Arkusz kalkulacyjny Excel

Arkusz kalkulacyjny Excel Arkusz kalkulacyjny - program stosowany do dokonywania obliczeń matematycznych, statystycznych i finansowych. Arkusz kalkulacyjny pozwala na obliczanie wprowadzonych wyrażeń, sortowanie danych, tworzenie raportów, graficzną reprezentację danych za pomocą wykresów, a także drukowanie. Arkusz - część dokumentu Excela. Każdemu arkuszowi odpowiada jedna zakładka umieszczona na dole ekranu informująca o jego nazwie. Aktywna jest zawsze jedna z nich. Komórka - dokument arkusza kalkulacyjnego jest podzielony na wiersze i kolumny, posiada wiele prostokątnych pól. Te pola nazywane są komórkami. Są one najmniejszymi jednostkami informacyjnymi w tabeli. W komórce możemy wpisywać liczby lub tekst albo prowadzić obliczenia. Adres komórki - określa położenie komórki w dokumencie. Kolumny są oznaczone literami w kolejności alfabetycznej, wiersze oznaczone kolejnymi cyframi. W ten sposób każdej komórce nadany jest jednoznaczny adres oznaczony jedną literą i jedną cyfrą. Na przykład adres B3 wskazuje, że komórka znajduje się na przecięciu kolumny B i wiersza 3. Pole formuły - gdy klikniemy na pole fx uruchomimy narzędzie wstawiania funkcji, możemy również wpisać swoją formułę w polu obok ikony fx. Dzięki temu uzyskujemy wygodny dostęp do zdefiniowanych w programie funkcji. Funkcja jest to zdefiniowana w programie i gotowa do użycia metoda, pozwalająca na wykonywanie podstawowych wyrażeń arytmetycznych, statystycznych, logicznych i innych. Przykładowe funkcje: ŚREDNIA (pozwala na obliczenie średniej z zadanego zakresu), SUMA (sumuje), JEŻELI (funkcja warunkowa). Wiele funkcji wymaga argumentu(ów), które podaje się w nawiasach okrągłych za nazwą funkcji. Przykład: ŚREDNIA(4;6) oblicza średnią wartości 4 i 6. Funkcje zwracają wartość. Przykładowo funkcja ŚREDNIA(4;6) zwróci nam wartość będąca średnią wartości wprowadzonych argumentów, czyli liczbę 5. Argumenty w funkcji mogą być zakresem: A1:B (oznacza że argumentami będą komórki A1,A,B1,B) lub pojedynczymi wartościami: A1;B (oznacza że argumentami będą tylko komórki A1 i B). Można tworzyć funkcje zagnieżdżone, czyli takie które w na liście swoich argumentów posiadają inne funkcje. Formuła - jest wyrażeniem, które wskazuje jakie działanie (najczęściej matematyczne lub logiczne) Excel ma wykonać, a następnie wyświetlić w danej komórce. Formuła może odwoływać się do innych komórek. W ten sposób możemy dodać wartości dwóch komórek i wyświetlić wynik w trzeciej. Przykład: =A1+A. Każda formuła musi zaczynać się od znaku równości. Formułą jest też użyta w wyrażeniu funkcja lub ich zbiór. Przykład: =SUMA(A1:C1) oznacza, że w danym miejscu pojawi się wynik dodawania liczb z pól A1,B1,C1. Instytut Informatyki AP 008 (modified: 008-11- 1:6) strona 1 z 1

