Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD. Październik 2008 r.

Transkrypt

1 Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Październik 8 r.

2 proc Projekcja inflacji październik q1 5q 6q1 6q 7q1 7q 8q1 8q 9q1 9q 1q1 1q źródło: Instytut Ekonomiczny

3 proc Perspektywy inflacji ocena ryzyka q1 5q 6q1 6q 7q1 7q 8q1 8q 9q1 9q 1q1 1q źródło: Instytut Ekonomiczny

4 Układ prezentacji I. Projekcja centralna Punkt startowy na tle projekcji czerwcowej Projekcja na lata 8-1 Rozliczenie odchyleń od poprzedniej projekcji Korekty eksperckie II. III. Analiza niepewności projekcji inflacji Rozkład ryzyk projekcji centralnej Kwantyfikacja ryzyk projekcji związanych z pogorszeniem perspektyw globalnego wzrostu Inne czynniki pozamodelowe Zmiany w procesie prognostycznym Zmiana metodologii oceny ryzyk projekcji centralnej Zmiany w modelu prognostycznym NECMOD

5 Projekcja centralna

6 Punkt startowy projekcji październikowej na tle projekcji czerwcowej PKB i jego składowe Rynek pracy Inflacja 6

7 PKB i jego składowe Punkt startowy

8 Nakłady na środki trwałe (nieznacznie wyższa dynamika) Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź 8

9 Spożycie indywidualne (niższa dynamika) Spożycie indywidualne (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź 9

10 Wkład eksportu netto (zbliżony) Wkład eksportu netto (pkt. proc.) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź 1

11 PKB (wyższa dynamika) PKB (r/r) (%) 11 Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź

12 PKB punkt startowy* 8Q Projekcja październikowa Projekcja czerwcowa Projekcja październikowa Projekcja czerwcowa PKB (r/r) (%) 5,8 5,,7,1 Popyt krajowy (r/r) (%) 6, 5,,9,6 Spożycie indywidualne (r/r) (%) 5,1 5,, 5,1 Spożycie zbiorowe (r/r) (%) -,,1 -,5,9 Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r) (%) 1,8 1,5 1,8 11, Eksport (r/r) (%) 8, 1,6 1, 9,8 Import (r/r) (%) 8,6 11,1 1, 1,6 Wkład eksportu netto (pkt. proc.) -, -,5 -, -,7 * Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji czerwcowej, a czerwonym niższej 1

13 Rynek pracy Punkt startowy

14 Płace (r/r) (%) ULC (wyższa dynamika) 1 Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź Pracujący BAEL (r/r) (%) czer paź ULC (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź

15 Rynek pracy punkt startowy* 8Q ULC (r/r) (%),6, 6,5, ULC poza rolnictwem (r/r) (%) 5,6, 7,8,9 Wydajność pracy (r/r) (%),9,,,9 Wydajność pracy poza rolnictwem (r/r) (%),9,,8, Płace (r/r) (%) NAWRU (%) 1, 1,7 1,5 1,5 Pracujący BAEL (r/r) (%) 1, 1,,6 1, Pracujący poza rolnictwem (r/r) (%) 1,9 1,9 1,9 1,9 Bezrobocie BAEL (%) Projekcja październikowa Stopa aktywności zawodowej (%) 5,1 5,5 5, 5,8 Populacja -, -1,9 -, -1, 11, 7, Projekcja czerwcowa 9, 6,6 Projekcja październikowa 1,6 7,6 Projekcja czerwcowa * Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji czerwcowej, a czerwonym niższej Na podstawie skorygowanych danych BAEL 8,5 6,8 15

16 Inflacja Punkt startowy

17 6 5 1 Inflacja (nieznacznie powyżej) Inflacja CPI (%) 17 Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź

18 Inflacja punkt startowy* 8Q Projekcja październikowa Projekcja czerwcowa Projekcja październikowa Projekcja czerwcowa Inflacja CPI (r/r) (%),,,7,6 Inflacja bazowa (r/r) (%), 1,9,6,6 Inflacja cen żywności (r/r) (%) 7, 7, 6,5 6,5 Inflacja cen energii (r/r) (%) 8,5 8, 9,9 9, * Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji czerwcowej, a czerwonym niższej 18

19 Projekcja makroekonomiczna 8-1 Stałe stopy procentowe

20 Założenia Projekcja makroekonomiczna

21 Wzrost zagranicą (niższy) PKB zagranicą (r/r) (%) 1 Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź W modelu NECMOD sektor zagraniczny reprezentują trzy gospodarki (odpowiednio z wagami): strefa Euro (87,8%) Wielka Brytania (7,%) Stany Zjednoczone (5,%) 1

22 Stopy procentowe zagranicą (wyższe) Stopa procentowa za granicą 6 5 Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź

23 Wzrost cen zagranicą (wyższy do I kw. 9 r., w długim horyzoncie bez zmian) Deflator wartości dodanej zagranicą (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź

24 Indeks cen surowców energetycznych* (nieznacznie wyższy w długim okresie) Indeks cen surowców zagranicznych (USD) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź * Światowy indeks cen surowców energetycznych uwzględnia ceny: węgla kamiennego, ropy naftowej, gazu ziemnego.

25 Ogólnoświatowe ceny surowców rolnych* (wyższe w całym horyzoncie projekcji) Indeks cen surowców rolnych (USD) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź * Światowy indeks cen surowców rolnych składa się z cen: pszenicy, mięsa wieprzowego, wołowego, drobiu, ryb, oliwy, cukru oraz pomarańczy i bananów. Wagi indeksu odpowiadają strukturze spożycia konsumentów (koszykowi CPI). 5

26 Poziom stóp procentowych w Polsce Ze względu na wysoki poziom premii za ryzyko na rynku pieniężnym w punkcie startowym projekcji, przyjęto, że założeniu stałego poziomu stóp procentowych NBP będzie odpowiadać stopa WIBOR M wysokości 6,%, przy czym zejście to tego poziomu następować będzie stopniowo z poziomu 6,7% Stałe stopy procentowe

27 PKB i jego składowe Projekcja makroekonomiczna

28 Nakłady inwestycyjne (wyraźnie niższa dynamika w długim horyzoncie projekcji) Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź 8

29 Nakłady na środki trwałe: dekompozycja Nakłady brutto na śr. trwałe pryw (r/r) (%) Nakłady brutto na śr. trwałe publ.(r/r) (%) Nakłady brutto na śr. trwałe mieszk.(r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź czer paź czer paź 9

30 Spożycie indywidualne (wyraźnie poniżej ścieżki z czerwca) Spożycie indywidualne (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź

31 Wkład eksport netto (wyższy niż w projekcji czerwcowej, a od 9 r. dodatni) Wkład eksportu netto (pkt. proc.) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź 1

32 PKB (wyższa dynamika w krótkim horyzoncie, od 9 r. zdecydowanie poniżej ścieżki czerwcowej) PKB (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź

33 Rynek pracy Projekcja makroekonomiczna

34 Rynek pracy (wyższa dynamika płac w krótkim okresie, ujemna dynamika liczby pracujących od 9r., wyższe bezrobocie) Pracujący BAEL (r/r) (%) Bezrobocie BAEL (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź Płace (r/r) (%) Wydajność pracy (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź czer paź czer paź

35 ULC (wyższa dynamika do końca 9 r.) ULC (r/r) (%) ULC poza rolnictwem (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź czer paź

36 Inflacja Projekcja makroekonomiczna

37 Inflacja bazowa* (niższa od 1 r.) Inflacja bazowa (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź * Inflacja bazowa nie obejmuje cen żywności i napojów bezalkoholowych oraz cen nośników energetycznych 7

