KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu PPSpoł w języku polskim Patologie społeczne Nazwa przedmiotu w języku angielskim Social pathologies USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Praca socjalna Forma studiów Poziom studiów Profil studiów Stacjonarne studia I stopnia licencjackie praktyczny Specjalność Jednostka prowadząca przedmiot Osoba odpowiedzialna za przedmiotkoordynator przedmiotu Termin i miejsce odbywania zajęć Asystent rodziny i koordynator pieczy zastępczej Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych Imię i nazwisko Renata Biernat Kontakt renata.biernat@onet.pl Forma zajęć Miejsce realizacji Termin realizacji Zajęcia w pomieszczeniu wykład dydaktycznym Wydziału Nauk semestr III Humanistycznych i Społecznych Status przedmiotu/przynależność do modułu OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU MKK Język wykładowy Semestry, na których realizowany jest przedmiot Język polski III Wymagania wstępne Znajomość podstawowych pojęć i procesów socjologicznych oraz pedagogicznych FORMY, SPOSOBY I METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ 1
Formy zajęć Liczba godzin Wykład rok II Sem estr III 30 Sposób realizacji zajęć Sposób zaliczenia zajęć Metody dydaktyczne Przedmioty powiązane/moduł Wykaz literatury Podstawow a Uzupełn iająca Ćwiczeni a lektorat konwers atorium seminari um ZP PZ Samok ształce nie- ZBUN r S r s r s r s R S r s r s Zajęcia w grupach 5-30 osobowych, wielkość jednostki zajęć - godziny tygodniowo zaliczenie na ocenę METODY DYDAKTYCZNE - słowne (pogadanka, wykład konwersatoryjny, wykład konwersatoryjny z prezentacją multimedialną, dyskusja, praca ze źródłem drukowanym) - oglądowe, inaczej percepcyjne (pokaz, obserwacja, wykorzystywanie technicznych środków dydaktycznych) Przedmioty powiązane: Wykluczenie-wykluczeni 1. Pospiszyl I., 01. Patologie społeczne. Warszawa: PWN.. Kozak S., 007. Patologie wśród dzieci i młodzieży. Leczenie i profilaktyka. Warszawa: Difin. 3. Frysztacki, K., 009. Socjologia problemów społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. 4. Seweryńska A.M., 004. Uczeń z rodziny dysfunkcyjnej. Warszawa: WSiP. 5. Przestępczość nieletnich, B.Gulla, M.Wysocka-Pleczyk (red.), 009, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 6. Pyżalski J., 01. Agresja elektroniczna i cyberbullying jako ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. 7. Słowik Gabryelska A., 006. Patologie społeczne. Alkoholizm, narkomania, nikotynizm. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego. 8. Kurzępa J., 010. Młodzież pogranicza- świnki, czyli o prostytucji nieletnich. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. 9. Zwoliński A., 013. Samobójstwo jako problem osobisty i publiczny. Kraków: WAM. 10. Łakomski M., 004. Dlaczego integralny program profilaktyczny w szkole: pomoc dydaktyczno-wychowawcza dla nauczycieli i wychowawców. Kraków: Impuls. Do wyboru: 1. Piotrowski P. (red.),004. Przemoc i marginalizacja. Patologie społecznego dyskursu (wybrane artykuły). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
. Grabowiec A., 011. Samoocena dzieci krzywdzonych w rodzinie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej. 3. Beisert M., 004. Kazirodztwo. Rodzice w roli sprawców. Warszawa: Wydawnictwo Scholar. 4. Marzec-Holka K., 005. Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i pracy socjalnej. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW. 5. Jędrzejko M., (red.), 006. Prostytucja jako problem społeczny, moralny i zdrowotny. Pułtusk-Warszawa: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora 6. Pyżalski J., 011. Agresja elektroniczna wśród dzieci i młodzieży, Sopot: GWP. 7. Kozak S., 011. Patologie komunikowania w Internecie. Warszawa: Difin. 8. Dobrzeniecki R., 01. Alkoholizm: teorie, badania, implikacje społeczne. Płock: Wydawnictwo Naukowe Novum. 