Nr karty: 1/5 KARTA PROGRAMU RAMOWEGO PRZEDMIOTU PW - IOSP Ekonomika jakości Quality Economics 1. Identyfikator przedmiotu: Rodzaj studiów : Studia II-go stopnia (mgr stacjonarne) Kierunek : Specjalność : Symbol jednostki dydaktycznej SYMBOL W 30 C 20 Rodzaj : Symbol : Semestr : Grupa : Nr w siatce studiów : Data opracowania : 2012 2. Oczekiwane efekty (efekty, formy zajęć, metody weryfikacji efektów ) Cel przedmiotu: Efekt uczenia się: (w kategoriach wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych) Treści programowe: C1: Opanowanie wiedzy w zakresie przedsiębiorstwa oraz. C2: Nabranie umiejętności praktycznych w doskonaleniu wyników ekonomiczno -finansowych przedsiębiorstw i poprawy C3: Nabranie doświadczenia w zarządzaniu jakością. WIEDZA W1: Opanowanie podstawowych pojęć dot. aspektów ekonomicznych zarządzania jakością (planowania, organizowania, motywowania oraz kontrolowania). W2: Znajomość strat,, przedsiębiorstw. W3: Znajomość problemów dot.. UMIEJĘTNOŚCI U1: Umiejętność zdobywania informacji nt.. U2: Umiejętność wykorzystania podejścia systemowego, procesowego oraz ciągłego doskonalenia do obniżania kosztów. U3: Znajomość problemów na poziomie umożliwiających wykorzystanie w praktyce przemysłowej, m.in. umiejętność zaproponowania ulepszeń (usprawnień) poprawiających poziom jakości oraz wyniki ekonomiczno-finansowe. KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE P1: Umiejętność współdziałania i pracy w grupie, przyjmując w niej różnych ról od członka zespołu projektowego do jej lidera. P2: Świadomość różnych aspektów i skutków działalności inżynierskiej, podejmowanych decyzji. Działania przedsiębiorcze. WYKŁADY TP1: Wprowadzenie: pojęcia podstawowe. Przedmiot Organizacja przedsiębiorstwa: pojęcia, problemy, koncepcje, cechy i zasady działania jednostek gospodarczych. Poziom oraz rozwój techniczno-ekonomiczny przedsiębiorstwa, jakość produkcji, innowacje, inwestycje, ciągłe doskonalenie. Analiza ekonomiczna: istota oraz funkcje analizy, rodzaje analiz, etapy prac analitycznych, metody i narzędzia analizy, informacje analityczne, wskaźniki oraz miary stosowane w analizie. TP2: Terminologia. Zintegrowane systemy zarządzania jakością. Analiza przykładów dokumentacji w postaci procedur i instrukcji oraz algorytmów działania. Warianty ciągłego doskonalenia jakością. Podejście systemowe, procesowe i ciągłe doskonalenie. Wymagania systemów zintegrowanych. Analizy: SWOT, BCG, Sił Portera. przedmiotu W1-W3; U1-U3; P1-P2 dla kierunku dla obszaru T2A_W06 T2A_W07 T2A_W08 T2A_W09 T2A_U07 T2A_U08 T2A_U09 T2A_U14 T2A_K03 T2A_K04 T2A_K06 przedmiotu W1, W3 W1 U1, U2 1
Procesy decyzyjne, koncepcje rozwoju, tendencje i trendy. Kierowanie operacyjne wybranymi obszarami organizacji. Audyt systemu według normy PN-EN ISO 19011: 2005. TP3: Pojęcie. Rozwój przedsiębiorstw i zakończenie jego działalności. Analizy techniczno-ekonomiczne. Funkcjonowanie przedsiębiorstwa oraz forma zakończenia działalności. Wpływ aliansów strategicznych, przejęć, fuzji konsolidacji oraz procesów restrukturyzacyjnych na koszty. Cykl życia wyrobów. TP4: Zarządzanie przedsiębiorstwem. Struktury organizacyjne, procedury, procesy i zasoby przedsiębiorstwa. Efektywność, skuteczność oraz wydajność działania. Zarządzanie przez jakość. Ewolucja i rozwój podejścia systemowego. Obniżanie kosztów. TP5: Planowanie w przedsiębiorstwie: cechy, systemy, metody, narzędzia. Dążenie do tworzenia systemów zintegrowanych. Proces ciągłej poprawy i organizacji przedsiębiorstwa. Planowanie operacyjne. Organizacja planowania. Cele, metody, narzędzia oraz doskonalenie planowania. TP6: Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa: istota i funkcje analizy, rodzaje analiz, etapy prac analitycznych, metody i narzędzia analizy, informacje analityczne, wskaźniki i miary stosowane w analizie. Wpływ poziomu jakości wyrobów i usług na wyniki analizy. TP7: Programy