Ćwiczenie 1. Wprowadzanie danych do arkusza kalkulacyjnego. POMOC DO ĆWICZENIA Dostęp do pomocy w programie: menu Pomoc Microsoft Excel Pomoc lub klawisz F1. Nowe funkcje na pasku narzędziowym: funkcja autosumowania wstawienie wykresu scalenie i wyśrodkowani e komórki format danych komórki zmniejszenie / zwiększenie precyzji danych dziesiętnych formatowanie koloru wypełnienia komórki i czcionki Aby zmienić nazwę arkusza należy najechać wskaźnikiem myszy na aktywną zakładkę arkusza i z menu kontekstowego wybrać Zmień nazwę. Aby zmienić format wprowadzonych danych należy wybrać z menu Format Komórki, zakładka Liczby. Operatory używane w formułach: Operator arytmetyczny Znaczenie Przykład formuły + (znak plus) Dodawanie =3+3 (znak minus) Odejmowanie =3 1 * (gwiazdka) Mnożenie =3*3 / (ukośnik) Dzielenie =3/3 % (znak procent) Procent =0% ^ (daszek) Potęgowanie =3^ (to samo co 3*3) Utwórz nowy katalog excel w katalogu C:\stud. W nowym dokumencie (skoroszycie) zmień nazwę arkusza na Wprowadzanie danych. Wejdź w tryb edycji komórki B1 (poprzez kliknięcie lewym przyciskiem myszy) i wpisz do w niej liczbę 388, zatwierdź przyciskiem albo klawiszem Enter. Analogicznie w komórce B wprowadź liczbę 156. Uaktywnij komórkę C1 i wprowadź liczbę w formacie walutowym 1 34,56 zł. Uaktywnij komórkę C i wprowadź liczbę w formacie procentowym 0,14%. W komórkach C3 i C4 wprowadź wartości w formacie daty: kwi-005, 4 maj 005. W komórce B3 wprowadź formułę obliczeniową =B1+B. Wpisz w komórce A1 tekst: ĆWICZENIA, w komórce A wpisz tekst: EXCEL. W komórce A3 wprowadź formułę: =A1&A zatwierdź, następnie wprowadź odstęp między wyrazami zmieniając formułę na =A1&" "&A. W komórce A4 wprowadź formułę: =0,5%*3555. W A5 wprowadź: =18/3, używając polecenia zmniejsz dziesiętnie (z paska narzędziowego) wyświetl wartość komórki z dokładnością do części setnych (0,78). W A6 wprowadź: =3^3*17%, w A7 wprowadź: =5>3, w A8 wprowadź: =5<3. W A9 wprowadź: =*5+11/9-3. Zapisz skoroszyt jako plik o nazwie imie_nazwisko.xls w katalogu C:\stud. Nie zamykaj dokumentu! Instytut Informatyki AP 008 (modified: 008-11- 1:6) strona z 1

Ćwiczenie. Wstawianie podstawowych funkcji. Tworzenie wykresu. POMOC DO ĆWICZENIA Aby posortować dane według zadanych parametrów wybierz menu Dane Sortuj. Wstawanie funkcji odbywa się poprzez menu Wstaw Funkcja (wstawia określoną funkcję programu do aktywnej komórki). Wykres można wstawić poprzez menu Wstaw Wykres lub wybrać opcję z paska narzędziowego. Utwórz nowy arkusz w swoim skoroszycie i zmień jego nazwę na Wykres. Wprowadź poniższą tabelę. Uporządkuj listę względem wieku począwszy od osoby najmłodszej. Wprowadź odpowiednio w komórkach pod danymi funkcję wyliczającą średnią dla kolumn: Skok w metrach i Bieg na 100 m w sekundach. Stwórz wykres dla wcześniej wprowadzonej tabeli. 5 Skok w metrach Bieg na 100m w sekundach 0 15 10 5 0 Kupiec Anna Knecht Cezary Burek Bogumiła Mucha Magdalena Feliksiak Małgorzata Fiedler Małgorzata Dec Izabela Dziedzic Monika Zapisz skoroszyt Instytut Informatyki AP 008 (modified: 008-11- 1:6) strona 3 z 1

