SZKOLENIE PRACOWNIKÓW

Załącznik nr 6 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Wyd.03 Str./Na str. 1 / 22 Egz. nr. 30.05.2016 (data wydania) INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Stanowisko Imię i nazwisko Data Podpis Opracował Samodzielny Referent Katarzyna BURZYŃSKA Sprawdził Kierownik Dział Spraw Osobowych Renata PIOTROWSKA Zatwierdził Pełnomocnik ds. SZJ Witold CZURYŁO

Zał. Nr 4 do Instrukcji Publikowania wewnętrznych aktów normatywnych SZKOLENIE PRACOWNIKÓW (Nazwa dokumentacji) QI/6.2/NA (Nr dokumentu) Ark. Nr 2 Na ark. 22 ARKUSZ REJESTRACJI KART ZMIAN L.p. Nr Karty Zmian Nr Oper. Nr Ark. Data wprowadzenia Obowiązuje od dnia Nazwisko wprowadzającego Podpis i pieczątka Stanowisko Nazwisko Podpis Data Opracował Sprawdził Zmiana Nr zmiany Data Podpis Zatwierdził

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 3 / 22 SPIS TREŚCI strona - Arkusz rejestracji kart zmian... 2 - Spis treści... 3 1. Cel instrukcji... 4 2. Przedmiot instrukcji... 4 3. Zakres stosowania... 4 4. Odpowiedzialność... 5 5. Tryb postępowania... 7 5.1 Kwalifikowanie personelu... 7 5.2 Wyrażenie potrzeby szkoleniowej... 8 5.3 Szkolenia wewnętrzne... 9 5.3.1 Szkolenie wstępne... 9 5.3.2 Szkolenie bieżące... 12 5.3.3 Szkolenia okresowe... 13 5.3.4 Szkolenie stanowiskowe do samodzielnej pracy... 13 5.3.5 Szkolenie związane z nowymi uruchomieniami... 16 5.4 Szkolenia zewnętrzne... 17 5.5 Organizacja i dokumentowanie szkoleń... 18 5.5.1 Przygotowanie szkolenia... 18 5.5.2 Dokumentacja szkoleniowa... 19 5.5.3 Przebieg szkolenia... 20 6. Przegląd aktualności instrukcji i jej zgodności z dokumentami wyższej rangi... 21 7. Przegląd przestrzegania instrukcji oraz ocena stopnia realizacji... 21 8. Dokumenty związane... 21 9. Wykaz załączników... 21 10. Rozdzielnik... 22

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 4 / 22 1. CEL INSTRUKCJI Celem niniejszej instrukcji jest określenie zasad prowadzenia szkolenia pracowników w zakresie zarządzania, organizacji pracy, jakości produkcji, znajomości dokumentów, procesów, urządzeń i wyposażenia na wszystkich szczeblach organizacyjnych przedsiębiorstwa. System szkoleń ma zapewnić bezpośredni i bieżący nadzór nad utrzymaniem, uzyskaniem lub podniesieniem kwalifikacji przez pracowników zakładu oraz spełnienie wymagań norm, przepisów oraz nakazów, Ramowego zbioru.... 2. PRZEDMIOT INSTRUKCJI Przedmiotem niniejszej instrukcji jest: - ustalenie odpowiedzialnych za realizację szkoleń; - ustalenie zasad określenia potrzeb w zakresie szkolenia; - ustalenie zasad prowadzenia szkolenia; - dokumentowania kwalifikacji pracowników. 3. ZAKRES STOSOWANIA INSTRUKCJI Instrukcja niniejsza jest obowiązującą w odniesieniu do wszystkich rodzajów szkoleń pracowników zakładu. Rodzaj szkolenia i jego forma uzależniona jest od pełnionej funkcji, oraz aktualnych i przewidywanych potrzeb związanych z realizacją usług. Zakres tematyczny szkoleń wynika z planów bieżących i przyszłych potrzeb. Mają one zapewnić podnoszenie kwalifikacji i doskonalenie umiejętności pracowników wszystkich szczebli organizacyjnych przedsiębiorstwa. Szkolenia mogą być organizowane wewnątrz przedsiębiorstwa oraz w wyspecjalizowanych zewnętrznych instytucjach szkoleniowych. Wszystkie szkolenia powinny być organizowane i dokumentowane zgodnie z zasadami podanymi w dalszej części instrukcji. Każde szkolenie wewnętrzne powinno być zakończone analizą obejmującą ocenę realizacji celów, jego efektów i przydatność. Wnioski należy uwzględniać przy organizowaniu następnych szkoleń.

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 5 / 22 Rodzaje szkoleń przedstawiono na rysunku nr 1. SZKOLENIA WEWNĘTRZNE ZEWNĘTRZNE WSTĘPNE BIEŻĄCE OKRESOWE NOWE URUCHOMIENIA STANOWISKOWE DO SAMODZIELNEJ PRACY Rys.1 Rodzaje szkoleń. 4. ODPOWIEDZIALNOŚĆ A) Pełnomocnik ds. Zarządzania Jakością: - za szkolenia związane z systemem zarządzania jakością - opracowanie planu szkoleń, nadzór nad ich organizacją i przebiegiem dla personelu całego zakładu; B) Dyrektor Produkcji: - opracowanie planu szkolenia technicznego dla personelu technicznego całego zakładu; C) Dyrektor Handlowy: uzgadnia z wytypowanym zakładem lub instytucją szkoleniową i zawiera w kontrakcie sprawy organizacyjne, termin szkolenia oraz sposób poświadczenia nabytych uprawnień;

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 6 / 22 dostarczenie kierownikom działów/wydziałów wykazu instytucji szkolących oraz rodzajów organizowanych przez nie szkoleń. D) Szefowie pionów organizacyjnych podległych DN: - analiza zgłaszanych potrzeb szkoleniowych przez kierowników działów / wydziałów; - organizacja szkoleń w podległych komórkach oraz rozliczanie z ich realizacji; - nadzór nad prawidłowym prowadzeniem dokumentacji szkoleniowej w podległej komórce; E) Kierownicy Działów, Wydziałów i Sekcji odpowiedzialni są za: - poziom wyszkolenia podległego personelu; - nie dopuszczenie do wykonywania pracy przez pracowników nie posiadających dokumentów potwierdzających uzyskanie uprawnień do wykonywania określonego zakresu prac, obsługi maszyn i urządzeń; - określenie potrzeb szkoleniowych dla podległych działów/ wydziałów i terminowe ich zgłaszanie; - organizację i przeprowadzenie szkoleń z podległym im personelem oraz rozliczenie się z ich realizacji w Dziale Spraw Osobowych; - kierowanie wytypowanych pracowników na szkolenia; - prawidłowe prowadzenie dokumentacji szkoleniowej; - dokonanie oceny praktycznych efektów szkoleń odbytych przez podległych pracowników i uwzględnienie ich podczas następnego kwalifikowania; F) Dział Spraw Osobowych odpowiedzialny jest za: - sporządzanie planu szkolenia pracowników zakładu na dany rok kalendarzowy i przedstawianie go do zatwierdzenia DN; - uzupełnianie planu szkoleń o szkolenia doraźne; - terminowe rozliczenie organizatorów szkoleń z dokumentacji szkoleniowej;

