Zaproponowany w aplikacji sposób przedstawienia poszczególnych symboli świadczeń, na diagramie, może być modyfikowany przez użytkownika.

Spis treści 1. Wstęp... 2 2. Zasady oznaczania zębów i umiejscowienia na diagramie... 5 3. Oznaczenie powierzchni... 10 4. Definiowanie elementów Diagramu.... 12 5. Definiowanie symboli... 15 6. Wizyta stomatologiczna... 22 7. Umieszczanie symboli na diagramie... 25

1. Wstęp Diagram zębowy to graficzne przedstawienie uzębienia pacjenta. Dla każdego pacjenta tworzony jest niezależny diagram, na który nanoszone są wykonywane świadczenia, procedury. Po zakończeniu/zapisaniu każdej wizyty tworzona jest kolejna wersja diagramu, która jest podpowiadana przy otwarciu nowej wizyty danego pacjenta. Na diagramie można zapisać stan uzębienia pacjenta, tzn. wszystkie ubytki w szczęce, żuchwie, próchnice i inne zmiany w uzębieniu i na błonie śluzowej jamy ustnej. W ten sposób użytkownik ma łatwy dostęp do całej historii diagramu i prac, które zostały wykonane. Zaproponowany w aplikacji sposób przedstawienia poszczególnych symboli świadczeń, na diagramie, może być modyfikowany przez użytkownika. System umożliwia przedstawienie uzębienia w 2 trybach: podstawowym i specjalnym. Tryb podstawowy, rys. poniżej ma zaznaczone powierzchnie zębów, ikona stanu uzębienia i wykonanych usług dla pacjenta, takich jak np. wypełnienie., służy do zobrazowania Tryb specjalny, ikona bez zaznaczonych powierzchni, rys. poniżej, przedstawia pozostałe stany dotyczące całych zębów (bez wyróżnienia powierzchni). Służy do prezentowania takich elementów jak korony, implanty, mosty, szyny, stany dziąseł, kości itp. Wykorzystywany głównie w protetyce dentystycznej. Oczywiście to użytkownik decyduje gdzie i jakie świadczenia chce umieszczać o pokazywać. Zaproponowany przez nas sposób prezentacji może zostać zmieniony. str. 2

Na diagramie prezentowane są dwa rodzaje zębów: mleczne i stałe. Ząb mleczny można w każdej chwili zmienić na stały i odwrotnie, w zależności od aktualnie zmieniającego się stanu uzębienia pacjenta. Zęby mleczne przedstawione są na diagramie w innym kolorze niż stałe, dla łatwego odróżnienia, rys. poniżej. W razie potrzeby, można na diagramie przedstawiającym standardowe uzębienie zaznaczyć istnienie zęba dodatkowego, poprzez dodanie go w miejscu wystąpienia. str. 3

Do oznaczenia i umiejscowienia zębów na diagramie przyjęto zasady oznaczania zgodne z zasadami oznaczania umiejscowienia procedur stomatologicznych przyjętych przez NFZ. Stan uzębienia prezentowany jest na diagramie poprzez umieszczenie odpowiednich, wcześniej zdefiniowanych, symboli na odpowiednich elementach diagramu. Przed przystąpieniem do pracy z modułem Stomatologia należy go poprawnie skonfigurować, wg instrukcji opisanej poniżej. Zdecydowana większość podstawowych symboli została dołączona do wersji systemu. str. 4

2. Zasady oznaczania zębów i umiejscowienia na diagramie W systemie przyjęto opis szczegółowego oznaczania obszarów jamy ustnej i numerów zębów wg normy międzynarodowej, sformułowany przez Międzynarodowe Stowarzyszenie (FDI), zatwierdzony przez Światową organizację Zdrowia (WHO) i Komitet Techniczny ISO/TC 106. W niniejszej normie międzynarodowej przedstawiono system oznaczenia zębów i obszarów jamy ustnej za pomocą dwóch cyfr. Przedstawiono również system oznaczenia powierzchni zębów za pomocą liter alfabetu. Kod umiejscowienia Opis 00 całość jamy ustnej 01 szczęka 02 Żuchwa 10 górna prawa ćwiartka 20 górna lewa ćwiartka 30 dolna lewa ćwiartka 40 dolna prawa ćwiartka 03 górny prawy sekstant 04 górny przedni sekstant 05 górny lewy sekstant 06 dolny lewy sekstant 07 dolny przedni sekstant 08 dolny prawy sekstant 11 1 górna prawa 12 2 górna prawa str. 5

