WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-V.431.26.2012 Kraków, 6 sierpnia 2012 r. Pan Stanisław Gaworczyk Burmistrz Miasta Nowy Wiśnicz Rynek 38 32-720 Nowy Wiśnicz WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 pkt 1 oraz art. 6 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092), art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz art. 31 ust. 1 ustawy dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.) w Urzędzie Miejskim w Nowym Wiśniczu (Urząd), Rynek 38, 32-720 Nowy Wiśnicz, w dniach 15 19 czerwca 2012 r. zespół kontrolny w składzie: - Beata Zięcik inspektor wojewódzki, - Agnieszka Górska - inspektor, działając na podstawie upoważnienia do kontroli nr 27/12 z 8 czerwca 2012 r. wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, przeprowadził kontrolę realizacji zadań z zakresu administracji rządowej wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.) oraz z ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.), klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.5. Wspieranie rodziny; podzadanie 13.5.1. Wsparcie rodzin wychowujących dzieci; działanie 13.5.1.1. Świadczenia rodzinne oraz działanie: 13.5.1.2 Świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Okres objęty kontrolą od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. oraz rok 2012 do dnia kontroli. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o dokumentację, a także ustne i pisemne wyjaśnienia złożone przez Panią Anetę Feliksiak Kierownika Wydziału Spraw Społecznych w Urzędzie Miasta Nowy Wiśnicz. W wyniku przeprowadzonej kontroli kontrolowaną działalność oceniam: pozytywnie z nieprawidłowościami. Ocena wynika ze stwierdzenia nieprawidłowości, które skutkują wyrównaniem świadczeń pielęgnacyjnych, a także wyrównaniem składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe i/lub zdrowotne przy wypłacanym świadczeniu pielęgnacyjnym oraz stwierdzenia uchybień, które nie mają wpływu na efekt końcowy procesu. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 104 * fax 12 61 60 999 http://www.malopolska.uw.gov.pl
Sformułowanie powyższej oceny nastąpiło na podstawie następujących ustaleń: 1. Sprawdzenia zapisów treści dokumentów organizacyjnych Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu, tj.: - Statutu Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu wprowadzonego Uchwałą Nr IV/31/2003 Rady Miejskiej w Nowym Wiśniczu z 11 marca 2003 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Nowy Wiśnicz. - Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu wprowadzonego Zarządzeniem Nr II/16/09 Burmistrza Nowego Wiśnicza z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu. - Jednolitego rzeczowego wykazu akt, w którym wprowadzono zmiany Zarządzeniem Nr II/20/08 Burmistrza Nowego Wiśnicza z dnia 29 grudnia 2008 r. w sprawie rozszerzenia jednolitego rzeczowego wykazu akt oraz Zarządzeniem Nr II/18/09 Burmistrza Nowego Wiśnicza z 1 lipca 2009 r. w sprawie rozszerzenia jednolitego rzeczowego wykazu akt (uzgodniono z Archiwum Państwowym w Krakowie pismem NVI.401-327/08 z 23 grudnia 2008 r.). Obecnie Urząd stosuje jednolity rzeczowy wykaz akt zgodny z postanowieniami rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz. U. z 2011 r. Nr 14 poz. 67). 2. Sprawdzenia zakresów czynności pracowników realizujących w Urzędzie zadania z zakresu świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego. 3. Analizie kosztów obsługi świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wynikających z treści zapisu art. 33 ust. 2 i 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz art. 31 ust. 2 i 3 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Zgodnie z przedłożoną informacją, Urząd wydatkował w ramach kosztów obsługi realizacji zadań w dziale 852 Pomoc społeczna, rozdział 85212 świadczenia rodzinne, kwotę 104 389,85 zł (świadczenia rodzinne) i kwotę 3 990,37 zł (świadczenia z funduszu alimentacyjnego). Środki zostały przeznaczone na utrzymanie etatów i bieżącą obsługę świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego, w