Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Transkrypt

1 Departament Analiz Ekonomicznych Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa / listopada

2 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - Koniunktura międzynarodowa - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi Projekcja na lata - Ocena niepewności Ocena niepewności

3 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja Zmiany między rundami - Koniunktura międzynarodowa - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

4 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Projekcja listopadowa PKB na tle projekcji lipcowej pkt. proc.,,, Spożycie prywatne Akumulacja brutto PKB Spożycie publiczne Eksport netto,,, Korekta w górę prognozy PKB w r. ze względu na wyższy niż oczekiwano odczyt tej kategorii za II kw. br. (w szczególności wyraźnie wyższy odczyt dynamiki eksportu, wyższe spożycie gosp. dom, przy niższych nakładach brutto na środki trwałe). -, -, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP 9 r/r, % 9% % % Lip List 7 - q q 7q q 9q q q -, -, 7 - Nadal optymistyczne nastroje konsumentów raportowane w badaniach GUS w III kw. W latach 9- wygasanie czynników podwyższających prognozę w br. Wyższa inflacja cen energii. PKB r/r, % 9 Lipiec,,, Listopad,,,

5 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Projekcja listopadowa inflacji CPI na tle projekcji lipcowej, Inflacja bazowa Ceny energii Ceny żywności Inflacja CPI,,,, pkt. proc., Wyższe ceny surowców energetycznych na rynkach światowych. -, -, Słabszy kurs złotego względem dolara. -, r/r, % % % % Lip List cel inflacyjny q q 7q q 9q q q -, - - Wzrost cen praw do emisji CO oraz zielonych certyfikatów CPI r/r, % 9 Lipiec,,7,9 Listopad,,,9 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

6 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - Koniunktura międzynarodowa - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności Projekcja na lata - Koniunktura międzynarodowa Popyt konsumpcyjny Popyt inwestycyjny Handel zagraniczny Inflacja

7 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 W I połowie r. dynamika PKB utrzymywała się powyżej % r/r Produkcja przemysł. i budow. r/r Realny fundusz płac w SP r/r Sprzedaż detaliczna r/r PKB r/r q q PKB (r/r) (%), (,), (,) Popyt krajowy (r/r) (%), (,), (,) Spożycie gosp. dom. (r/r) (%),9 (,), (,) Spożycie publiczne (r/r) (%), (,),7 (,) Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r) (%), (9,), (,) Eksport (r/r) (%),9 (,), (,) Import (r/r) (%), (,) 7, (,) Wkład eksportu netto (pkt. proc.), (-,) -,7 (-,) W nawiasach podano wartości z projekcji lipcowej (q wartości odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji lipcowej, a czerwonym niższej. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP - - 9q q q q q q q q 7q q PMI Polska i wskaźniki ogólnego klimatu koniunktury GUS w przemyśle, budownictwie i handlu (dane odsezonowane) - przemysł budownictwo - handel PMI Polska (prawa oś) - sty-9 sty- sty- sty- sty- sty- sty- sty- sty-7 sty- - -

8 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego w kolejnych kwartałach stopniowo obniży się, w ślad za osłabieniem wzrostu gospodarczego w strefie euro i pod wpływem wzrostu cen energii 7 Spożycie ogółem Przyrost zapasów PKB Nakłady na środki trwałe Eksport netto 7 Głównym czynnikiem wzrostu PKB w horyzoncie projekcji będzie spożycie prywatne, stymulowane przez dalszą poprawę sytuacji na rynku pracy i korzystne nastroje gospodarstw domowych. W latach 9- nastąpi zwiększenie roli inwestycji we wzroście gospodarczym, związane z potrzebą odbudowy potencjału produkcyjnego polskiej gospodarki oraz napływem środków UE z perspektywy -. Negatywnie na wzrost PKB oddziaływać będzie stopniowe spowolnienie dynamiki PKB w strefie euro q q 9q q q Czynnikiem obniżającym dynamikę PKB będzie wzrost cen energii. r/r, % 7 9 PKB,,,, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

9 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja Koniunktura międzynarodowa - Koniunktura międzynarodowa - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

