Bisfenol A
BISFENL A Inaczej dian, 2,2-bis(4-hydroksyfenylo)propan (Bisfenol A), był po raz pierwszy zsyntezowany przez Dianina w 1891 r. w wyniku kwasowej kondensacji fenolu i acetonu. iało stałe, barwy jasnokremowej, o temperaturze topnienia 150-155 o (zakres krzepnięcia), praktycznie nierozpuszczalne w wodzie, rozpuszczalne w alkoholach, acetonie, słabo rozpuszczalne w l 4.
TRZYMYWANIE DIANU 2 + H + H + H 2 Katalizatory: stężony kwas solny, 70% kwas siarkowy, silnie kwaśne żywice jonowymienne (sulfonowany kopolimer polistyrenowo-diwinylobenzenowy), BF 3, All 3, l 2, P 2 5 mieszaniny kwasu octowego z kwasem siarkowym. Reakcja kondensacji fenolu z acetonem przyspieszana jest przez dodatek katalitycznych ilości związków siarki, takich jak merkaptany (tiole), kwas tioglikolowy, tiofenole, kwasy tioalkilosulfonowe.
Reakcje uboczne: tworzenie produktów kondensacji w pozycji orto-para: + H + +.. -H + H trisfenoli: H.. H + + + H -H + H3
produkt reakcji fenolu z tlenkiem mezytylu - związek Dianina. 2 + H 3 H 3 H H H + 3 H 3 H3
PRDUKJA DIANU W PLSE "Blachownia ) (od 1978 r. w Zakładach hemicznych Proces według technologii IS (Instytut iężkiej Syntezy rganicznej) obejmuje: syntezę bisfenolu A przy zastosowaniu kationitów jako katalizatorów, krystalizację adduktu bisfenolu A z fenolem z mieszaniny poreakcyjnej i odwirowanie kryształów surowego adduktu, rekrystalizację adduktu z roztworu fenolowego i odwirowanie otrzymanych kryształów, wydzielenie bisfenolu A w wyniku termicznego rozkładu adduktu i usuwanie resztek fenolu z destylacji strippingowej, osuszanie ługów fenolowych i regenerację acetonu, katalityczny rozkład produktów ubocznych, usuwanie fenolu ze ścieków wodnych metodą sorpcji, oczyszczanie gazów odlotowych powstających w procesie.
Węzeł syntezy składa się z reaktora wstępnego, wypełnionego makroporowatym kationitem. W reaktorze wstępnym zachodzą m.in.: reakcja fenolu z p-izopropenylofenolem, w wyniku której tworzy się bisfenol A, + H H 3 H 2 przemiana izomeru orto-para bisfenolu A i innych produktów ubocznych w produkt główny, adsorpcja barwnych związków na powierzchni makroporowatego kationitu.
PRDUKJA I ZASTSWANIE BISFENLU A Produkcja Bisfenolu A na świecie w 2003 r. wynosiła 3,4 mln ton. Szacowano, że w 2011 r. wyniesie 5,5 mln ton Główne kierunki wykorzystania produkcja żywic poliwęglanowych produkcja żywic epoksydowych. W Polsce żywice epoksydowe produkowane są pod nazwą handlową epidian w Zakładach hemicznych "rganika-sarzyna" w Nowej Sarzynie.
PRDUKJA I ZASTSWANIE PLIWĘGLANÓW Poliwęglany otrzymuje się głównie w wyniku: międzyfazowej polikondensacji, polikondensacji w roztworze w obecności kwaśnych akceptorów (np. pirydyny), lub w wyniku reakcji transestryfikacji. H + l 2-2n Hl n P W 2005 r. wyprodukowano na świecie 3,5 mln ton poliwęglanów Na kolejne lata przewiduje się wzrost produkcji na poziomie 8-10% rocznie.
Światowe zdolności produkcyjne poliwęglanów na początku 2006 r. szacowano na około 3,7 mln ton/r, z czego najwięcej - ponad 40% usytuowano w Azji. Przewiduje się, że w ciągu najbliższych trzech lat światowe zdolności produkcyjne wzrosną o około 1 mln ton, głównie w Azji i region ten dysponować będzie już ponad połową globalnych mocy P. P
P
Zastosowanie poliwęglanów: części maszyn i aparatów elektrycznych, folie elektroizolacyjne, szyby kuloodporne, wyroby odporne na wrzącą wodę i sterylizację (części aparatury medycznej, naczynia stołowe), kształtki o dużej wytrzymałości (np. wiązania nart). dyski optyczne compact discs (D) i digital versatile discs (DVD).
Żywice epoksydowe otrzymuje się głównie w wyniku kondensacji dianu z epichlorohydyną (n + 1) H + (n + 2) H 2 H H 2 l + (n + 2) Na H 2 H H 2 H 2 HH 2 H 2 H H 2 n H 3 Żywice epoksydowe stosuje się: w produkcji klejów oraz lakierów, jako żywice lane (do odlewania i impregnacji), laminaty itp. do nienasyconych żywic poliestrowych tzw. żywic winylowych