Kod umiejscowienia Opis 13 3 górna prawa 14 4 górna prawa 15 5 górna prawa 16 6 górna prawa 17 7 górna prawa 18 8 górna prawa 21 1 górna lewa 22 2 górna lewa 23 3 górna lewa 24 4 górna lewa 25 5 górna lewa 26 6 górna lewa 27 7 górna lewa 28 8 górna lewa 31 1 dolna lewa 32 2 dolna lewa 33 3 dolna lewa 34 4 dolna lewa 35 5 dolna lewa 36 6 dolna lewa 37 7 dolna lewa 38 8 dolna lewa 41 1 dolna prawa str. 6

Kod umiejscowienia Opis 42 2 dolna prawa 43 3 dolna prawa 44 4 dolna prawa 45 5 dolna prawa 46 6 dolna prawa 47 7 dolna prawa 48 8 dolna prawa 51 mleczna 1 górna prawa 52 mleczna 2 górna prawa 53 mleczna 3 górna prawa 54 mleczna 4 górna prawa 55 mleczna 5 górna prawa 61 mleczna 1 górna lewa 62 mleczna 2 górna lewa 63 mleczna 3 górna lewa 64 mleczna 4 górna lewa 65 mleczna 5 górna lewa 71 mleczna 1 dolna lewa 72 mleczna 2 dolna lewa 73 mleczna 3 dolna lewa 74 mleczna 4 dolna lewa 75 mleczna 5 dolna lewa 81 mleczna 1 dolna prawa str. 7

Kod umiejscowienia Opis 82 mleczna 2 dolna prawa 83 mleczna 3 dolna prawa 84 mleczna 4 dolna prawa 85 mleczna 5 dolna prawa ZD ząb dodatkowy Zęby na diagramie prezentowane są tak jak je widzi lekarz, czyli zęby po lewej stronie diagramu są prawymi zębami pacjenta. Pierwsza cyfra kodu umiejscowienia oznacza ćwiartkę (dla zębów mlecznych do pierwszej cyfry dodaje się 4), druga cyfra oznacza pozycję zęba w ćwiartce. Na diagramie zębowym zęby numerowane są zgodnie z poniższymi tabelami: Zęby stałe 18 17 16 15 14 13 12 11 21 22 23 24 25 26 27 28 48 47 46 45 44 43 42 41 31 32 33 34 35 36 37 38 Zęby mleczne 55 54 53 52 51 61 62 63 64 65 85 84 83 82 81 71 72 73 74 75 Zdarza się, że jednocześnie na danej pozycji występują dwa zęby, a także możliwe jest wystąpienie zębów dziewiątych. Takie zęby (nazywane zębami dodatkowymi) są również oznaczane na diagramie. Oznacza się je na identycznych zasadach i rysuje nad (lub dla żuchwy pod) zębem właściwym. Dodatkowe "dziewiątki" są oznaczane jako ząb dodatkowy nad (lub pod) zębem ósmym. Przykładowo mogą wystąpić następujące oznaczenia numerów zębów właściwych oraz dodatkowych: str. 8

15 15 Dodatkowy ząb stały na piątej pozycji górnej prawej ćwiartki obok stałej piątki 43 Dodatkowy ząb stały na trzeciej pozycji dolnej prawej ćwiartki obok mlecznej trójki str. 9

3. Oznaczenie powierzchni Diagram zębowy umożliwia w trybie podstawowym (w wybranych widokach) prezentowanie zębów z zaznaczonymi powierzchniami. W widoku takim na poszczególnych powierzchniach jest możliwość nanoszenia kolorów (najczęściej kolor odpowiada określonemu rodzajowi wypełnienia) i innych symboli obrazujących rodzaj wykonanej procedury. Powierzchnie dla zębów na diagramie rysuje się następująco: Do opisania powierzchni stosuje się następujący słownik oznaczeń: Symbol D M B P O S L V Nazwa powierzchni Dystalna Mezjalna Bukalis (policzkowa) Palati (podniebienna) Okluzyjna (żująca) Sieczna Lingwalis (językowa) Przedsionkowa (wargowo-policzkowa) W zależności od ćwiartki diagramu i numeru zęba określa się następujące oznaczenia powierzchni (nie rysuje się symbolu powierzchni na diagramie): str. 10

str. 11 14 do 18 (54-55) 11 do 13 (51-53) 21 do 23 (61-63) 24-28 (64-65) 44 do 48 (84-85) 41 do 43 (81-83) 31 do 33 (71-73) 34-38 (74-75) Literowe oznaczenia powierzchni używane są w tekstowym opisie wykonywanych procedur. D M P B D M P B O M D P B M D P B O D M V L D M V L O M D V L M D V L O