10 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Mimo dobrej bieżącej koniunktury na świecie oczekiwania dot. wzrostu za granicą obniżyły się w związku z pogorszeniem perspektyw dla handlu światowego Mimo utrzymania względnie wysokiego tempa wzrostu światowego PKB wskaźniki koniunktury wskazują na jego stopniowe spowalnianie. W strefie euro, w szczególności w Niemczech spowolnienie w I poł. r. okazało się silniejsze niż zakładano. Globalny PKB i PMI dla gospodarki światowej, Wprowadzenie ceł przez Stany Zjednoczone oraz cła odwetowe mogą przełożyć się na nieznacznie niższy wzrost PKB na świecie.,,, PKB r/r, % 9, Strefa euro Niemcy, (,), (,), (,), (,), (,9), (,) 7 PKB (kw/kw, prawa oś) PMI (lewa oś),, USA,9 (,9), (,7), (,) Wlk. Brytania, (,), (,), (,) Źródło: prognozy NBP (w nawiasach dane z projekcji lipcowej ); Datatstream, OECD, IMF WEO, obliczenia DAE.

11 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Korzystna koniunktura w gospodarce Stanów Zjednoczonych, choć rośnie ryzyko spowolnienia Prognoza wzrostu PKB (% i pkt proc., r/r) 7 P 9 P P P P Spożycie zbiorowe Zmiana zapasów Konsumpcja prywatna Eksport netto Inwestycje prywatne PKB Wartość netto aktywów gosp. dom. do dochodu do dyspozycji (%, lewa oś) S&P (prawa oś) Źródło: BEA, BLS, Economic Policy Uncertainity, FRB, obliczenia DAE Realne inwestycje prywatne i ich składowe (% kw/kw SAAR i pkt proc.) 7 Pozostałe inw. przeds. Budownictwo mieszkaniowe Górnictwo, szyby i odwierty Ogółem Indeks niepewności polityki handlowej dla USA (pkt.) Tempo wzrostu zatrudnienia (tys., m/m sa) i stopa bezrobocia (%, sa) 7 Zatrudnienie (lewa oś) Stopa bezrobocia (prawa oś) Prawdopodobieństwo recesji w -miesięcznym horyzoncie (%) Y-M Y-Y Y-Y+NW/DPI Y-Y,,,,,,,,,

12 Strefa euro Poza EA EU bez EA WNP Kanada USA Ameryka Łac. Azja Chiny Japonia Indie Afryka Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Pogorszenie perspektyw w handlu światowym pogłębia osłabienie aktywności w strefie euro - Prognoza wzrostu PKB w strefie euro (% i pkt proc., r/r) 7 P 9P P Spożycie zbiorowe Inwestycje Eksport netto Ocena poziomu zamówień eksportowych w przemyśle (pkt proc.) Źródło: Eurostat, Komisja Europejska, obliczenia DAE. Konsumpcja prywatna Zmiana zapasów PKB - sie- lis- lut-7 maj-7 sie-7 lis-7 lut- maj- sie- Przem. przetwórczy ogółem Dobra pośrednie Dobra konsumpcyjne Dobra inwestycyjne,,,,, -, - Dynamika inwestycji (kw/kw, %) Niemcy Włochy Pozostałe kraje Dynamika funduszu płac (r/r, %) Francja Hiszpania Strefa euro bez Irlandii 7 P P Wynagrodzenie na pracownika Zatrudnienie Fundusz płac - Dynamika eksportu towarów ze strefy euro wg kraju/regionu przeznaczenia (r/r,%) I poł. 7 II poł. 7 I poł. Dynamika kredytów konsumpcyjnych (%, r/r) i skłonność konsumentów do większych zakupów (saldo odpowiedzi) Kredyty konsumpcyjne dla gospodarstw domowych, % r/r (lewa oś) Bieżące zakupy dóbr trwałego użytku, pkt. (prawa oś) Zakupy dóbr trwałego użytku w najblizszych miesiącach, pkt. (prawa oś)

13 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja Popyt konsumpcyjny - Koniunktura międzynarodowa - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