38 Determinanty inflacji bazowej Determinanty kosztowe inflacji bazowej r/r (%) 8 Tempo wzrostu r/r (%) Q1 Q Q1 Q Q1 Q 5Q1 5Q 6Q1 6Q 7Q1 7Q 8Q1 8Q 9Q1 9Q 1Q1 1Q ceny importu (bez cen ropy i gazu) ULC poza rolnictwem

39 Inflacja CPI (wyższa do III kw. 1 r.) Inflacja CPI (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q czer paź 9

40 Projekcja październikowa na tle projekcji czerwcowej Projekcja makroekonomiczna

41 Projekcja październikowa na tle projekcji czerwcowej: inflacja CPI Inflacja CPI utrzymuje się powyżej ścieżki z projekcji czerwcowej aż do III kwartału 1 r. Na wyższy poziom inflacji w okresie projekcji wpływ mają: szybszy niż prognozowano w czerwcu wzrost cen energii (,6 pkt. proc. w 9 r. i 1,1 pkt. proc. w 1 r.), przewyższający prognozę z czerwca br. wzrost cen żywności w 9 r. (o 1,5 pkt. proc.), a także ich wolniejszy spadek w 1 r. (o 1,7 pkt. proc.). 1

42 Rozliczenie inflacji CPI Projekcja makroekonomiczna

43 Dekompozycja inflacji CPI 6 5 Cze8 Pazdz Q1 7Q 7Q 7Q 8Q1 8Q 8Q 9Q1 9Q 9Q 9Q 1Q1 1Q 1Q 1Q Inflacja bazowa Inflacja cen żywności Inflacja cen energii W porównaniu do projekcji czerwcowej: wyższy wkład cen żywności, wyższy wkład cen energii, niższy wkład inflacji bazowej w długim horyzoncie projekcji.

44 Analiza odchyleń między październikową a czerwcową projekcją inflacji Projekcja makroekonomiczna

45 Różnica w ocenie sytuacji gospodarczej na świecie, Odchylenie październikow ej projekcji inflacji CPI i PKB w w yniku zmiany ścieżek opisujących sektor otoczenia zagranicznego pomiędzy projekcją czerw cow ą a październikow ą (pkt. proc.) 1,5 Inf lacja CPI PKB 1,,5, -,5 8Q 8Q 9Q1 9Q 9Q 9Q 1Q1 1Q 1Q 1Q Zmiana założeń wpłynęła na: -wyższą inflację o: - niższe tempo wzrostu PKB o: - 1, pkt. proc. w 9 r. -, pkt. proc. w 9 r. - 1,9 pkt. proc. w 1 r. -, pkt. proc. w 1 r. 5

46 Korekty eksperckie Projekcja makroekonomiczna

47 Korekty eksperckie Korekty eksperckie w październikowej rundzie prognostycznej można podzielić na dwie kategorie : Korekty głównego scenariusza makroekonomicznego Korekty uspójniające: uwzględniają prognozy pozamodelowe. 7

48 Korekty eksperckie Korekty głównego scenariusza makroekonomicznego: Konsumpcja prywatna i dochody do dyspozycji gospodarstw domowych Pracujący Wolumen eksportu Deflator eksportu i importu Nakłady brutto na środki trwałe mieszkaniowe oraz deflator inwestycji mieszkaniowych Zapasy 8

49 Korekty eksperckie Korekty uspójniające : Ceny energii Ceny żywności Sektor fiskalny Na następnych slajdach przedstawiono przebiegi zmiennych przed korektami (tzw. projekcja surowa) i po wprowadzeniu do modelu wszystkich korekt eksperckich (projekcja październikowa) 9

50 6 5 1 Łączny wpływ korekt na inflację i PKB Inflacja CPI (%) PKB (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q paź_sur paź_po_kor paź_sur paź_po_kor