Ćwiczenie 3. Odwołania względne, bezwzględne oraz mieszane. POMOC DO ĆWICZENIA Odwołanie względne automatycznie zmienia odwołanie, gdy zmienia się pozycja komórki. Oznacza to, że kopiując komórkę z odwołaniem do innej komórki automatycznie dopasowywane jest to odwołanie (adres komórki) do nowego położenia kopiowanej komórki. Jest to odwołanie domyślne. Adresuje się poprzez podanie adresu kolumny i wiersza. Poniżej jest przedstawione takie adresowanie. =A1 Odwołanie bezwzględne pozostawia odwołanie niezmienione, gdy zmienia się pozycja komórki. Kopiując komórkę zawierającą takie odwołanie możemy być pewni, że zawsze będzie wskazywało na komórkę której adres wprowadziliśmy. Adresuje się poprzez podanie znaku $ przed adresem kolumny jak i wiersza. Poniżej jest przedstawione takie adresowanie. =$A$1 Odwołanie mieszane jest odwołaniem bezwzględnym do kolumny i względnym do wiersza albo bezwzględnym do wiersza i względnym do kolumny. Bezwzględne odwołanie do kolumny przybiera postać: =$A1 Bezwzględne odwołanie do wiersza przybiera postać: =A$1 Gdy zmieni się pozycja komórki zawierającej formułę, zmieni się odwołanie względne, zaś odwołanie bezwzględne nie zmieni się. Aby szybko przełączać się pomiędzy różnymi rodzajami adresowania należy wejść w edycję komórki (klawisz F) i wciskać klawisz F4. Utwórz nowy arkusz w swoim skoroszycie i zmień jego nazwę na Odwołania. styczeń luty marzec poniedziałek wtorek środa Wstaw odwołania względne do komórki A1. W komórce D4 umieść napis Odwołanie względne, W komórce o adresie D5 umieść odwołanie względne do komórki A1, natomiast w komórkach D6;D7 oraz E5;E6;E7 skopiuj formułę z komórki D5. Wstaw odwołania bezwzględne do komórki A1. W komórce D9 umieść napis Odwołanie bezwzględne, W komórce o adresie D10 umieść odwołanie bezwzględne do komórki A1, natomiast w komórkach D11;D1 oraz E10;E11;E1 skopiuj formułę z komórki D10. Wstaw odwołania bezwzględne względem wiersza do komórki A1. W komórce D14 umieść napis Odwołanie bezwzględne względem wiersza, W komórce o adresie D15 umieść odwołanie bezwzględne względem wiersza do komórki A1, natomiast w komórkach D16;D17 oraz E15;E16;E17 skopiuj formułę z komórki D15. Wstaw odwołania bezwzględne względem kolumny do komórki A1. W komórce D19 umieść napis Odwołanie bezwzględne względem kolumny, W komórce o adresie D0 umieść odwołanie bezwzględne względem kolumny do komórki A1, natomiast w komórkach D1;D oraz E0;E1;E skopiuj formułę z komórki D0. Zapisz skoroszyt Instytut Informatyki AP 008 (modified: 008-11- 1:6) strona 4 z 1

Ćwiczenie 4. Funkcje tekstowe, logiczne oraz daty i czasu. POMOC DO ĆWICZENIA Łączenie tekstu realizuje funkcja ZŁĄCZ.TEKSTY. Zamiana wielkości liter tekstu na duże realizuje funkcja LITERY.WIELKIE. Długość tekstu oblicza funkcja DŁ. Wielokrotne wypisanie wprowadzonego tekstu realizuje funkcja POWT. Bieżącą datę możemy otrzymać poprzez wstawienie funkcji DZIŚ. Aby obliczyć ilość dni pomiędzy dwiema datami należy użyć funkcji DNI.360. Obliczenie dnia tygodnia na podstawie daty realizuje funkcja DZIEŃ.TYG. Obliczenie sumy kwadratów SUMA.KWADRATÓW. Otrzymanie liczby PI: PI. Reprezentacja liczb w formacie rzymskim: RZYMSKIE. Obliczenie wyznacznika macierzy: WYZNACZNIK.MACIERZY. Utwórz nowy arkusz w swoim skoroszycie i zmień jego nazwę na Funkcje. Do komórki A1 wprowadź tekst kon. Do komórki A wprowadź tekst kate. Do komórki A3 wprowadź tekst nacja. Do komórki B1 wprowadź formułę, która spowoduje