku pracy, jak również stanowią główny czynnik ryzyka dla siły oczekiwanego przyspieszenia wzrostu gospodarczego w II kw. br. Tendencje te znalazły odzwierciedlenie w spadku indeksu koniunktury na rynku pracy wg. Fed¹ (FRB LMCI Federal Reserve Board of Governors Labor Market Conditions Index). W maju indeks FRB LMCI obniżył się do poziomu najniższego w bieżącej fazie ożywienia, a prawdopodobieństwo wystąpienia recesji w horyzoncie roku uzyskane na jego podstawie wyniosło około %, kształtując się na najwyższym poziomie od końca ostatniej recesji. Wskaźnik koniunktury na rynku pracy - - -3 - - 3 9 8 ¹ Indeks FRB LMCI jest szacowany na podstawie dynamicznego modelu czynnikowego (DFM) dla dziewiętnastu szeregów czasowych opisujących amerykański rynek pracy por. Chung H. T., Fallick B., Nekarda Ch. J., Ratner D. D. (), Assessing the Change in Labor Market Conditions, Finance and Economics Discussion Series -9, Board of Governors of the Federal Reserve System. Prawdop. recesji w horyzoncie roku (%, P) FRB LMCI (pkt. proc., m/m, L) Uwagi: prawdopodobieństwo obliczone na podstawie modelu probitowego dla FRB LMCI; zacieniony obszar oznacza recesję według NBER. Źródło: FRB, IE NBP.

7 8 9 3 P 7 P 8 P Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 obniża perspektywy wzrostu, choć nadal są one lepsze niż w strefie euro 38 3 Wartość netto gospodarstw domowych i zaufanie konsumentów 3 97 98 98 99 99 Wartość netto gosp. dom. (% PKB, L) Zaufanie konsumentów (pkt., P) Uwagi: zacieniony obszar oznacza recesję według NBER. Źródło: FRB, BEA, Uniwersytet Michigan. 8 3 - - -3 - - Dynamika realnego PKB i struktura jej tworzenia (%, r/r) Konsumpcja prywatna Inwestycje Zmiana zapasów Eksport netto Spożycie zbiorowe PKB Źródło: BEA, IE NBP. Perspektywy wzrostu gospodarczego w Stanach Zjednoczonych pogorszyły się w porównaniu z poprzednią projekcją za sprawą: wydłużającego się dostosowania inwestycji prywatnych i koniunktury przemysłowej, słabego popytu w otoczeniu zewnętrznym gospodarki amerykańskiej. Głównym czynnikiem wspierającymi wzrost gospodarczy w horyzoncie prognozy jest konsumpcja prywatna.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Spowolnienie wzrostu gosp. w krajach wschodzących rodzi obawy o trwałość tego wzrostu Prognozy MFW wzrostu realnego PKB w krajach rozwiniętych i wschodzących (%). Rewizje prognoz MFW wzrostu realnego PKB w krajach rozwiniętych (pkt. proc.). Rewizje prognoz MFW wzrostu realnego PKB w krajach wschodzących (pkt. proc.) 8 -. -. -. -. -. -. - - 8 8 -. -.3 sty- / paź- 7 -. kwi- / sty- -. -.3 -. -. sty- / paź- 7 -. kwi- / sty- Gospodarki rozwinięte Gospodarki wschodzące Źródło: MFW, World Economic Outlook, kwiecień r. Źródło: MFW, World Economic Outlook, kwiecień r., styczeń r., październik r.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Chiny: władze z trudem stabilizują wzrost gosp., w średnim okresie dalsze umiarkowane spowolnienie Dynamika inwestycji prywatnych i publicznych (%, r/r) Dynamika produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej (%, r/r) Rzeczywista i prognozowana dynamika PKB (%, r/r) 8 sty 3 paź 3 lip kwi sty Inwestycje prywatne Inwestycje państwowe 9 8 7 sty 3 paź 3 lip kwi sty Produkcja przemysłowa (L) Sprzedaż detaliczna (P) 3 9 7 I III I III I III I III I III I III 3 7 Dane rzeczywiste Prognoza Bloomberg Źródło: Reuters Datastream, Bloomberg.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Rosja powoli wychodzi z recesji, recesja w Brazylii prawdopodobnie osiągnęła dno Perspektywy gospodarcze Rosji poprawiły się w związku z niedawnym wzrostem cen ropy. Na perspektywy gospodarcze Brazylii negatywny wpływ w dalszym ciągu wywiera niestabilność polityczna. W obu krajach brak oczekiwań wyraźnego ożywienia. Rosja: dynamika produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej (%, r/r) - - - sty 3 paź 3 lip kwi sty Produkcja przemysłowa (L) Sprzedaż detaliczna (P) Źródło: Reuters Datastream, Bloomberg. - - - Brazylia: dynamika produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej (%, r/r) - - - sty 3 paź 3 lip kwi sty Produkcja przemysłowa Sprzedaż detaliczna Rzeczywista i prognozowana dynamika PKB (% r/r) - - - I III I III I III I III I III I III 3 7 Rosja dane rzecz. Rosja prog. Bloomberg Brazylia dane rzecz. Brazylia prog. Bloomberg