4. Definiowanie elementów Diagramu. Szczęka człowieka dorosłego zbudowana jest z 32 zębów (elementów diagramu), szczęka dziecka (zęby mleczne) z 20. Każdy ząb (element diagramu) zbudowany jest z korony i 1-go do 3-ch korzeni. Zęby na diagramie przedstawiono w sposób schematyczny w postaci korony z 3-4 rodzajami powierzchni każda i odpowiednimi korzeniami, jako elementy diagramu (tak jak przedstawiono w rozdziale pt. Oznaczanie powierzchni ). Pierwszy diagram jest zbudowany z koron i korzeni i w ten sposób jest prezentowany. W elemencie, w rodzaju Ząb występują 3 rodzaje koron dla zębów mlecznych i tyle samo dla zębów stałych. Korony zębów różnią się między sobą rodzajami powierzchni i umiejscowieniem. W elemencie rodzaju Korzeń występują 3 rodzaje korzeni dla zębów mlecznych i tyle samo dla zębów stałych. Korzenie poszczególnych zębów różnią się między sobą ilością. Każdy element diagramu charakteryzuje się rodzajem umiejscowienia. Elementy wielozębowe występują w Rodzaju umiejscowienia ząb, szczęka, ćwiartka i zawsze są związane z zakresem umiejscowień. Prezentowane są na diagramie w postaci położonych symboli wielozębowych. Rodzaje elementów Ząb lub Korzeń posiadają Rodzaj umiejscowienia zawsze Ząb. Mają zdefiniowane umiejscowienia i występujące powierzchnie. Osobno zdefiniowano w systemie elementy diagramu dla zębów stałych i mlecznych. Przykładowo Element diagramu o kodzie P1_S zdefiniowano jako (rys. powyżej), Rodzaj elementu: Ząb, Rodzaj umiejscowienia: Ząb. Występuje w diagramie zębowym definiowanym dla zębów stałych. Umiejscowienie w diagramie: str. 12

11-13: czyli 11-1 (jedynka) górna prawa, 12-2 (dwójka) górna prawa, 13-3 (trójka) górna prawa; 21-23: czyli 21-1 górna lewa, 22-2 górna lewa, 23-3 górna lewa; 31-33: czyli 31-1 dolna lewa, 32 2 dolna lewa, 33 3 dolna lewa i 41-43: czyli 41 1 dolna prawa, 42 2 dolna prawa, 43 3 dolna prawa. Powierzchnie występowania danego elementu są uzależnione od umiejscowienia tegoż elementu w diagramie, czyli od numeru zęba. Sposób oznaczania powierzchni przedstawiono w rozdziale Oznaczanie powierzchni. Przykładowo zgodnie ze schematem zębów, dla zęba numer 11, czyli 1 górna prawa wyróżniamy powierzchnie: D (Dystalna), P (Podniebienna), M(Mezjalna), B(Wargowa), L(Językowa). Każda powierzchnia danego elementu diagramu jest rozpoznawana w systemie poprzez kolory, zdefiniowane w masce powierzchni Symbolu elementu diagramu. Powiązanie koloru powierzchni z symbolem powierzchni następuje w słowniku powierzchni maski. W słowniku powierzchni maski znajdują się dwa kody dla każdej powierzchni. Kod rozliczeniowy, czyli ten, który jest używany do rozliczenia świadczenia, oraz kod wyświetlany. W tej wersji systemu nie prezentujemy kodów wyświetlanych, tak więc na razie nie ma to większego znaczenia. str. 13