oszczędnościowe i optymalizacja działań poprawiających jakość. Analizy postaw, zachowań i reakcji czynnika ludzkiego. Zarządzanie zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie. Systemy motywacyjne. Metody szkolenia i oceny pracownika. Podsumowanie działań w kontekście optymalnego wykorzystania zasobów ludzkich do poprawy TP8: Wymagania norm europejskich w zakresie jakości wyrobów i usług. Wytyczne związane z analizą. Optymalizacja działań. ĆWICZENIA ĆW1: Koszty związane z jakością (tradycyjne) oraz ukryte koszty jakości (straty przychodów, utracone korzyści, koszty klienta, koszty społeczne). ĆW2: Rozpatrywanie kosztów w kategoriach czasu, funkcjonalnych, przedmiotowych, czynnościowych i zarządczych. ĆW3: Analiza kosztów według kryteriów, m.in: Produktowych: wyrób (rodzaje wyborów; obsługa Funkcjonalnych: marketing, sprzedaż, finanse, administracja, produkcja, zaopatrzenie, zasoby ludzkie, logistyka; Czynnościowych: (proces, działanie); Obiektowych: (grupy procesów powiązanych); Systemowych; Skali problemów; Według klasyków. ĆW4: Koszty jakości (zgodności, niezgodności, utraconych korzyści). Analiza strat m.in: - powstałych z powodu wad i napraw, - na skutek nadmiernej produkcji, - wynikających z transportu, z obróbki, - Inwentaryzacyjne, - Wynikające z ruchu, - Wynikające z oczekiwania. ĆW5: Analizy kosztów braków, m.in.: - prac poprawkowych spowodowane przyjęciem wadliwych materiałów, - spowodowanych we własnym przedsiębiorstwie, - kontroli i sortowania wadliwych wyrobów, ĆW6: Analizy proponowanych rozwiązań dotyczących poziomu jakości wyrobów i usług. Liczenie podstawowych wskaźników (miar) kontrolnych, ocenowych oraz poznawczych. ĆW7: Doskonalenia działania przedsiębiorstwa. Analiza miejsc W1, W1, 2
powstawania kosztów i zysków. Budżetowanie. Optymalizacja. Poprawa wyników oraz potencjału przedsiębiorstwa. Ćwiczenia na modelu doskonalenia przedsiębiorstwa od 5S, dobrych praktyk do poziomu Bussines Excellence LABORATORIUM e learning (przyszłościowo) L1: Wybór problemu (Identyfikacja problematyki badawczej); Wykresy przepływu, Wartość dodana, Burza mózgów. Zbieranie danych arkusz kontrolny; Zdefiniowanie różnicy między stanami, Ustalenie priorytetów, Wykres Pareto, Tablicowa analiza danych, Diagram tablicowy. L2: Analiza przyczyn problemu; Zbieranie danych uzupełniających, Wykres Ishikawy, Diagram zależności, Stratyfikacja, SPC (histogram, karty kontrolne, zdolność procesu), Burza mózgów, Arkusz kontrolny, Diagram tablicowy. Generowanie potencjalnych rozwiązań; Tworzenie pomysłów, Burza mózgów, FMEA, Poka Yoke, Benchmarking. L3: Wybór zaplanowanie rozwiązania; Nadawanie priorytetów rozwiązaniom, Analiza pola sił, Drzewo decyzyjne, Diagram planowania procesu podejmowania decyzji, Wykres Ganta, Schemat PERT Diagram strzałkowy, Ścieżka krytyczna. Wdrożenie rozwiązania; Monitorowanie projektu wdrożenia, Podtrzymywanie zaangażowania, Ocena rozwiązania, Monitorowanie rezultatów, Ocena efektów wdrożenia. SEMINARIUM: S1; S2; S3 Wykorzystanie metod i technik na odległość. Tak (w przyszłości) 3
Formy zajęć dydaktycznych metody : WYKŁADY Konwencjonalny, problemowy, dyskusja. ĆWICZENIA Rozwiązywanie problemów, prace zaliczeniowe. Prezentacje z wykorzystaniem technik multimedialnych, dyskusja. LABORATORIUM e learning (przyszłościowo) SEMINARIUM przedmiotu 3. Forma zaliczenia zajęć: FORMA WERYFIKACJI Metody WIEDZA: egzamin pisemny (dwa kolokwia sprawdzające umiejętności studenta) i ustny oraz umiejętność rozwiązywania problemu. weryfikacji efektów UMIEJĘTNOŚCI: zaliczenie pisemne ćwiczeń; wykonanie pracy (formy zaliczeniowej: przygotowanie projektu oraz prezentacja lub badań oceniania) i prezentacja ich wyników wykonanie pracy praktycznej. KOMPETENCJE PERSONALNE I SPOŁECZNE: ocena aktywności. 