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 Introduction Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - 8 Popyt konsumpcyjny Ocena niepewności

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Popyt konsumpcyjny głównym motorem wzrostu PKB w projekcji Spożycie indywidualne: Spożycie publiczne (r/r) (%) r/r, % Spożycie indywidualne (r/r) (%) 8 8 - - - - - - 9q q q q 3q q q q 7q 8q8q Systematyczna poprawa sytuacji finansowej gospodarstw domowych (wzrost świadczeń rodzinnych program Rodzina plus ) Dobra sytuacja na rynku pracy (dalszy spadek bezrobocia, przyspieszenie dynamiki wynagrodzeń) Poprawa nastrojów konsumentów Możliwości finansowania konsumpcji kredytem (niskie stopy procentowe) Spożycie zbiorowe: Ustawa Budżetowa niskie tempo wzrostu wydatków bieżących jednostek budżetowych oraz brak podwyżek wynagrodzeń nauczycieli i wykładowców akademickich r/r, % 7 8 Spoż. indywidualne 3... 3. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP Spoż. publiczne 3.. 3.3 3.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wzrost świadczeń rodzinnych poprawia sytuację finansową gospodarstw domowych Od kwietnia br. nastąpił wzrost świadczeń rodzinnych, wynikający z wdrożonego programu Rodzina plus Dekompozycja dochodów do dysp. (ceny stałe) (r/r, %) Transf. netto i podatki Fundusz płac Świadczenia te, ze względu na mechanizm międzyokresowego wygładzania ścieżki konsumpcji, będą z pewnym opóźnieniem przekładać się na wzrost wydatków gospodarstw domowych. 8 Dochody z własności Dochody do dysp. ogółem (r/r,%) Nadwyżka operacyjna 8 r/r, % 7 Spożycie indywidualne (r/r) (%) Dochody do dysp. (ceny stałe) (r/r) (%) 7 3 3 - - - - 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q - q q 7q 8q 8q - Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Eurostat