str. 14

5. Definiowanie symboli Na diagramie można przedstawić/zapisać stan uzębienia pacjenta. Poprzez umieszczanie odpowiednich symboli na odpowiednich elementach diagramu prezentowane są wykonane usługi dla pacjenta, czyli procedury i świadczenia. Każdy Symbol jest graficznym przedstawieniem rodzaju wykonanej procedury, świadczenia czy uzupełnienia szczęki, np. o most czy koronę lub graficznym przedstawieniem stanu. Niezbędnym jest ustalenie listy symboli graficznych prezentujących określony stan oraz określenie zasad umieszczania tych symboli na diagramie. Zestaw dostępnych symboli jest w pełni definiowalny w systemie. Na wstępnie proponujemy szeroką listę zdefiniowanych symboli, z których można korzystać lub też je zmodyfikować zgodnie z np. pozycjami umowy. Jednym z podstawowych stanów jakie są obrazowane na diagramie zębowym są wypełnienia. Na symbolicznym obrazie powierzchni zęba, rodzaje wypełnień są przedstawiane kolorem. Dla każdego atrybutu symbolu wypełnienia, można przypisać inny kolor, ewentualnie kolor i deseń jakim zostanie wypełniona powierzchnia, po położeniu na niej wybranego symbolu. Każdy zdefiniowany symbol przypisany jest do jednej z 5 grup rodzajowych, takich jak: Ząb, Wypełnienie, Powierzchnia, Element wielozębowy i Stempel. Rodzaj symbolu decyduje o sposobie umieszczenia go na diagramie. Rodzaje symboli uściślają (ograniczają) miejsca umieszczania ich na elementach diagramu oraz przy włączonej funkcji tworzenia pozycji rozliczeniowej zapisywane są dodatkowe dane typu umiejscowienie, powierzchnie: str. 15

Ząb korona i korzeń (przekazywane jest umiejscowienie) Powierzchnia (przekazywane są powierzchnie oraz umiejscowienie) Wypełnienie (przekazywane są powierzchnia i umiejscowienie) Stempel świadczenie Element wielozębowy ząb Symbol w rodzaju wypełnienie prezentowany jest na diagramie poprzez wypełnienie zaznaczonej powierzchni elementu diagramu (zdefiniowanym dla niego) kolorem, co oznacza, że na danej powierzchni wykonano procedurę uzupełnienia ubytku zęba. Przy zaznaczonej funkcji tworzenia rozliczeń, kładąc symbol wypełnienia na powierzchni/ach zęba zostanie jednocześnie, w wizycie utworzona pozycja rozliczeniowa, procedura, zapisane umiejscowienie i powierzchnia/e, na której/ych dokonano wypełnienia. Symbol w rodzaju powierzchnia nie wypełnia zaznaczonej powierzchni kolorem, jak w przypadku wypełnienia, tylko kładzie na zaznaczonej powierzchni elementu diagramu grafikę symbolu. Przy zaznaczonej funkcji tworzenia rozliczeń, kładąc symbol, w rodzaju powierzchnia, na zębie zostanie jednocześnie, w wizycie, utworzona pozycja rozliczeniowa, procedura, zapisane umiejscowienie i powierzchnia/e, na której/ych wykonano usługę. Symbol w rodzaju powierzchnia można położyć zarówno na korzeniu jak i na koronie zęba. Symbol w rodzaju ząb prezentowany jest na elemencie diagramu w postaci grafiki przypisanej do tego symbolu. Przy włączonej funkcji tworzenia rozliczeń, kładąc symbol, w rodzaju ząb, na elemencie diagramu zostanie jednocześnie, w wizycie, utworzona pozycja rozliczeniowa, procedura oraz zapisane umiejscowienie, na którym została wykonana usługa (położony symbol). Symbol w rodzaju element wielozębowy służy do prezentowania na diagramie takich elementów jak proteza całkowita, częściowa, tymczasowa, most, czyszczenie patologicznej kieszonki zęba i inne. Symbol w rodzaju Stempel można używać do zaznaczenia na diagramie wykonanie usługi, która nie jest związana z umiejscowieniem, np. badanie kontrolne nie częściej niż 1x na kwartał. Każdy symbol przypisany jest do danej warstwy, z którą prezentowany jest na danym widoku diagramu. Istnieje możliwość zdefiniowania listy warstw i możliwość przypisywania każdemu symbolowi, na której warstwie dany symbol ma być pokazywany. Każdej warstwie można przypisać priorytet, który decyduje o kolejności rysowania warstw oraz symboli (nakładania się obrazków). W systemie można zdefiniować listę widoków i każdemu z nich przypisywać zestaw warstw, z których dany widok ma się składać. Każdy symbol przypisany jest do jednej warstwy i ma dodatkowo informację w jakim trybie diagramu ma się pokazywać, a w jakim ukrywać. Każdy symbol może pokazywać się w obu trybach wyświetlania (podstawowym i specjalnym). str. 16