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 7 / 22 - gromadzenie i przechowywanie dokumentacji dot. szkoleń, zgodnie ze sposobem prowadzenia przez pracodawców dokumentacji związanej ze stosunkiem pracy oraz prowadzeniem akt osobowych Dz.U. Nr 62 z 1996 r. w tym: zgłoszenia na szkolenia (Załącznik nr 1 i 2); protokoły z egzaminów (Załączniki nr 3 i 4); zaświadczenia, świadectwa oraz inne dokumenty stwierdzające ukończenie szkolenia. listy egzaminacyjne (Załącznik nr 5); G) Dział Księgowy: - rozliczenie finansowe szkoleń; - ewidencjonowanie dokumentów finansowych związanych z realizacją szkoleń. 5. TRYB POSTĘPOWANIA 5.1 KWALIFIKOWANIE PERSONELU Szczegółowe informowanie o poziomie wymaganych kwalifikacji na określonych stanowiskach pracy zawiera zał. Nr 1 Instrukcji Kwalifikacji stanowisk Księga kompetencji Wojskowych Zakładów Lotniczych Nr 4 S.A..Zawarte w procesie kwalifikowania personelu potrzeby szkoleń związane są z zajmowanym lub planowanym stanowiskiem, poziomem fachowym i intelektualnym pracownika oraz zadeklarowaną chęcią podnoszenia kwalifikacji. Zakresy szkoleń powinny uwzględnić poniższe wytyczne: a) Personel zarządzający I stopnia (Prezes Zarządu, Dyrektorzy, Szefowie komórek organizacyjnych) oraz personel zarządzający II stopnia (Kierownicy Działów, Wydziałów, Sekcji oraz Mistrzowie) Zakres tematyczny i programowy szkoleń wynika z planu potrzeb i ma na celu rozwój systemów, metod i technik zarządzania ze szczególnym uwzględnieniem zarządzania systemem jakości, metod służących analizie procesów w tym procesu

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 8 / 22 produkcji, gromadzeniu i wykorzystaniu danych, identyfikacji i rozwiązywaniu problemów oraz podejmowaniu i prowadzeniu działań korygujących; b) Personel techniczny i jakości / specjaliści techniczni, auditorzy itp./ Szkolenia te prowadzone powinny być przede wszystkim w zakresie nowych technik i technologii, oprogramowania, przeprowadzania auditów wewnętrznych, rozwoju systemu zapewnienia jakości, prowadzenia i kontroli procesów specjalistycznych itp. Szczególną uwagę poświęcać metodom służącym analizie procesów produkcji, gromadzeniu i wykorzystaniu danych, c) Personel pomocniczy Szkolenia specjalistyczne w zakresie: finansów, rachunkowości, marketingu, sprzedaży, języków obcych, obsługi oprogramowania, zagadnień prawnych, kadr itp. stosownie do zajmowanego stanowiska. d) Mechanicy remontu silników lotniczych, operatorzy i robotnicy wykwalifikowani Szkolenia dla tej grupy pracowników mają zapewnić nadanie im kwalifikacji niezbędnych do wykonywania pracy, oraz dostarczenie wiadomości dotyczących systemu zapewnienia jakości zgodnego z ISO 9001. Kwalifikowanie personelu do wykonywania operacji i procesów specjalnych, badań lub kontroli dokonuje Komisja w składzie: Kierownik Działu/Wydziału, Kierownik Wydziałowej Kontroli Jakości, Technolog. 5.2. WYRAŻENIE POTRZEBY SZKOLENIOWEJ. Zgłaszanie potrzeb szkoleniowych oraz tok postępowania przedstawia algorytm na rys.2. Kierownicy Działów/wydziałów w terminie do dn. 30.10. każdego roku na druku Zgłoszenie na szkolenie (załącznik nr1) przedstawiają potrzeby z zakresu szkoleń do zaopiniowania Szefom swoich komórek organizacyjnych. Zgłoszone potrzeby szkoleniowe są uzgadniane z Dyrektorem Produkcji, który na ich podstawie opracowuje plan szkolenia technicznego dla personelu technicznego całego zakładu (na druku Zgłoszenie na szkolenie w kolumnie nr 6 przy danym szkoleniu wpisać uwzględniono w planie Szkolenia technicznego ). W terminie do dn. 15.11.

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 9 / 22 zgłoszenia oraz plan szkolenia technicznego przekazać do Działu Spraw Osobowych, który w terminie do dn. 30.11. opracowuje plan wszystkich szkoleń i przedstawia go do zatwierdzenia Prezesowi Zarządu. Zatwierdzony plan jest podstawą do organizowania oraz rozliczania z realizacji wszelkich szkoleń. Doraźne potrzeby szkoleniowe wynikłe w trakcie realizacji zadań zgłaszać na druku Doraźne zgłoszenie na szkolenie (załącznik nr 2). Po zaopiniowaniu go przez Szefa komórki organizacyjnej zostaje przekazane do Działu Spraw Osobowych i do zatwierdzenia przez DN. Dział Spraw Osobowych po zatwierdzeniu propozycji uzupełnia o nie plan szkoleń, natomiast druki zgłoszeń na szkolenie (załącznik nr 1) i doraźne zgłoszenie na szkolenie (załącznik nr 2) archiwizuje wg ogólnie przyjętych zasad. 5.3. SZKOLENIA WEWNĘTRZNE 5.3.1 Szkolenie wstępne Każdy pracownik Zakładu musi odbyć szkolenie wstępne. Wymogi dotyczące zasad jego organizowania oraz ramowe programy szkolenia zawarte są w ROZPORZĄDZENIU MINISTRA GOSPODARKI I PRACY z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180 z 2004 r. poz. 1860 z późniejszymi zmianami). Zgodnie z rozporządzeniem szkolenie wstępne powinno być prowadzone według programów opracowanych dla poszczególnych grup stanowisk (zawodów) i obejmować: a) szkolenie wstępne ogólne - instruktaż ogólny; Przechodzą go przed dopuszczeniem do wykonywania pracy wszyscy nowo zatrudnieni pracownicy oraz studenci odbywający praktyki studenckie. Organizatorem jego jest inspektor bhp, który na bazie Ramowego programu instruktażu ogólnego opracowuje program szczegółowy. W trakcie jego trwania uczestnicy szkolenia zapoznawani są z podstawowymi przepisami zawartymi w Kodeksie pracy, w układzie zbiorowym i regulaminie pracy, z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w zakładzie oraz z zasadami udzielania pierwszej pomocy. Odbycie przez pracownika powyższego szkolenia jest przez niego potwierdzone na piśmie oraz odnotowane w aktach osobowych;

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 10 / 22 START Dział wydział/sekcja Zgłoszenie pracowników na szkolenie KIEROWNIK działu/wydziału * Dyrektor NP TAK Szef komórki organizacyjnej * TAK NIE Dział Spraw Osobowych * Prezes Zarządu NIE Legenda: - Zgłoszenie na szkolenie - Doraźne zgłoszenie * na szkolenie - Plan szkolenia technicznego - Projekt PLANU SZKOLENIA PRACOWNIKÓW WZL-4 S.A. TAK PLAN SZKOLENIA PRACOWNIKÓW KONIEC * Rys.2. TRYB ZGŁASZANIA POTRZEB SZKOLENIOWYCH

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 11 / 22 b) szkolenie wstępne na stanowisku pracy - instruktaż stanowiskowy; Prowadzony jest przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku z: - pracownikami zatrudnionymi lub przenoszonymi na stanowiska, których charakter pracy wiąże się bezpośrednio z produkcją lub jej kontrolą, bądź narażeniem na zagrożenia zawodowe; - pracownikami, na których stanowiskach uległy zmianie warunki techniczno organizacyjne a w szczególności zmiana procesu technologicznego, zmiana organizacji stanowisk pracy, wprowadzenie do stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia lub niebezpiecznym, wprowadzenie nowych narzędzi, maszyn, urządzeń; - studentami odbywającymi praktyki; - pracownikiem zatrudnionym na kilku stanowiskach pracy, który musi przejść instruktaż obowiązujący na każdym stanowisku. Za organizację i przebieg instruktażu stanowiskowego oraz opracowanie szczegółowego programu szkolenia odpowiedzialny jest kierownik działu/wydziału, w którym zatrudniani są w/w pracownicy. Podstawą do opracowania szczegółowego programu szkolenia jest Ramowy program instruktażu stanowiskowego zawarty w w/w Rozporządzeniu. Program powinien również zawierać zagadnienia z zakresu systemów zarządzania jakością pozwalające pracownikowi: - poznać i zrozumieć politykę oraz główne cele jakościowe Zakładu; - zapoznać się ze stosowaną terminologią, rozumieć ją i umieć się nią posługiwać; - zapoznać się z wymogami norm jakościowych obowiązujących w zakładzie; - zapoznać się ze wszystkimi aspektami wdrażania i utrzymywania systemu; - poznać obowiązki i uprawnienia na zajmowanym stanowisku wynikające z wymagań systemu zapewnienia jakości.