14 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Popyt konsumpcyjny głównym czynnikiem wzrostu PKB w projekcji Dekompozycja konsumpcji GD (r/r, %, odchylenie od średniej) Spożycie prywatne: Korzystna sytuacja na rynku pracy. Optymistyczne nastroje gospodarstw domowych Możliwość finansowania konsumpcji kredytem (niskie stopy proc.). Wzrost inflacji cen energii, ograniczający siłę nabywczą konsumentów Dochód do dyspozycji Majątek GD Dochód permanentny Stopa proc. Warunki kredytowe Pozostałe Spożycie GD Spożycie w projekcji - - Spożycie gospodarstw domowych (r/r, %) Spożycie publiczne (r/r, %) - - q q q q q q 7q q 9q q q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP. Spożycie publiczne: W r. stosunkowo wysoka dynamika wydatków bieżących jednostek samorządu terytorialnego. Projekt UB9 - wzrost wynagrodzeń w sferze budżetowej oraz wybranych grup zawodowych w SFP (m.in. nauczyciele, nauczyciele akademiccy i pracownicy służb mundurowych) r/r, % 7 9 Spoż. gosp. dom.,,7,, Spoż. publiczne,,,,

15 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego W dalszym ciągu dobra sytuacja finansowa gospodarstw domowych Dekompozycja dochodów do dyspozycji (ceny stałe) (r/r, %) q q ULC (r/r, %), (,), (,) Wydajność pracy (r/r,%),7 (,),9 (,) Płace (r/r, %) 7, (7,),9 (7,) Transf. netto i podatki bez plus Fundusz płac Nadwyżka operacyjna plus Dochody z własności Dochody do dysp. ogółem (r/r,%) Pracujący BAEL (r/r, %), (,),7 (,9) Stopa bezrobocia BAEL (%), (,), (,) Stopa aktywności zawodowej (%), (,), (,) W nawiasach podano wartości z projekcji lipcowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji lipcowej, a czerwonym niższej. Ocena sytuacji finansowej gospodarstw domowych i obawy przed bezrobociem Bieżąca sytuacja finansowa GD Sytuacja finansowa GD w horyzoncie miesięcy Obawy przed bezrobociem - 7q q 9q q q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP. -

16 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Stabilizacja dynamik zatrudnienia i liczby pracujących % % % % % % -% -% Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw r/r - lewa oś dane wyrównane sezonowo - prawa oś 7,,,,,,,, % 9% % % % -% -% -9% Pracujący BAEL wg sektorów (r/r, %),% -,% -,% Rolnictwo Przemysł i budownictwo Usługi -% % % % Pracujący wg statusu na rynku pracy (r/r, %) Pracujący najemnie (BAEL) Samozatrudnieni w rolnictwie (BAEL), sa Samozatrudnieni poza rolnictwem (BAEL), sa Pomagający członkowie rodzin (BAEL) Pracujący ogółem (BAEL) r/r % % % Pracujący oraz liczba godzin przepracowanych wg BAEL, (dane odsezonowane, r/r, %) Kontrybucja - zatrudnieni na czas nieokreślony r/r Kontrybucja - zatrudnieni na czas określony r/r Pracownicy najemni r/r Liczba godzin pracy w tygodniu - prawa oś,,, %, % % 9, -% Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP. -% ,

17 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 % % % % % 9% Ograniczenia po stronie podaży pracy Liczba aktywnych zawodowo sa - lewa oś (q=%) Populacja BAEL - lewa oś (q=%) Współczynnik aktywności zawodowej dane odsezonowane - prawa oś 7%,% 9% % Ludność aktywna zawodowo w projekcji Struktura demograficzna Ludność Stopa aktywności zawodowej osób w wieku /+ lata Stopa aktywności zawodowej osób w wieku -9/ lata Stopa aktywności zawodowej osób w wieku - lata Stopa aktywności zawodowej osób w wieku - lata Ludność aktywna zawodowo - 7q q 9q q q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP. % % % % % % % 7% 7% 7% 7% Zmiany współczynnika aktywności zawodowej wg wieku / /+ Zmiana r/r II kw 7 Zmiana r/r III kw 7 Zmiana r/r IV kw 7 Zmiana r/r I kw Zmiana r/r II kw Poziom II kw, prawa oś Zmiany współczynnika aktywności zawodowej kobiet - k - k 7% - k % (prawa oś) 7 % % % % % % % % % %