Przykładowo: Przykładowe symbole A;B;C;D, mają przypisane odpowiednio: warstwa 1 - symbole A, C warstwa 2 - symbol B warstwa 3 - symbol D oznacza to, że symbole A, C rysowane są w dowolnej kolejności (są na jednej warstwie), ale mogą "zakryć" symbole B i D. Symbol B może przykryć symbol D. Jeżeli utworzono widoki: O - ortodoncja, C - chirurgia, P - periodontologia, gdzie określono, że O = warstwa 1+ warstwa 3 C = warstwa 2 P = warstwa 1 + warstwa 2 + warstwa 3 To ortodoncja będzie widziała symbole A;C;D, Chirurgia tylko B, a Periodontologia wszystkie symbole. Każdy element diagramu typu ząb zapisany jest w systemie jako szczególny rodzaj kontenera. Wszystkie symbole położone na danym zębie będą przypisane do tego kontenera. Dla elementów wielozębowych kontener może być zapisany jako sekstant, ćwiartka, szczęka itp. Kontener w rodzaju elementu wielozębowego zapisywany jest zawsze z jednym symbolem. str. 17

Dla każdego symbolu można zaznaczyć Warunki dodatkowe czyli flagi wymagalności, które będą miały wpływ na prezentację symbolu na diagramie. Przykładowo dla symbolu, np. Lakierowanie zdefiniowanego w rodzaju element wielozębowy, Kontener Element wielozębowy, z flagą wymagalności korony i korzenia, po ustawieniu go w danej lokalizacji diagramu gdzie wśród elementów nie będzie korony lub korzenia jednego z elementów, symbol w tym miejscu diagramu nie będzie rysowany. Dla symbolu, np. Lakierowanie, zdefiniowanego w rodzaju Ząb, z flagą wymagalności korony i korzenia przy próbie ustawieniu go w danej lokalizacji diagramu, będzie wymagał korony i korzenia, jeśli nie znajdzie ich nie będzie rysowany. Dla symbolu, np. Usunięcie korzenia, zdefiniowanego w rodzaju Ząb, z flagą wymagalności korzenia przy próbie ustawienia symbolu w danej lokalizacji diagramu, będzie wymagał istnienia korzenia. Dla symbolu, np. Usunięcie korony, zdefiniowanego w rodzaju Ząb, z flagami wymagalności korony i oznacz brak korony, ustawienie tak zdefiniowanego symbolu na elemencie diagramu będzie wymagało korony zęba, po ustawieniu symbolu na elemencie diagramu korona zęba zostanie usunięta. Każdemu symbolowi można wskazać miejsce wyświetlania na wybranym elemencie diagramu poprzez wybór odpowiednich opcji w polach: wyrównanie w pionie, wyrównanie w poziomie (rys. powyżej). Ta opcja dotyczy tylko tych symboli, których obraz graficzny jest zapisany w obszarze mniejszym niż obszar kontenera. Rysuje się na diagramie zgodnie z definicją ustawioną w Wyrównanie w pionie, wyrównanie w poziomie. Symbol ten jest ruchomy w obszarze umiejscowienia. str. 18

Dla każdego symbolu definiuje się algorytm, czyli sposób wyliczania krotności: S-standard (zawsze 1, czyli jeśli dany symbol z krotnością standard, zostanie położony 3x w różnych miejscach diagramu, krotność będzie równa 3), P-Proteza algorytm dla symbolu protezy oblicza krotność dla zakresu (od zęba do zęba). Można go pomniejszyć zaznaczając usunięcie zęba na diagramie. Przykładowo: jeśli dana proteza ma być rozliczona z krotnością 1 należy użyć algorytmu proteza. Jeśli proteza ma być rozliczona z krotnością odpowiadającą ilości elementów, należy użyć algorytmu Standard. C-Ćwiartka - algorytm dla symbolu dot. obliczania krotności dla elementów wielozębowych. Tzw. algorytm C-ćwiartki powoduje, że krotność wyliczana jest dla takiego elementu wg wzoru: k = zaokr.do.całk (x/4+0.5) gdzie x ilość zaznaczonych zębów. Algorytm ten uwzględnia tylko umiejscowienia, które posiadają koronę zęba. Stosowany przeważnie w przypadku lakierowania zębów. Po odznaczeniu (usunięciu) checkboxa Wyznacz krotność automatycznie należy ręcznie poprawić krotność w pozycji rozliczeniowej, jeśli jest inna niż w umowie. W przeciwnym wypadku, kiedy checkbox jest zaznaczony, system oblicza krotność na podstawie wybranego algorytmu symbolu Grafika symboli. W zakładce grafiki, definicji symboli należy dodać/załączyć, wcześniej przygotowany obrazek symbolizujący procedurę, wykonane świadczenie, stan uzębienia itp., które będą wyświetlane na diagramie jako usługa, bądź stan oraz obrazek dla ikony. Ikona obrazuje symbol, w słowniku symboli. Dla utworzonego/zdefiniowanego symbolu należy przypisać grafikę, która po wybraniu tegoż symbolu, pojawi się w odpowiednim, wskazanym miejscu na diagramie. W sekcji obrazów podstawowych (rys. powyżej) należy dodać: obraz pojedynczy oraz obraz wielokrotny dla elementów wielozębowych, który będzie wyświetlany pomiędzy pierwszym i ostatnim elementem, na diagramie. Ostatni element w str. 19

