INNOWACJA PEDAGOGICZNA zarejestrowana pod numerem 5361.2.8.2014. Poznajemy tradycje Wielkopolan 1
Nazwa szkoły: Zespół Szkół w Iwanowicach Autorzy: Elżbieta Tomczyk Temat: Poznajemy tradycje Wielkopolan Przedmiot: edukacja przedszkolna, edukacja wczesnoszkolna Rodzaj innowacji: organizacyjno - metodyczna Data wprowadzenia: 01.03. 2014 r. Data zakończenia: 26.06.2014 r. SPIS TREŚCI I. Wstęp II. Opis zasad innowacji 1. Zakres innowacji 2. Motywacja wprowadzenia innowacji i oczekiwania z nią związane 3. Cechy innowacji 4. Cel ogólny 5. Cele szczegółowe 6. Formy pracy 7. Metody i techniki pracy 8. Przewidywane efekty III. Ewaluacja IV. Załączniki 1. Harmonogram działań V. Bibliografia 2
I. Wstęp. Poprzez realizację treści o charakterze regionalnym pragnę przybliżyć dzieciom region, z którym są związane. Edukacja regionalna jest punktem wyjścia do rozwijania zainteresowań historycznych, związanych z regionem i tradycją rejonu Wielkopolski. Najbliższe otoczenie jest dla dziecka jego małą ojczyzną, światem który jest ważny i stanowi podstawę systemu wartości. Dziecko w wieku przedszkolnym uczy się przywiązania do własnej rodziny, miejscowości i regionu. Później te uczucia przekształcą się w dojrzałą postawę patriotyczną. Podczas realizacji treści edukacji regionalnej dziecko ma możliwość samodzielnego odkrywania, doświadczania i badania. Uważam, że tak zdobyta wiedza ma wartość największą, jest pełniejsza i trwalsza, stanowi zachętę do dalszych działań. Edukacja regionalna powinna być realizowana od najmłodszych lat, aby zapewnić systematyczny ciąg działań, zaspakajających naturalną ciekawość dziecka. Dzieci są przecież dobrymi obserwatorami tego, co się wokół nich dzieje. Dlatego też trzeba dać im tę możliwość, a wyrośnie pokolenie dbające oswoją małą ojczyznę i region. II. Opis zasad innowacji. 1. Zakres innowacji. Innowacja obejmie dzieci 5 i 6 letnie oraz klasy I III ( I okres edukacyjny). Materiał będzie realizowany przez autorkę programu jako cykl zajęć prowadzonych systematycznie, jeden raz w tygodniu w okresie od marca do czerwca 2014r. W trakcie zajęć dzieci poznają miejsce Wielkopolski na mapie, krótką historię oraz tradycje Wielkopolan, tj. stroje ludowe, tańce wielkopolskie ( nauka jednego wybranego tańca), kuchnię ( wykonanie wybranej potrawy we współpracy z rodzicami), gwarę wielkopolską ( przykłady bliskie dzieciom) 2. Motywacja wprowadzenia innowacji i oczekiwania z nią związane. Motywacją do wprowadzenia innowacji była chęć przybliżenia dzieciom im przynależności do Małej Ojczyzny. Jestem przekonana o konieczności zapoznania dzieci z bogatą historią, kulturą i tradycjami regionu Wielkopolski oraz zachęcenie ich do kultywowania tych tradycji. W dobie europeizacji nie powinniśmy dopuścić do zaprzepaszczenia naszego dziedzictwa narodowego, w skład którego wchodzi dorobek kulturowy każdego regionu Polski. Realizacja tej innowacji może stać się pomostem między pokoleniami, przyczynić się do zintegrowania życia rodzinnego, skłonić do zadumy nad tym, co było, a także umocni więzi z regionem, w którym dzieci mieszkają. 3
3. Cechy innowacji. Systematyczność i celowość podejmowanych działań. - Opracowanie dokładnego zestawu proponowanych form i technik pracy dostosowanego dla dzieci pięcioletnich i sześcioletnich. - Zintegrowanie innowacji z realizacją zadań wynikających z planu pracy dydaktyczno wychowawczej (włączenie w tematykę kompleksową). 4. Cel ogólny. 1) Wspomaganie indywidualnego rozwoju każdego dziecka w oparciu o współpracę ze środowiskiem lokalnym. 2) Interesowanie się historią i tradycjami regionu. 5. Cele szczegółowe. Dziecko: - zna historię początków państwa Polskiego; - zna miejsce Wielkopolski na mapie Polski; - prezentuje taniec ludowy; - zna stroje ludowe Wielkopolski; - zna kilka potraw typowych dla Wielkopolski; - uczestniczy w wycieczce do rezerwatu archeologicznego Zawodzie w Kaliszu. 6. Formy pracy: praca zespołowa, praca indywidualna, praca w parach. 