RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Szkoła Podstawowa w Zasutowie Zasutowo Kuratorium Oświaty w Poznaniu

Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej wymagań państwa. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Respektowane są normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te wymagania na pięciu poziomach: Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę. Szkoła Podstawowa w Zasutowie 2/35

Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach 19-03-2015-25-03-2015 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszły: Małgorzata Kubiak-Gajowiecka, Bożena Chwaliszewska. Badaniem objęto 32 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 60 rodziców (ankieta) i 18 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z pracownikami niepedagogicznymi, a także obserwacje lekcji, szkoły i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe obszary działania szkoły lub placówki. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OS - Arkusz obserwacji szkoły OZ - Arkusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WPN - Scenariusz wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi WUI-III - Scenariusz wywiadu z uczniami klas I-III (szkoła podstawowa) WUPO - Scenariusz wywiadu z uczniami po obserwacji WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Szkoła Podstawowa w Zasutowie 3/35

Obraz szkoły Szkoła Podstawowa w Zasutowie mieści się w budynku oddanym do użytku w 1997 roku, a historia szkoły powszechnej, kiedyś siedmioletniej, sięga roku 1945. W 2000 roku szkoła podstawowa przyjęła imię Jana Pawła II, a 16 października 2006 roku otrzymała sztandar ufundowany przez rodziców. O jego wyglądzie i zawartych na nim symbolach i słowach decydowali sami uczniowie. Szkoła posiada hymn, którego słowa ułożyli nauczyciele. W roku szkolnym 2003/2004 powołany został zespół szkół, w skład którego wchodzą obecnie: gimnazjum, szkoła podstawowa i przedszkole. Do obwodu szkolnego należą wsie: Gierłatowo, Opatówko, Podstolice i Zasutowo. Budynek szkoły otoczony jest zielenią, stanowiącą naturalną barierę od hałasu trasy szybkiego ruchu. Obok szkoły znajduje się nowoczesny kompleks sportowy. Boiska wielofunkcyjne powstały dzięki realizowanemu projektowi "Nekla na start", a pieniądze na ich budowę pozyskano z funduszy norweskich. W grudniu 2013 roku rozpoczęto budowę sali gimnastycznej, a jej ukończenie i otwarcie planowane jest 1 czerwca bieżącego roku. W szkole uczy się 81 uczniów w 6 oddziałach. Każda sala lekcyjna wyposażona jest w komputer, rzutnik, a w czterech z nich zainstalowano tablicę interaktywną. W szkole znajduje się biblioteka, czytelnia, sala informatyczna, sala multimedialna do nauki języka obcego nowożytnego, kuchnia i stołówka. W szkole funkcjonuje świetlica, która jest czynna od godziny 7.00. do 8.00. i od godz. 12.00. do 16.30. Godziny pracy świetlicy ustalono z rodzicami i są odpowiedzią na potrzeby rodziców, którzy w tym czasie pracują. Szkoła realizuje wiele projektów edukacyjnych. Jednym z nich jest gminny projekt edukacyjny "11 listopada świętujemy poznając", dzięki któremu uczniowie poznają historię Wielkopolski, losy Wielkopolan oraz działania, które przyczyniły się do odzyskania niepodległości. Uczniowie rozwijają swoje zainteresowania uczestnicząc w zajęciach kół przedmiotowych, artystycznych i sportowych, a efektem ich pracy są liczne nagrody, również na szczeblu krajowym. Biorą również udział w turniejach tenisa stołowego, gdzie odnoszą wiele sukcesów. Szkoła współpracuje z rzeźbiarką, profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, dzięki temu bierze udział w ciekawych prezentacjach plenerowych. Szkoła jest organizatorem wielu konkursów gminnych i regionalnych. Największym zainteresowaniem cieszą się konkursy na oryginalne życzenia z okazji świąt Bożego Narodzenia konkurs regionalny dla szkół, których patronem jest Jan Paweł II "Życie drogą do świętości" oraz o tytuł Mistrza Ortografii. Klasy I-III organizują konkursy: "Ja to umiem, ja to wiem" oraz "W krainie baśni". Tuż przed zakończeniem roku szkolnego w szkole organizowany jest Dzień Turystyczny integrujący wszystkich uczniów. Uczniowie pod opieką nauczycieli poznają walory najbliższej okolicy i wykonują zadania sprawnościowo teoretyczne. Szkoła organizuje m. in. Igrzyska Obwodu Szkolnego, Dzień Babci i Dziadka, Koncert Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, a przed świętami Kiermasze Świąteczne. W roku szkolnym 2013/2014 szkoła otrzymała za działalność rekreacyjno sportową certyfikat "Szkoły w ruchu". Szkoła Podstawowa w Zasutowie 4/35

Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 5 Szkoła Podstawowa w Zasutowie Jan Paweł II Szkoła podstawowa Zasutowo Kwiatowa Kod pocztowy 62-330 Urząd pocztowy Nekla Telefon 0614372921 Fax 0614372506 Www www.sp-zasutowo.com Regon 00122722000000 Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 85 Oddziały 6 Nauczyciele pełnozatrudnieni 7.00 Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 4.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1.00 publiczna Średnia liczba uczących się w oddziale 14.17 Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 12.14 WIELKOPOLSKIE wrzesiński Nekla gmina miejsko-wiejska Szkoła Podstawowa w Zasutowie 5/35

Poziom spełniania wymagań państwa Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału (D) C Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się (D) Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się (D) Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania (D) Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach (D) Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój (D) Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej (B) Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój (B) Uczniowie uczą się od siebie nawzajem (B) W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów (B) Szkoła Podstawowa w Zasutowie 6/35

Wnioski 1. Podczas planowania procesów edukacyjnych uwzględniane są potrzeby rozwojowe i możliwości psychofizyczne uczniów, a nauczyciele podejmują działania, które mają na celu kształtowanie umiejętności uczenia się i motywowanie uczniów do aktywnej pracy na lekcjach. 2. Nauczyciele kształcą u uczniów umiejętność uczenia się i motywują ich do nauki, a poprzez częste stosowanie pracy w parach lub grupach umożliwiają im uczenie się od siebie nawzajem. 3. W wyniku podejmowanych w szkole działań uczniowie mają możliwość powiązania różnych dziedzin wiedzy oraz jej praktycznego wykorzystania, co wpływa na lepsze zrozumienie świata i funkcjonowanie w społeczeństwie. 4. Brak przeprowadzanych przez szkołę autoewaluacji nie pozwala określić efektów wynikających z zastosowania nowatorskich rozwiązań. Szkoła Podstawowa w Zasutowie 7/35

Wyniki ewaluacji Wymaganie: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się Stan oczekiwany: Nauczanie w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane, przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej. Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się. Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju intelektualnym, społecznym i osobistym. Poziom spełnienia wymagania: C Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Procesy edukacyjne realizowane w szkole są planowane i dostosowane do potrzeb oraz możliwości uczniów. Nauczyciele podejmują działania, które tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. Organizują procesy edukacyjne w sposób umożliwiający uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy, wspierają uczniów i motywują do aktywnego uczenia się i podejmowania odpowiedzialności za własny rozwój. Działania nauczycieli w zakresie umożliwienia uczniom uczenia się od siebie nawzajem mają charakter powszechny. W szkole nie wdraża się nowatorskich działań służących rozwojowi uczniów. Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału Planowanie pracy dydaktycznej służy rozwojowi uczniów. Oparte jest na rozpoznanych możliwościach psychofizycznych i potrzebach rozwojowych uczniów (Tabela 1). Nauczyciele stwierdzili, że dostosowują proces edukacyjny do tematyki, celów lekcji, uwzględniają różne aktywności, wskazują na przydatność nauczanych treści w praktyce, dostosowują tempo pracy do możliwości ucznia. W opinii większości uczniów (16/26) nauczyciele zrozumiale tłumaczą zagadnienia (Wykres 2j), potrafią zainteresować tematem lekcji (Wykres 3j) i wyzwolić chęć uczenia się (Wykres 4j). W dniu badań 18 z 25 ankietowanych uczniów zadeklarowało, że współpracowało z innymi uczniami na wszystkich i na większości zajęć (Wykres 1j), a 17 spośród nich stwierdziło, że byli zaangażowani podczas wszystkich lub większości zajęć (Wykres 5j). W opinii uczniów i nauczycieli obserwowane zajęcia nie różniły się zbytnio od innych lekcji z tych przedmiotów. Uczniowie Szkoła Podstawowa w Zasutowie 8/35