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Na rynku pracy nadal wysoki wzrost pracujących i stosunkowo niski wynagrodzeń Wskaźnik prognoz zatrudnienia a saldo zatrudnienia wg F q ULC (r/r) (%), (,9) Wydajność pracy (r/r) (%),9 (,8) Płace (r/r) (%) 3, (3,3) Pracujący BAEL (r/r) (%), (,9) Odsetek przedsiębiorstw planujących podwyżki wynagrodzeń oraz odsetek pracowników objętych podwyżkami Stopa bezrobocia BAEL (%), (7,) Stopa aktywności zawodowej (%), (,3) W nawiasach podano wartości z projekcji marcowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji marcowej, a czerwonym niższej. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Stopa bezrobocia osiąga historyczne minimum nie generując silnej presji płacowej 8% % % % % 8% % % % Stopa bezrobocia wg BAEL (s.a.) Stopa bezrobocia wg urzędów pracy (s.a.) % 7 8 9 3 Luka godzinowego niedopasowania na rynku pracy Wskaźnik BBUI (sa)* Indeks bezrobocia (sa) * % % 3% % % % 9% 8.% 8% 7.% 7% % 7 I 8 I 9 I I I I 3 I I I I W pierwszym półroczu r. stopa bezrobocia osiągnęła historyczne minima: BAEL:,3% s.a. w I kw br. rejestrowana w UP: 9,% w kwietniu br. Preferowany czas pracy pozostaje wyższy niż faktycznie przepracowany, tym samym nie jest źródłem wzrostu presji płacowej Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Przekształcanie umów cywilnoprawnych podnosi zatrudnienie etatowe 7% % Kontrybucja - zatrudnieni na czas nieokreślony r/r - s.a. Kontrybucja - zatrudnieni na czas określony r/r - s.a. Pracownicy najemni r/r - s.a. % Pracujący najemnie (BAEL) Samozatrudnieni w rolnictwie (BAEL), sa Samozatrudnieni poza rolnictwem (BAEL), sa Pomagający członkowie rodzin (BAEL) Pracujący ogółem (BAEL) r/r % % % 3% % % % % % -% -% 7 8 9 3 Dobra sytuacja na rynku pracy a także wprowadzone na początku br. regulacje dotyczące ograniczeń w przedłużaniu umów na czas określony oraz oskładkowanie umów cywilnoprawnych przyczyniły się do stabilizacji zatrudnienia. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP -% 7 I 8 I 9 I I I I 3 I I I I W dalszym ciągu elastycznym sposobem świadczenia pracy pozostaje samozatrudnienie i liczba osób pracujących na własny rachunek wyraźnie rośnie.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 W projekcji stopniowe wyhamowanie wzrostu liczby pracujących Pracujący (r/r) (%) Stopa aktywności zawodowej (%, prawa oś) Pracownicy najemni r/r - s.a. Liczba godzin pracy w tygodniu s.a. (prawa oś) 7 7%. %.3 3 % % 3% % % %..9.7..3 - -%. - 3 9q q q q 3q q q q 7q 8q8q -% 7 8 9 3 39.9 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 przy przyspieszeniu dynamiki wynagrodzeń, pozostających jednak na umiarkowanym poziomie 8 Wynagrodzenia nominalne (r/r) (%) Wynagrodzenia realne (r/r) (%) 8 Krzywa Beveridge a - - 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 W projekcji stopniowy wzrost udziału kosztów pracy w produkcie Fundusz płac (ceny stałe) (r/r) (%) Koszty związane z zatrudnieniem (% WDB ) 8 Spożycie indywidualne (r/r) (%) 8 3. 3. 3 3.... 9q q q q 3q q q q 7q 8q8q - - 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Eurostat

Jan- Apr- Jul- Oct- Jan- Apr- Jul- Oct- Jan-3 Apr-3 Jul-3 Oct-3 Jan- Apr- Jul- Oct- Jan- Apr- Jul- Oct- Jan- Apr- Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 Konsumpcji sprzyjają również korzystne nastroje konsumentów Syntetyczne wskaźniki ufności konsumenckiej - - - -3-7 8 9 3 BWUK (s.a.) WWUK (s.a.) Obecne zakupy i zamierzenia przyszłych zakupów - - -3 - - 7 8 9 3 Obecne dokonywanie ważnych zakupów (s.a.) Dokonywanie zakupów w najbliższych miesiącach (s.a.) - - - - - Sytuacja finansowa GD oraz obawy przed utratą pracy -3 Jan-3 May-3 Sep-3 Jan- May- Sep- Jan- May- Sep- Jan- May- 8 7 3 9 8 Sytuacja finansowa gospodarstw domowych w ostatnich miesiącach (sa) Sytuacja finansowa gospodarstw domowych w najbliższych miesiącach (sa) Obawy przed bezrobociem sa (prawa oś) Sprzedaż detaliczna dynamika r/r (P) indeks trend 8 8 - - Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 33 Introduction Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - 8 Popyt inwestycyjny Ocena niepewności