obrazie wielozębowym rysowany jest jako lustrzane odbicie obrazu pojedynczego. Dla symboli w rodzaju ząb występuje tylko Obraz pojedynczy. Zwykle obraz symbolu zamieszczony w Obrazy podstawowe > Obraz pojedynczy (patrz. Rys. powyżej) rysowany jest na elemencie zębowym w takim widoku w jakim prezentowany jest na żuchwie. Dla szczęki ten sam obraz rysowany jest w lustrzanym odbiciu. Jeśli dany symbol na szczęce ma być rysowany inaczej niż w lustrzanym odbiciu żuchwy, trzeba przygotować jego obraz i zamieścić w Dodatkowe obrazy dla szczęki >Obraz pojedynczy. Obraz wielokrotny, w przypadku elementów wielozębowych, jeśli ma być rysowany inaczej niż w lustrzanym odbiciu żuchwy, należy dołączyć w obrazie wielokrotnym dla szczeki. Symbole w rodzaju ząb można zdefiniować jako ruchome, tzn. takie, które po położeniu na elemencie diagramu będzie można przesunąć oraz nieruchome czyli takie, które zawsze będą kładzione w tym samym miejscu i nie będzie można ich przesunąć. Każdy symbol rysowany jest w określonym polu. Wielkość tego pola wynosi 45 x 100 pikseli. Wielkość ta odpowiada wielkości kontenera typu ząb. Chcąc zdefiniować symbol, który będzie mógł być przesuwany na elemencie diagramu, trzeba zapisać jego obraz na mniejszej powierzchni niż wskazana wcześniej dla kontenera. Wtedy będzie można go przesuwać. Dla takich symboli można przypisać miejsce, w którym powinien się pojawić w momencie wyboru. Przykładowo dla symbolu Leczenie kanałowe obraz graficzny typu mapa bitowa, zapisany jest na powierzchni 8 x 28 pikseli (całkowity obszar dla symbolu wynosi 45x100 pikseli). W definicji symbolu, w sekcji wyrównanie, wybrano w polu Wyrównanie w poziomie: środek i wyrównanie w pionie: góra korzenia. Tak zdefiniowany symbol po wybraniu zawsze będzie się pojawiał na wskazanym elemencie zębowym, na środkowym korzeniu w elementach 3 korzeniowych, pomiędzy dwoma korzeniami na elementach 2 korzeniowych i w środku korzenia na elemencie 1 korzeniowym. Będzie go można przesuwać w obrębie wskazanego zęba. Obraz ikony musi być zapisany w polu 32 x 32 pikseli. Najlepiej kiedy grafika kojarzy się z wykonaną usługą. Atrybuty symboli. Każdy symbol może mieć zdefiniowany atrybut lub kilka atrybutów. Każdy atrybut jest powiązany z usługą. Usługa ma przypisaną procedurę i świadczenie. Po wybraniu symbolu bądź atrybutu symbolu z listy atrybutów, z listy symboli na diagramie i umieszczeniu go na wybranym elemencie tegoż diagramu, jeśli została włączona funkcja automatycznego generowania procedur, zostanie dodana/utworzona, w wizycie pozycja rozliczeniowa i procedura oraz umiejscowienie. Jeśli jest to symbol w rodzaju wypełnienie lub powierzchnia zostaną również dodane powierzchnie. W polu Ważność można określić jak długo dany symbol powinien być wyświetlany na diagramie. Przykładowo dla symbolu Badanie kontrolne wykonywane 1 raz na 3 miesiące, symbol ten będzie pokazywał się na kolejnych diagramach pacjenta przez 3 miesiące od dnia położenia go na diagramie. Po 3 miesiącach, symbol przestanie się pokazywać na kolejnych diagramach co jest informacją dla użytkownika, że można wykonać kolejne badanie dla pacjenta. Jeśli do danego symbolu przypiszemy więcej niż 1 atrybut, na diagramie, obok ikony symbolu pojawi się strzałka, która rozwija listę zdefiniowanych atrybutów dla tego symbolu. Każdy atrybut może rysować dany symbol w innym kolorze. Każdy atrybut ma przypisaną inną usługę. Przykładowo definiujemy symbol wypełnienie, któremu przypisujemy 2 atrybuty: 1. Kod 1502 odbudowa ubytku na 1 powierzchni, kolor zielony 2. Kod 1503 odbudowa ubytku na 2 powierzchniach, kolor pomarańczowy str. 20