tym na wynagrodzenia dla pracowników i pochodne od wynagrodzeń, zakup materiałów biurowych, tonerów i druków, zakup usług (w tym m.in. prowizje bankowe, usługi pocztowe, badania lekarskie) oraz szkolenia. W ramach czynności kontrolnych sprawdzono wybrane pozycje finansowane z dotacji celowej na koszty obsługi. Udostępniona do wglądu dokumentacja księgowa potwierdziła zasadność przekazania środków finansowych na ww. cele. Realizacja zadań zleconych wynikających z ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.). Zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane były na podstawie wewnętrznych aktów normatywnych wydanych przez Burmistrza Nowego Wiśnicza dla niżej wymienionych pracowników Urzędu: 1. Aneta Feliksiak Kierownik Wydziału Spraw Społecznych Urzędu: - Upoważnienie znak: UM-1020/38/B25/09 z 20 lipca 2009 r. 2. Elżbieta Szkarłat Zastępca Kierownika Wydziału Spraw Społecznych Urzędu: Upoważnienie znak: UM-1020/63/56B/09 z 20 lipca 2009 r. 3. Anna Rajca inspektor Wydziału Spraw Społecznych Urzędu: Upoważnienie znak: UM-1020/36/34B/09 z 25 listopada 2010 r. 2
W podstawie prawnej decyzji dotyczących przyznania prawa do świadczeń rodzinnych powoływano zapisy: - ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.); - ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.); - rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 105, poz. 881 z późn. zm.); - rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2009 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości świadczeń rodzinnych (Dz. U. z Nr 129, poz. 1058); - rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lipca 2009 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2009 r. Nr 114, poz. 950); - ustawy z dnia 5 marca 2010 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 50, poz. 301); - rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką (Dz. U. Nr 183, poz. 1234); - rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. Nr 298, poz. 1769); - rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 października 2011 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne (Dz. U. Nr 212 poz. 1262); - rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu wspierania osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne (Dz. U. Nr 295 poz. 1746); - ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.); - ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). Od 2012 r. Urząd informował strony o opłacaniu składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe i/lub zdrowotne przy świadczeniu pielęgnacyjnym osobnym pismem. Zespołowi kontrolnemu przedłożona została informacja p. Anety Feliksiak Kierownika Wydziału Spraw Społecznych Urzędu, dotycząca statystyki świadczeń rodzinnych oraz działań podejmowanych w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w 2011 r. Z przedłożonej informacji wynika, iż Urząd udzielał odpowiedzi i informacji na zapytania Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Krakowie. Wstrzymywano wypłatę świadczeń oraz uchylano prawo do świadczeń rodzinnych za okres, w którym istniała koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. W trakcie kontroli poddano analizie dokumentację postępowań dotyczących świadczeniobiorców, którym wypłacono zasiłki rodzinne wraz z dodatkami z tytułu urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez 3
dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania oraz dokumentację osób, którym przyznano zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne. Ponadto, przeanalizowano akta spraw dotyczące przyznania jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, decyzje odmowne w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego wraz z dodatkami oraz zasiłku pielęgnacyjnego i świadczenia pielęgnacyjnego. Kontroli poddano dokumentację do następujących decyzji przyznających poszczególne świadczenia rodzinne: Zasiłki rodzinne wraz z dodatkami: WS.8250.330.2.2011, WS.8250.756.1.2011, WS.8250.534.1.2011, WS.8250.296.1.2011, WS.8250.219.1.2011, WS.8250.234.1.2011, WS.8250.773.2.2011, WS.8250.50.2.2011, WS.8250.655.1.2011, WS.8250.576.5.2011, WS.8250.576.2.2011, WS.8250.606.3.2011, WS.8250.600.1.2011, WS.8250.25.1.2011, WS.8250.25.3.2011, WS.8250.25.6.2011, WS.8250.25.7.2011, WS.8250.439.2.2011, WS.8250.627.3.2011, WS.8250.109.1.2011, WS.8250.109.2.2011, WS.8250.582.1.2011, WS.8250.576.1.2011, WS.8250.423.1.2011, WS.8250.181.2.2011, WS.8250.181.1.2011, WS.8250.351.1.2011, WS.8250.647.3.2011, WS.8250.142.2.2011, WS.8250.142.1.2011, WS.8250.255.1.2011, WS.8250.413.1.2011, WS.8250.309.1.2011, WS.8250.679.2.2011, WS.8250.689.1.2011, WS.8250.288.1.2011, WS.8250.692.2.2011, WS.8250.687.2.2012, WS.8250.687.1.2012, WS.8250.798.1.2012, WS.8250.805.1.2012, WS.8250.795.1.2012, WS.8250.802.1.2012, WS.8250.807.1.2012, WS.8250.797.1.2012, WS.8250.806.1.2012. Dodatki z tytułu: 1. Wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej: WS.8250.330.2.2011, WS.8250.756.1.2011, WS.8250.534.1.2011, WS.8250.692.2.2011, WS.8250.25.7.2011, WS.8250.439.2.2011, WS.8250.582.1.2011, WS.8250.647.3.2011, WS.8250.142.2.2011, WS.8250.309.1.2011, WS.8250.288.1.2011, WS.8250.802.1.2012, WS.8250.797.1.2012. 2. Opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego: WS.8250.756.1.2011, WS.8250.219.1.2011, WS.8250.25.6.2011, WS.8250.25.7.2011, WS.8250.25.1.2011, WS.8250.807.1.2012, WS.8250.806.1.2012, WS.8250.687.2.2012, WS.8250.795.1.2012, WS.8250.687.1.2012. 3. Rozpoczęcia roku szkolnego: WS.8250.756.1.2011, WS.8250.534.1.2011, WS.8250.296.1.2011, WS.8250.234.1.2011, WS.8250.655.1.2011, WS.8250.655.2.2011, WS.8250.288.1.2011, WS.8250.692.2.2011, WS.8250.600.1.2011, WS.8250.25.7.2011, WS.8250.439.2.2011, WS.8250.255.1.2011, WS.8250.309.1.2011, WS.8250.679.2.2011, WS.8250.797.1.2012, WS.8250.802.1.2012. 4. Podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły: WS.8250.756.1.2011, WS.8250.534.1.2011, WS.8250.655.1.2011, WS.8250.692.2.2011, WS.8250.600.1.2011, WS.8250.439.2.2011, WS.8250.582.1.2011, WS.8250.647.3.2011, WS.8250.142.2.2011, WS.8250.255.1.2011, WS.8250.309.1.2011, WS.8250.288.1.2011, WS.8250.797.1.2012, WS.8250.802.1.2012, WS.8250.805.1.2012. 5. Podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły: WS.8250.234.1.2011, WS.8250.647.3.2011, WS.8250.142.2.2011, WS.8250.142.1.2011, WS.8250.423.1.2011, WS.8250.181.2.2011, WS.8250.181.1.2011, WS.8250.351.1.2011. 4
6. Kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego: WS.8250.234.1.2011, WS.8250.773.2.2011, WS.8250.50.2.2011, WS.8250.50.1.2011, WS.8250.627.3.2011, WS.8250.109.1.2011, WS.8250.109.2.2011, WS.8250.576.1.2011, WS.8250.576.2.2011, WS.8250.795.1.2012, WS.8250.802.1.2012. 7. Samotnego wychowywania dziecka: WS.8250.296.1.2011, WS.8250.655.1.2011, WS.8250.655.2.2011, WS.8250.692.2.2011, WS.8250.255.1.2011, WS.8250.413.1.2011, WS.8250.309.1.2011, WS.8250.679.2.2011, WS.8250.288.1.2011, WS.8250.797.1.2012, WS.8250.805.1.2012. 8. Urodzenia dziecka: WS.8250.330.2.2011, WS.8250.756.1.2011, WS.8250.773.2.2011, WS.8250.606.3.2011, WS.8250.25.3.2011, WS.8250.689.1.2011, WS.8250.576.5.2011, WS.8250.798.1.2012, WS.8250.795.2.2012, WS.8250.807.1.2012, WS.8250.806.1.2012, WS.8250.687.1.2012. Świadczenie pielęgnacyjne WS.8252.30.1.2011, WS.8252.42.1.2011, WS.8252.105.1.2011, WS.8252.34.1.2011, WS.8252.37.1.2011, WS.8252.103.2011, WS.8252.91.1.2011, WS.8252.102.1.2011, WS.8252.21.1.2011, WS.8252.123.1.2012, WS.8252.104.1.2012, WS.8252.114.6.2012, WS.8252.121.1.2012, WS.8252.115.1.2012. Pomoc finansowa realizowana w ramach rządowego programu wspierania osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne: WS.8252.30.3.2011, WS.8252.42.3.2011, WS.8252.34.5.2011, WS.8252.37.4.2011, WS.8252.21.3.2011 WS.8252.103.2.2011 WS.8252.91.2.2011 WS.8252.102.2.2011 WS.8252.104.1.2012 WS.8252.21.1.2011 WS.8252.105.1.2012, WS.8252.105.2.2012. Zasiłek pielęgnacyjny: WS.8251.59.1.2011, WS.8251.7.1.2011, WS.8251.57.1.2011, WS.8251.23.1.2011, WS.8251.73.1.2011, WS.8251.14.1.2011, WS.8251.70.2011, WS.8251.56.2011, WS.8251.55.1.2011, WS.8251.101.1.2012, WS.8251.109.1.2012, WS.8251.181.1.2012, WS.8251.951.2012. Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka: WS.8253.123.1.2011, WS.8253.79.1.2011, WS.8253.81.1.2011, WS.8253.88.1.2011, WS.8253.73.1.2011, WS.8253.104.1.2011, WS.8253.105.1.2011, WS.8253.119.1.2011, WS.8253.107.1.2011, WS.8253.35.1.2012, WS.8253.60.1.2012, WS.8253.59.1.2012, WS.8253.108.1.2012, WS.8253.8.1.2012, WS.8253.20.1.2012, WS.8253.39.1.2012, WS.8253.40.1.2012, WS.8253.43.1.2012, WS.8253.48.1.2012, WS.8253.55.1.2012. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia. Decyzje odmowne dotyczące świadczeń rodzinnych: Zasiłek rodzinny i dodatki: WS.8250.330.1.2011, WS.8250.773.1.2011, WS.8250.709.1.2011, WS.8250.749.3.2011, WS.8250.701.2.2011, WS.8250.584.3.2011, WS.8250.738.1.2011, WS.8250.794.1.2012. Wnioski o zasiłek rodzinny wraz z dodatkami rozpatrzono odmownie ze względu na przekroczenie kryterium dochodowego, określonego w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych. 5
Ponadto, decyzją WS.821/96/2/2010/2011 z 19 września 2011 odmówiono stronie prawa do świadczeń rodzinnych ze względu na ukończenie przez dziecko 24 roku życia, zgodnie z art. 6 pkt 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Decyzją WS.8250.685.3.2011 z 21 września 2011 r. odmówiono stronie prawa do świadczeń rodzinnych ze względu na ustalenie prawa do dodatku z tytułu urodzenia dziecka decyzją wcześniejszą, zgodnie z art. 9 ust. 3 ww. ustawy. Decyzją WS.8250.669.2.2011 z 8 sierpnia 2011 r. odmówiono dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka, gdyż zgodnie z art. 11a ustawy o świadczeniach rodzinnych ww. dodatek przysługuje matce i ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dzieci od drugiego z rodziców, ponieważ z aktu urodzenia wynika, iż ojciec dziecka jest znany oraz na mocy wyroku sądu zasądzono od pozwanego alimenty na rzecz dziecka. Decyzja odmowna do świadczenia pielęgnacyjnego: Decyzją znak: WS.8252.114.1.2012 z 10 lutego 2012 r. odmówiono prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w oparciu o art. 17 ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych. Strona odwołała się od decyzji do SKO w Tarnowie, decyzją Sygn. akt: SKO.ŚR/4111/219/2012 z 19 marca 2012 r. uchylono w całości decyzję i przekazano ją do ponownego rozpatrzenia. Decyzją WS.8252.114.6.2012 z 18 kwietnia 2012 r. przyznano świadczenie pielęgnacyjne. Decyzja odmowna do zasiłku pielęgnacyjnego: Decyzją znak: WS.8251.25.1.2011 z 24 czerwca 2011 r. odmówiono prawa do zasiłku pielęgnacyjnego w oparciu o art. 16 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, iż zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.. Decyzje odmowne do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka: Decyzją WS.8253.17.1.2012 z 28 lutego 2012 odmówiono prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka ze względu na nie dochowanie terminu, o którym stanowi art. 15 b ust. 1 i 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Strona odwołała się do SKO w Tarnowie, które decyzją SKO.ŚR/4111/245/2012 z 3 kwietnia 2012 r. utrzymało w mocy zaskarżona decyzję. Ustalono, iż: 1. Na wniosek złożony 25 listopada 2011 r. Urząd wydał decyzję znak: WS.8252.105.1.2011 z 1 grudnia 2011 r., przyznającą świadczenie w formie: 1. Świadczenia pielęgnacyjnego (...), w wysokości 520,00 zł miesięcznie na okres od 2011-09-12 do 2012-10-31.. Do akt sprawy dołączono m.in. orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z 18 października 2011 r. Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Bochni, który po rozpatrzeniu wniosku z 12 września 2011 r. ustalił osobie wymagającej opieki znaczny stopień niepełnosprawności od 12 września 2011 r., przy niepełnosprawności istniejącej od lipca 2011 r. Stosownie do treści zapisu art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych, cyt.: jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego, prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.. Analogiczną sytuację stwierdzono w przypadku decyzji znak: WS.8252.121.1.2012 z 19 marca 2012 r. oraz decyzji znak: WS.8252.42.1.2011 z 15 czerwca 2011 r. Poniżej przedstawiam stanowisko wyrażone w opinii prawnej Biura Organizacji Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie z 28 kwietnia 2011 r., znak: BO.II.054-118-11 dotyczące ustalania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia 6