4. Kryteria oceny, efekty na ocenę % udział na ogólną ocenę Nr efektu 50 W1-W4 40 U1-U3 10 P1; P2 Efekty 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,0 W1 Opanowanie podstawowych pojęć dot. jakości W2 Znajomość strat, kosztów, W3 Znajomość problemów dotyczących U1 Umiejętność zdobywania informacji nt. U2 Umiejętność wykorzystania podejścia systemowego, procesowego oraz ciągłego doskonalenia. U3 Znajomość narzędzi na poziomie umożliwiającym ich wykorzystanie w praktyce. P1 Umiejętność współdziałania i pracy w grupie, od członka do lidera. P2 Świadomość różnych aspektów oraz skutków działalności. Opanowanie pojęć, od > 95 % treści powiązanych w systematyczny układ. Bardzo dobre rozumienie pojęć. Opanowanie instrumentów zarządzania jakością. Bardzo dobre rozumienie pojęć. Sprawne posługiwanie się wiedzą. Od 95 %. Przedstawia w sposób kompletny zarówno rodzaje jak i skutki stosowania Doskonałe zrozumienie wymagań klientów. W sposób profesjonalny tworzy dokumentację systemu zarządzania. Potrafi projektować procesy oraz umie wykorzystać reguły. W sposób profesjonalny posługuje się wiedzą dot. kosztów. W sposób skuteczny potrafi pracować w grupie. Bardzo wysoki poziom świadomości > 95 %. Opanowanie od 86-95% pojęć dot. Opanowanie od 86-95 % wiedzy. Przedstawia wyraźną większość Identyfikuje znaczną większość informacji dot.. W sposób zaawansowany tworzy systemy. W sposób zaawansowany posługuje się wiedzą dot. W sposób zaawansowany potrafi pracować Wysoki poziom świadomości od 86-95%. Opanowanie od 75-85% pojęć dot. Opanowanie od 75-85 % wiedzy. Przedstawia większość zasad oraz skutków stosowania Identyfikuje wyraźną większość analizuje trzy metody podejścia. posługuje się wiedzą dot. kosztów potrafi pracować Dość wysoki poziom świadomości od 75-85%. Opanowanie od 56-74 % pojęć dot. Opanowanie od 56-74% wiedzy Przedstawia w sposób wystarczający podstawowe zasady i skutki stosowania Identyfikuje nieco ponad połowę analizuje oraz ocenia trzy metody podejścia posługuje się wiedzą dot. wykorzystania potrafi pracować Poziom świadomości na poziomie od 56-74%. Opanowanie od 41-55% pojęć dot. Opanowanie jjedynie podstawowej wiedzy nt. strat, kosztów, od 41-55%. Przedstawia jedynie podstawowe zasady i skutki stosowania Identyfikuje jedynie połowę prosty analizuje oraz ocenia trzy metody podejścia. prosty posługuje się wiedzą dot. wykorzystania prosty potrafi pracować Poziom świadomości od 41-55%. Opanowanie do 40% pojęć dot. Nie przedstawienie nawet podstawowej nt. strat, kosztów, do 40%. Nie przedstawia nawet podstawowej wiedzy Nie identyfikuje nawet połowy Nie potrafi dokonać nawet prostej analizy i/lub oceny trzech metod podejścia dot. kosztów. Nie potrafi dokonać nawet prostej interpretacji wiedzy dot.. Nie potrafi pracować Poziom do 40% świadomości. 4
5. Autor programu ramowego: prof. nzw. dr hab. inż. Wojciech Werpachowski 6. Pomoce dydaktyczne: Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca 1. Giera,K., Werpachowski,W.: Księga Jakości. Europejskie wymagania w zakresie jakości wyrobów i usług. Model dokumentacji Systemu Zapewnienia Jakości. Wydawnictwo MCNEMT, Radom 1994 r. 2. Śmiechowski, K., Werpachowski, W., Żarłok, J.: Zarządzanie współczesnym przedsiębiorstwem w przemyśle lekkim. Systemowe i procesowe podejście do zarządzania. Organizacja procesu produkcji Maszyny Urządzenia Technologie. Wydawnictwo Politechniki Radomskiej. ISSN 1642-5278; Radom 2009 r.; Str. 1-349. 3. Werpachowski, W.: Podstawy zarządzania w przedsiębiorstwie. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. 2011r. ISBN 978-83-7207-980-0; Str. 1-478. 1. Hamrol, A., Mantura,W.: Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. Warszawa-Poznań 2002; ISBN 83-01-14390-8; Str. 1-371. 2. Gierszewska Grażyna: Zarządzanie strategiczne, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania, 2000 r., ISBN 83-86846-42-9, 208 s. 3. Koźmiński, A., Piotrowski, W. (red.): Zarządzanie. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000 r., ISBN 83-01-12705-8, 791 s. 5