wskazali, że na zajęciach podobała im się praca w grupach, parach, samoocena i ocenianie prac innych, myśl tygodnia, wykonywane ćwiczenia, doświadczenia, wsparcie nauczyciela. Na obserwowanych lekcjach w zdecydowanej większości dominowały metody aktywizujące, których stosowanie, zdaniem nauczycieli, sprzyjało nauce samodzielności, współdziałaniu w grupie, aktywizowaniu uczniów, rozwijaniu wyobraźni, lepszemu zapamiętywaniu. Uczniowie pierwszego etapu edukacyjnego stwierdzili, że w szkole mogą robić to, co ich interesuje. Są zadowoleni gdy są chwaleni, dostają dobre oceny, mogą wyjeżdżać do teatru i na mecze piłki nożnej. Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 9/35

Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 10/35

Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: W jaki sposób rozpoznają Państwo możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów w tej klasie? [WNO] (7040) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 obserwacja ucznia 2 rozmowy z nauczycielami 3 rozmowy z wychowawcą 4 rozmowy z rodzicami 5 rozmowy z uczniami 6 analiza testów diagnostycznych 7 analiza wczesniejszych wyników nauczania Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się Wszyscy ankietowani uczniowie (26) zadeklarowali, że potrafią się uczyć samodzielnie (Wykres 3j), a 15 z nich nie boi się popełniać błędów (Wykres 4j) na wszystkich lub większości zajęć. Uczniowie uważają, że nauczyciele pomagają im udzielając wskazówek dotyczących uczenia się, zwłaszcza tego, jak zapamiętywać nowe informacje (Wykres 1w). W mniejszym stopniu (8/26) dostrzegają to, że ktoś pomógł im na wszystkich bądź większości zajęć, w podsumowaniu zdobytych, w danym dniu, wiedzy i umiejętności, a troje deklaruje, że na żadnych zajęciach nie miało to miejsca (Wykres 2j). Nauczyciele zadeklarowali, że wszyscy uczniowie potrafią uczyć się samodzielnie (Wykres 1j). Kształtują u uczniów umiejętność uczenia się między innymi poprzez: pracę w parach i grupach, edukację rówieśniczą, stosowanie różnorodnych form i metod pracy, inicjowanie sytuacji wymagających kreatywnego myślenia, gry i zabawy, odwoływanie się do życia codziennego. W trakcie obserwowanych zajęć nauczyciele stwarzali sytuacje, w których uczniowie mogli podejmować indywidualne decyzje dotyczące uczenia się, wyrażania własnych opinii, wykorzystania popełnionych błędów do uczenia się, podsumowania lekcji. Działania nauczycieli były uzasadnione i służyły kształtowaniu umiejętności uczenia się. Szkoła Podstawowa w Zasutowie 11/35

Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 12/35

Wykres 1w Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się W opinii zdecydowanej większości ankietowanych rodziców (52/60) nauczyciele szanują uczniów (Wykres 2j), dbają o dobre relacje między nimi (Wykres 1j) i traktują wszystkich uczniów równie dobrze (Wykres 3j). Uczniowie opisali wzajemne relacje rówieśnicze jako poprawne, obrazują to wykresy 7j i 8j. Jednak 16 z 26 ankietowanych uczniów wskazało, że niektórzy spośród nich są wyśmiewani przez innych kolegów (Wykres 10j). Zdecydowana większość uczniów (42/26) zadeklarowała, że nie są wyśmiewani przez nauczycieli (Wykres 11j). Większość uczniów (15/25) zadeklarowała, że w dniu ankietowania dostała od nauczyciela wskazówkę, która pomogła im się uczyć (Wykres 4j) oraz wysłuchali ich, gdy mieli potrzebę porozmawiania z nimi (Wykres 5j). Ponadto wskazali, że nauczyciele upewniają się, czy rozumieją to, o czym była mowa na lekcji (Wykres 6j) oraz sprawiedliwie odnoszą się do wszystkich uczniów (Wykres 9j). Na obserwowanych lekcjach panowała atmosfera wzajemnej życzliwości. Uczniowie przestrzegali zasad obowiązujących w klasie, byli otwarci, chętnie wykonywali zadania w zespołach i indywidualnie. Nauczyciele utrzymywali dobre tempo pracy, co skutkowało skupieniem uwagi uczniów i zainteresowaniem wykonywaną pracą na zajęciach. Do tworzenia pozytywnego klimatu w szkole przyczyniają się także działania pracowników niepedagogicznych, którzy dbają o życzliwą atmosferę, służą pomocą oraz wpływają na poczucie bezpieczeństwa. Wypowiedzi większości respondentów wskazują na to, że atmosfera w szkole sprzyja uczeniu się. Świadczą o tym również opinie najmłodszych, którzy podczas wywiadu jednoznacznie stwierdzili, że lubią szkołę. Szkoła Podstawowa w Zasutowie 13/35

Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania Uczniowie zadeklarowali, że na wszystkich lub większości zajęć wiedzą czego będą się uczyli (Wykres 1j), do czego im się ta wiedza przyda (Wykres 2j) oraz, że nauczyciele wyjaśniają im, jakich działań oczekują od nich na lekcjach (Wykres 3j). Na obserwowanych zajęciach prowadzący przedstawiali w różny sposób cele lekcji, przypominali treści już znane, zwracali uwagę na użyteczność zdobytej wiedzy i upewniali się czy uczniowie to zrozumieli. Przedstawianie celów lekcji oraz oczekiwań wobec uczniów ma charakter powszechny. Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 17/35

Wykres 3j Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach Wszyscy nauczyciele (18) są zdania, że udzielana przez nich informacja zwrotna motywuje uczniów do pracy (Wykres 1j). Potwierdzają tę opinię rodzice (53/60), którzy uważają, że nauczyciele motywują dzieci do nauki poprzez udzielanie pochwał (Wykres 2j), okazywanie wiary w ich możliwości (Wykres 3j). Połowa ankietowanych uczniów zadeklarowała, że lubi się uczyć na wszystkich lub większości zajęć (Wykres 4j). Zdaniem uczniów pomocne w zdobywaniu wiedzy są: sposób prowadzenia zajęć przez nauczyciela, ciekawe pomoce dydaktyczne, dobór ćwiczeń, praca w parach, grupach, pomoc nauczyciela. Nauczyciele na obserwowanych lekcjach motywowali wszystkich uczniów do aktywnego uczenia się wspierając i pomagając w trudnych sytuacjach, udzielając informacji zwrotnej. Większość uczniów deklaruje, że w dniu ankietowania, wszystkie lub większość lekcji, była dla nich ciekawa (Wykres 5j) i otrzymali od nauczyciela wskazówkę, która pomogła im się uczyć (Wykres 6j), wskazali, że nauczyciele nie zawsze rozmawiają z nimi o ich postępach w nauce (Wykres 7j). Szkoła Podstawowa w Zasutowie 18/35

Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować ich indywidualny rozwój Zdaniem zdecydowanej większości ankietowanych rodziców (58/60) sposób oceniania przez nauczycieli zachęca ich dzieci do uczenia się (Wykres 1j). Uczniowie wskazali, że nauczyciele przestrzegają ustalonych zasad oceniania, które są dla nich zrozumiałe (Wykres 2j i 7j) oraz informują, co będą brać pod uwagę oceniając zadanie, które mają wykonać (Wykres 3j). Odczucia uczniów podczas oceniania są zróżnicowane, jednak świadczą o motywującym charakterze oceniania. Połowa jest zadowolona z oceniania, a część z nich postanawia się poprawić i ma ochotę się uczyć (Wykres 1w). Większość uczniów (22/26) uważa, że nauczyciele dostrzegają to, co jest prawidłowe w ich działaniach (Wykres 5j) oraz uzyskuje wystarczającą pomoc (Wykres 6j). Żaden uczeń nie zadeklarował, że ma trudności w nauce. Co drugi uczeń stwierdził, że nauczyciele rozmawiają z nimi o tym, jak sobie radzić z pojawiającymi się trudnościami (Wykres 4j). Na obserwowanych lekcjach nauczyciele zwracali uwagę zarówno na elementy odpowiedzi lub działania uczniów, które były prawidłowe, jak i nieprawidłowe. Niektórzy udzielali uczniom informacji zwrotnej, która zachęcała do działania, motywowała do pracy, wpływała na korygowanie błędów. Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 21/35

Wykres 7j Wykres 1w Szkoła Podstawowa w Zasutowie 23/35

Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej Podczas obserwowanych zajęć nauczyciele umożliwiali uczniom powiązanie wiedzy i umiejętności zdobytych na innych przedmiotach, np. przyrodzie, historii, matematyce, języku polskim. Odwoływali się do doświadczeń z życia codziennego oraz pomagali zrozumieć procesy zachodzące we współczesnym świecie, wskazywali na praktyczne wykorzystanie zdobytej wiedzy, np. wywabianie plam z tłuszczu za pomocą masła. Nauczyciele łączyli wiedzę z różnych przedmiotów, np. podczas omawiania postaci św. Franciszka (język polski i religia), obserwacji zaćmienia słońca (przyroda i matematyka), przedstawiania linii czasu z użyciem cyfr rzymskich (matematyka, historia). Udział uczniów w: gminnym projekcie Godumy po naszymu, wycieczkach międzyprzedmiotowych (Zielona Szkoła w Dźwirzynie, Palmiarnia w Poznaniu) i różnych imprezach szkolnych umożliwia powiązanie różnych dziedzin wiedzy, pozwala pełniej zrozumieć świat i świadomie funkcjonować w społeczności lokalnej. W opinii 16 z 26 uczniów nauczyciele na lekcjach poruszają zagadnienia z innych przedmiotów (Wykres 1j), a 23 z nich jest zdania, że to, czego uczą się w szkole jest im przydatne w życiu (Wykres 2j). Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 24/35

Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się odpowiedzialni za własny rozwój Nauczyciele wskazali, że umożliwiają uczniom dokonywanie wyboru różnych aspektów organizacji i przebiegu lekcji, np. tematyki zajęć, metod pracy, ustalania terminów sprawdzianów, sposobów oceniania lub zajęć pozalekcyjnych (Wykresy 1j-5j). Uczniowie zadeklarowali, że mają przede wszystkim wpływ na atmosferę na lekcji (Wykres 1w). Większość z nich uznała, że ich wyniki w nauce zależą od własnego zaangażowania i czasu poświęconego na naukę, a z czynników zewnętrznych wskazali na atmosferę w klasie, pomoc rodziców, nauczycieli i rówieśników (Wykres 2w). Uczniowie (13/26) stwierdzili, że nauczyciele zachęcają ich do realizacji własnych pomysłów (Wykres 6j). W dniu ankietowania 9 z 25 uczniów zadeklarowało, że na wszystkich lub większości zajęć zgłaszało pomysły dotyczącego sposobu pracy na zajęciach (Wykres 7j). Nie na wszystkich obserwowanych zajęciach nauczyciele uzgadniali z uczniami sposób przebiegu lekcji, ale na większości dawali uczniom możliwość refleksji nad tym, czego nauczyli się na lekcji. Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 25/35