pielęgnacyjnego: ( ) Kwestię ustalenia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego osobie wobec której wydano orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności reguluje art. 24 ust. 2a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U Nr 139, poz. 992 ze zm.), który stanowi, że jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego, prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności. (...).. Prawidłowość ww. interpretacji prawnej dokonanej przez Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie znajduje potwierdzenie w treści uzasadnienia do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (druk sejmowy nr 473 z 23.04.2008 r.), w którym czytamy cyt.: Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych wynika przede wszystkim z uznania przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 23 października 2007 r. (sygn. akt P 28/07) za niekonstytucyjny art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.), w zakresie w jakim dotyczy ustalania uprawnienia do zasiłku pielęgnacyjnego. (...) Przepis art. 24 oraz dodany art. 24a wprowadzają szczególne zasady nabywania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności oraz wprowadzeniu przepisów dotyczących uzupełnienia dokumentacji składanej wraz z wnioskiem o odpowiednie świadczenia rodzinne. Rozwiązania te korelują z wyżej wskazanym wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Zasady nabywania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności zostały skonstruowane inaczej niż zasady nabywania prawa do pozostałych świadczeń rodzinnych. Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 24 ust. 1 i 2 ustawy, prawo do świadczeń rodzinnych jest ustalane od miesiąca złożenia wniosku do końca okresu zasiłkowego. W przypadku zasiłku pielęgnacyjnego i innych świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności uwzględniony został szczególny charakter tych świadczeń, których nabycie uzależnione jest od posiadania odpowiedniego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wydawanego przez powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Jeżeli więc strona nie złoży wniosku wraz z dokumentacją, ponieważ nie posiada jeszcze odpowiedniego orzeczenia o niepełnosprawności, to może wniosek złożyć dopiero wtedy, gdy otrzyma orzeczenie, a zasiłek zostanie jej wypłacony za okres wsteczny. W art. 24 ust. 2a została ustalona więc zasada nabywania po raz pierwszy prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, uwzględniająca możliwość opóźnienia w wydawaniu przez powiatowy zespół odpowiedniego orzeczenia. (...).. Podobne stanowisko podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 sierpnia 2010 r., sygn. akt I S.A./Wa 1198/10. 2. Na wniosek złożony 14 listopada 2011 r. Urząd wydał decyzję znak: WS.8252.102.1.2011 z 28 listopada 2011 r., ustalającą prawo do (...)świadczenia pielęgnacyjnego (...) w wysokości 520,00 zł miesięcznie na okres od 2011-11-01 na czas nieokreślony. W dokumentacji sprawy znajdowało się zaświadczenie KRUS, z którego wynikało, iż strona podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników jako domownik oraz nakaz płatniczy wydany przez Burmistrza Nowego Wiśnicza ustalający zobowiązanie płatnicze na matkę wnioskodawcy. Podobną sytuację stwierdzono w przypadku decyzji znak: WS.8252.121.1.2012 z 19 marca 2012 r. Do akt sprawy dołączono zaświadczenie z KRUS z Bochni z 9 marca 2012 r. stwierdzające, iż wnioskodawczyni podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników jako domownik. 7