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 12 / 22 Czas trwania instruktażu uzależniony powinien być od przygotowania zawodowego, dotychczasowego stażu pracy szkolonego pracownika oraz rodzaju pracy i zagrożeń na stanowisku pracy. Instruktaż stanowiskowy prowadzi kierownik lub wyznaczony mistrz danego wydziału. Zakończony on być powinien sprawdzianem wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z zasadami podanymi w pkt.5.3.4. Odbycie instruktażu potwierdzane jest przez pracownika na piśmie oraz odnotowywane w aktach osobowych i Karcie ewidencji szkoleń pracownika. c) szkolenie wstępne podstawowe - szkolenie podstawowe; Odbywa się ono w okresie nie dłuższym niż sześć miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku. Prowadzone jest z pracownikami, którzy rozpoczęli lub rozpoczynają pracę na określonych stanowiskach służbowych. Organizatorem szkolenia jest inspektor bhp. Forma szkolenia, metody oraz zakres uzależnione są od zajmowanych przez jego uczestników stanowisk. Powinno ono być organizowane z oderwaniem od pracy. Podstawą do opracowania programu szczegółowego jest ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180 z 2004 r. poz. 1860 z późniejszymi zmianami). 5.3.2 Szkolenie bieżące Wynika ono z bieżących potrzeb poszczególnych komórek organizacyjnych lub zalecone jest przez przełożonych. Tematyka tego typu szkoleń może dotyczyć zagadnień związanych z: jakością, bhp, zmianami organizacyjnymi, zapoznaniem z wprowadzanymi instrukcjami, nowymi uregulowaniami prawnymi, itp. Za organizację i przebieg szkoleń bieżących odpowiedzialni są kierownicy działów/wydziałów. Tryb postępowania określono w pkt.5.2 i pkt.5.5.

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 13 / 22 5.3.3 Szkolenia okresowe Wynikają one z potrzeby potwierdzenia posiadanych kwalifikacji nadawanych na czas określony. Kierownik działu/wydziału na podstawie analizy Kart ewidencji szkoleń podległych mu pracowników ustala potrzeby w tym zakresie i ujmuje je w Zgłoszeniu na szkolenie (załącznik nr 2). Postępowanie określono w pkt.5.2. Szkolenie to może być organizowane w instytucjach szkoleniowych zewnętrznych lub wewnątrz zakładu na zasadach określonych w pkt5.5 niniejszej instrukcji. Pracownicy wytypowani do szkoleń w zewnętrznych instytucjach szkoleniowych kierowani są na nie przez Dział Spraw Osobowych. Po zakończeniu szkolenia pracownicy zobowiązani są przedstawić w Dziale Spraw Osobowych odpowiednie dokumenty potwierdzające jego ukończenie. Kierownik działu/wydziału/sekcji odpowiedzialny jest za umożliwienie pracownikom uczestnictwa w szkoleniach zewnętrznych oraz uaktualnienie karty ewidencji szkoleń. 5.3.4 Szkolenie stanowiskowe do samodzielnej pracy Każdy pracownik zatrudniony bezpośrednio przy remoncie lub wykonawstwie sprzętu w tym również kontroli jakości produkcji i dozoru technicznego musi przejść odpowiednie przeszkolenie w zakresie wykonywanej pracy. Za organizację i przebieg szkolenia, opracowanie dokumentacji szkoleniowej odpowiedzialni są kierownicy działów/wydziałów/sekcji, którym podlegają przeszkalani pracownicy. Podczas uruchamiania nowego asortymentu produkcji za opracowanie dokumentacji szkoleniowej i nadzór merytoryczny odpowiedzialni są technolodzy prowadzący. Kierownicy wydziałowych kontroli jakości odpowiedzialni są za niedopuszczanie do wykonywania prac przez pracowników, którzy nie posiadają na ich wykonywanie uprawnień. Tryb zgłaszania szkoleń przedstawiono w pkt. 5.2. Szkolenie może być przeprowadzone metodą praktycznej nauki, bezpośrednio na stanowisku lub warsztacie bądź metodą nauki teoretycznej. Zastosowanie lub wybór metody szkolenia uzależnione jest z jednej strony od rodzaju asortymentu sprzętu jaki

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 14 / 22 ma być remontowany i etapu tego remontu, z drugiej strony czasokresu, w którym dany pracownik może być przeszkolony. Praktyczne szkolenie może odbywać się w Zakładzie przez pracowników, którzy dany proces remontu mają już opanowany lub w innych przedsiębiorstwach, gdy proces remontu w Zakładzie jest nieznany, na przykład przy uruchamianiu remontu nowego asortymentu. Szkolenie teoretyczne może być prowadzone w formie wykładów, metodą seminaryjną lub samokształcenia i konsultacji. Po okresie przeszkolenia pracownik poddawany jest egzaminowi sprawdzającemu i w zależności od posiadanych wiadomości uzyskuje zezwolenie na samodzielne wykonywanie prac w określonym zawodzie, bądź zostaje zobowiązany do uzupełnienia wymaganych wiadomości i zgłoszenia się w określonym mu terminie do ponownego egzaminu. W okresie przeszkolenia, jak również w przypadku nie złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu, pracownik nie może być dopuszczony do samodzielnego wykonywania prac. Pracownik może wyłącznie wykonywać te prace, na które uzyskał uprawnienia w wyniku złożenia egzaminu. Rozszerzenie uprawnień może nastąpić wyłącznie w drodze przeszkolenia i ponownego złożenia egzaminu. Zmiana miejsca zatrudnienia - rodzaju wykonanej pracy (operacji) na warunkach uprawnień samodzielnego wykonywania prac i zdawania Kontroli Jakości celem jej odbioru musi być poprzedzona przeszkoleniem i zdaniem egzaminu. Sprawdzenia wiadomości pracownika z zakresu przeszkolenia w celu uzyskania zezwolenia na samodzielne wykonywanie prac w określonym zawodzie i na określonym stanowisku pracy, dokonuje Komisja Egzaminacyjna w skład której wchodzą: a) przy sprawdzaniu i ocenie wiadomości u pracowników kontroli jakości i dozoru technicznego (mistrzów, st. mistrzów, brygadzistów bądź stanowisk równorzędnych): Przewodniczący Członkowie - Główny Technolog - Szef Zakładowej Kontroli Jakości - Kierownik zainteresowanego wydziału - Technolog prowadzący remont