wyświetlenie napisu konkatenacja. W komórce B ma się znaleźć ten sam wyraz tylko pisany wielkimi literami. W komórce B3 powinna się znaleźć liczba określająca ilość znaków w komórce B. W komórce A4 wyświetl tekst z komórki B1 pięciokrotnie. Wprowadź swoją datę urodzenia w formacie danych rrrr-mm-dd. W następnej komórce wprowadź bieżącą datę. Oblicz ile dni żyjesz na świecie. Sprawdź w którym dniu tygodnia się urodziłeś. Oblicz sumę kwadratów pierwszych dziesięciu liczb naturalnych. Podaj liczbę Pi w zaokrągleniu do 10 miejsc dziesiętnych. W arkuszu w pierwszej kolumnie wstaw następujące cyfry: 1, 5, 17, 50,10, 93, 100, 34, 500, 738, 1000, 1999, 005. W następnej kolumnie mają się znaleźć ich rzymskie odpowiedniki. Podana jest następująca macierz: 1 4 3 4 6 3 5 Oblicz wyznacznik tej macierzy. (zadanie do domu) W wyborach prezydenckich uprawnionych do głosowania jest 30 mln osób. Na kandydata X głosowało 1.5%, na kandydata Y głosowało 16%, na kandydata Z 0% głosujących. Do głosowania nie przystąpiło 40% uprawnionych. Utwórz arkusz który: oblicza liczbę osób głosujących na poszczególnych kandydatów, liczbę osób biorących udział w głosowaniu, liczbę osób które nie poszły na wybory, oraz różnicę głosów między kandydatami. Dane przedstaw w postaci wykresów. Zapisz skoroszyt Instytut Informatyki AP 008 (modified: 008-11- 1:6) strona 5 z 1

Ćwiczenie 5. Rysowanie wykresów funkcji matematycznych. POMOC DO ĆWICZENIA Aby dodać nowy arkusz należy wybrać z menu Wstaw Arkusz lub wybrać z menu kontekstowego (kliknąć prawym przyciskiem na dowolnej zakładce) Wstaw. Jeżeli chcemy podnieść argument do liczby n możemy to zrobić przy użyciu znaku ^. Przykładowo formuła =A1^4 podnosi do potęgi 4 wartość komórki A1. Aby dana formuła zawierała wyrażenie warunkowe należy sięgnąć po funkcję JEŻELI dostępną w menu Wstaw Funkcja. Po wybraniu należy wprowadzić instrukcję warunkową, a także instrukcje wykonywane w sytuacji, kiedy warunek jest spełniony (prawdziwy) lub niespełniony (fałszywy). a) Pojedyncza funkcja Przejdź do następnego arkusza skoroszytu w którym się znajdujesz i zmień jego nazwę na Funkcja sin(x^). Umieść w pierwszej kolumnie wartości od 1 do 9 z krokiem 0,0 (użyj automatycznego wypełniania). W drugiej kolumnie wstaw formułę obliczająca funkcję: dla argumentów z pierwszej kolumny. -1,5 Używając automatycznego wypełniania wstaw formułę dla wszystkich argumentów z kolumny pierwszej. Stwórz wykres korzystając z danych zawartych w drugiej kolumnie. b) Dwie funkcje Przejdź do następnego arkusza (ewentualnie dodaj) skoroszytu w którym się znajdujesz i zmień jego nazwę na Dwie funkcje. Umieść w pierwszej kolumnie wartości od -4,5 do 4 z krokiem 0,1 (użyj automatycznego wypełniania). W drugiej kolumnie wstaw formułę obliczającą funkcje i spełniającą warunki (należy użyć funkcji JEŻELI): f ( x) x 5, dla x f ( x) x f ( x) sin x 4, dla 1 x 1 gdzie x jest argumentem z pierwszej kolumny; Stwórz wykres korzystając z danych zawartych w drugiej kolumnie. 1,5 0,5-0,5-1 60 50 40 30 0 10 0 1 0 Zapisz skoroszyt Instytut Informatyki AP 008 (modified: 008-11- 1:6) strona 6 z 1