Zgodnie z treścią zapisu art. 6 ust. 2a i 2b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.): 2a. Za osobę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne wójt, burmistrz lub prezydent miasta opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od podstawy odpowiadającej wysokości świadczenia pielęgnacyjnego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych przez okres niezbędny do uzyskania okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) odpowiednio 20-letniego przez kobietę i 25-letniego przez mężczyznę, jednak nie dłużej niż przez 20 lat. 2b. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli podlega ona obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z innego tytułu na podstawie ustawy lub na podstawie odrębnych przepisów.. Natomiast, zgodnie z treścią zapisu art. 3 ust.1 w związku z art. 7 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 z późn. zm.), Ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu oraz wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega z mocy ustawy: 1) rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny.. 3. Decyzją znak: WS.8250.534.1.2011 z 19 października 2011 r. Urząd ustalił na jedną z córek m.in. prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania w wysokości 50,00 zł miesięcznie na okres od 2011-11-01 do 2012-06-30 w wyłączeniem okresu wakacji letnich (lipiec, sierpień).. Okres, na który przyznano ww. dodatek nie obejmuje miesięcy wakacyjnych, tj. lipiec, sierpień. 4. Na wniosek z 8 września 2011 r. Urząd decyzją znak: WS.8250.655.1.2011 z 12 października 2011 r. ustalił na jedno z dzieci m.in. prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania w wysokości 50,00 zł miesięcznie na okres od 2011-11-01 do 2012-10-31 w wyłączeniem okresu wakacji letnich (lipiec, sierpień).. Przyznanie ww. dodatku w okresie wrzesieńpaździernik 2012 r. nie zostało uwarunkowane dostarczeniem dokumentu potwierdzającego kontynuowanie przez dziecko nauki w szkole w roku szkolnym 2012/2013. Natomiast w części V i VI wniosku strona oświadczyła, iż syn będzie kontynuował naukę w szkole. Ponadto w aktach sprawy zalegały kopie decyzji nakazów płatniczych wystawione przez Burmistrza Nowego Wiśnicza na trójkę rodzeństwa, w tym na niepełnoletnią córkę posiadającą grunty rolne ogółem 0,4700 ha, w tym 0,4400 hap, niepełnoletniego syna posiadającego grunty rolne ogółem 1,1400 ha, w tym 0,7680 hap, oraz pełnoletniego syna wliczonego w skład rodziny posiadającego grunty rolne ogółem 0,4900 ha, w tym 0,4410 hap. Urząd w trakcie obliczania miesięcznego dochodu rodziny wliczył uzyskany dochód ze wszystkich wykazanych powyżej gruntów. Pani Aneta Feliksiak Kierownik Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Miasta Nowego Wiśnicza złożyła w tej kwestii wyjaśnienie: W związku z podziałem gospodarstwa rolnego na dzieci, dochód z gospodarstwa liczony jest jako suma hektarów przeliczeniowych każdego członka rodziny nawet dziecka, który widnieje w składzie rodziny.. Pani Aneta Feliksiak Kierownik Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Miasta Nowego Wiśnicza złożyła wyjaśnienie w sprawie wypłaty świadczeń rodzinnych w miesiącu grudniu 2011 r.: Urząd Miejski w Nowym Wiśniczu Wydział Spraw Społecznych, informuje iż wypłata świadczeń rodzinnych w miesiącu grudniu 2011 r. nastąpiła dnia 27 grudnia 2011 r. Zgodnie z decyzją przyznającą świadczenia rodzinne wypłata następuje 26 dnia każdego miesiąca, w przypadku gdy 26 jest dniem wolnym, wypłata następuje dzień wcześniej. 8
Ze względu na fakt, iż wypłata w miesiącu grudzień 2011 r. nie mogła być zrealizowana dzień wcześniej (25 grudnia dzień świąteczny), pieniądze zostały przekazane 27 grudnia 2011 r.. Realizacja zadań zleconych wynikających z ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.). Zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane były na podstawie wewnętrznych aktów normatywnych wydanych przez Burmistrza Nowego Wiśnicza dla niżej wymienionych pracowników Urzędu: 1. Aneta Feliksiak Kierownik Wydziału Spraw Społecznych Urzędu: Upoważnienie z 14 czerwca 2010 r. Upoważnienie znak: SK.0052.6.2011 z 4 maja 2011 r. Upoważnienie znak: SK.0052.18.2011 z 2 listopada 2011 r. 2. Elżbieta Szkarłat Zastępca Kierownika Wydziału Spraw Społecznych Urzędu: Upoważnienie z 14 czerwca 2010 r. ważne na czas zatrudnienia. Upoważnienie znak: SK.0052.1.2011 z 3 stycznia 2011 r. 3. Anna Rajca inspektor w Wydziale Spraw Społecznych Urzędu: Upoważnienie z 14 czerwca 2010 r. ważne na czas zatrudnienia. 