Po rozwinięciu strzałki obok symbolu, na diagramie wyświetlą się oba atrybuty, wybieramy kod 1503 i klikamy w odpowiednim miejscu na diagramie. Na diagramie rysuje się odpowiedni obraz (zgodnie z tym jaki został przypisany do symbolu, w definicji) w kolorze pomarańczowym. Jednocześnie zostaje utworzona pozycja rozliczeniowa (o kodzie świadczenia zgodnym z definicją usługi dla tego symbolu) w zakładce nr 3 oraz procedura (o kodzie procedury zgodnym z definicją usługi dla tego symbolu) na zakładce nr 1 wizyty, zostaje dodane umiejscowienie i powierzchnie. Wykluczenia. Dla każdego symbolu można zdefiniować listę wykluczeń. Przykładowo dla symbolu Implant można zdefiniować wykluczenie Wypełnienie lub dla symbolu wypełnienie usunięcie zęba. str. 21

6. Wizyta stomatologiczna Po zdefiniowaniu diagramu oraz symboli można przystąpić do wprowadzania wizyt z rozliczeniami dodawanymi przy użyciu diagramu zębowego. W podstawowej wersji systemu zdecydowana większość symboli została zdefiniowana. Diagram zębowy może być wywoływany w Gabinecie, Uzupełnianiu świadczeń i Przeglądzie wizyt. W kartotece pacjenta można przeglądać diagram wybranego pacjenta. Po dodaniu nowej wizyty i wprowadzeniu danych podstawowych należy przejść do zakładki nr 3, Uzupełnianie świadczeń i wybrać button Stomatologia, otworzy się okno z Diagramem zębowym pacjenta. Jeśli jest to pierwsza wizyta danego pacjenta w tym gabinecie, diagram będzie pusty i należy go uzupełnić o stan uzębienia pacjenta, czyli zaznaczyć wszystkie ubytki, braki w uzębieniu, próchnice i inne. Jeśli jest to kolejna wizyta zostanie wyświetlony diagram w postaci zapisanej na zakończenie ostatniej wizyty tego pacjenta. Umieszczając symbol na diagramie, jeśli została włączona funkcja automatycznego tworzenia procedur, jednocześnie zostanie dodana usługa, a z nią pozycja rozliczeniowa i procedura zgodnie z definicją usługi, umiejscowienie i powierzchnia. Automatyczne dodawanie pozycji rozliczeniowych i procedur można wyłączyć przyciskiem na diagramie. str. 22

W zależności od zaznaczenia parametru znajdującego się w Konfiguratorze ->Podstawowe -> Rozliczenia Domyślny tryb wyświetlania, po otwarciu diagramu otrzymamy widok w trybie podstawowym lub specjalnym, tzn., z widocznymi powierzchniami zębów lub bez (opisane we Wstępie). Widok można też zmienić po otwarciu okna, przyciskami na tryb specjalny i przyciskiem na tryb podstawowy. Dla każdego pacjenta tworzony jest jeden diagram. Na każdej wizycie powstaje co najmniej jedna wersja diagramu. Diagram można oznaczyć jako błędny, ikona, lub można utworzyć nową wersję klikając w ikonę, wtedy poprzednia wersja diagramu zostaje zapisana i otwiera się nowa na podstawie tej zapisanej. Ostatnia zapisana wersja diagramu jest podpowiadana jako nowa wersja, np. na nowej wizycie. Wiek pacjenta, do którego domyślnie podpowiada się diagram zębów mlecznych należy ustawić w parametrach Zarządzanie -> Konfiguracja -> Konfigurator ->Podstawowe -> Rozliczenia. Każdy ząb na diagramie można zmienić z rodzaju mlecznego na stały i odwrotnie. Przykładowo jeśli dziecko traci ząb mleczny i w to miejsce wyrasta stały należy zaznaczyć tę zmianę na diagramie, czyli zaznaczyć ząb/umiejscowienie i kliknąć w ikonę, co spowoduje dodanie nowego zęba stałego. Jeśli dziecko ma już większość zębów stałych i przypisany diagram zębów stałych, zęby które są jeszcze mleczne należy zmienić na mleczne, zaznaczając je i klikając ikonę. Zęby mleczne są widoczne/zaznaczone na diagramie innym kolorem niż stałe, dla odróżnienia. Jeśli dziecku wyrasta np. ząb nr 16 i w systemie ma wybrany diagram dla zębów mlecznych, można w tym wypadku ząb nr 16, umieścić na diagramie zębów mlecznych, jako ząb stały, należy kliknąć w ikonę, otworzy się okno, w którym należy wskazać lokalizację dla tego zęba na diagramie. str. 23