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 Tempo wzrostu inwestycji poniżej poziomu z lat - Przedsiębiorstw Publiczne Mieszkaniowe Nakłady brutto na śr. trwałe 8 8 - - - - - - -8-8 - 9q q q q 3q q q q 7q - 8q 8q Inwestycje przedsiębiorstw: Dobra sytuacja finansowa przedsiębiorstw oraz niskie ceny surowców energetycznych Wysoka niepewność, w tym odnośnie do koniunktury zagranicznej oraz oczekiwanego wzrostu podatków Inwestycje publiczne: Napływ funduszy z perspektywy 7-3 dobiega końca, wykorzystanie perspektywy - następuje stopniowo Inwestycje mieszkaniowe: Dobra sytuacja na rynku pracy Zaostrzenie kryteria przyznawania kredytów (Rekomendacja S) r/r, % 7 8 Nakłady brutto na środki trwałe.8... Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

% Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 Spadek inwestycji w I kw. r. - głównie publicznych, ale również spowolnienie inw. przedsiębiorstw Dynamika inwestycji publicznych wkład poszczególnych rodzajów wydatków Wskaźniki koniunktury krajowej JST krajowe JST unijne IRG-SGH (s.a.) GUS (s.a.) PMI (s.a.,prawa oś) pozostałe inwestycje publ. ogółem - - 8 - - -3 q q q3 q q q q3 q q* - 3 Źródło: Eurostat, MF. Danie nieodsezonowane * Dane za I kw. r. wydatki inwestycyjne ogółem (szacunek IE), wydatki inwestycyjne JST (MF) Źródło: GUS (prognoza ogólnej sytuacji gospododarczej), Markit, IRG-SGH, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 Ankiety wśród przedsiębiorstw potwierdzają spowolnienie inwestycji względem - Planowana zmiana wielkości nakładów ogółem w ciągu roku oraz w perspektywie kwartału Wskaźnik nowych inwestycji (udział przedsiębiorstw planujących rozpocząć nowe inwestycje w perspektywie kwartału) Źródło: Szybki Monitoring NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 37 Przedsiębiorstwa raportują wzrost niepewności Oceny i perspektywy sytuacji gospodarczej w kraju Oceny niepewności sytuacji własnej 3 oceny prognozy -8 - - - - -7-3 - - - - -3-7 3 7-3 Źródło: Szybki Monitoring NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 38 w tym odnośnie do oczekiwanego wzrostu obciążeń podatkowych Przyczyny braku inwestycji w perspektywie roku 9.3 3..7.7 3. inne wysokie ryzyko/niepewność niski/niepewny popyt problemy ze sfinansowaniem niski/zmienny cf (% firm, które nie zamierzają rozpoczynać nowych inwestycji z wykluczeniem przypadków, w których wskazano na brak potrzeb inwestycyjnych) - - - - - -3 Oceny niepewności sytuacji saldo (pyt. zamknięte) oraz bariery rozwoju (pyt. otwarte) 3 wsk.saldowy (lewa oś) bariera podatki (prawa oś) bariera niepewność (prawa oś) 9 8 7 3 Źródło: Szybki Monitoring NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 39 pomimo stosunkowo wysokiego wykorzystania mocy produkcyjnych Kwartalne prognozy popytu, produkcji i zamówień (dane s.a.) Wykorzystanie mocy produkcyjnych popyt produkcja zamówienia 3 - - - 7 8 9 3 7 8 9 3 wskaźnik wskaźnik s.a. średnia dług. 8 83 8 79 77 7 Źródło: Szybki Monitoring NBP, GUS