4. Iwona Grabania samodzielny referent Wydziału Spraw Społecznych Urzędu: - Upoważnienie z 14 czerwca 2010 r. ważne na czas zatrudnienia. 5. Małgorzata Soja pracownik Wydziału Spraw Społecznych Urzędu: Upoważnienie z 14 czerwca 2010 r. ważne na czas zatrudnienia. W podstawie prawnej decyzji dotyczących przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego powoływano zapisy: - ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.); - ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.); - rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. Nr 123, poz. 836). Zespołowi kontrolnemu przedłożono informację Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu dotyczącą statystyki świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Świadczenia z fundusz alimentacyjnego: WS.8320.2.10.4.2011, WS.8320.2.10.3.2011, WS.8320.10.3.2011, WS.8320.9.3.2011, WS.8320.2.1.2.2011, WS.8320.2.1.1.2011, WS.8320.30.1.2011, WS.8320.2.31.1.2011, WS.8320.30.2.2011, WS.8320.2.17.2011, WS.8230.2.18.1.2011, WS.8320.2.19.1.2011, WS.8320.2.29.1.2012, WS.8320.2.29.2.2012, WS.8320.2.29.1.2012. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający ustalenie prawa do powyższego świadczenia. Postępowanie wobec dłużników alimentacyjnych Zespołowi kontrolnemu przedłożona została informacja Urzędu Miejskiego w Nowym Wiśniczu dotycząca działań podejmowanych w 2011 r. wobec dłużników alimentacyjnych. Z przedłożonych informacji wynika, iż dłużników alimentacyjnych wzywano na wywiad alimentacyjny oraz w celu odebrania oświadczenia majątkowego. Kierowano wnioski 9
o zatrzymanie prawa jazdy oraz o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 k.k., a także informowano Powiatowy Urząd Pracy o potrzebie aktywizacji dłużnika alimentacyjnego. Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Decyzje dotyczące zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego: WS.8321.38.3.2011, WS.8321.34.9.2011, WS.8321.30.12.2011, WS.8321.31.9.2011, WS.8321.20.4.2011, WS.8231.20.2.2012, WS.8323.26.2.2011, WS.8321.23.8.2011. Decyzje dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych: WS.8321.43.4.2012. W aktach znajdowały się dokumenty potwierdzające stan faktyczny umożliwiający wydanie decyzji w ww. sprawie. Z przeprowadzonej w czasie kontroli analizy dokumentacji dłużników prowadzonej przez jednostkę oraz sprawozdań przesyłanych przez jednostkę do Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie dotyczących działań wobec dłużników alimentacyjnych wynika, iż Urząd nie wykorzystywał następujących instrumentów przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów dla organu właściwego dłużnika: 1. Przekazywanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych pochodzących z rodzinnego wywiadu środowiskowego (art. 4 ust. 4 ww. ustawy). 2. Występowanie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób (art. 7 ust. 1 ww. ustawy). W 2011 r. Urząd wydatkował ze środków budżetu państwa na świadczenia z funduszu alimentacyjnego kwotę w wysokości 133 102,12 zł. Z tej kwoty od dłużników alimentacyjnych wpłynęło 44 538,55 zł, co stanowi 33,46% kwoty świadczeń wypłaconych. A zatem braki w ściągalności w 2011 r. wyniosły 66,54%. W porównaniu z rokiem 2010 ściągalność wzrosła o 7,83%. W związku z powyższymi ocenami, uwagami i wnioskami zalecam Panu Burmistrzowi podjęcie następujących działań w celu wyeliminowania stwierdzonych w wyniku kontroli nieprawidłowości lub usprawnienia funkcjonowania działalności jednostki kontrolowanej, a w szczególności: 1. Zmiany decyzji: - znak: WS.8252.105.1.2011 z 1 grudnia 2011 r., przyznającej świadczenie w formie: 1. Świadczenia pielęgnacyjnego (...), w wysokości 520,00 zł miesięcznie na okres od 2011-09-12 do 2012-10-31, poprzez dokonanie wyrównania świadczenia pielęgnacyjnego od miesiąca złożenia wniosku o ustalenie niepełnosprawności do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Bochni, tj. od września 2011 r.; - znak: WS.8252.121.1.2012 z 19 marca 2012 r., przyznającej świadczenie w formie: 1. Świadczenia pielęgnacyjnego (...), w wysokości 520,00 zł miesięcznie na okres od 2012-01-24 do 2014-01-31, poprzez dokonanie wyrównania świadczenia 10