7. Metody i techniki pracy: czynne samodzielnych doświadczeń, zadań stawianych do wykonania, ćwiczeń; słowne opowiadanie, legenda, wyjaśnienia, rozmowa, wypowiedzi; oglądowe oglądanie fotografii i albumów prezentujących zabytki i charakterystyczne budowle, ciekawe miejsca, pokaz, obserwacje. 8. Przewidywane efekty. Dziecko: - potrafi wskazać na mapie Polski region Wielkopolski, - opowiada poznaną legendę, - potrafi zaśpiewać ludową piosenkę z regionu Wielkopolski, - zna przynajmniej jeden taniec z regionu Wielkopolski, - potrafi przyrządzić wspólnie z rodzicami wybraną potrawę regionalną. 4
III. Ewaluacja. - prowadzenie dokumentacji, - analiza wytworów pracy dzieci: rysunki, malunki, twórczość dziecięca, - rozmowa z dziećmi. IV. Załączniki. 1. Harmonogram działań. MIESIĄC Marzec Kwiecień Maj Czerwiec TTEMATYKA ZAJĘĆ 1. Kto to byli Polanie? Prezentacja multimedialna. Oglądanie albumów. 2. Miejsce Wielkopolski na mapie Polski. Praca z mapą. 3. Poznajemy piosenki z regionu. Uczymy się i śpiewamy piosenkę z regionu. 4. Powitanie wiosny. (Tradycja topienia Marzanny).* 1. Poznajemy tańce ludowe z Wielkopolski. Słuchanie nagrań. 2. Nauka wybranego tańca. 3. Sztuka ludowa związana ze Świętami Wielkanocnymi. Wielkanocne Turki. **( oglądanie strojów) 4. Jesteśmy patriotami. Sławni rodacy z Iwanowic. 1. Stroje ludowe z Wielkopolski. Prezentacja multimedialna. Wykonanie prac plastycznych. 2. Śmieszne słowa, czyli poznajemy kilka słów gwary ludowej. 3. Sztuka ludowa-spotkanie z ludowym artystą rzeźbiarzem. 4. Przygotowanie z rodzicami potraw regionalnych. 1. Omówienie wycieczki do Rezerwatu archeologicznego Zawodzie w Kaliszu. Poznanie historii grodu. 2. Wycieczka do Rezerwatu archeologicznego Zawodzie w Kaliszu. Podróż w przeszłość dawnym szlakiem bursztynowym po Prośnie Łodzią Słowiańską. 3. Jak to było na wycieczce. Opowiadamy swoje wrażenia. Wykonanie prac plastycznych. Wystawa prac. 4. Podsumowanie innowacji. * Topienie Marzanny Zwyczajami, które przetrwały do dziś wśród dzieci i młodzieży szkolnej są: wyprowadzanie ze wsi, na zakończenie zimy, kukły ją symbolizującej, nazywanej Śmiercichą, Śmiercią, Marzanką oraz wprowadzanie symbolu wiosny - zielonej, świerkowej gałązki przystrojonej kolorowymi wstążkami, 5
którą nazywano maikiem, gaikiem, nowym lotkiem. Tego dnia w szkołach organizowane są wyjścia z Marzannami, które w zależności od warunków topi się, jeśli w pobliżu jest rzeka czy jezioro, lub pali w ognisku. W tego rodzaju obrzędach można uczestniczyć w Wielkopolskim Parku Etnograficznym w Dziekanowicach. **Tradycja Turków Wielkanocnych W Iwanowicach kultywuje się tradycję Wielkanocnych Turków. W Wielki Piątek i w Wielką Sobotę oraz w Wielką Niedzielę przed Rezurekcją zobaczymy straż pełniącą wartę przy Grobie Pańskim w kościele Parafialnym p.w. św. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ w IWANOWICACH. W poranek Niedzieli Zmartwychwstania, na pamiątkę Zmartwychwstania, nasza straż przewraca się na słowa Kapłana, który oznajmia radosną wiadomość, że Chrystus Zmartwychwstał. Jest to nie tylko piękna, ale i widowiskowa tradycja. Nasza parafia jest jedną z nielicznych, które tę tradycję mają. V. Bibliografia. 1. Janusz Kamocki: Zarys grup etnograficznych w Polsce. W: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze: Ziemia 1965 Prace i materiały krajoznawcze. Warszawa: Wydawnictwo "Sport i Turystyka", 1966. 2. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, Warszawa, 2003. 3. Stefan Bratkowski, Najkrótsza historia Wielkopolski, rozdział 51: Apostołowie gospodarności. Poznań: W Drodze, 1999. 4. Mirosława Bobrowska, Bogusław Linette, Kazimierz Budzik, Wielkopolski folklor taneczny, Poznań 2005 5. Mirosława Bobrowska, Kazimierz Budzik, Wielkopolski folklor taneczny. Ziemia szamotulska, Poznań 2007 Linki zewnętrzne: www.folklor.pl www.poznan.name/kuchniapoznanska.htm www.iwanowiceparafia.pl www.regionwielkopolska.pl 6