Jeśli zaistnieje potrzeba dodania zęba dodatkowego, np. pacjent posiada dwie siódemki, jako drugi ząb nr 17 (dodatkowy), wtedy należy zaznaczyć go jako dodatkowy, kliknąć w ikonę lokalizację zęba, przy którym jest umiejscowiony. i wskazać Dla zobrazowania stanu uzębienia pacjenta można, zaznaczyć na diagramie brak korony i brak korzenia zęba, co także zapobiegnie sprawozdawaniu świadczeń wykonanych na zębach np. usuniętych przez innego świadczeniodawcę. Należy kliknąć na odpowiedni ząb i wybrać przycisk brak korony lub brak korzenia. Żeby usunąć położony symbol a razem z nim pozycję rozliczeniową należy zaznaczając tą pozycję i klikając w ikonę. Zaznaczenie pozycji następuje po kliknięciu strzałką myszy w nieprzeźroczystą część symbolu. Wokół symbolu powinna pokazać się niebieska ramka, wtedy można go usunąć. str. 24

7. Umieszczanie symboli na diagramie Dostępność symboli na diagramie zależy od aktualnie wybranego widoku. Każdy symbol jest przypisany do jakiejś warstwy, a każda warstwa do widoku. Symbole wyświetlane są w kontekście widoku. Jeśli nie widać jakiegoś symbolu na diagramie, który został położony, należy zmienić widok lub tryb wyświetlania. Dodawanie symboli jednozębowych na diagramie następuję poprzez zaznaczenie właściwej powierzchni/umiejscowienia na diagramie, a następnie wybranie symbolu, z listy z symbolami (poniżej). We wskazanym miejscu zostanie położony symbol. Jeśli wybrany symbol miał zdefiniowaną usługę, automatycznie zostanie utworzona pozycja rozliczeniowa i dodana procedura. Jeśli został wybrany symbol wypełnienia zostanie dodane umiejscowienie i powierzchnie, na których położone zostało wypełnienie. Po położeniu symbolu na diagramie, tworzącego automatycznie rozliczenia zachowanie systemu będzie zależało do ustawienia parametru Automatyczne wywołanie danych pozycji rozliczeniowej podczas dodawania usługi na diagramie znajdującego się w Konfiguratorze. Jeśli checkbox zostanie zaznaczony, po położeniu symbolu na diagramie automatycznie zostanie otwarte okno rozliczenia, na którym użytkownik będzie mógł sprawdzić poprawność wprowadzonych danych, i je zatwierdzić. Jeśli checkbox nie zostanie zaznaczony przy zapisie diagramu zostanie otwarte okno usług i tam trzeba będzie zatwierdzić utworzone już pozycje rozliczeniowe. str. 25

Dodawanie symbolu wielozębowego następuję poprzez przytrzymanie przycisku Ctrl na klawiaturze i kliknięcie myszką na tych elementach diagramu, które maja zostać objęte symbolem wielozębowym, lub klikając w przestrzeń obok pierwszego zęba w elemencie wielozębowym i zaznaczając cały obszar poprzez rozciągnięcie wyświetlonej czerwonej ramki (rys. poniżej). Dodatkowo w diagramie zębowym istnieje taka możliwość jak dodanie protezy, która automatycznie uzupełnia wszystkie ubytki zębowe, jakie znajdują się w szczęce. Opcja ta jest tylko możliwa wtedy gdy na diagramie zostały usunięte zęby. Dodanie odpowiedniego symbolu, który odpowiada protezie szczękowej odbywa się w taki sam sposób jak dodanie innych symboli. Na protezie szczękowej (widoczna na rysunku powyżej) istnieje możliwość zmniejszania krotności o podane umiejscowienie, poprzez przyciśnięcie w danym umiejscowieniu protezy prawym przyciskiem myszy i wybraniu opcji zmniejsz krotność o umiejscowienie 42 i 45 (z przykładu na rysunku poniżej). Opcja ta umożliwia wypełnianie protezą wybranych miejsc, niekoniecznie wszystkich. str. 26