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Nowe dane podstawą do obniżenia tempa wykorzystania środków UE względem poprzedniej projekcji Wartość podpisanych umów o dofinansowanie unijne (w % alokacji) Infrastruktura i Środowisko (bez dróg) Wydatki na budowę dróg Innowacyjna Gospodarka/Innowacyjny Rozwój Kapitał Ludzki/Wiedza Edukacja Rozwój Programy Regionalne Pozostałe mld zł Prognoza wykorzystania strukturalnych środków unijnych ogółem III VII perspektywa - % alokacji w maju,8% 3 perspektywa 7-3 % alokacji w maju 9 8,% % 8 Źródło: MR, obliczenia NBP Źródło: obliczenia NBP 7 8

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Introduction Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - 8 Handel zagraniczny Ocena niepewności

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wkład eksportu netto do wzrostu pozostanie czynnikiem ograniczającym dynamikę PKB Wkład eksportu netto (pkt.proc., prawa oś) Eksport: Eksport (r/r) (%) Import (r/r) (%) Wzrost niepewności i obniżenie prognoz popytu z gospodarek europejskich 3 Import: Niekorzystna koniunktura w gospodarkach wschodzących (kontynuacja spowolnienia w Chinach, recesja w Rosji i Brazylii) - - - - Oczekiwany wzrost konsumpcji powyżej średniej wieloletniej - -3-9q q q q 3q q q q 7q - 8q 8q r/r pp. 7 8 Wkład eksportu netto do wzrostu.3 -.3 -. -. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 Wraz z normalizacją sytuacji na rynkach walutowych stopniowe umocnienie złotego, przybliżające kurs efektywny do kursu równowagi Stopniowy spadek salda rachunku bieżącego i kapitałowego z obecnego, rekordowego poziomu w ślad za zmniejszającym się pozytywnym bilansem handlowym.8 Realny kurs efektywny.8 Dochody z pracy za granicą Dochody pierwotne Dochody wtórne i kapitałowe Towary i usługi Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego (% PKB)...... - - 3.8 3.8 - - 3. 3. 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q - 9 3 7 8 - Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Introduction Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - 8 Inflacja Ocena niepewności

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Utrzymująca się deflacja nadal pod silnym wpływem cen energii ale i bliskiej zera inflacji bazowej Żywność i napoje bezalkoholowe Usługi CPI Energia Towary nieżywnościowe r/r, % q Inflacja CPI -,9 (-,) Inflacja bazowa -, (,) Inflacja cen żywności, (,7) Inflacja cen energii -,3 (-,9) - - - - -3-3 W nawiasach podano wartości z projekcji marcowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji marcowej, a czerwonym niższej. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP * Szacunek NBP IE na podstawie wskaźników miesięcznych za IV-V/

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Dynamika cen konsumenta dodatnia od IV kw. r. ale poniżej celu inflacyjnego NBP Inflacja bazowa Ceny żywności Brak presji popytowej: Ceny energii Inflacja CPI Ujemna luka popytowa Ograniczona presja kosztowa: 3 3 Niski poziom cen surowców Niska dynamika jednostkowych kosztów pracy - - Niska dynamika cen importu W 7 r. zakładany powrót do niższych stawek VAT - - 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q r/r, % 7 8 Inflacja CPI -. -..3. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Brak presji popytowej odzwierciedlony w ujemnej luce popytowej Aktywni zawodowo Kapitał Produkt potencjalny NAWRU TFP Luka popytowa (% PKB pot.) PKB (r/r) (%) Produkt potencjalny (r/r) (%) 3. 3. 3 3.. 3 3.... - - - - -. q q 7q 8q 8q -. -3-3 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Po silnych spadkach od początku roku rośnie cena ropy naftowej Zmniejszająca się produkcja w USA Rosnące zakłócenia w podaży ropy notowania dzienne średnie w miesiącu średnie w kwartale 9 Wydobycie ropy naftowej w USA (mln b/d) 3 Zakłócenie w wydobyciu ropy (mln b/d) pozostałe kraje OPEC 8 7 8 3 3 Wzrost zapasów zwłaszcza w USA Rynkowe zapasy ropy naftowej w USA (mln b). Wyższy popyt na ropę w azjatyckich gosp. rozwijających Popyt na ropę w Indiach (mln b/d). Źródło: Departament Energii USA, Bloomberg, Bureau of Economic Analysis 3 9 93 9 9 9 97 98 99 3. 3 3 7