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 15 / 22 W trakcie egzaminu pracownik obowiązany jest wykazać się co najmniej następującymi wiadomościami i kwalifikacjami, które wymagane są jako minimalne do wykonywania czynności na tych stanowiskach: - znajomością konstrukcji sprzętu, a w szczególności wpływ poszczególnych zespołów na prawidłową pracę tego sprzętu, którego przedmiotem jest egzamin; - znajomością całokształtu dokumentacji warsztatowej i jej funkcji w zabezpieczeniu jakości; - znajomością układu technologii remontu (wykonawstwa) oraz podziału organizacyjnego remontu w Zakładzie; - ogólną znajomością dokumentacji eksploatacyjnej sprzętu; - znajomością przepisów BHP i ppoż.; - znajomością sprzętu kontrolno - pomiarowego oraz DTR stoisk. b) przy sprawdzaniu i ocenie wiadomości u pozostałych pracowników: Przewodniczący - Kierownik Zainteresowanego Wydziału Członkowie - Kierownik Wydziałowej Kontroli Jakości - Technolog prowadzący dany remont Pracownicy ci winni wykazać się w czasie egzaminu co najmniej następującymi wiadomościami i umiejętnościami obowiązującymi jako minimum do uzyskania zezwolenia na samodzielne wykonywanie prac w posiadanym zawodzie na określonym stanowisku pracy: znajomością technologii remontu (wykonawstwa) sprzętu i zasad wypełniania dokumentacji warsztatowej, dotyczącej remontowanego sprzętu na stanowisku pracy: - ogólną znajomością remontowanego sprzętu, a w szczególności remontowanego podzespołu(ów); - znajomością przepisów BHP i ppoż.; - umieć posługiwać się sprzętem kontrolno-pomiarowym oraz obsługiwać określone stoiska.

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 16 / 22 c) przy sprawdzaniu i ocenie wiadomości dla technologów: Przewodniczący Członkowie - Dyrektor Techniczny - Główny Technolog - Kierownik Wydziałowej Kontroli Jakości - Kierownik Sekcji zainteresowanej komórki Pracownicy, ci winni wykazać się w czasie egzaminu co najmniej następującymi wiadomościami i kwalifikacjami, obowiązującymi jako minimum do uzyskania zezwolenia na samodzielne wykonywanie prac: - znajomością technologii remontu (wykonawstwa) sprzętu i zasad wypełniania dokumentacji warsztatowej, dotyczącej remontowanego sprzętu; - ogólną znajomością remontowanego sprzętu i szczegółową znajomością remontowanego podzespołu(ów); - znajomością przepisów BHP i ppoż. - posługiwać się sprzętem kontrolno - pomiarowym; - znać zasady tworzenia i obiegu dokumentacji naprawczej wg Instrukcji TT-270. Z przeprowadzonych egzaminów Komisja Egzaminacyjna sporządza protokół, którego wzór stanowi Załącznik nr 3 niniejszej instrukcji. Odbyte przeszkolenie należy wpisać do Księgi Służby w Karcie ewidencji szkoleń pracownika. 5.3.5 Szkolenie związane z nowymi uruchomieniami Prowadzone jest wówczas, gdy zachodzi konieczność rozpoczęcia remontu nowego produktu. Potrzeby szkoleniowe (np. konsultacje, praktyki) określane są w harmonogramie nowego uruchomienia, a wynikają one z analizy technicznej powyższego przedsięwzięcia dokonanej przez Dział Głównego Technologa. W zależności od stopnia skomplikowania produktu Dział Głównego Technologa ustala liczbę pracowników z poszczególnych działów/wydziałów/sekcji niezbędną

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 17 / 22 do nowego uruchomienia a zarazem szkolenia, miejsce, zakres i czas trwania szkolenia. Na podstawie powyższych ustaleń: - Dyrektor Handlowy uzgadnia z wytypowanym przez NT zakładem lub instytucją szkoleniową sprawy organizacyjne, termin szkolenia oraz sposób poświadczania nabytych kwalifikacji (uprawnień); - Główna Księgowa - przydziela niezbędne środki finansowe - Kierownicy działów/wydziałów/sekcji na podstawie powyższych ustaleń biorąc pod uwagę doświadczenie i umiejętności pracowników typują ich do odbycia przeszkolenia i w formie wykazu (załącznik nr 1) przedstawiają do akceptacji swoim przełożonym, po czym dostarczają je do Działu Spraw Osobowych. - Kierownik Działu Spraw Osobowych podaje wykaz pracowników ze wszystkich komórek organizacyjnych wyznaczonych na szkolenie wraz z terminem do Zarządzenia DN, które jest podstawą skierowania wyznaczonych pracowników do odbycia szkolenia. Po powrocie do zakładu pracownicy zobowiązani są do dostarczenia dokumentów potwierdzających odbycie szkolenia lub uzyskanie uprawnień do Działu Spraw Osobowych. W trakcie wykonywania remontu pierwszych egzemplarzy nowego produktu pracownicy ci winni przeszkolić wyznaczonych Zarządzeniem DN innych pracowników w zakresie umożliwiającym im samodzielne wykonywanie pracy zgodnie z zasadami zawartymi w pkt.5.3.4. 5.4 SZKOLENIA ZEWNĘTRZNE Celem tego typu szkoleń jest uzyskanie, podniesienie lub uzupełnienie kwalifikacji niezbędnych na zajmowanym stanowisku. Organizowane są w wyspecjalizowanych instytucjach szkoleniowych posiadających możliwość nadawania lub potwierdzania określonych uprawnień oraz w innych zakładach produkcyjnych. Tego typu szkolenia mogą być również prowadzone przez zewnętrzną organizację szkoleniową w trybie i na warunkach przez nią określonych w Zakładzie. Pracownicy do odbycia szkolenia typowani są przez kierownika działu/wydziału/sekcji po analizie aktualnie realizowanych i przyszłych zadań oraz po analizie Kart ewidencji szkoleń znajdujących się w księdze

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 18 / 22 służby danego działu/wydziału/sekcji. Dyrektor Handlowy dostarcza kierownikom działów/wydziałów/sekcji wykazy instytucji szkolących oraz terminy organizowania szkoleń. Pracownik może również wystąpić z prośbą drogą służbową o wyrażenie zgody na podjęcie nauki (kurs/szkoła/uczelnia) do Prezesa Zarządu, którego zgoda jest podstawą do odbycia szkolenia. Po zakończeniu szkolenia pracownicy zobowiązani są przedstawić w Dziale Spraw Osobowych odpowiednie dokumenty potwierdzające jego ukończenie. Kierownik działu/wydziału/sekcji odpowiedzialny jest za umożliwienie pracownikom uczestnictwa w szkoleniach zewnętrznych oraz uaktualnienie karty ewidencji szkoleń. 5.5 ORGANIZACJA I DOKUMENTOWANIE SZKOLEŃ. Organizator szkolenia odpowiedzialny jest za przygotowanie, opracowanie dokumentacji szkoleniowej, przeprowadzenie szkolenia oraz jego rozliczenie. Może nim być: - kierownik działu/wydziału, którego pracownicy szkoleni są wewnątrz podlegającego mu działu/wydziału/sekcji; - inspektor bhp, w przypadku szkolenia wstępnego, podstawowego i okresowego dotyczącego zagadnień z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy; - Dyrektor Techniczny w przypadku szkoleń związanych z nowymi uruchomieniami; - wyznaczony pracownik spośród personelu kierowniczego, gdy szkoleni są pracownicy różnych działów/wydziałów/sekcji; - Pełnomocnik ds. Zarządzania Jakością w przypadku szkoleń związanych z systemem zapewnienia jakości. 5.5.1 Przygotowanie szkolenia. Podstawą do przeprowadzenia szkolenia jest zatwierdzony przez DN Plan szkolenia pracowników lub doraźne zgłoszenie na szkolenie. Organizator po analizie celów, które to szkolenie ma spełnić oraz liczby uczestników ustala: - jaki zakres wiedzy i umiejętności powinni uzyskać szkoleni pracownicy; - własne możliwości przeprowadzenia szkolenia ( wykładowcy, instruktorzy);

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 19 / 22 - najefektywniejszy sposób przeprowadzenia szkolenia, ustalenie form i metod; - pomoce dydaktyczne, aparatura, stoiska itp.; - miejsce i czas przeprowadzenia szkolenia; - ustalenie poświadczenia szkolenia Wnioski z analizy uwzględnia przy organizowaniu szkolenia oraz opracowywaniu dokumentacji szkoleniowej. W przypadku stwierdzenia trudności związanych z możliwościami realizacji szkolenia organizator informuje o powyższym swojego przełożonego (Szefa komórki) podając przyczyny. Szef komórki po dokonaniu uzgodnień z innymi Szefami komórek przydziela organizatorowi niezbędne siły i środki. Kolejnym krokiem jest założenie dokumentacji szkoleniowej. 5.5.2 Dokumentacja szkoleniowa. a) Program szkolenia. (załączniki nr 8 i 9) Stanowi główny dokument na bazie którego prowadzone jest szkolenie. Opracowuje go organizator szkolenia lub wyznaczony na wykładowcę pracownik, w przypadku szkoleń o tematyce nie związanej z obszarem jego działania. Sposób opracowania dokumentu uzależniony jest od formy szkolenia. Dla szkoleń zorganizowanych z oderwaniem od pracy (tzn. pracownicy oddelegowani są na szkolenie i nie wykonują swoich dotychczasowych czynności) jego forma graficzna i układ przedstawia załącznik nr 8 do niniejszej instrukcji, w pozostałych przypadkach sporządzać go wg załącznika nr 9 na druku stanowiącym załącznik nr 6 do niniejszej instrukcji. b) Plan konspekt. (załączniki nr 7 i 10) Opracowuje go wykładowca na bazie programu szkolenia, tylko w przypadku szkoleń zorganizowanych z oderwaniem od pracy. Formę dokumentu przedstawia załącznik nr 10 do niniejszej instrukcji, sporządzać go na załączniku nr 7. Plan konspekt sporządzać odrębnie dla każdego zajęcia. c) Dziennik lekcyjny lub lista obecności (załącznik nr 11)

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 20 / 22 Zakładany jest dla każdej grupy szkoleniowej w celu ewidencji i rozliczenia wykładowców z realizacji programu szkolenia oraz szkolonych z uczestnictwa. Po odbytym szkoleniu w przypadku założenia listy obecności dokonać oceny szkolenia oraz zaproponować ewentualne wnioski dotyczące organizacji szkolenia i treści merytorycznych które należało by uwzględnić w następnym szkoleniu Program szkolenia, plany konspekty oraz dziennik lekcyjny po zrealizowaniu szkolenia przechowuje organizator. d) Protokół komisji egzaminacyjnej (załączniki nr 3 i 4) Sporządzany jest przez komisję egzaminacyjną w przypadku nadawania pracownikom uprawnień do samodzielnej pracy. Protokół po zarejestrowaniu i podpisaniu przez Komisję Egzaminacyjną, Przewodniczący Komisji przekazuje do Działu Spraw Osobowych. Dział Spraw Osobowych kwituje odbiór Protokółu na egzemplarzu pozostającym u Kierownika Wydziału. Przy ewidencji nadaje swoje numery od 1 wzwyż, łamiąc je przez symbol swojej komórki i rok np. Nr 1/P-2/00, Nr 16/NT/00. e) Lista egzaminacyjna (załącznik nr 5) Sporządzana podczas egzaminów grup szkoleniowych, dla których szkolenie organizowane było w sposób zorganizowany z oderwaniem od pracy i po jego ukończeniu pracownicy otrzymują przewidziane przez organizatora dla tego typu szkoleń zaświadczenia. Listę egzaminacyjną po podpisaniu przez Komisję Egzaminacyjną, Przewodniczący Komisji przekazuje do Działu Spraw Osobowych z wzorem wydanego zaświadczenia. 5.5.3 Przebieg szkolenia Szkolenia prowadzone powinny być zgodnie z opracowanymi programami szkolenia oraz planami konspektami z zastosowaniem odpowiednich środków dydaktycznych, jak: plansze, tablice poglądowe, przekroje itp. Formy i metody szkolenia powinny być dostosowane do poziomu szkolonych.

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 21 / 22 6. PRZEGLĄD AKTUALNOŚCI INSTRUKCJI I JEJ ZGODNOŚCI Z DOKUMENTAMI WYŻSZEJ RANGI Przeglądu aktualności instrukcji i jej zgodności z dokumentami wyższej rangi dokonuje Kierownik Działu Spraw Osobowych. Przeglądu dokonuje się w miesiącach styczeń - luty każdego roku. 7. PRZEGLĄD PRZESTRZEGANIA INSTRUKCJI ORAZ OCENA STOPNIA REALIZACJI. Przeglądu przestrzegania instrukcji oraz oceny stopnia jej realizacji dokonuje Kierownik Działu Spraw Osobowych. Uwagi dotyczące jej aktualności i przestrzegania przekazuje Przełożonemu. 8. DOKUMENTY ZWIĄZANE - ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180 z 2004 r. poz. 1860 z późniejszymi zmianami). - Instrukcja Kwalifikacji stanowisk - Instrukcja Typowanie, prowadzenie i klasyfikacja procesów specjalnych nr arch.10154 - Instrukcja W sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie BHP. 9. WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik nr 1 ZGŁOSZENIE NA SZKOLENIE Załącznik nr 2 DORAŹNE ZGŁOSZENIE NA SZKOLENIE Załącznik nr 3 PROTOKÓŁ NR... KOMISJI EGZAMINACYJNEJ Załącznik nr 4 PROTOKÓŁ ZAKŁADOWEJ KOMISJI EGZAMINACYJNEJ Załącznik nr 5 LISTA egzaminacyjna Załącznik nr 6 PROGRAM... Załącznik nr 7 PLAN-KONSPEKT do przeprowadzenia zajęć... Załącznik nr 8 PROGRAM SZKOLENIA wzór Załącznik nr 9 PROGRAM INSTRUKTAŻU STANOWISKOWEGO wzór

Załącznik nr 7 do procedury QP/4.2.3/NJ INSTRUKCJA nr QI/6.2/NA Wydanie 03/01/30.05.2016 (wyd.dok./wyd.str./data) SZKOLENIE PRACOWNIKÓW Str. / Na str. 22 / 22 Załącznik nr 10 PLAN-KONSPEKT do przeprowadzenia zajęć - wzór Załącznik nr 11 LISTA OBECNOŚCI Załączniki nr 3, 4 przechowywane są w dziale spraw osobowych w teczkach akt osobowych pracowników przez okres zatrudnienia w zakładzie oraz przez 50 lat po ich zwolnieniu. Załącznik nr 5 i nr 11 przechowywane są w segregatorze w dziale spraw osobowych przez okres 2 lat. Załącznik 6,7 i 8 przechowywane są w Księdze służby organizatora szkoleń przez okres 2 lat. 10. ROZDZIELNIK DN, NK, NP, NE, NH, NO, NJ, NS, NT, NI, NZ KP-1,2, KP-3, KP-4,5, KP-6, KJL, KNDT TT, TP, TG, TB, HA, HZ, HM P-1, P-2, P-2A, P-3, P-3A, P-4, P-5, P-6, P-6A

ZATWIERDZAM Załącznik Nr 1 do Instrukcji Nr QI/6.2/NA... (Szef Komórki) Z G Ł O S Z E N I E N A S Z K O L E N I E pracowników działu/wydziału/sekcji... Lp. Nazwisko i Imię Stanowisko Rodzaj szkolenia Termin Uwagi 1 2 3 4 5 6 *- niepotrzebne skreślić druk: NA 03/01 KIEROWNIK (DZIAŁU/WYDZIAŁU)*... (data i podpis)

ZATWIERDZAM Załącznik Nr 2 do Instrukcji Nr QI/6.2/NA... (Prezes Zarządu) D O R A Ź N E Z G Ł O S Z E N I E N A S Z K O L E N I E pracowników działu/wydziału/sekcji... Lp. Nazwisko i Imię Stanowisko Rodzaj szkolenia Termin Uwagi 1 2 3 4 5 6 KIEROWNIK (DZIAŁU/WYDZIAŁU)*... (data i podpis) Opinia przełożonego kierownika działu/wydziału/sekcji:............... *- niepotrzebne skreślić druk: NA 03/01 / data i podpis /

P R O T O K Ó Ł N R. K O M I S J I E G Z A M I N A C Y J N E J Załącznik Nr 3 do Instrukcji Nr QI/6.2/NA Komisja Egzaminacyjna w składzie: Przewodniczący:... Członkowie: 1)... 2)... 3)... w dniu... dokonała sprawdzenia wiadomości i kwalifikacji posiadanych przez...ur. dnia... zatrudnionego w wydziale...przy pracach...... i stwierdziła, że: 1) Posiada wykształcenie... 2) Grupę osobistego zaszeregowania w zawodzie... 3) Staż pracy...lat...miesięcy, w tym w WZL-4 S.A....lat...miesięcy w specjalności...i na stanowisku pracy...... 4) Został przeszkolony (gdzie)... w zakresie prac...... 5) Na zadane pytania:............... druk: KBC 03/01

wykazał się wiadomościami i kwalifikacjami:.................. W wyniku powyższego Komisja Egzaminacyjna postanowiła:... (dopuści lub nie) do samodzielnego wykonywania pracy...... i zdawania ich do odbioru kontroli jakości produkcji z dniem... UWAGI:............ PODPISY KOMISJI EGZAMINACYJNEJ Przewodniczący:... Członkowie: 1)... 2)... 3)... druk: KBC 03/01

Załącznik Nr 4 do Instrukcji Nr QI/6.2/NA P R O T O K Ó Ł Z A K Ł A D O W E J K O M I S J I E G Z A M I N A C Y J N E J Zakładowa Komisja kwalifikacyjna w składzie: Przewodniczący:... Członkowie: 1)... 2)... 3)... w dniu... poddała egzaminowi Pana(i)... ur. dnia... posiadającego wykształcenie... w wydziale...w charakterze... (podać zawód) w kat....zł.... osobistego zaszeregowania systemu płac ustalonego na podstawie ostatniego przeszeregowania w dniu... Na zadane pytania następującej treści:............... oraz zaleconych mu prac do wykonania (podać jakich):.................. druk: KBC 03/01

Wykazał się: z wiadomości teoretycznych (podać ocenę)... z zajęć praktycznych (podać ocenę)... W wyniku egzaminu ustala się kategorię osobistego zaszeregowania... wynoszącą zł.... wg tabeli płac... w zawodzie...... W związku z negatywnym wynikiem egzaminu Komisja ustala: *) 1) Pozostawić w dotychczasowej kategorii zaszeregowania osobistego tj. kategoria... wynoszącą zł.... wg tabeli płac... 2) Wyznaczam termin przystąpienia do ponownego egzaminu na dzień... zakresie............. 3) Przyznać niższą kategorię zaszeregowania osobistego od dotychczas posiadanej, odpowiadającą kwalifikacjom tj. kategorię... wynoszącą zł.... wg tabeli płac... w zawodzie... Członkowie Komisji: Przewodniczący Zakładowej Komisji Kwalifikacyjnej.................. Ustalona przez Zakładową Komisję Kwalifikacyjną kategorię zaszeregowania osobistego... wynoszącą zł.... wg tabeli płac... przyznaję z dniem... *) niepotrzebne skreślić P r e z e s Z a r z ą d u Wojskowych Zakładów Lotniczych Nr 4 S.A druk: KBC 03/01

L I S T A e g z a m i n a c y j n a Załącznik Nr 5 do Instrukcji Nr QI/6.2/NA Wyniki zaliczenia przeprowadzonego w dniu........ z pracownikami....................... / podać nazwę działu/wydziału / z............................................ przez Komisję w składzie: / podać nazwę przedmiotu/kursu / Przewodniczący Komisji:.............................. Członkowie: 1.............................. 2.............................. 3.............................. Prowadzący zajęcia........................................................... Lp. Imię i Nazwisko Dział/ Wydział Oceny Uwagi

Ocena realizacji przedmiotu/kursu: Liczba egzaminowanych... Oceny: b. dobra... dobra... dostateczna... niedostateczna... średnia... Podpisy komisji: Przewodniczący komisji:................................ Członkowie: 1............................... 2............................... 3............................... Warszawa dn.................... druk: KBC 03/01

Załącznik Nr 6 do Instrukcji Nr QI/6.2/NA ZATWIERDZAM...................... PROGRAM... 1. Cel szkolenia:......... 2.Uczestnicy:...... 3. Sposób organizacji szkolenia:.........................................................

4. Program szkolenia. Lp Treść Czas Instruktor Uwagi KIEROWNIK... ( data i podpis ) Druk KBC 03/01

Załącznik Nr 7 do Instrukcji Nr QI/6.2/NA ZATWIERDZAM WOJSKOWE ZAKŁADY LOTNICZE Nr 4 S.A......................... PLAN - KONSPEKT do przeprowadzenia zajęć z pracownikami WZL-4 S.A. w zakresie... Wydział...... (Imię i Nazwisko wykładowcy) TEMAT:... DATA:................... CZAS:... CEL ZAJĘĆ:... METODY... POMOCE DYDAKTYCZNE:

PRZEBIEG ZAJĘCIA 1. Czynności organizacyjne... 2. Podanie tematu i planu realizacji zajęć... Treść

... 3. Podsumowanie zagadnień.... 4. Pytania sprawdzające.... 5. Podanie zadań do samodzielnego opracowania.... 6. Podanie tematu zajęć następnych.... Opracował...

Załącznik Nr 8 do Instrukcji Nr QI/6.2/NA DOKUMENTACJA SZKOLENIOWA Nr 01 Wersja 01 Wydanie 01 Ark. nr 1 Na ark. 11 ZATWIERDZAM PREZES ZARZĄDU DYREKTOR NACZELNY WZL-4 S.A.... PROGRAM SZKOLENIA Z ZAKRESU SYSTEMU ZAPEWNIENIA JAKOŚCI DLA PRACOWNIKÓW WZL-4 S.A. Stanowisko Nazwisko Podpis Data Pełnom. ds. Zarządzania Jakością Kierownik Działu Spraw Osob. Zmiana Nr zm. Data Podpis Pełnom. ds. Zarządzania Jakością

DOKUMENTACJA SZKOLENIOWA Nr 01 Wersja 01 Wydanie 01 Ark. nr 2 Na ark. 11 1. SPIS TREŚCI 1. Strona tytułowa... 1 2. Spis treści... 2 3. Cel programu... 3 4. Przedmiot programu... 3 5. Zakres stosowania programu... 3 6. Odpowiedzialność... 4 7. Wskazówki organizacyjno metodyczne... 4 8. Treść programów 8.1. Program dla pracowników zajmujących stanowisko mistrz i równorzędny... 5 a/ Program tematyczny... 5 b/ Treść tematów... 6 8.2. Program dla pracowników operatorów... 8 a/ Program tematyczny... 8 b/ Treść tematów... 9 9. Zabezpieczenie materiałowo techniczne 9.1 Wykaz pomocy dydaktycznych... 10 9.2 Wykaz literatury... 10 Stanowisko Nazwisko Podpis Data Opracował Sprawdził Kierownik Działu Spraw Osob. Zmiana Nr zm. Data Podpis Pełnom. Dyr. ds. Zap. Jakości

DOKUMENTACJA SZKOLENIOWA Nr 01 Wersja 01 Wydanie 01 Ark. nr 3 Na ark. 11 3. CEL PROGRAMU. W wyniku realizacji programu szkolenia z zakresu Systemu Zapewnienia Jakości pracownicy Zakładu powinni: - znać i rozumieć politykę oraz główne cele jakościowe Zakładu; - posiadać odpowiednią motywację do wdrażania i doskonalenia systemu zapewnienia jakości; - zapoznać się ze stosowaną terminologią, rozumieć ją i umieć się nią posługiwać; - zapoznać się z wymogami normy ISO 9001.2000; - zapoznać się z pozytywnymi i negatywnymi aspektami wdrażania i utrzymywania systemu; - umieć analizować i praktycznie stosować zapisy normy ISO 9001.2000; - podejmować działania w kierunku usprawnienia systemu oraz zapobiegać powstawaniu niezgodności; - znać obowiązki i uprawnienia na zajmowanym stanowisku wynikające z wdrażania i utrzymywania systemu zapewnienia jakości. 4. PRZEDMIOT PROGRAMU. Niniejszy program przybliża pracownikom WZL 4 S.A. politykę i cele jakościowe Spółki. Ustala on zakres szkolenia w dziedzinie zapewnienia jakości oraz wskazuje podstawowe powinności pracownika na stanowisku pracy. 5. ZAKRES STOSOWANIA. Obowiązuje on wszystkich pracowników podczas wdrażania systemu zapewnienia jakości oraz nowoprzyjętych po ustanowieniu systemu. Stanowisko Nazwisko Podpis Data Opracował Sprawdził Kierownik Działu Spraw Osob. Zmiana Nr zm. Data Podpis Pełnom. Dyr. ds. Zap. Jakości

DOKUMENTACJA SZKOLENIOWA Nr 01 Wersja 01 Wydanie 02 Ark. nr 4 Na ark. 11 6. ODPOWIEDZIALNOŚĆ. Za organizację szkoleń odpowiedzialny jest Kierownik Działu Spraw Osobowych. Za zgodność szkolenia z obowiązującymi przepisami oraz nadzór odpowiedzialnym jest Pełnomocnik ds. Zarządzania Jakością. Kierownicy służb, działów i wydziałów odpowiedzialni są za : - określenie potrzeb w zakresie szkolenia jakościowego i zgłoszenie ich do końca października do Szefa Komórki. - delegowanie pracowników na szkolenie; - terminowe zgłaszanie swoich potrzeb szkoleniowych; - prawidłowość zapisów w ewidencji szkoleń pracownika dotyczących wykształcenia i odbytych szkoleń. Kierownik Działu Spraw Osobowych : - prowadzenie i przechowywanie dokumentacji dotyczącej szkoleń: - karta zgłoszenia; - protokóły egzaminacyjne; - umowy zlecenia; - prowadzenie zapisu w rejestrze zaświadczeń stwierdzających ukończenie kursu; 7. WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNO METODYCZNE. Zajęcia prowadzić metodami teoretycznymi stosując głównie pogadankę, opis, wykład, w odpowiednio wyposażonych i przygotowanych salach wykładowych. W trakcie zajęć wykorzystywać dostępne pomoce dydaktyczne, w tym oryginalne instrukcje, materiały propagandowe itp. Przed rozpoczęciem zajęć rozdać pracownikom materiały szkoleniowe. Realizując pierwszy temat należy zapoznać pracowników z polityką jakości. głównymi celami, przedstawić korzyści wynikające z wprowadzenia systemu jakości dla poszczególnych pracowników, wzbudzić w nich przekonanie co do konieczności jego wprowadzania i utrzymania. Zapoznając pracowników z normą ISO 9001.2000 uwypuklić te punkty, które bezpośrednio ich dotyczą. Realizując temat 5 przedstawić pracownikom jak powinny wyglądać ich obowiązki w świetle normy ISO i w jakim stopniu są one zgodne z nią w ujęciu innych norm i przepisów. Temat 6 poprzeć odpowiednimi wzorami dokumentów. Cykl szkoleń zakończyć testowym sprawdzianem wiadomości. Stanowisko Nazwisko Podpis Data Opracował Sprawdził Kierownik Działu Spraw Osob. Zmiana Nr zm. Data Podpis Pełnom.. ds. Zarz. Jakością

DOKUMENTACJA SZKOLENIOWA Nr 01 Wersja 01 Wydanie 01 Ark. nr 5 Na ark. 11 8. TREŚĆ PROGRAMÓW. 8. 1. PROGRAM DLA PRACOWNIKÓW ZAJMUJĄCYCH STANOWISKO MISTRZ I RÓWNORZĘDNE a/ program tematyczny; Nr tem atu Nr zaję cia Nazwa tematu / zajęcia Liczba godzin teor. prakt. razem 1 2 3 4 5 6 7 1. Polityka i cele jakościowe Zakładu 2 2 2. Terminologia normy ISO 9001.2000 2 2 3. Przegląd normy ISO 9001.2000 12 1. Zakres normy. Odpowiedzialność kierownictwa. System jakości. Przegląd umowy. Sterowanie 2 projektem. 2. Nadzór nad dokumentacją i danymi. Zakupy. Nadzorowanie wyrobu dostarczonego przez klienta. 2 Identyfikacja i identyfikowalność wyrobu. Sterowanie procesem. 3. Kontrola i badania. Nadzorowanie wyposażenia do 2 kontroli i badań. Status kontroli i badań. 4. Nadzorowanie wyrobu niezgodnego z wymaganiami. 2 Działania korygujące i zapobiegawcze 5. Postępowanie z wyrobem, jego przechowywanie, pakowanie, zabezpieczanie i dostarczanie. 2 Nadzorowanie zapisów dotyczących jakości 6. Wewnętrzne audity jakości. Szkolenie. Serwis. 2 Metody statystyczne. 4. Audit i jego rola 1 1 5. Obowiązki na stanowisku pracy w świetle normy 2 2 ISO 9001.2000 6. Dokumentacja systemowa 1 1 7. Sprawdzian wiadomości / test / 2 2 Razem 20 2 22 Uwa gi Stanowisko Nazwisko Podpis Data Opracował Sprawdził Kierownik Działu Spraw Osob. Zmiana Nr zm. Data Podpis Pełnom. Dyr. ds. Zap. Jakości

DOKUMENTACJA SZKOLENIOWA Nr 01 Wersja 01 Wydanie 01 Ark. nr 6 Na ark. 11 b/ treść tematów Temat 1. Polityka i cele jakościowe Zakładu. - 2 godz. pogadanka Wprowadzenie. Polityka i cele jakości WZL 4 S.A. Ogólne wytyczne norm ISO dotyczące polityki jakości i celów. Temat 2. Terminologia normy ISO 9001. 2 godz. wykład Słownictwo normy ISO 9001. 2000. Temat 3. Przegląd normy ISO 9001. 12 godz. Zajęcie 1. Zakres normy. Odpowiedzialność kierownictwa. System jakości. Przegląd umowy. Sterowanie projektem. 2 godz. pogadanka Zakres normy. Polityka jakości. Odpowiedzialność i uprawnienia. Środki. Przedstawiciel kierownictwa. Przegląd wykonywany przez kierownictwo. Procedury systemu jakości. Planowanie jakości. Przegląd umowy. Zmiany w umowie. Zapisy. Sterowanie projektem. Zajęcie 2. Nadzór nad dokumentacją i danymi. Zakupy. Nadzorowanie wyrobu dostarczonego przez klienta. Identyfikacja i identyfikowalność wyrobu. Sterowanie procesem. 2 godz. pogadanka Zatwierdzanie i wydawanie dokumentów i danych. Zmiany dokumentów i danych. Ocena podwykonawców. Dane dotyczące zakupów. Weryfikacja zakupionego wyrobu. Nadzorowanie wyrobu dostarczonego przez klienta. Identyfikacja i identyfikowalność wyrobu. Sterowanie procesem. Zajęcie 3. Kontrola i badania. Nadzorowanie wyposażenia do kontroli i badań. Status kontroli i badań. 2 godz. wykład Kontrola i badania odbiorcze dostaw. Kontrola i badania w toku produkcji. Kontrola i badania końcowe. Zapisy dotyczące kontroli i badań. Nadzorowanie wyposażenia do kontroli i badań. Procedura nadzoru. Status kontroli i badań. Zajęcie 4. Nadzorowanie wyrobu niezgodnego z wymogami. Działania korygujące i zapobiegawcze. 2 godz. wykład Przegląd i dyspozycje dotyczące wyrobu niezgodnego z wymogami. Działania korygujące. Działania zapobiegawcze. Stanowisko Nazwisko Podpis Data Opracował Sprawdził Kierownik Działu Spraw Osob. Zmiana Nr zm. Data Podpis Pełnom. Dyr. ds. Zap. Jakości

DOKUMENTACJA SZKOLENIOWA Nr 01 Wersja 01 Wydanie 01 Ark. nr 7 Na ark. 11 Zajęcie 5. Postępowanie z wyrobem, jego przechowywanie, pakowanie, zabezpieczanie, dostarczanie. Nadzorowanie zapisów dotyczących jakości. 2 godz. pogadanka Postanowienia ogólne. Postępowanie z wyrobem. Przechowywanie. Pakowanie. Zabezpieczanie. Dostarczanie. Nadzorowanie zapisów dotyczących jakości. Zajęcie 6. Wewnętrzne audity jakości. Szkolenie. Serwis. Metody statystyczne. 2 godz. pogadanka Wewnętrzne audity jakości. Szkolenie. Serwis. Metody statystyczne. Temat 4. Audit i jego rola. 1 godz. pogadanka Audity i ich rodzaje. Cel auditu. Rola auditora. Przebieg auditu. Dokumenty poauditowe. Temat 5. Obowiązki na stanowisku pracy w świetle normy ISO 9001.2000. 2 godz. wykład Obowiązki na stanowisku pracy wg normy ISO 9001.2000. Obowiązki wg kodeksu pracy. Obowiązki wynikające z ramowego zbioru wymagań. Obowiązki na stanowisku pracy wg układu zbiorowego. Temat 6. Dokumentacja systemowa. 1 godz. opis Piramida dokumentacji. Księga jakości. Procedury. Plany jakości. Dokumentacja instrukcyjna. Normy i przepisy. Raporty i zapisy. Zasady prowadzenia dokumentacji. Dokumenty normujące rodzaje i sposób prowadzenia dokumentacji. Temat 7. Sprawdzian wiadomości. 2 godz. test pisemny Stanowisko Nazwisko Podpis Data Opracował Sprawdził Kierownik Działu Spraw Osob. Zmiana Nr zm. Data Podpis Pełnom. Dyr. ds. Zap. Jakości

DOKUMENTACJA SZKOLENIOWA Nr 01 Wersja 01 Wydanie 01 Ark. nr 8 Na ark. 11 8. PROGRAM DLA PRACOWNIKÓW - OPERATORÓW a/ program tematyczny; Nr tem atu Nr zaję cia Nazwa tematu / zajęcia Liczba godzin teor. prakt. razem 1 2 3 4 5 6 7 1. Polityka i cele jakościowe Zakładu 2 2 2. Terminologia normy ISO 9001.2000 2 2 3. Przegląd normy ISO 9001.2000 4 1-2 Zakres normy. 4 4. Audit i jego rola 1 1 5. Obowiązki na stanowisku pracy w świetle normy 2 2 ISO 9001.2000 6. Dokumentacja systemowa 1 1 7. Sprawdzian wiadomości / test / 2 2 Razem 12 2 14 Uwa gi Stanowisko Nazwisko Podpis Data Opracował Sprawdził Kierownik Działu Spraw Osob. Zmiana Nr zm. Data Podpis Pełnom. Dyr. ds. Zap. Jakości

DOKUMENTACJA SZKOLENIOWA Nr 01 Wersja 01 Wydanie 01 Ark. nr 9 Na ark. 11 b/ treść tematów; Temat 1. Polityka i cele jakościowe Zakładu. - 2 godz. pogadanka Wprowadzenie. Polityka i cele jakości WZL 4 S.A. Ogólne wytyczne norm ISO dotyczące polityki jakości i celów. Temat 2. Terminologia normy ISO 9001.2000. 2 godz. wykład Słownictwo normy. Temat 3. Przegląd normy ISO 9001.2000. 4 godz. Zajęcie 1 2. Zakres normy. 2 godz. pogadanka Zakres normy. Polityka jakości. Odpowiedzialność i uprawnienia. Środki. Nadzorowanie zapisów dotyczących jakości. Przedstawiciel kierownictwa. Przegląd wykonywany przez kierownictwo. Procedury systemu jakości. Planowanie jakości. Przegląd umowy. Zatwierdzanie i wydawanie dokumentów i danych. Zmiany dokumentów i danych. Ocena podwykonawców. Dane dotyczące zakupów. Weryfikacja zakupionego wyrobu. Nadzorowanie wyrobu dostarczonego przez klienta. Identyfikacja i identyfikowalność wyrobu. Kontrola i badania odbiorcze dostaw. Kontrola i badania w toku produkcji. Kontrola i badania końcowe. Zapisy dotyczące kontroli i badań. Nadzorowanie wyposażenia do kontroli i badań. Procedura nadzoru. Status kontroli i badań. Przegląd i dyspozycje dotyczące wyrobu niezgodnego z wymogami. Działania korygujące. Działania zapobiegawcze. Postępowanie z wyrobem. Przechowywanie. Pakowanie. Zabezpieczanie. Dostarczanie. Wewnętrzne audity jakości. Szkolenie. Temat 4. Audit i jego rola. 1 godz. pogadanka Audity i ich rodzaje. Cel auditu. Rola auditora. Przebieg auditu. Dokumenty poauditowe. Temat 5. Obowiązki na stanowisku pracy w świetle normy ISO 9001.2000. 2 godz. wykład Obowiązki na stanowisku pracy wg normy ISO 9001.2000. Obowiązki wg kodeksu pracy. Obowiązki wynikające z ramowego zbioru wymagań...us 7951 Obowiązki na stanowisku pracy wg układu zbiorowego. Stanowisko Nazwisko Podpis Data Opracował Sprawdził Kierownik Działu Spraw Osob. Zmiana Nr zm. Data Podpis Pełnom. Dyr. ds. Zap. Jakości