pielęgnacyjnego od miesiąca złożenia wniosku o ustalenie niepełnosprawności do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Bochni, tj. od stycznia 2012 r.; - znak: WS.8252.42.1.2011 z 15 czerwca 2011 r., przyznającej świadczenie w formie: 1. Świadczenia pielęgnacyjnego (...), na okres od 2011-04-20 na czas nieokreślony w wysokości 520,00 zł miesięcznie, poprzez dokonanie wyrównania świadczenia pielęgnacyjnego od miesiąca złożenia wniosku o ustalenie niepełnosprawności do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Bochni, tj. od kwietnia 2011 r.; Zgodnie z treścią zapisu art. 163 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), w związku z art. 32 ust. 1a oraz art. 24 ust. 2a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.): Jeżeli w okresie trzech miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego lub świadczenia pielęgnacyjnego, prawo to ustala się począwszy od miesiąca, w którym złożono wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnoprawności.. Fakt, że decyzje przyznające prawo do świadczeń pielęgnacyjnych zostały już wykonane, nie wyklucza możliwości dokonania zmiany tych decyzji w trybie art. 163 k.p.a. w związku z art. 32 ust. 1a oraz art. 24 ust. 2a ustawy o świadczeniach rodzinnych. 2. Wyrównania składek na ubezpieczenie społeczne i/lub zdrowotne, od miesiąca nabycia uprawnienia do świadczenia i podstawy odpowiadającej wysokości przyznanego świadczenia pielęgnacyjnego, w przypadku decyzji znak: WS.8252.121.1.2012 z 19 marca 2012 r., od 1 stycznia 2012 r. oraz decyzji znak: WS.8252.102.1.2011 z 28 listopada 2011 r., od 1 listopada 2011 r. Przestrzeganie zapisu art. 6 ust. 2a i 2b ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.), w przypadku ustalania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osobie nie będącej rolnikiem oraz zapisów art. 66 ust. 1 pkt 28 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027), z którego wynika, iż Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają: (...) 28) osoby pobierające świadczenie pielegnacyjne lub dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.. 3. Wyeliminowania z decyzji ustalających prawo do świadczeń rodzinnych wraz z dodatkami przypadków umieszczania w rozstrzygnięciu ww. decyzji zapisu, cyt.: ( ) z wyłączeniem okresu wakacji letnich (lipiec, sierpień), w sytuacji, gdy dodatek przyznaje się w okresie od listopada do czerwca następnego roku kalendarzowego. 4. Dbałości o każdorazowe zamieszczenie odpowiedniego zapisu w treści decyzji, w przypadku gdy otrzymanie dodatku do zasiłku rodzinnego warunkowane jest dostarczeniem zaświadczenia ze szkoły lub oświadczenia strony potwierdzającego kontynuowanie nauki w szkole. 5. Przestrzegania zapisów decyzji ustalających prawo do świadczeń rodzinnych wraz z dodatkami dotyczących terminów wypłaty świadczeń rodzinnych. 11
6. Podjęcia działań, mających na celu zwiększenie stopnia ściągalności zobowiązań od dłużników alimentacyjnych, poprzez efektywniejsze wykorzystanie następujących instrumentów przewidzianych dla organu właściwego dłużnika w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7, z późn. zm.): - przekazywanie komornikowi sądowemu informacji mających wpływ na egzekucję zasądzonych świadczeń alimentacyjnych pochodzących z rodzinnego wywiadu środowiskowego (art. 4 ust. 4 ww. ustawy); - występowanie z powództwem o ustalenie alimentów od innych osób (art. 7 ust.1 ww. ustawy). Na podstawie art. 49 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092) zwracam się z prośbą, o poinformowanie mnie w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Zgodnie z art. 48 ww. ustawy od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Z up. Wojewody Małopolskiego (-) mgr inż. Małgorzata Lechowicz Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 12