Wykres 7j Wykres 1w Szkoła Podstawowa w Zasutowie 27/35

Wykres 2w Szkoła Podstawowa w Zasutowie 28/35

Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem Podejmowane w szkole działania dotyczące wzajemnego uczenia się od siebie uczniów są powszechne. Uczniowie uważają, że najczęściej pracują w grupach lub parach (Wykres 2j i 1j), rzadziej wykonują zadania wymyślone przez siebie lub innych (Wykres 3j). Na obserwowanych zajęciach nauczyciele prowadzili działania umożliwiające uczniom wzajemne uczenie się. Stosowali pracę w parach, zespołach, porównywanie wyników, inicjowali dyskusję w klasie, ocenę koleżeńską, doświadczenia wykonywane przez uczniów, wspólne wyciąganie wniosków. Na lekcjach rzadko wystąpiły sytuacje, w których uczniowie byli autorami wykonywanych zadań. Deklarowane przez nauczycieli sposoby pracy z uczniami, wykorzystujące ich wzajemne uczenie się obrazuje wykres 1o. Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 29/35

Wykres 3j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 30/35

Wykres 1o Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów Zdecydowana większość nauczycieli (17/18) zadeklarowała, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy wprowadzili nowatorskie rozwiązania w swojej pracy (Wykres 2j). W ich ocenie dotyczyły one wykorzystania metod pracy i środków dydaktycznych (Wykres 1w). Większość z nich (16/18) zadeklarowała, że podjęte działania pozwoliły na osiągnięcie założonych celów (Wykres 1j), a 14 z nich wskazało, że regularnie prowadzi ewaluację własnej pracy (Wykres 3j). Ponadto wymienili elementy własnej pracy, które poddawali ewaluacji w ciągu ostatniego roku (Wykres 1o). Nauczyciele i dyrektor m.in. podali działania, które uważają za rozwiązania nowatorskie: wprowadzanie nowych form i metod pracy (elementy oceniania kształtującego, minutka, metoda opowieści ruchowej, arteterapia), zastosowanie autorskiego opracowania wdrażającego w klasach I-III zasady poprawnej pisowni i ortografii, polepszenie komunikacji z rodzicami, udział uczniów w konkursach, projektach, stosowanie Szkoła Podstawowa w Zasutowie 31/35

nowoczesnych środków dydaktycznych. Zdaniem respondentów działania te odpowiadają na różnorodne potrzeby rozwojowe uczniów, np. społeczne, emocjonalne, estetyczne, poznawcze, ruchu, samorealizacji, przynależności. Nauczyciele podali, że stopień osiągnięcia celów sprawdzają poprzez: zdania podsumowujące, testy, analizę wyników sprawdzianów, prac plastycznych, rozmowy, obserwacje, metodniki, monitorowanie osiągnięć uczniów w konkursach, informację zwrotną. Przytoczone działania nauczycieli nie są rozwiązaniami nowatorskimi o charakterze programowym, metodycznym ani organizacyjnym i nie posiadają cech nowatorskich rozwiązań uznanych w pedagogice za innowacyjne. Nie są nowością w kulturze organizacyjnej szkoły, są incydentalne i nie wykraczają poza zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Nauczyciele nie wskazali z jakich przesłanek wynikało stosowanie przez nich ww. działań nowatorskich i czy są one adekwatne do potrzeb uczniów. Nie przeprowadzono, do dnia badania, autoewaluacji tych działań, w związku z tym nieznane są ich efekty, a tym samym nie można określić ich wpływu na rozwój uczniów. Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa w Zasutowie 32/35

Wykres 3j Wykres 1o Szkoła Podstawowa w Zasutowie 33/35

Wykres 1w Szkoła Podstawowa w Zasutowie 34/35

Raport sporządzili Małgorzata Kubiak-Gajowiecka Bożena Chwaliszewska Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: 18.05.2015 Szkoła Podstawowa w Zasutowie 35/35