9. Grzegorzewska I., 011, Dorastanie w rodzinach z problemem alkoholowym. Warszawa: Scholar. 10. Frysztacki K., Nóżka M.,011. Dzieci ulicy: studium szczególnego problemu miejskiego. Kraków: UJ. 11. Kurzeja A., 008. Dzieci ulicy-profilaktyka zagrożeń. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. 1. Kozak S., 010. Patologia euro sieroctwa w Polsce. Skutki migracji zarobkowej dla dzieci i ich rodzin. Warszawa: Difin. 13. Hołyst B. 013. Zagrożenia ładu społecznego. Warszawa: PWN. 14. Wilmes D.J., 00. Jak wychować dziecko, które mówi: NIE!!! Alkoholowi i narkotykom. Gdańsk: GWP. CELE, TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA Cele przedmiotu (ogólne, szczegółowe) Zapoznanie studentów z teoriami patologii społecznej (w ujęciu socjologicznym). Opanowanie wiedzy na temat współczesnych patologii społecznych, poznanie ich przyczyn i skutków. Przygotowanie studenta do dostrzegania i analizy życia społecznego w obszarze różnorodnych problemów społecznych Uwrażliwienie studentów oraz kształtowanie postawy zorientowanej na przeciwdziałanie negatywnej stygmatyzacji społecznej. WIADOMOŚCI Student ma uporządkowaną wiedzę na temat wybranych teorii patologii społecznej. Student zna przyczyny, przejawy i konsekwencje wybranych patologii społecznych. Student zna cechy osób i grup przejawiających nieakceptowane zachowania. UMIEJĘTNOŚCI Student dokonuje interpretacji zjawisk patologicznych jednostek i grup. 3
Student potrafi analizować motywy ludzkich zachowań w świetle poznanych teorii patologii społecznej. KOMPETENCJE SPOŁECZNE Student jest przekonany o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej. Efekty kształcenia (kody) PED1P_W0 PED1P_W0 Treści programowe Forma zajęć Temat Liczba godzin 1. Wprowadzenie w problematykę przedmiotu. Wskazanie literatury podstawowej i uzupełniającej. Określenie warunków zaliczenia przedmiotu. Pojęcie i rodzaje patologii. Norma i ład społeczny. Dewiacja, dezorganizacja, nieprzystosowanie społeczne. Klasyfikacja zjawisk społecznopatologicznych. Źródła kapitału społecznego.. Przyczyny patologii jednostki i grupy. Koncepcje dewiacji (ujęcie socjologiczne): teoria anomii Durkheima, anomia w ujęciu Richarda Mertona, teoria stygmatyzacji Edwina Lemerta. Suma liczby godzin PED1P_W0 3. Koncepcje dewiacji (cd): Koncepcja neutralizacji Sykes i Matza, teoria kontroli Hirsza, dewiacja jako akt wyboru (Fersch). Cechy i geneza uprzedzeń społecznych. PED1P_W0 PED1P_W0 PED1P_W0 4. Stereotypy i uprzedzenia społeczne. 5. Patologie i dysfunkcje w rodzinie. 6. Obszary wykluczenia społecznego. Konteksty bezdomności. Dzieci ulicyumiejętności przystosowawcze i strategie. 4
PED1P_W0 PED1P_W0 PED1P_W0 PED1P_W0 PED1P_W0 7. Patologie seksualne: prostytucja i handel ludźmi. 8. Pedofilia. Dziecięca pornografia. Kazirodztwo (cd. patologii seksualnych). 9. Uzależnienia od środków psychoaktywnych. Przyczyny, przejawy, konsekwencje. 10. Uzależnienia od środków behawioralnych. Anoreksja, bulimia, uzależnienie od Internetu, seksoholizm, zakupoholizm. 11. Nieśmiałość i samotność dzieci i młodzieży jako forma zaburzeń w relacjach interpersonalnych. Depresje dziecięce. Samobójstwo- skala i przejawy zjawiska. Uwarunkowania i typologia samobójstw. PED1P_W0 PED1P_W0 PED1P_W0 1. Patologia zachowań w grupach społecznych: subkultury młodzieżowe, fala w wojsku, dewiacyjne zachowania kibiców sportowych, sekty religijne. 13. Agresja i przemoc. Świadkowie i ofiary. Mobbing. Terroryzm cechy, rodzaje i uwarunkowania terroryzmu. 14. Patologie w środowisku pracy. Pojęcie, przyczyny oraz diagnoza pracoholizmu. Sposoby mobbingowania pracownika przez mobbera i cechy mobbingu. 5