18 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 % % % % % % Coraz większy wpływ czynników demograficznych na zmiany stopy bezrobocia Stopa bezrobocia rejestrowanego i BAEL Stopa bezrobocia wg BAEL Stopa bezrobocia wg urzędów pracy,% 7,%,% % Czynniki wpływające na zmiany stopy bezrobocia Kontrybucja zmiany WAZ Kontrybucja zmiany liczby pracujących BAEL - Kontrybucja zmiany populacji BAEL - Zmiana stopy bezrobocia BAEL r/r (pp.) % % % Dekompozycja zmian r/r liczby bezrobotnych ze względu na wiek i wykształcenie % / /+ Bezrobotni BAEL % % Podstawowe Zasadnicze zawodowe Ogólnokształcące Policealne i średnie zawodowe Wyższe -% -% -% Źródło: dane GUS, obliczenia NBP. -% 7 9 7

19 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Wpływ obniżenia wieku emerytalnego skoncentrowany w 7q i q spadek aktywnych zawodowo o ok. 7 tys. osób Aktywni zawodowo w wieku (K) oraz (M), bez świadczeń emerytalnych - Kwartalne zmiany pracujących wg BAEL przepływy (w tys., dane odsezonowane) podniesienie wieku emer. 7 Liczba pracujących w wieku (K) oraz (M) ze świadczeniami emerytalnymi obniżenie wieku emer E->U U->E - E->N, N->E Zmiana liczby pracujących podniesienie wieku emer. obniżenie wieku emer. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP. 7

20 tys. Tysiące Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Napływ pracowników z Ukrainy łagodzi braki kadrowe, ale czynnikiem ryzyka są możliwe posunięcia innych krajów UE ułatwiające podejmowanie przez nich pracy Ukraińcy na polskim rynku pracy wg tytułów pobytowych Wizy Schengen (< M) Wizy krajowe (>M) Zezwolenia na pobyt czasowy Zezwolenia na pobyt stały Wizy do pracy, prowadzenia dział. gosp., Karty Polaka, zezw. na pobyt Liczba obywateli Ukrainy ubezpieczonych w ZUS (w III kw. danego roku) III kw. r. Suma Ukraina Białoruś Wietnam Mołdawia Rosja Indie Liczba cudzoziemców ubezpieczonych w ZUS Pozostałe osoby ubezpieczone (w tym cyw.praw.) Osoby prowadzące pozarolniczą działalność Pracownicy Liczba ubezpieczonych (osoby fizyczne) % % 7% % % % % % 7 7,%,%,%,%,%,% -,%,% -,% -,% -,%,% L. pracujących BAEL r/r L. pracujących BAEL+pracownicy z UA r/r Populacja BAEL -/ r/r Populacja BAEL -/ + imigranci UA r/r,%,%,% -,%,%,%,9% -,% -,%,9%,%,%,7%,%,% -,%,% 7 -,% -,% -,% 7 Źródło: dane Straży Granicznej, MRPiPS, GUS, obliczenia NBP.

21 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Jednocześnie wolniejszy wzrost popytu na pracę Wolne miejsca pracy % % % % % % % Liczba ofert w ciągu miesiąca, dane odsezonowane - lewa oś Liczba ofert w ciągu miesiąca bez miejsc subsydiowanych, dane odsezonowane - lewa oś Odwrotność WRP - prawa oś Odsetek ankietowanych przedsiębiorstw zgłaszających problemy ze znalezieniem pracowników jako barierę rozwoju % Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP Wskaźnik prognoz zatrudnienia oraz saldo odsetków przedsiębiorstw zwiększających i zmniejszających zatrudnienie [w pp.] Pracujący (r/r, %) saldo F wskaźnik zatrudnienia (dane odsezonowane) 7 Pracujący i stopa aktywności zawodowej w projekcji Stopa aktywności zawodowej (%, prawa oś) - q q q q q q 7q q 9q q q 7

22 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Stabilizacja, a następnie nieznaczne obniżenie dynamiki wynagrodzeń w horyzoncie projekcji - planowane podwyżki w SFP w 9 r., przy stopniowym spadku presji płacowej w sektorze przedsiębiorstw Roczne tempo wzrostu wynagrodzeń nominalnych (w %, dane odsezonowane) 9% Sektor publiczny % Sektor prywatny 7,% 7% Ogółem % Sektor przedsiębiorstw % % % % % % 7 Wzrost presji płacowej oraz szybszy wzrost płac niż wydajności pracy (odsetek przedsiębiorstw) 7 płace wzrosły w większym stopniu niż wydajność wzrost presji płacowej Źródło: GUS, SM NBP, obliczenia NBP.,9% Sekcje PKD z wysokim udziałem zatrudnionych w sektorze publicznym Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne publiczny Górnictwo i wydobywanie Transport i gospodarka magazynowa Opieka zdrowotna i pomoc społeczna prywatny Edukacja % % % % % % Dynamika wynagrodzeń w projekcji Wynagrodzenia nominalne (r/r) (%) Wynagrodzenia realne (r/r) (%) - - q q q q q q 7q q 9q q q

23 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Potwierdzają się scenariusze projekcyjne jedynie umiarkowanego wzrostu presji płacowej i niewielkiego przełożenia na inflację 7 Wynagrodzenia (r/r, %) q q 7q q 9q q ULC (r/r,%) Inflacja CPI (r/r, %) q q 7q q 9q q Źródło: GUS, obliczenia NBP. - - q q 7q q 9q q

24 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja Popyt inwestycyjny - Koniunktura międzynarodowa - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

25 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego W r. przyśpieszenie inwestycji głównie za sprawą wydatków samorządowych Sektor finansów publicznych Sektor prywatny Inwestycje sektora finansów publicznych: Znaczący wzrost wykorzystania środków unijnych w r. Wybory samorządowe w r. Wyraźnie niższa dynamika absorpcji funduszy UE w 9- - Nakłady brutto na śr. trwałe 7q q 9q q q - Inwestycje sektora prywatnego: Korzystne obecnie uwarunkowania popytowe Bardzo wysoki poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych w przedsiębiorstwach Niskie stopy procentowe Dobra sytuacja gospodarstw domowych Problemy ze znalezieniem pracowników Rosnące ceny energii, materiałów budowlanych. W latach 9-: obniżenie dynamiki popytu wewnętrznego i zewnętrznego oraz wolniejszy wzrost absorpcji funduszy UE r/r, % 7 9 Nakłady brutto na środki trwałe,,,, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.

26 7 9 7 P 9P P realizacja realizacja realizacja realizacja lipiec listopad lipiec listopad lipiec listopad Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Obniżenie tempa wzrostu inwestycji publicznych w dalszym horyzoncie projekcji Dynamika inwestycji publicznych JST i KFD, % r/r, ceny bieżące q q q q 7q q JST ogółem Wkłady do tempa wzrostu inwestycji publicznych, % r/r, ceny bieżące P 9P P JST KFD pozostałe ogółem Wydatki na inwestycje publiczne, ceny bieżące, mld PLN Środki UE przeznaczone na inwestycje publiczne, % alokacji krajowe unijne 7 9 Źródło: GUS, Eurostat, MF, obliczenia NBP. P prognoza DAE Perspektywa 7- Perspektywa -

27 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Oczekiwany wzrost inwestycji przedsiębiorstw w horyzoncie prognozy, jednak niższa dynamika niż w poprzednich cyklach koniunkturalnych Wskaźniki koniunktury GUS - ogólna oczekiwana sytuacja gospodarcza - - Przemysł Budownictwo Handel Odsetek przedsiębiorstw deklarujących, że zdolności produkcyjne są bliskie pełnego wykorzystania (%) budownictwo energia i woda handel przetwórstwo transport usługi 9 7 Stopa wzrostu nakładów w podziale rodzajowym (r/r, c. bieżące, dane kwartalne, w pp.) pozostałe środki transportu maszyny, urządzenia, narzędzia grunty budynki i budowle Źródło: GUS, Szybki Monitoring NBP, obliczenia NBP Wkład do stopy wzrostu inwestycji według PKD (r/r, c. bieżące, dane kwartalne, w pp.) - 7 budownictwo energetyka górnictwo handel przetw. przem. transport usługi woda

28 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Bariery rozwoju przedsiębiorstw Bariery rozwoju Oceny niepewności brak kadr podatki/przepisy inflacja/koszty surowców koszty pracy - wysoka niepewność wahania/ poziom kursu zatory płatnicze/płynność wysoka konkurencja - 7 niepewność własna (lewa oś) niski popyt niepewność własna s.a.(lewa oś) bariera-niepewność (prawa oś) skala problemu (III kw.) zmiana kw/kw zmiana r/r Źródło: Szybki Monitoring NBP, GUS, obliczenia NBP.

29 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja Handel zagraniczny - Koniunktura międzynarodowa - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

30 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wkład eksportu netto do wzrostu ogranicza dynamikę PKB Wkład eksportu netto (pkt.proc., prawa oś) Eksport (r/r) (%) Import (r/r) (%) Eksport netto: Oczekiwane spowolnienie wzrostu gospodarczego w strefie euro, w tym w gospodarce niemieckiej Mniej korzystna relacja cen w handlu zagranicznym, związana przede wszystkim ze wzrostem cen surowców energetycznych na rynkach światowych obniża saldo handlowe w cenach bieżących. W r. przyśpieszenie dynamiki inwestycji, wspierane przez utrzymujący się wysoki popyt konsumpcyjny. - - q q q q q q 7q q 9q q q r/r pp. 7 9 Wkład eksportu netto do wzrostu, -, -, -, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.

31 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Oczekiwany spadek salda rachunku bieżącego i kapitałowego, do poziomu zbliżonego do zera w latach Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego w projekcji (% PKB) 7 9 Dochody z pracy za granicą Dochody pierwotne (bez wynagrodzeń pracowników) Dochody wtórne (bez przekazów zarobków) i kapitałowe Towary i usługi Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego (% PKB) Źródło: dane GUS, Eurostat, CPB Netherlands, obliczenia NBP Import towarów w gospodarce światowej (%, r/r, -mies. średnia, i m/m) 7 m/m r/r, -mies. średnia,,,,9 Realny efektywny kurs walutowy w projekcji,7,7 Realny kurs efektywny,, q q q q q q 7q q 9q qq Dynamika eksportu towarów i usług z Polski na tle importu i eksportu strefy euro (c.stałe, %, r/r) I II III IV I II III IV I II III IV I II 7 eksport Polski import strefy euro,,,,9 eksport strefy euro

32 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja Inflacja - Koniunktura międzynarodowa - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

33 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Nieznacznie niższa niż oczekiwano inflacja CPI w II i III kw. r. związana przede wszystkim z niższymi cenami żywności Dekompozycja cen żywności i napojów bezalkoholowych, w pkt. proc. Pozostała żywność Owoce, warzywa Oleje i tłuszcze Mięso Mleko, sery i jaja Żywność i napoje bezalkoholowe r/r, % q q Inflacja CPI,7 (,), (,) Inflacja bazowa, (,), (,) Inflacja cen żywności, (,), (,) Inflacja cen energii, (,7),9 (,) W nawiasach podano wartości z projekcji lipcowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji lipcowej, a czerwonym niższej CPI i inflacja bazowa (r/r, w %, dane miesięczne) Źródło: dane GUS, obliczenia NBP. - 7 CPI Cel inflacyjny Inflacja bazowa

34 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wskaźnik inflacji CPI w horyzoncie projekcji wzrośnie i w latach 9- ukształtuje się powyżej,% Inflacja bazowa Ceny energii Ceny żywności Inflacja CPI Oddziałujący z opóźnieniem na ceny wzrost presji kosztowej: podwyższona dynamika wynagrodzeń, przewyższająca w ujęciu realnym wzrost wydajności pracy Oddziałujący z opóźnieniem wzrost presji popytowej utrzymująca się dodatnia luka popytowa (przy czym wrażliwość dynamiki cen na zmiany krajowej koniunktury zmniejszyła się w ostatnich latach) Uwarunkowania sektora energetycznego przekładające się na wyższe ceny energii dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, w szczególności w 9 r. - - Wygaśnięcie wpływu czynników, które przyczyniły się do wzrostu w ub.r. cen owoców, warzyw, mięsa oraz nabiału. Globalizacja. - - q q q q q q 7q q 9q q q r/r, % 7 9 Inflacja CPI,,,,9 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.

35 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Inflacja bazowa stopniowo wzrośnie do poziomu ok.,% pod koniec horyzontu projekcji - TFP NAWRU Produkt potencjalny Kapitał Aktywni zawodowo Luka popytowa (% PKB potencjalnego) PKB (r/r, %) - - q q q q q q 7q q 9q qq q q q q q q 7q q 9q q q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP. Wynagrodzenia (r/r, %) Wydajność pracy (r/r, %) ULC (r/r, %) r/r, % Ceny importu bez cen ropy i gazu (r/r) (%) Ceny importu (r/r, %) q q q q q q 7q q 9q q q - - -

36 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Utrzymuje się także wzrostowy trend inflacji w gospodarce światowej,,,,,,, Strefa euro: luka popytowa (%) i deflator WDB (%, r/r), Deflator WDB (lewa oś) Luka popytowa (prawa oś) ,,,,,,, Stany Zjednoczone: luka popytowa (%) i deflator PKB (%, r/r), Deflator PKB (lewa oś) Luka popytowa (prawa oś) Dynamika płac w największych gospodarkach rozwiniętych (%, r/r) Miary inflacji i dynamika cen energii w gospodarkach rozwiniętych (%,r/r), - 7 Strefa euro Wielka Brytania Japonia Stany Zjednoczone Źródło: BEA, CBO, obliczenia DAE, Eurostat, OECD, Datastream, ONS.,,, Inflacja (lewa oś), Inflacja bazowa (lewa oś) Dynamika cen energii (prawa oś),

37 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Zmniejszające się zapasy ropy na świecie i wyższa wrażliwość cen ropy na szoki 9 9 Światowa produkcja, konsumpcja i zmiany zapasów ropy naftowej (mln b/d) Zmiana zapasów na świecie (implikowana, w mln b/d, prawa oś) Światowa produkcja ropy naftowej (w mln b/d) Światowa konsumpcja ropy naftowej (w mln b/d) Rynkowe zapasy ropy naftowej w USA (mln b/d) zapasy 7 9 Źródło: dane GUS, Bloomberg, Reuters, EIA, obliczenia NBP. Zmiany podaży ropy i paliw płynnych na świecie (mln b/d),,,,,, -, 7 9 OPEC Ameryka Północna Eurazja Południowa Ameryka Inne państwa nienależące do OPEC Ceny surowców energetycznych w projekcji indeks światowych cen surowców energetycznych (USD, =) oraz cena ropy naftowej (USD/b), Energetyczne (lewa oś) Ropa Brent (prawa oś),,,,,, q q q q q q 7q q 9q q q

38 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja - Koniunktura międzynarodowa - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności Obszary niepewności Wykresy wachlarzowe Ocena niepewności

39 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Obszar niepewności Opis Wpływ Skala wpływu Perspektywy wzrostu w gospodarce globalnej Zaostrzenie obecnych sporów handlowych i dalsze rozprzestrzenianie się protekcjonizmu, prowadzące do większych zaburzeń w handlu światowym, pogorszenia globalnej koniunktury, niepewności i napięć na rynkach finansowych. Możliwe konsekwencje dla gospodarek wschodzących, zwłaszcza tych, ze znaczącymi nierównowagami makroekonomicznymi (wzrost premii za ryzyko, pogorszenie warunków obsługi zadłużenia, odpływ kapitału i spadek cen aktywów) Inflacja PKB ** Zaburzenia na światowych rynkach ropy naftowej i wzrost cen surowców Wpływ sektora energetycznego na inflację w Polsce Możliwy silniejszy niż przyjęto w projekcji wzrost cen uprawnień do emisji CO Niepewna skala przyszłych podwyżek cen energii dla gospodarstw domowych (URE) Wpływ wyższych kosztów cen energii elektrycznej na działalność przedsiębiorstw i ceny finalne towarów i usług. Inflacja PKB ** Podaż pracy w Polsce Zmiany prawne w innych państwach UE ułatwiające podejmowanie pracy obywatelom spoza Unii Europejskiej (np. zaproponowana przez rząd niemiecki w październiku br. liberalizacja przepisów o imigracji fachowej siły roboczej spoza Unii Europejskiej) czynnik ryzyka dla założonej w projekcji rosnącej liczby pracujących w Polsce migrantów, przede wszystkim z Ukrainy Inflacja PKB * Podsumowanie Inflacja PKB

40 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Inflacja CPI r/r, % PKB r/r, % 7 9% % % proj. centralna cel inflacyjny 7 9% % % proj. centralna q q 7q q 9q q q - - q q 7q q 9q q q CPI r/r, % poniżej,% poniżej,% poniżej,% poniżej centr. przedział,-,% CPI r/r, % ścieżka centralna przedział % PKB r/r, % ścieżka centralna przedział % % % % % % 9 % % 9% % 7% % % % % 9%,,7,9 9,,,9,9,9,9,,, 9,,7,,,, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.

41