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 W dłuższym horyzoncie powolny wzrost cen ropy w ślad za wolniej rosnącymi zapasami Światowy popyt i podaż ropy naftowej oraz zmiany zapasów (mln b/d) Prognoza ceny ropy Brent (USD/b) wg Departamentu Energii USA 98 zmiana zapasów (P) światowa podaż (L) światowy popyt (L) 3 7 97. ceny ropy Brent 9 9. listopad grudzień styczeń luty 9 93. mar kwiecień maj 9 3 czerwiec 9 7 -. 3 7 Źródło: Departament Energii USA, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Pozostałe surowce podobnie jak ropa po spadkach oczekiwany niski wzrost cen Indeks światowych cen surowców rolnych (EUR, =) Indeks światowych cen surowców energetycznych (USD, =).....9.9.8.8.7.7.......3.3 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q r/r, % Inflacja cen żywności (r/r) (%) Inflacja cen energii (r/r) (%) 8 8 - - - - - - -8 9q q q q 3q q q q 7q -8 8q 8q Źródło: dane GUS, Bloomberg, Reuters, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Niska inflacja krajowa pod wpływem czynników globalnych, w tym niskiej dynamiki cen w otoczeniu zewnętrznym W ub.r. dynamikę deflatora WDB zwiększał wzrost marż jednostkowych związany z niskimi cenami ropy. % Dekompozycja rocznej zmiany deflatora WDB W krótszym horyzoncie prognozy można oczekiwać przejściowego spadku dynamiki deflatora WDB, ze względu na przejściowe osłabienie dynamiki marż jednostkowych na skutek stabilizacji cen surowców oraz spadek dynamiki ULC związany z dostosowaniami na rynku pracy i niską inflacją. - 3 7 9 3 Podatki Marże jednostkowe ULC Deflator HICP Luka popytowa i inflacja w strefie euro W dłuższym horyzoncie prognozy dynamika deflatora WDB powinna ponownie wzrosnąć, w wyniku wyższej dynamiki marż jednostkowych w efekcie domykania się luki popytowej oraz wzrostu dynamiki ULC związanego z wyższą inflacją i spadkiem labour share. Źródło: Eurostat, MFW. - - 7 8 9 3 7 P P Luka popytowa (%) Inflacja cen konsumenta (%, r/r) 8 P

