KONSPEKT LEKCJI MATEMATYKI W KL. V Z WYKORZYSTANIEM KOMPUTERA

Transkrypt

1 KONSPEKT LEKCJI MATEMATYKI W KL. V Z WYKORZYSTANIEM KOMPUTERA TEMAT: Ogólne wiadomości z zakresu obsługi arkusza kalkulacyjnego. Rozwiązywanie zadań matematycznych za pomocą pisania formuł w programie (Excel). Autor: mgr Gabriela Woźniak

2 1. Cele dydaktyczne: kształtowanie umiejętności obsługi szkolnego sprzętu i oprogramowania. stosowanie arkusza kalkulacyjnego w różnych zadaniach problemowych doskonalenie umiejętności tworzenia arkusza kalkulacyjnego. obliczenia procentowe. 2. Metody: ćwiczenia, pokaz, dyskusja 3. Formy pracy: indywidualna 4. Media dydaktyczne: komputery program Excel rzutnik y drukarka 2

3 Ogniwa zajęć Część wprowadzająca Główne treści metodyczne Podanie tematu lekcji. Sprawdzenie zadania domowego. Uświadomienie uczniom celu lekcji. Wykorzystane media dydaktyczne Excel jest programem umożliwiającym nam zaprogramowanie określonych sekwencji działań. Np. zamiast ręcznie lub z wykorzystaniem kalkulatora liczyć średnią ocen dla każdego ucznia w klasie osobno, Excel umożliwia nam wykonanie tego zadania w jednym kroku operując na dostarczonych mu danych. Na wstępie zajmiemy się operacjami matematycznymi. W końcu arkusz kalkulacyjny potrafi dużo więcej, niż tylko sumować i mnożyć liczby. Program zawiera szereg przydatnych narzędzi, które pozwalają nam z łatwością wykonywać dość skomplikowane obliczenia. Komputery Program Excel Przypomnienie podstawowych pojęć związanych z arkuszem kalkulacyjnym Praktyczne zastosowanie arkuszy jest bardzo szerokie, od zastosowań domowych (np. wyliczanie kosztów budowy garażu, domu) poprzez zastosowania w dużych i mniejszych firmach i zakładach pracy (wylicznie płac pracowników, wykonywanie kosztorysów itp.) Bezpieczne włączenie komputera i uruchomienie programu Excel Arkusz kalkulacyjny: program stosowny do obliczeń matematycznych, statystycznych i finansowych. Arkusz kalkulacyjny pozwala na dowolne sortowanie danych, ich graficzną prezentację za pomocą wykresów, a także drukowanie informacji. Rzutnik Komputery nr 2 adres komórki komórka bieżącej bieżąca pasek formuły pasek menu pasek formułowania standardowy pasek narzędzi przełączniki arkuszy zakładki arkuszy paski i suwaki przesuwania 3

4 Arkusz: część dokumentu Excela. Każdemu arkuszowi odpowiada jedna zakładka umieszczona dole ekranu informująca o jego nazwie. Arkusze charakteryzują dane w komórce jako: etykietę, liczbę lub formułę (wzór). Etykiety to nazwy np. Wydatki, Razem, Magazyn itp. Zaczynają się one przeważnie od liter. Pasek narzędzi zbiór ikon ułatwiający pracę z arkuszem Komórka: dokument arkusza kalkulacyjnego jest podzielony na wiersze i kolumny, a więc na dużo prostokątnych pól. Te prostokąty nazywane są komórkami. Jest ona najmniejszą jednostką informacyjną w tabeli. W komórce możemy wpisywać liczby lub tekst, albo prowadzić obliczenia. Komórka Kolumna nr 1 Wiersz Adres komórki : A1 Format komórki: jest to sposób przedstawienia informacji liczbowych w arkuszu kalkulacyjnym np. format komórki może być liczbowy, tekstowy, walutowy, procentowy, księgowe. Adres komórki: określa jej położenie w dokumencie. Kolumny są oznaczone literami w kolejności alfabetycznej, wiersze oznaczone kolejnymi cyframi. W ten sposób każdej komórce nadany jest jednoznaczny adres oznaczony jedną literą i jedną cyfrą. Na przykład adres B3 wskazuje, że komórka znajduje się na przecięciu kolumny B i wiersza 3. - uczniowie wskazują za pomocą myszy komurki o adresie D5; G9; J3. 4

5 Praktyczne zastosowanie arkusza na podstawie zadań Rozwiązuje nauczyciel Formuła: jest wzorem. Wskazuje on, jaką wartość Excel ma wyświetlić w danej komórce. W ten sposób możemy obliczać m.in. sumę, średnią lub iloczyn wartości z innych komórek. Na przykład napis = SUMA (A1:C1) oznacza, że w danym miejscu pojawi się wynik dodawania liczb z pól A1,B1,C1. Funkcja: przygotowana przez autorów formuła, którą możemy wykorzystać, aby uprościć niektóre zapisy. Np. SUMA pozwala opisać dodawanie w następujący sposób: =SUMA(A1:A5) Formuła: to zależność między komórkami. Formuły stosuje się do obliczeń arytmetycznych. =A1+A2 formuła ta dodaje zawartość komórki o adresie A1 do komórki o adresie A2. Aby pokazać że chodzi nam o obliczenia arytmetyczne musimy na początku wpisać znak =. Excel wówczas dokona obliczeń. Gdyby jednak nie wpisać znaku =, wówczas Excel potraktuje A1+A2 jako etykietę i nie dokona obliczeń. Oprócz formuł które sami tworzymy, mamy do dyspozycji formuły standardowe. Formuły te są dostępne w kreatorze formuł. Na bieżącej lekcji wpisywać będziemy formuły z klawiatury, z kreatora skorzystamy na następnych zajęciach. Dla pokazania sposobu postępowania nauczyciel rozwiązuje zadanie na tablicy. Uczniowie próbują podawać nazwy etykiet i formuły Taksówkarz za pierwszy kilometr pobiera opłatę w wysokości 4 zł. Za każdy następny kilometr pobiera opłatę w wysokości 3 zł. Utworzyć arkusz który wylicza opłatę za przejazd taksówką. Komputery Kolejność czyności przy rozwiązywaniu zadania: Wpisujemy etykiety w komórki: A1;C1;A3. Formatujemy komórki B2; B4; B5. W tym celu zaznaczamy obszar do formatowania, klikamy na tym obszarze prawym klawiszem myszy, na ekranie monitora pojawi się okno, wybieramy polecenie Formatuj komórki wybieramy zakładkę liczby wybieramy kategorię Walutowe w symbolu wybieramy zł, ustalamy ilość miejsc dziesiętnych klikamy Ok lub wciskamy klawisz Enter W komórkę np. B5 wpisujemy formułę rozwiązania nr 3 5

6 zadania, wciskamy klawisz Enter.W komórce B5 otrzymujemy rozwiązanie zadania. Nauczyciel zwraca uwagę iż zapisana formuła pojawia się w trakcie wpisywania na pasku formuły i jednocześnie w komórce do momentu zatwierdzenia jej przez zaznaczenie zielonego haczyka na pasku formuły lub naciśnięcie klawisza ENTER. Przypomina sposób formatowania komórek -Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela wprowadzają rozwiązanie na swoje arkusze. -Sprawdzają otrzymany wynik. -Zadają pytania Rozwiązują z pomocą nauczyciela Zadanie drugie Piłkarze za strzeloną pierwszą bramką otrzymują wynagrodzenie w wysokości 100 zł. Za każdą następną otrzymują po 50 zł. Ponadto za każdą bramkę strzeloną z rzutu karnego otrzymują 40 zł. Utworzyć arkusz, który wylicza wynagrodzenie piłkarzy. nr 4 komputery Nauczyciel zwraca uwagę na sposób w jaki uczniowie formatują komórki i wpisują etykiety. Nauczyciel przedstawia przykładowy sposób rozwiązania zadania. Dyskusja na temat rozwiązań proponowanych przez uczniów Praca samodzielna z pomocą nauczyciela Zadanie trzecie W wyborach prezydenckich uprawnionych do głosowania jest 20 mln. osób. Na kandydata X głosowało 13.5 % głosujących. Na kandydata Y głosowało 14 % głosujących. Do głosowania nie przystąpiło 38 % uprawnionych. Utworzyć arkusz, który : oblicza liczbę osób głosujących na kandydata X, liczbę osób głosujących na kandydata Y, liczbę osób biorących udział w głosowaniu, liczbę osób które nie poszły na wybory, oraz różnicę głosów miedzy kandydatem Y i X. nr 5 komputery Nauczyciel przypomina, że jest możliwość sformatowania komórki czyli nadania jej wartości procentowej. W takim wypadku program Excel wartość komórki mnoży przez 100 i wyświetla z symbolem procentu. 6

7 Kolejność czynności przy wykonywaniu zadania: Wpisujemy etykiety w komórki: A1;A3,4,5,6,7,8. Formatujemy komórki B3,4,5,6,7,8. W tym celu zaznaczamy obszar do formatowania, klikamy na tym obszarze prawym klawiszem myszy, wybieramy polecenie Formatuj komórki wybieramy zakładkę liczby wybieramy kategorię Procentowe ustalamy ilość miejsc dziesiętnych klikamy Ok. Następnie w komórki C3,4,5,6,7,8 wpisujemy : -do kandydata X formuły =B3*B1; -do kandydata Y formuły =B4*B1;itd. Praca samodzielna Zadanie czwarte Sprzedawca kupuje po cenie hurtowej następujące towary : 1. Zeszyty - w cenie 3 zł za sztukę. 2. Kasety VIDEO - w cenie 7 zł za sztukę. 3. Długopisy - w cenie 2.2 zł za sztukę. 4. Skoroszyty - w cenie 5.5 zł za sztukę. Przy sprzedaży tych towarów sprzedawca będzie pobierał marże w następującej wysokości: 1. Zeszyty - 15 % za sztukę. 2. Kasety VIDEO - 25 % za sztukę. 3. Długopisy - 10 % za sztukę. 4. Skoroszyty - 15 % za sztukę. Utworzyć arkusz, który oblicza cenę po jakiej sprzedawca będzie sprzedawał poszczególne towary. nr 6 komputery Nauczyciel przypomina, że nie ma konieczności formatowania komórek na wartości procentowe, lecz można wpisać symbolu procent bezpośrednio w formule. W takim przypadku program Eexcel wartość pobieraną z komórki traktuje jako procentową Uczniowie, którzy rozwiążą zadanie jako pierwsi otrzymują ocenę. Wybrany uczeń przedstawia i wyjaśnia swoje rozwiązanie uczniom, którzy mieli trudności. Pomiar osiągnięć Zadanie piąte Kantor wymiany waluty ustala cenę kupna i sprzedaży waluty według następującego zestawienia : Komputery Drukarka WALUTA KURS NBP MARŻA C KUPNA C SPRZEDAŻY ZAROBEK 7

8 Dolar 3,85 1 % Frank 1,5 0,5 % Marka 2,73 2 % Jen 3,37 1,5 % Przy czym cenę kupna ustala się na podstawie kursu NBP pomniejszonego o marżę, a cenę sprzedaży ustala się na podstawie kursu NBP powiększonego o te marżę. Utworzyć arkusz wyliczający cenę kupna, sprzedaży oraz zarobek z walut ujętych w powyższym zestawieniu. Nauczyciel zaznacza, że zadanie to jest w taki sposób sformułowane, iż zawiera w swoim rozwiązaniu wszystkie formuły jakie były wykorzystywane przy rozwiązywaniu zadań na lekcji. Uczniowie rozwiązują zadanie, drukują i oddają nauczycielowi do sprawdzenia Zadanie domowe Zadanie domowe Utwórz arkusz kalkulacyjny, który oblicza koszt remontu twojego pokoju Nauczyciel proponuje na jakie wydatki zwrócić uwagę ( tapeta, klej, farba) 8