PED1P_W0 Patologiczne zjawiska związane z pracą: dyskryminacja, nietolerancja, ageizm, bezrobocie oraz emigracja zarobkowa. Kultura organizacyjna a sposoby przeciwdziałania zjawiskom patologicznym. 15. Profilaktyka patologii i zagrożeń społecznych. Łącznie 30 Efekty kształcenia kod W01 Student, który zaliczył przedmiot w zakresie WIEDZY Zna podstawową terminologię z zakresu patologii społecznej. Odniesienie do efektów kształcenia dla dla kierunku obszaru K_W04 H1P_W03 W0 Ma elementarną wiedzę dotyczącą wybranych obszarów patologii społecznej w kontekście przyczyn, przejawów, profilaktyki i pomocy. K_W01 S1P_W01 W03 Ma podstawową wiedzę o celach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji pomocy społecznej, resocjalizacji w kontekście zjawisk społeczno-patologicznych. K_W06 H1P_W05 U01 w zakresie UMIEJĘTNOŚCI Potrafi prawidłowo interpretować zjawiska patologii społecznej. K_U01 S1P_U01 U0 Potrafi właściwie analizować przyczyny i przebieg wybranych procesów i zjawisk patologii społecznej. K_U0 S1P_U0 U03 Umie samodzielnie zdobywać wiedzę związaną z zagadnieniami patologii społecznej. K_U04 H1P_U0 K01 w zakresie KOMPETENCJI Potrafi wyznaczać kierunki rozwoju osobistego i samokształcenia w zakresie pracy socjalnej oraz w wymiarze K_K01 S1P_K01 6
interdyscyplinarnym Realizacja efektów kształcenia w poszczególnych formach kod W01 W0 W03 Student, który zaliczył przedmiot w zakresie WIEDZY w ćw Lek konwers sem ZP PZ ZBUN X X w zakresie UMIEJĘTNOŚCI U01 U0 U03 K01 w ćw Lek konwer sem ZP PZ ZBUN w zakresie KOMPETENCJI w ćw Lek konwer sem ZP PZ ZBUN Kryteria oceny osiągniętych efektów Studentom wyjaśnia się szczegółowe kryteria oceny, które są dostosowane do danej formy weryfikacji ( kolokwium, referatu, zadania domowego, dyskusji). Podkreśla się zasadnicze wymogi. Kryteria korespondują z efektami kształcenia, które są weryfikowane. Obecność/frekwencja na zajęciach nie stanowi potwierdzenia żadnego efektu kształcenia. na ocenę 3 na ocenę 3,5 na ocenę 4 na ocenę 4,5 na ocenę 5 uzyskanie od 51% - 65% łącznej liczby punktów uzyskanie od 66% - 75% łącznej liczby punktów uzyskanie od 76% - 85% łącznej liczby punktów uzyskanie od 86% - 95% łącznej liczby punktów uzyskanie od 96% - 100% łącznej liczby punktów 7
Metody oceny (F- formułująca, P- podsumowująca) Ocena formułująca odnosi się do procesu uczenia się, tj. formułowana jest w trakcie trwania semestru. Student otrzymuje informację zwrotną, nad czym musi jeszcze popracować, co uzupełnić, a co poprawić. Ocena podsumowująca odnosi się natomiast do efektu końcowego, produktu procesu uczenia się. F Egzamin ustny Egzamin pisemny Projekt Kolokwiu m ustne Zadania domowe Referat/ prezent acja Sprawozdanie Dyskus je P Metody weryfikacji efektów kształcenia Studentom objaśnia się, w jaki sposób będzie przebiegała weryfikacja - przy zaliczeniu opisujemy sposób przeprowadzenia zaliczenia, czas, liczbę pytań, formę pytań, kryteria oceny; w przypadku pracy pisemnej: objętość, formę złożenia, literaturę, przypisy, zawartość). Efekty kształce nia (kody) Egzamin ustny Egzamin pisemny Projekt Kolokwium ustne W01 W0 W03 U01 U0 U03 K01 Sprawozd anie Referat/ prezentac ja Inne Punkty ECTS BILANS PUNKTÓW ECTS punkt ECTS oznacza 5 30 godzin pracy studenta w różnych formach, takich jak: uczestniczenie w zajęciach dydaktycznych, samodzielne przygotowywanie się do zaliczenia, samodzielna lektura, przygotowanie i prezentacja referatu, przygotowywanie się do zajęć, udział w konsultacjach. Forma aktywności Obciążenie studenta 8
Studia stacjonarne Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: W 30 Ćw Konwersatorium Studia niestacjonarne Forma zajęć Konsultacje przedmiotowe 5 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do zaliczenia. 5 Przygotowanie się do zajęć. Studiowanie zalecanej literatury. 15 Przygotowanie referatu/ prezentacji, dyskusji. Przygotowanie do egzaminu. Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z całego nakładu pracy studenta 75 PUNKTY ECTS ZA PRZEDMIOT 3 9