51 Analiza niepewności projekcji inflacji

52 Rozkład ryzyk projekcji centralnej Niepewność projekcji

53 Projekcja inflacji październik proc q1 5q 6q1 6q 7q1 7q 8q1 8q 9q1 9q 1q1 1q źródło: Instytut Ekonomiczny 5

54 Zestawienie prawdopodobieństw dla inflacji Prawdopodobieństwo, że inflacja będzie: poniżej 1,5% poniżej,5% poniżej,5% poniżej projekcji centralnej w przedziale (1,5%;,5%) III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw

55 Projekcja dynamiki PKB październik proc q1 5q 6q1 6q 7q1 7q 8q1 8q 9q1 9q 1q1 1q -1 źródło: Instytut Ekonomiczny 55

56 Kwantyfikacja ryzyk projekcji związanych z pogorszeniem perspektyw globalnego wzrostu Niepewność projekcji

57 Rewizje prognoz Foreign Exchange Consensus Forecasts Data prognozy wrzesień październik USA PKB inflacja 1,8 (1,6),5 1,,9 1, (1,8), (,5), (1,), (,9) Strefa euro PKB inflacja 1, (1,5),5 (,6),9 (1,1), (,5) 1, (1,), (,5),5 (,9), (,) Źródło: Consensus Economics Inc. 57

58 Prognozy przebiegu ścieżek zmiennych egzogenicznych (1) Q1 Q PKB zagranicą (r/r) (%) Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Q1 Deflator wartości dodanej zagranicą (r/r) (%) Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q cze paź paź_ryzyka cze paź paź_ryzyka Stopa procentowa za granicą (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q cze paź paź_ryzyka 1Q Niepewność projekcji 58

59 Prognozy przebiegu ścieżek zmiennych egzogenicznych () Indeks światowych cen towarów rolnych (USD) Indeks światowych cen surowców energetycznych (USD) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q cze paź paź_ryzyka cze paź paź_ryzyka Populacja (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q cze paź paź_ryzyka 1Q Niepewność projekcji 59

60 5 1-1 Inflacja CPI (r/r) (%) Inflacja Niepewność projekcji 6 Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q cze paź paź_ryzyka Inflacja bazowa (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q Inflacja cen żywności (r/r) (%) cze paź paź_ryzyka Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q cze paź paź_ryzyka Inflacja cen energii (r/r) (%) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q cze paź paź_ryzyka

61 PKB (r/r) (%) PKB Niepewność projekcji 61 Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q cze paź paź_ryzyka Wkład eksportu netto (pkt. proc.) Q1 Q Q 5Q 7Q1 9Q 1Q cze paź paź_ryzyka

62 Perspektywy inflacji proc q1 5q 6q1 6q 7q1 7q 8q1 8q 9q1 9q 1q1 1q Niepewność projekcji 6

63 Zestawienie prawdopodobieństw dla inflacji Prawdopodobieństwo, że inflacja będzie: poniżej 1,5% poniżej,5% poniżej,5% poniżej projekcji centralnej w przedziale (1,5%;,5%) III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw

64 Perspektywy dynamiki PKB 8 7 proc q1 5q 6q1 6q 7q1 7q 8q1 8q 9q1 9q 1q1 1q Niepewność projekcji 6

65 Inne czynniki pozamodelowe Niepewność projekcji

66 1. Kształtowanie się ogólnoświatowych cen surowców energetycznych i rolnych (Inflacja,PKB ) Skala dostosowań podaży surowców w reakcji na wzrost relatywnych cen (oraz spowolnienie w gospodarce światowej) Brak koordynacji międzynarodowej w kwestii regulacji rynku biopaliw Wysoka wrażliwość cen surowców na nieprzewidywalne czynniki pogodowe oraz polityczne. Konkurencyjność (Inflacja, PKB ) Przy utrzymującej się niepewności wobec sytuacji w otoczeniu zewnętrznym Polski utrudniona jest ocena perspektyw kształtowania się konkurencyjności handlowej oraz atrakcyjności inwestycyjnej Polski (bezpośrednie inwestycje zagraniczne) Ocenia się, że prawdopodobieństwo pogorszenia konkurencyjności Polski w stosunku do scenariusza projekcyjnego jest wyższe niż jej poprawy. Proces wejścia do strefy euro i ERM II (Inflacja ) Zmiany oczekiwanej daty wejścia do strefy euro i ERM II mogą powodować zwiększoną zmienność kursu walutowego oraz długookresowych stóp rynkowych gra na dekonwergencję. Brak realizacji przyjętego w projekcji zacieśnienia fiskalnego zmierzającego do spełnienia w najbliższych latach kryteriów z Maastricht może prowadzić do wzrostu niepewności na rynkach, a także powodować wzrost ryzyk inflacyjnych związanych z bardziej ekspansywną polityka fiskalną. 66

67 . Regulacja rynków i wprowadzanie standardów europejskich (Inflacja, PKB ) Słabość mechanizmów rynkowych na rynkach regulowanych oraz niepewność związana z tempem i zakresem deregulacji rynku energii zwiększają niepewność prognozy cen nośników energii Nieznany termin ujednolicenia stawek VAT Wpływ na gospodarkę przepisów ograniczających emisję dwutlenku węgla oraz dalszego zaostrzania przepisów związanych z ochroną środowiska 5. Natężenie napięć na rynku pracy (Inflacja, PKB ) Wpływ spowolnienia gospodarczego na dynamikę płac i pracujących Wpływ na rynek pracy zmian w polityce fiskalnej i regulacyjnej Natężenie i charakter ruchów migracyjnych 6. Skłonność przedsiębiorstw do przenoszenia wzrostu kosztów pracy na ceny w warunkach globalizacji (Inflacja ) Ograniczona możliwość przerzucania wzrostu kosztów produkcji na ceny w wyniku wzrostu presji konkurencyjnej Zwiększona możliwość redukcji innych niż koszty pracy kosztów produkcji 7. Dane po 16 października 8 r. Spadek bądź stabilizacja różnicy pomiędzy stopami referencyjnymi banków centralnych a krótkoterminowymi stopami rynkowymi na głównych rynkach bazowych wskazująca na skuteczność działań banków centralnych oraz rządów grupy G-7 Osłabienie złotego wynikające z czynników globalnych (deprecjacji walut krajów wschodzących w wyniku odpływu inwestorów portfelowych z tych rynków w kierunku aktywów dolarowych) i regionalnych (wpływ eskalacji kryzysu na Węgrzech) 67

68 Czynniki niepewności - podsumowanie Niepewność projekcji

69 Po uwzględnieniu omówionych pozamodelowych czynników niepewności ocenia się, że ryzyko kształtowania się inflacji poniżej ścieżki centralnej z projekcji jest wyraźnie wyższe niż ryzyko, że inflacja ukształtuje się powyżej niej, natomiast ryzyka dla wzrostu gospodarczego rozkładają się w przybliżeniu symetrycznie. Niepewność projekcji 69

70 Zmiany w procesie prognostycznym Model prognostyczny

71 1. Zmiany w modelu NECMOD Spójne domknięcie modelu od strony nominalnej i realnej, Definicja produktu potencjalnego w oparciu o stopy bezrobocia, i stopy aktywności zawodowej w równowadze, Aktualizacja danych oraz procedury korekty sezonowej (w uzasadnionych przypadkach).. Zmiany w konstrukcji wykresów wachlarzowych Uwzględnienie historycznych błędów prognozy do szacowania bieżącej niepewności, Korekta błędów historycznych o ekspercką ocenę zmiany niepewności prognoz zmiennych egzogenicznych w horyzoncie projekcji w porównaniu z przeciętną historyczną niepewnością oraz o wpływ założenia o egzogeniczności stóp procentowych, Połączenie zalet metody opartej jedynie o historyczne błędy prognozy i metody opartej o symulacje stochastyczne. 71