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Niska dynamika cen za granicą i umacniający kurs przekładają się na krajowe ceny importu.8 Realny kurs efektywny.8 r/r, % Ceny importu bez cen ropy i gazu (r/r) (%) Ceny importu (r/r) (%).... 8 8.. 3.8 3.8 3. 3. 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q - - - - - - 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q Źródło: dane Bloomberg, GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 3 Silny rynek pracy ogranicza ryzyko pułapki deflacyjnej ale nie generuje istotnej presji kosztowej 8 Wynagrodzenia (r/r) (%) Wydajność pracy (r/r) (%) ULC (r/r) (%) 8 Luka na bezrobociu (pkt proc., prawa oś) Bezrobocie (%) NAWRU (p.p.) 8 - - 9q q q q 3q q q q 7q 8q 8q - 9q q q q 3q q q q 7q 8q8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Spadek cen producenta neutralny z punktu widzenia przedsiębiorstw Wpływ spadku cen produkcji sprzedanej przemysłu na sytuację ekonomiczną firm Odsetki przedsiębiorstw, które podwyższyły bądź obniżyły ceny W II kw. r. ponad ¾ firm oceniało, że spadek cen produkcji sprzedanej nie miał na ich sytuację większego wpływu (jako efekt netto dla kosztów i przychodów). Nie nasilają się negatywne oceny efektów spadku cen PPI, ale są częstsze niż pozytywne. Negatywne skutki są związane z wyraźnie częściej zapowiadaną koniecznością redukcji cen. Negatywne skutki deflacji dostrzegają najczęściej firmy zmuszone do obniżenia własnych cen. Wśród przedsiębiorstw redukujących ceny 9% uważa spadek cen PPI za niekorzystny, w pozostałej grupie odsetek ten wynosi %. Źródło: Szybki Monitoring NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Introduction Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - 8 Ocena niepewności Ocena niepewności Obszary niepewności Wykresy wachlarzowe

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Obszar niepewności Opis Wpływ Skala wpływu Podwyższona niepewność na rynkach finansowych wpływająca negatywnie na nastroje konsumentów i przedsiębiorców, nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale w całej gospodarce światowej wynikająca z planowanego wyjścia Wlk. Brytanii z Unii Europejskiej. Pogorszenie koniunktury w gospodarce chińskiej powiązane ze stabilnością systemu finansowego: - skutki przeinwestowania w sektorze mieszkaniowym i w przemyśle, - znaczące zadłużenie samorządów lokalnych. Inflacja PKB ** Koniunktura w otoczeniu polskiej gospodarki Osłabienie aktywności gospodarczej w Stanach Zjednoczonych na skutek: - osłabienia chińskiego popytu - spadków cen ropy naftowej - spadków zysków przedsiębiorstw i towarzyszących mu wzrost ich zadłużenia Zmniejszenie niepewności dotyczącej skutków potencjalnego wychodzenia Wielkiej Brytanii z UE Wyższa aktywność gospodarcza w strefie euro (mniejsza niepewność, silniejsze efekty polityki luzowania ilościowego EBC oraz reformy strukturalne) W dłuższym horyzoncie wzrost wsparty efektami realizacji Planu Inwestycyjnego Komisji Europejskiej na lata -7 Inflacja PKB **

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Obszar niepewności Opis Wpływ Skala wpływu Ceny ropy naftowej na rynkach światowych Zaburzenia podaży ropy na rynkach światowych: - wielkość dostaw ropy naftowej z Iranu, które pojawiły się w wyniku zniesienia w styczniu br. przez UE i USA sankcji gospodarczych nałożonych na ten kraj, - reakcja producentów z USA na pogłębienie się spadków cen, Inflacja PKB * Perspektywy wzrostu w gospodarce światowej (szczególnie w krajach wschodzących). Polityka fiskalna Działania z zakresu polityki fiskalnej nakierowane na nieprzekroczenie deficytu SFP powyżej 3% - Utrzymanie w 7-8 stawek VAT na obecnym poziomie - Niższe tempo wzrostu płac w sektorze publicznym oraz zużycia pośredniego Inflacja PKB? Podsumowanie Inflacja PKB

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Inflacja CPI r/r, % PKB r/r, % 9% % 3% proj. centralna cel inflacyjny 8 9% % 3% proj. centralna 8 7 7 3 3 3 3 - - - - -3-3 3q q q q 7q 8q 8q - - 3q q q q 7q 8q 8q CPI r/r, % poniżej,% poniżej,% poniżej 3,% poniżej centr. przedział,-3,% CPI r/r, % ścieżka centralna przedział % PKB r/r, % ścieżka centralna przedział % % % % % % 7 8% 83% 9% 3% 37% 8 3% 7% 9% 3% 37% -, -,9 -,3 7,3,3, 8,,3, 3,, 3,8 7 3,,3, 8 3,3,,3 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP