Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Transkrypt

1 Departament Analiz Ekonomicznych Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa / lipca 7

2 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja Otoczenie zewnętrzne - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi Projekcja na lata 7-9 Ocena niepewności Ocena niepewności

3 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja 7 9 Zmiany między rundami - Otoczenie zewnętrzne - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

4 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Projekcja lipcowa PKB na tle projekcji marcowej pkt. proc.. Spożycie indywidualne Akumulacja brutto PKB Spożycie zbiorowe Eksport netto. Wyższe prognozy wzrostu gospodarczego u głównych partnerów handlowych Polski Niższe ceny surowców energetycznych na rynkach światowych.... Procykliczne dostosowanie zapasów w wyniku szybszego wzrostu popytu.... Podwyższenie prognozy PKB na 7 r. istotnie wyższe dane o konsumpcji indywidualnej za I kw. 7 r Silniejszy popyt w kraju i przyjęty w projekcji mocniejszy kurs złotego niższy wkład do wzrostu eksportu netto PKB r/r, % Marzec 7,7,, Lipiec 7,,, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

5 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Projekcja lipcowa inflacji CPI na tle projekcji marcowej Inflacja bazowa Ceny żywności pkt. proc. Ceny energii Inflacja CPI Wyższa presja popytowa i kosztowa.... W pierwszych kwartałach projekcji szybszy wzrost cen żywności w wyniku niekorzystnych warunków pogodowych.. Niższe ceny surowców energetycznych na rynkach światowych CPI r/r, % Marzec 7,,, Lipiec 7,9,, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

6 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi PKB r/r, % r/r, % 9% % % Mar 7 Lip 7 Inflacja CPI r/r, % r/r, % 9% % % Mar 7 Lip 7 cel inflacyjny q q q 7q 8q 9q 9q - - q q q 7q 8q 9q 9q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

7 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja Otoczenie zewnętrzne - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności Projekcja na lata 7-9 Koniunktura międzynarodowa Popyt konsumpcyjny Popyt inwestycyjny Handel międzynarodowy Inflacja

8 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Dynamika PKB w I kw. 7 r. przyspieszyła PKB (r/r) (%) Popyt krajowy (r/r) (%) Spożycie indywidualne (r/r) (%) Spożycie publiczne (r/r) (%) Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r) (%) Eksport (r/r) (%) Import (r/r) (%) Wkład eksportu netto (pkt. proc.) q 7q, (,7), (,),7 (,), (,), (,),7 (,9) -, (,9), (,) -9,8 (-,7) -, (,) 9, (,) 8, (,) 8, (,) 8,7 (,),8 (,), (,) Produkcja przemysł. i budow. r/r Sprzedaż detaliczna PL r/r Realny fundusz płac w SP r/r PKB r/r (prawa oś) q q q q q q q q 7q W nawiasach podano wartości z projekcji marcowej (7q wartości odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji marcowej, a czerwonym niższej. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

9 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 W 7 r. wzrost PKB wyniesie %, a w latach 8-9 stopniowo spowolni do poziomu bliskiego tempa wzrostu potencjalnego Spożycie ogółem Przyrost zapasów PKB Nakłady na środki trwałe Eksport netto Głównym czynnikiem wzrostu PKB w horyzoncie projekcji jest spożycie indywidualne stymulowane przez korzystną sytuację na rynku pracy oraz transfery z tytułu świadczeń rodzinnych i wychowawczych Wzrost gospodarczy wspierać będzie także dodatnia dynamika nakładów brutto na środki trwałe związana z napływem środków UE z perspektywy q 7q 8q 9q 9q Ujemny, ale rosnący wkład eksportu netto w horyzoncie projekcji stopniowe osłabienie popytu krajowego w dalszym horyzoncie; ożywienie w strefie euro, przyjęty w projekcji słaby trend aprecjacyjny kursu złotego r/r, % PKB,7,,, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

10 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja 7 9 Koniunktura międzynarodowa - Otoczenie zewnętrzne - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

11 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Projekcja lipcowa zakłada poprawę perspektyw wzrostu w otoczeniu polskiej gospodarki Umocnienie ożywienia w strefie euro Reformy podatkowe w USA Wyższa ścieżka wzrostu w Chinach i dalsza poprawa sytuacji gospodarczej w krajach BRIC Słabe długofalowe perspektywy wzrostu na świecie związane z niską dynamiką produktywności i niekorzystnymi trendami demograficznymi Słabe średniookresowe perspektywy światowego handlu..... W kwietniowym WEO MFW nieznacznie podwyższył krótkookresowe perspektywy wzrostu PKB (%, r/r) w gospodarce światowej po raz pierwszy od lat PKB r/r, % Strefa euro,9 (,),7 (,), (,) Niemcy,9 (,),7 (,), (,) USA, (,), (,), (,9) Wlk. Brytania, (,), (,),7 (,7).. 7F 8F 9F kwi- paź- paź- paź- paź- paź- kwi-7 Dane W nawiasach dane z projekcji marcowej 7 Źródło: MFW, World Economic Outlook Database.

12 P 8 P 9 P Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wsparciem dla wzrostu PKB w Stanach Zjednoczonych będą reformy podatkowe Po słabym I kw. br., PKB przyspieszy za sprawą wygaśnięcia czynników, które przejściowo osłabiły konsumpcję gospodarstw domowych (opóźnienia w zwrotach podatków, sezonowość rezydualna). W dalszym horyzoncie prognozy wzrostowi konsumpcji i inwestycji mieszkaniowych będą sprzyjać korzystna sytuacja na rynku pracy, wysoki poziom majątku oraz optymizmu konsumentów. Inwestycje firm w krótkim okresie będzie stymulować poprawa aktywności w sektorze wydobywczym. Od 8 r. wzrost PKB będą wspierać zmiany podatkowe, przy czym ich wpływ na inwestycje będzie ograniczany przez przewidywany wzrost długu publicznego, utrudniający trwałe obniżenie podatków dla firm Nastroje konsumentów (pkt.) i wartość netto ich majątku (% PKB) Wskaźniki zaufania firm deweloperskich (pkt.) PKB i jego komponenty (% i pkt. proc., r/r) Zaufanie konsumentów (L) Źródło: Uniwersytet Michigan, FRB. Wartość netto majątku gosp. dom. (P) Ocena sytuacji bieżącej Oczekiwania dot. sprzedaży za miesięcy Źródło: NAHB/Wells Fargo. Konsumpcja prywatna Inwestycje prywatne Zmiana zapasów Eksport netto Spożycie zbiorowe PKB Źródło: BEA, obliczenia i prognozy DAE NBP.

13 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wzrasta ryzyko osłabienia koniunktury w USA w przypadku odwrócenia się trendu wzrostowego na giełdach papierów wartościowych Główną przyczyną wzrostu wartości łącznych aktywów konsumentów i firm w I kw. br. było ponowne zwiększenie się wartości aktywów finansowych w wyniku hossy na amerykańskich rynkach akcji. Stosunkowo wysoki udział aktywów finansowych w łącznych aktywach podmiotów gospodarczych (średnio % w bieżącym ożywieniu) oznacza, że odwrócenie obecnego trendu wzrostowego na giełdach może prowadzić do ograniczenia wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych (efekt majątkowy) i inwestycji przedsiębiorstw. Analiza symulacyjna wskazuje, że w scenariuszu spadku indeksu S&P o % w horyzoncie od lipca do grudnia br. prawdopodobieństwo wejścia gospodarki amerykańskiej w recesję wzrosłoby z % w I kw. br. do około % w IV kw. br. Indeksy cen akcji na New York Stock Exchange (9 r. = ) Standard & Poor's Dow Jones Industrial Average Uwaga: zacieniony obszar oznacza recesję według NBER. Źródło: Thomson Reuters Wartość aktywów gospodarstw domowych i przedsiębiorstw (% potencjalnego PKB) Uwaga: zacieniony obszar oznacza recesję według NBER. Źródło: FRB, CBO Aktywa ogółem (L) Aktywa finansowe (P) Aktywa niefinansowe (P) 7 Prawdopodobieństwo wejścia gospodarki w recesję w scenariuszu spadku S&P o % w horyzoncie do końca br. (%) Bieżące IV kw. 7,9 Warunkowe względem spadku cen akcji Uwaga: zacieniony obszar oznacza recesję według NBER. Źródło: FRB, CBO, S&P, DAE.

14 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Ożywienie w strefie euro umacnia się Lepsze dane o PKB z ostatnich kwartałów (związane m.in. z poprawą koniunktury w otoczeniu strefy euro i wzrostem popytu inwestycyjnego) oraz uwzględnienie zmian w polityce fiskalnej w USA sprawiają, że oczekujemy średnio o, pp. rocznie wyższej dynamiki PKB strefy euro. Konsumpcja pozostanie ważnym czynnikiem wzrostu, jednak jej dynamika będzie ograniczana przez słabnącą siłę nabywczą dochodów. Zakończenie dostosowań w sektorze budowlanym części krajów, wysoki optymizm konsumentów oraz niskie koszty kredytu będą wspierać przyspieszenie inwestycji budowlanych. Wraz z rosnącą potrzebą odtworzenia majątku produkcyjnego rosły będą też inwestycje w maszyny i urządzenia. Oczekiwana wyższa dynamika eksportu strefy euro znajduje odzwierciedlenie w wyższych prognozach popytu importowego Inwestycje w pięciu największych gospodarkach strefy euro (% i pkt. proc., kw/kw) 7 Wartości niematerialne i prawne Maszyny i urządzenia Mieszkaniowe Pozostałe Inne budowle Inwestycje ogółem Eksport strefy euro (mld EUR, -miesięczna średnia, %, r/r) Eksport poza strefę euro Handel wewnętrzny strefy euro 7 Prognozy importu strefy euro (%, r/r) 7F 8F 9F Import KE - zima 7 KE - wiosna 7 EBC - marzec 7 EBC - czerwiec 7 Średnia 999- Źródło: Komisja Europejska, Eurostat, prognozy Europejskiego Banku Centralnego i Komisji Europejskiej.

15 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Zatrudnienie w strefie euro w wybranych krajach Zatrudnienie w strefie euro i wybranych krajach członkowskich (7=) Zróżnicowanie stopy bezrobocia w krajach strefy euro (%)* Strefa euro Niemcy Hiszpania Włochy Francja Grecja 7 8Q 9Q Q Q Q Q Q Q Q 7Q Źródło: Eurostat, Komisja Europejska, obliczenia NBP. *) Przerywana linia obliczenia z wyłączeniem Grecji.

16 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Nieznacznie lepsze są perspektywy wzrostu gospodarki Niemiec Wyższe oczekiwania dotyczące perspektyw gospodarki niemieckiej odzwierciedlają lepszą ocenę bieżącej sytuacji cyklicznej, związaną z poprawą koniunktury w handlu światowym na początku roku. Oprócz konsumpcji, wspieranej przez bardzo dobrą sytuację na rynku pracy, do wzrostu PKB przyczyniać się będzie wzrost inwestycji w maszyny i urządzenia, wynikający ze wzrostu popytu na towary niemieckiego sektora przetwórczego oraz planowane zwiększenie inwestycji publicznych przeznaczonych na infrastrukturę i obronność. Wzrost PKB będzie wspierać poluzowanie fiskalne (w tym m.in. stosunkowo silny wzrost wydatków na opiekę zdrowotną i długookresową oraz zwiększenie wydatków na całodzienną opiekę dla dzieci oraz edukację) Nastroje w przemyśle przetwórczym (pkt) i produkcja przemysłowa (indeks) 7 Produkcja przemysłowa (P) PMI Manufacturing (L) Planowane inwestycje w ciągu następnych miesięcy (saldo odpowiedzi, pkt.) I. II. III. I. II. III. I.7 II.7 Wszystkie branże Budownictwo Usługi finansowe i ubezpieczeniowe Przemysł (bez budownictwa) Sprzedaż detaliczna Branża nieruchomości Zmiana strukturalnego salda pierwotnego (pkt. proc) Ujemne (dodatnie) wartości wskazują na luzowanie (zacieśnianie) polityki fiskalnej 7F 8F Źródło: Markit Economics, Eurostat. Źródło: DIHK. Źródło: KE, AMECO.

17 7 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Lepsze krótkookresowe perspektywy wzrostu Chin i powolna normalizacja sytuacji gospodarczej w pozostałych krajach BRIC Chiny: w br. wyższy wzrost dzięki ożywieniu popytu zewn. i działaniom stabilizacyjnym władz. W kolejnych latach nadal oczekiwane stopniowe spowolnianie w efekcie zacieśniania polityki mieszkaniowej, a także działań nakierowanych na ograniczenie tempa wzrostu zadłużenia gospodarki. Rosja: oczekiwane nieznaczne przyspieszenie wzrostu gospodarczego, wspierane przez ożywienie w otoczeniu zewnętrznym, a także już dokonane i spodziewane dalsze obniżki stóp procentowych oraz niską inflację. Brazylia: gospodarka powoli wychodzi z recesji, ale podwyższone ryzyko polityczne zmniejsza prawdopodobieństwo silnego ożywienia. Indie: zrewidowane dane o PKB wskazują, że demonetyzacja pogłębiła trwające od II kw. spowolnienie. Dzięki reformom średniookresowe perspektywy wzrostu pozostają korzystne PKB w gospodarce chińskiej (%).. 7 PKB (r/r) PKB (kw/kw, sa) Źródło: Thomson Reuters Datastream; MFW, GFSR, April 7; OECD Relacja kredytu do PKB w wybranych gospodarkach (%) Hiszpania Japonia Tajlandia Chiny USA 8 8 Inflacja CPI (r/r, %) Brazylia Chiny Indie Rosja

18 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja 7 9 Popyt konsumpcyjny - Otoczenie zewnętrzne - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

19 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Popyt konsumpcyjny głównym czynnikiem wzrostu PKB w projekcji Spożycie indywidualne: Korzystna sytuacja na rynku pracy r/r, % 9 Spożycie publiczne (r/r) (%) Spożycie indywidualne (r/r) (%) 9 W 7 r. dynamikę podwyższa wpływ programu Rodzina plus Poprawa nastrojów konsumentów 7 7 Możliwość finansowania konsumpcji kredytem (niskie stopy proc.) Spożycie zbiorowe: - - Ustawa Budżetowa 7 relatywnie niskie tempo wzrostu wydatków bieżących oraz wydatków na dotacje celowe Lata brak szczegółowych informacji o kontynuacji ograniczania wydatków SFP -7-7 q q q q q q q 7q 8q 9q9q r/r, % Spoż. indywidualne,8,,, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP Spoż. publiczne,8,8,,

20 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Dobra sytuacja finansowa gospodarstw domowych Oczekiwane jest dalsze obniżanie się stopy bezrobocia oraz przyspieszenie dynamiki wynagrodzeń, choć siłę nabywczą gospodarstw domowych będzie zmniejszać wzrost inflacji. W latach -7 dynamikę dochodów do dyspozycji gospodarstw domowych podnosi wzrost świadczeń rodzinnych, wynikający z wdrożonego od kwietnia r. programu Rodzina plus (opóźniony wpływ na spożycie indywidualne z uwagi na mechanizm międzyokresowego wygładzania ścieżki konsumpcji). r/r, % 8 Spożycie indywidualne (r/r) (%) Dochody do dysp. (ceny stałe) (r/r) (%) 8 8 Dekompozycja dochodów do dysp. (ceny stałe) (r/r, %) Transf. netto i podatki bez plus plus Fundusz płac Dochody z własności Nadwyżka operacyjna Dochody do dysp. ogółem (r/r,%) q q q q q q q 7q 8q 9q 9q - q 7q 8q 9q 9q - Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Eurostat

21 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Konsumpcji sprzyja bardzo dobra sytuacja na rynku pracy i korzystne nastroje konsumentów q 7q ULC (r/r, %), (,8),8 (,) Wydajność pracy (r/r,%), (,), (,9) Syntetyczne wskaźniki ufności konsumenckiej BWUK (s.a.) WWUK (s.a.) Płace (r/r, %),7 (,7), (,) Pracujący BAEL (r/r, %), (,),7 (,) Stopa bezrobocia BAEL (%), (,), (,) Stopa aktywności zawodowej (%), (,), (,) W nawiasach podano wartości z projekcji marcowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji marcowej, a czerwonym niższej. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP - - Ocena sytuacji finansowej GD i obawy przed bezrobociem Bieżąca sytuacja finansowa GD Sytuacja finansowa GD w horyzoncie miesięcy Obawy przed bezrobociem

22 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Rosną stopy aktywności zawodowej Liczba ludności (s.a.) (r/r) (%) Stopa aktywności zawodowej (%, prawa oś) 7 - q q q q q q q 7q 8q 9q 9q Stopa aktywności zawodowej w grupie wiekowej (%, lewa oś) Udział grupy wiekowej w populacji (%, prawa oś) - lata - lata 88 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP E->N U->N N->E N->U 8 9 W okresach niskiego bezrobocia na rynku pracy aktywizują się osoby do tej pory nieaktywne i ustaje dezaktywizacja ze względu na zniechęcenie długotrwałym poszukiwaniem pracy. Poprawa sytuacji na rynku pracy przyczyniła się do wzrostu dwukierunkowych przepływów między nieaktywnością i bezrobociem, co wskazuje na coraz większą dodatkową aktywność osób luźniej związanych z rynkiem pracy. Ostatni wzrost aktywności związany jest prawdopodobnie z zahamowaniem odpływu z rynku pracy osób najszybciej zniechęcających się poszukiwaniem pracy / lata /+ lata

23 Reforma emerytalna w projekcji Bez świadczeń emerytalno-rentowych Źródło: dane GUS, obliczenia NBP. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Aktywność zawodowa osób Ze świadczeniami Podnoszenie wieku emerytalnego przesuwało częstości pobierania świadczeń Odległość od wieku emerytalnego Mężczyźni 7 Wiek M K M K M K Kobiety 9 Wiek Liczba emerytów i rencistów (w tys.) 8 8 Q Q Q Q 8Q Q Rok - projekcja tuż przed podniesieniem wieku emerytalnego Lipiec - Ostatnia projekcja przed przyjęciem obniżonego wieku Marzec 7 - obniżenie wieku emerytalnego od X 7 Lipiec 7 - nowe dane do q7 Dane Obniżenie wieku emerytalnego może spowodować skokowy wzrost liczby osób pobierających świadczenia, a co za tym idzie obniżenie się podaży pracy. - W przeszłości podwyższanie wieku emerytalnego powodowało spadek częstości pobierania świadczeń, marginalnym zjawiskiem było zwiększone przechodzenie na renty. - Aktywność zawodowa osób ze świadczeniami nie przekraczała % i wyniki te były stabilne w ubiegłych latach. Spadek aktywności zawodowej może ograniczać lub opóźniać bardzo dobra sytuacja na rynku pracy.

24 Tysiące Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Imigracja z Ukrainy dostępne szacunki Dostępne źródła danych o imigrantach zarobkowych: - Dane pobytowe MSZ (liczba wiz wydanych przez konsulaty oraz zezwoleń na pobyt cudzoziemców), - Liczba oświadczeń i zezwoleń na pracę (MRPiPS), - Ruch graniczny (dane ze Straży Granicznej oraz zintegrowany system badań podróży GUS). BAEL w większości nie uwzględnia imigracji krótkookresowych obejmuje tylko rezydentów (tj. przebywających pow. m-cy). 8 Wizy oraz zezwolenia na pobyt wydane obywatelom Ukrainy 9 Wizy Schengen (< M) Wizy krajowe (>M) Zezw. na pobyt czasowy Zezw. na pobyt stały W. krajowe + zezw. na pobyt 77 Struktura wiz wydanych obywatelom Ukrainy we lwowskim okręgu konsularnym (wg celu wydania) Źródło: dane MSZ, UDSC, obliczenia NBP. - W roku konsulaty na Ukrainie wydały ok. tys. wiz, z czego wizy krajowe (typu D uprawniające do pobytu >M, właściwe dla oświadczeniodawców ) stanowiły %. - Wg danych z lwowskiego okręgu konsularnego (obejmującego % wszystkich wiz) ok. % wiz wydano w związku z podjęciem pracy w Polsce. praca zakupy i rodziny osob przesiedlonych biznes działalność kulturalna na podstawie Karty Polaka odwiedziny turystyka Obywatele Ukrainy otrzymali też ok. 8 tys. zezwoleń na pobyt czasowy i tys. na pobyt stały. - Szacowana skala legalnego zatrudnienia obywateli Ukrainy w Polsce odpowiada liczbie wiz krajowych oraz zezwoleń na pobyt i wyniosła w r. ok. 77 tys.

25 Tysiące Tysiące Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Imigracja z Ukrainy dostępne szacunki (c.d.) Ruch graniczny pomiędzy Ukrainą a Polską vs. liczba oświadczeń o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi oraz liczba zezwoleń na pracę 8 Liczba zezwoleń na pracę (lewa oś) Liczba oświadczeń (lewa oś) Przekroczenia granicy polsko-ukraińskiej przez cudzoziemców (do PL) (prawa oś) Struktura oświadczeń wg sektora wnioskującego pracodawcy % 9% 8% 7% % % % % % % % 8 9 rolnictwo przemysł budownictwo usługi - W ciągu r. wydano ponad 7 tys. zezwoleń na pracę dla cudzoziemców oraz zarejestrowano tys. oświadczeń, stanowiących podstawę ubiegania się o wizę. - Jednocześnie wyraźnie wzrosła w ostatnich latach liczba przekroczeń granicy polsko-ukraińskiej, w szczególności turystyki jednodniowej (zakupy, MRG). Źródło: dane Straży Granicznej, MRiPS, obliczenia NBP. - Rolnictwo absorbuje nadal znaczną część imigracji krótkookresowej, jednak w trakcie ostatnich lat sukcesywnie zwiększa się znaczenie usług. - Pracodawcy z sektora usługowego rejestrują już ok. % wszystkich oświadczeń.

26 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Pomimo korzystnych uwarunkowań popytu na pracę Prognozy zatrudnienia % % % Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw % % % -% -% r/r - lewa oś dane wyrównane sezonowo - prawa oś -% saldo F wsk. zatr. wsk.zatr (s.a.) średnia długookresowa Prognozy zatrudnienia wg wielkości firmy MSP (s.a.) w tym: do 9 osób (s.a.) duże (s.a.) w tym: i więcej osób (s.a.) Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP, F-/I- GUS

27 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7... w horyzoncie projekcji ograniczona podaż pracy prowadzi do wyhamowania wzrostu liczby pracujących % - 8 Pracujący (r/r) (%) Stopa aktywności zawodowej (%, prawa oś) - q q q q q q q 7q 8q 9q 9q Nieobsadzone stanowiska pracy i trudności ze znalezieniem pracowników (odsetek przedsiębiorstw) 7 8% % 8% % Stopa bezrobocia -% Stopa bezrobocia wg BAEL - sa Stopa bezrobocia wg urzędów pracy - sa Zmiana zasobu siły roboczej, tys. r/r Struktura demograficzna Ludność Stopa aktywności zawodowej osób w wieku /+ lata Stopa aktywności zawodowej osób w wieku -9/ lata Stopa aktywności zawodowej osób w wieku - lata Stopa aktywności zawodowej osób w wieku - lata Ludność aktywna zawodowo 7,%, % IV kw. IV kw. 7 IV kw. 8 III kw. I kw. 7 - wakaty trudności ze znalezieniem pracowników q 7q 8q 9q 9q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP - -

28 I II III IV I II III IV I II III IV 7 I I II III IV I II III IV I II III IV 7 I I II III IV I II III IV I II III IV 7 I I II III IV I II III IV I II III IV 7 I I II III IV I II III IV I II III IV 7 I I II III IV I II III IV I II III IV 7 I I II III IV I II III IV I II III IV 7 I I II III IV I II III IV I II III IV 7 I Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Statystyczne efekty zmian populacji BAEL Populacja BAEL (tys.) 8 Pracujący (tys.) 8 7 Pracujący w rolnictwie indywidualnym (tys.) Pracujący poza rolnictwem ind. (tys.) Aktywni zawodowo (tys.) Pracujący r/r (%) Pracujący w rolnictwie indywidualnym r/r (%) Pracujący poza rolnictwem indywidualnym r/r (%) Nieregularność korekt ludności w BAEL utrudnia ocenę wskaźników rynku pracy Na wykresach pokazano symulację (zielone linie) miar rynku pracy, gdyby korekty wprowadzane były regularnie Źródło: dane GUS, obliczenia NBP. symulacja Gdyby ludność była korygowana regularnie zmiany w I kw. 7 nie byłyby skokowe na tle roku. dane publikowane Korekty ludności jedynie nieznacznie zmieniały liczbę osób pracujących w rolnictwie Gdyby ludność korygowana była regularnie dynamika pracujących poza rolnictwem w I kw. 7 byłaby nieznacznie niższa niż w IV kw.

29 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Przyspieszenie płac 8 Wynagrodzenia nominalne (r/r) (%) Wynagrodzenia realne (r/r) (%) 8 Prognozy wzrostu wynagrodzeń - q q q q q q q 7q 8q - 9q9q średnia długookresowa_% firm odsetek zatrudnionych (s.a.) średnia długookresowa_% zatr odsetek przedsiębiorstw (s.a.) 8 Naciski na wzrost płac (odsetek przedsiębiorstw) 7 presja ogółem (rosnąca oraz bez zmian) w tym wzrost presji (prawa oś) Źródło: Szybki Monitoring NBP, obliczenia NBP, F-/I- GUS Udział funduszu płac w wartości dodanej brutto sektor przedsiębiorstw udzial narastająco udział w kwartale

30 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja 7 9 Popyt inwestycyjny - Otoczenie zewnętrzne - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

31 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Od 7 r. przewidywany wzrost inwestycji Przedsiębiorstw Mieszkaniowe Publiczne Nakłady brutto na śr. trwałe q q q q q q q 7q 8q 9q 9q Inwestycje przedsiębiorstw: Rośnie wykorzystanie środków z perspektywy UE - Oczekiwana odbudowa inwestycji ze środków krajowych Dobra sytuacja finansowa przedsiębiorstw Poprawa nastrojów wśród inwestorów Niskie stopy procentowe Najwyższy od 8 r. poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych Inwestycje publiczne: Rosnące wykorzystanie środków z perspektywy - Inwestycje mieszkaniowe: Dobra sytuacja na rynku pracy Niskie stopy procentowe Wygaśnięcie programu Mieszkanie dla młodych po 8 r. r/r, % Źródło: dane GUS, obliczenia NBP Nakłady brutto na środki trwałe -7,9,7,,

32 % PKB Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Spadek wykorzystania środków UE w r. miał charakter przejściowy - w kolejnych latach można spodziewać się istotnego zwiększenia absorpcji środków UE. Wykorzystanie środków unijnych (bez WPR i PROW) wykonanie zał.mar 7 zał.lip 7 Źródło: dane GUS, MR, obliczenia własne

33 mld PLN mld PLN % alokacji, narastająco % alokacji Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Bieżące dane wspierają scenariusz przyspieszenia absorpcji funduszy unijnych w horyzoncie projekcji Pomimo wolniejszego tempa uruchamiania środków z perspektywy - w porównaniu do poprzedniej, w kolejnych latach można oczekiwać przyspieszenia wykorzystania środków unijnych Tempo podpisywania umów środki UE ogółem (bez WPR i PROW) Wykorzystanie środków UE ogółem (bez PROW i WPR) Q Q Q Q Q Q Q Q Q rok rok rok 9/ /7 /8 / Dane po maju br. wskazują na przyspieszenie tempa absorpcji środków UE, zwłaszcza w części przeznaczonej na inwestycje publiczne Wnioski beneficjentów o płatność środki UE ogółem (bez WPR i PROW) Wnioski beneficjentów o płatność inwestycje publiczne Źródło: dane GUS, MR, obliczenia własne styczeń-maj styczeń-maj 7 styczeń-maj styczeń-maj 7

34 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wzrost inwestycji ze środków unijnych nastąpi w szczególności w JST Prognozy wydatków majątkowych JST finansowanych ze środków UE (w mld zł) Wydatki majątkowe jednostek samorządu terytorialnego ze środków UE (zmiana r/r, %) 8 9 P plan ze sprawozdania JST za I kwartał wykonanie - Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q 7 P - szacunek oparty na założeniu, że plan w 7 r. zostanie zrealizowany w stopniu równym średniemu wykonaniu planów z ostatnich lat Źródło: dane: MF, obliczenia własne

35 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Ankiety wśród przedsiębiorstw wskazują na niskie bariery popytu Kwartalne prognozy popytu, produkcji i zamówień (dane s.a.) Bariery popytu 7 Planowana zmiana wielkości nakładów ogółem w całym bieżącym roku r/r w sektorach własności. Saldo zmian. 7 prognoza popytu s.a. prognoza produkcji s.a. nowe zamówienia s.a. średnia dług. średnia dług. średnia dług. Bariery dla realizowanych inwestycji brak inne ceny środków surowców własnyc, otoczenie koszty prawne, pracy fiskalne prywatny w tym: zagraniczna publiczny w tym: samorządowa Źródło: Szybki Monitoring NBP popyt inne źródła niepew prywatne fundusze UE finansowa nie zewnętr publiczne

36 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wysokie wykorzystanie zdolności produkcyjnych w gospodarce Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych wg danych SM i GUS (%, s.a.) SM (cała próba) SM (przemysł) GUS (przemysł) 8, 7Q 8, 7Q 79, 7Q 8, 7Q Stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych wg danych SM (%, s.a.) budownictwo przetw. przem. usługi prod. dóbr inwest. Źródło: Dane GUS, Szybki Monitoring NBP

37 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja 7 9 Handel zagraniczny - Otoczenie zewnętrzne - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

38 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Wkład eksportu netto do wzrostu czynnikiem ograniczającym dynamikę PKB Wkład eksportu netto (pkt.proc., prawa oś) Eksport (r/r) (%) Import (r/r) (%) Eksport: Umiarkowane ożywienie w strefie euro Wysoki poziom rentowności eksporterów (wysoka opłacalność cenowa) Przyjęta w projekcji aprecjacja kursu złotego Import: W 7 r. przyspieszenie dynamiki konsumpcji i inwestycji Od 8 r. wolniejszy wzrost popytu krajowego q q q q q q q 7q 8q - 9q 9q r/r pp Wkład eksportu netto do wzrostu, -, -, -, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

39 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Zmiany w handlu i margines tolerancji dla wahań kursowych Zmiany handlu Unii Europejskiej wg głównych kierunków (% r/r, w cenach stałych, s.a.) 8.. Kurs euro, przy którym eksport i import stają się nieopłacalne oraz kurs rzeczywisty.. Zmiany handlu światowego i importu w wybranych gospodarkach (% r/r, w cenach stałych, wyrównane sezonowo) handel wewnątrz UE import z krajów trzecich eksport do krajów trzecich kurs opłacalności eksportu rzeczywisty kurs euro przedział ufności (+/-. odch. std.) kurs opłacalności importu przedział ufności (+/-. odch. std.)... Zmiany polskiego eksportu według głównych grup krajów (% r/r, w cenach stałych, s.a.). Kurs dolara, przy którym eksport i import stają się nieopłacalne oraz kurs rzeczywisty ogółem USA strefa euro gospodarki rozwijające się Źródło: Dane CPB i Eurostatu, Szybki Monitoring NBP strefa euro pozostałe kraje UE kraje trzecie kurs opłacalności eksportu rzeczywisty kurs dolara przedział ufności (+/-. odch. std.) kurs opłacalności importu przedział ufności (+/-. odch. std.).....

40 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Przyjęte w projekcji stopniowe umocnienie złotego, przybliżające kurs efektywny do kursu równowagi Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego dodatnie w horyzoncie projekcji (obniżenie w 7 r. przejściowe). Realny kurs efektywny. Dochody z pracy za granicą Dochody pierwotne Dochody wtórne i kapitałowe Towary i usługi Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego (% PKB) q q q q q q q 7q 8q 9q 9q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

41 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja 7 9 Inflacja - Otoczenie zewnętrzne - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności

42 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wzrost inflacji na przełomie /7 pod znacznym wpływem efektu bazy Efekt bazy wpływ na CPI r/r, % 7q.. Inflacja CPI, (,9) Inflacja bazowa, (,).. Inflacja cen żywności, (,) Inflacja cen energii,8 (,) Q Q Q Q Q Q Q Q 7Q 7Q 7Q 7Q 8Q Żywność i napoje bezalkoholowe Energia Inflacja bazowa CPI - W nawiasach podano wartości z projekcji marcowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji marcowej, a czerwonym niższej. Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.

43 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Dynamika cen konsumenta stopniowo powraca do celu inflacyjnego Inflacja bazowa Ceny energii Ceny żywności Inflacja CPI W 7 r. inflację cen energii i żywności podwyższają czynniki o charakterze przejściowym Wzrost presji kosztowej: Przyspieszenie dynamiki jednostkowych kosztów pracy Niska inflacja w strefie euro W dalszym horyzoncie stabilizacja cen surowców energetycznych na rynkach światowych wraz z deprecjacją dolara, w którym są kwotowane Wzrost presji popytowej dodatnia luka popytowa (ograniczony wpływ na inflację, ponieważ w ostatnich latach obserwowany jest spadek wrażliwości dynamiki cen na zmiany krajowej koniunktury) q q q q q q q 7q 8q 9q 9q r/r, % Inflacja CPI -,,9,, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

44 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego W latach 8-9 luka popytowa zbliżona do,% PKB potencjalnego Aktywni zawodowo Kapitał Produkt potencjalny NAWRU TFP Luka popytowa (% PKB pot.) PKB (r/r) (%) Produkt potencjalny (r/r) (%) q 7q 8q 9q 9q q q q q q q q 7q 8q 9q 9q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

45 7 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Inflacja w otoczeniu polskiej gospodarki Wahania wskaźników inflacji bieżącej w ostatnich miesiącach odzwierciedlają efekty bazy cen energii oraz zmiany sezonowe. Perspektywę przyspieszenia inflacji w USA uprawdopodabniają: planowane luzowanie fiskalne, bliskość stanu pełnego zatrudnienia oraz niska dynamika produktywności. W strefie euro wygaśnięcie negatywnego wpływu ostatnich wzrostów cen ropy oraz umocnienie się ożywienia będą wspierać odbudowę marż jednostkowych, jednak powrót inflacji w okolice celu EBC będzie powolny ze względu na nadal relatywnie wysoki stopień niewykorzystania zasobów pracy oraz ujemną lukę popytową, które ograniczają dynamikę płac i marż Inflacja konsumencka (%, r/r) - - Stany Zjednoczone: luka zatrudnienia poza rolnictwem (mln miejsc pracy) Stopień niewykorzystania zasobów pracy w strefie euro (% ludności aktywnej zawodowo) Stany Zjednoczone Strefa euro Bezrobotni Osoby poszukujące pracy, ale nie mogące jej szybko podjąć Kraje OECD Realizacja Prognoza Osoby gotowe do pracy, ale jej nie poszukujące Źródło: OECD. Źródło: BLS, CBO, prognoza DAE. Osoby pracujące w niepełnym wymiarze Źródło: Eurostat.

46 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wpływ rosnącej presji kosztowej w kraju ograniczany przez umiarkowaną dynamikę cen importu Wynagrodzenia (r/r) (%) Wydajność pracy (r/r) (%) ULC (r/r) (%) q q q q q q q 7q 8q - 9q 9q Ceny importu bez cen ropy i gazu (r/r) (%) r/r, % Ceny importu (r/r) (%) q q q q q q q 7q 8q 9q 9q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

47 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Oczekiwana stabilizacja cen ropy naftowej Ceny ropy Brent (USD/b) Rynkowe zapasy ropy naftowej w USA (mln b) Import ropy w USA z wybranych krajów Bliskiego Wschodu (mln b/d) yr Range zapasy Wydobycie ropy (mln b/d) i liczba aktywnych wiertni w Stanach Zjednoczonych Kuwejt Irak Arabia Saudyjska Prognozy wydobycia ropy naftowej w USA (mln b/d) notowania dzienne średnie w miesiącu średnie w kwartale Źródło: Departament Energii USA, Bloomberg, OPEC liczba aktywnych wiertni (P) wydobycie ropy naftowej (średnia tyg) wydobycie ropy w USA prognoza EIA z lutego 7 r. prognoza EIA z czerwca 7 r.

48 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Ceny surowców energetycznych po wzroście w krótkim horyzoncie ustabilizują się na niższym poziomie. Indeks światowych cen surowców energetycznych (USD, =) III/7 Indeks światowych cen surowców rolnych (EUR, =) III/7. r/r, % Inflacja cen energii (r/r) (%) Inflacja cen żywności (r/r) (%) q q q q q q q 7q 8q 9q 9q q q q q q q q 7q 8q -8 9q 9q Źródło: dane GUS, Bloomberg, Reuters, obliczenia NBP

49 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Plan prezentacji: Zmiany między rundami Projekcja Otoczenie zewnętrzne - Popyt konsumpcyjny - Popyt inwestycyjny - Handel zagraniczny - Inflacja Ocena niepewności Obszary niepewności Wykresy wachlarzowe Ocena niepewności

50 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Obszar niepewności Opis Wpływ Skala wpływu Pogorszenie perspektyw wzrostu w gospodarce globalnej Osłabienie koniunktury w USA (wzrost niepewności, korekta indeksów giełdowych względem ich obecnych wysokich poziomów, spadek konsumpcji; silniejsze spowolnienie w Chinach, ograniczona aktywność sektora wydobywczego). Osłabienie koniunktury w Chinach (stabilność sektora finansowego, głębszy od oczekiwanego spadek inwestycji mieszkaniowych w wyniku wprowadzonych przez władze lokalne ograniczeń). Trwałe obniżenie wzrostu wydajności pracy w wielu gospodarkach. Inflacja PKB ** Poprawa globalnej koniunktury Wyższy wzrost gospodarczy w USA (pozytywny efekt stymulacji fiskalnej, wyższa dynamika konsumpcji wynikająca z dobiegającego końca procesu oddłużania się gospodarstw domowych). Wyższy wzrost gospodarczy w strefie euro (wyższa dynamika inwestycji w maszyny i urządzenia, głębsze osłabienie kursu euro wobec dolara, kontynuacja polityki luzowania ilościowego). Inflacja PKB ** Zmiana podaży pracy Wpływ ustawy o obniżeniu wieku emerytalnego na aktywność zawodową niepewność co do liczby osób przechodzących na emeryturę uzależniona od rozwoju sytuacji na rynku pracy. Migracje powrotne Polaków. Skala migracji zarobkowych obywateli Ukrainy do Polski (wpływ wprowadzenia ruchu bezwizowego lub zaostrzenia konfliktu na Ukrainie). Inflacja PKB * Ceny ropy naftowej na rynkach światowych Zaburzenia podaży ropy na rynkach światowych: - nieznany kształt polityki podażowej OPEC w przyszłości, - skala wzrostu produkcji ropy w Stanach Zjednoczonych w reakcji na bieżący poziom cen ropy. Perspektywy wzrostu w gospodarce światowej, szczególnie w azjatyckich krajach wschodzących. Inflacja PKB * Podsumowanie Inflacja PKB

51 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Inflacja CPI r/r, % PKB r/r, % 9% % % proj. centralna cel inflacyjny 8 9% % % proj. centralna q q q 7q 8q 9q 9q - - q q q 7q 8q 9q 9q CPI r/r, % poniżej,% poniżej,% poniżej,% poniżej centr. przedział,-,% CPI r/r, % ścieżka centralna przedział % PKB r/r, % ścieżka centralna przedział % 7 8% 88% % 9% 8% 8 % % 8% 9% % 9 9% % 7% % % 7,9,, 8,,,9 9,,, 7,,,7 8,,, 9,,, Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

52