Klasa II Listopad Listopad kiedy to było?... Miesiąc minął tak szybko i intensywnie na lekcjach twórczości w klasie 2d, że nim się spostrzegliśmy nadszedł grudzień. No cóż! Ponoć szczęśliwi czasu nie liczą Cofnijmy się zatem do przeszłości W listopadzie na naszych zajęciach postawiliśmy na dwie metody TRP - Kula śnieżna i Metaplan (omówienie w szczypcie teorii poniżej). Cały miesiąc zgłębialiśmy tajniki pracy, posługując się omawianymi metodami. Przykładowe tematy oraz pytania problemowe: Przypominajka: Pytanie problemowe jest ściśle związane z tematem zajęć i celami, które realizator zajęć/lekcji TRP postawił sobie i uczniom. Otwiera przestrzeń do myślenia w procesie twórczego rozwiązywania problemów. 1. Temat: Warzywa znamy i o właściwe odżywianie dbamy. Pytanie problemowe: Co zrobić, aby dzieci zdrowo się odżywiały? 2. Temat: Zastanawia mnie fakt, że... na Ziemi jest coraz cieplej. Pytanie problemowe: Jak powstrzymać emisję gazów cieplarnianych? 3. Temat: Andrzejki zabawa klasowa. Pytanie problemowe: Jak w naszej klasie spędzimy Andrzejki? 4. Temat: Pomaganie trudność czy oczywistość. Pytanie problemowe: Co zrobić, aby dzieci w naszej klasie pomagały sobie wzajemnie? Co przyniesie grudzień? powrócimy do komunikacji, wszak cyt. Ci, co wygrywają nigdy nie odpuszczają. Ci, co odpuszczają nigdy nie wygrywają /Vince Lombardi/ Zapraszamy do pamiątkowej galerii zdjęć:
Szczypta teorii: Kula śnieżna (śniegowa) rodzaj metody dyskusyjnej, często wykorzystywana do definiowania pojęć. Umożliwia sprecyzowanie i zaprezentowanie własnego zdania (własnej definicji, stanowiska, pomysłu) oraz poznanie zdania innych. Stwarza możliwość przedyskutowania danego pojęcia/pomysłu, uściślenia jego rozumienia i wynegocjowanego zapisu. To technika heurystyczna doskonaląca umiejętność pracy w parze, grupie, zespole. Sprzyja rozwijaniu umiejętności aktywnego
słuchania innych i wspólnego podejmowania decyzji. Ponieważ jej przebieg oparty jest na przechodzeniu od pracy indywidualnej do pracy zbiorowej przyczynia się do ćwiczenia przez uczniów umiejętności argumentowania własnych pomysłów i obrony własnego zdania. Doskonale wpisuje się w tok zajęć TRP, pomagając uczniom w odnalezieniu odpowiedzi na postawione pytanie problemowe (zadanie główne toku zajęć TRP), np. Co wpływa na nasze zdrowie?, Co zrobić, aby dzieci zjadały więcej warzyw i owoców?, W jaki sposób nauczyć się szybko tabliczki mnożenia? Postawione pytanie problemowe uczniowie zapisują na jednej kartce na parę. Zastanawiają się nad jego rozwiązaniem początkowo samodzielnie, następnie łączą się w dwójki (pary), dwójki w czwórki, czwórki w ósemki itd., by wspólnie wypracować wspólne stanowisko z uwzględnieniem różnych koncepcji rozwiązań innych par i/lub zespołów. Najtrafniejsze - zdaniem dzieci - pomysły rozwiązania problemu zostają za każdym razem zapisywane na kartce papieru z wyraźnym zaznaczeniem najlepszego pomysłu. Ostateczną decyzję, w ramach podsumowania dyskusji nad rozwiązaniem problemu, podejmuje cała klasa. W przypadku dwóch różnych propozycji rozwiązania problemu i trudności w podjęciu przez dzieci decyzji, które rozwiązanie jest bardziej trafne, nauczyciel może zaproponować głosowanie. Wówczas o wyborze rozwiązania problemu zadecyduje większość głosów. Metaplan Jest to plastyczny zapis dyskusji, prowadzonej przez uczestników, którzy dyskutują na określony temat, tworząc jednocześnie plakat. Plakat jest graficznym, skróconym zapisem narady. Metoda ta jest stosowana przy omawianiu drażliwych czy trudnych spraw oraz rozwiązywaniu konfliktów. W tym przypadku rozwiązanie konfliktu to nie wskazanie, kto miał rację a kto nie, bo przecież często prawda leży po środku. Celem metody jest spokojne rozważanie problemu i skupienie się przede wszystkim na poszukiwaniu (niekoniecznie na znalezieniu) wspólnego rozwiązania. Skłania ucznia do myślenia, sprzyja rozwojowi umiejętności analizy, oceniania faktów i sądów czy pozycji rozwiązań. Małgorzata Sanigórska, Małgorzata Łabentowicz
Klasa IV Listopad Pomiędzy wieloma świętami i wycieczkami udało się zgłębiać tajniki twórczości, a konkretnie poziomy twórczego myślenia. Listopad był czasem wglądu w swoje zasoby indywidualne. Po czasie inicjatyw grupowych przyszła chwila na samodzielne przyjrzenie się swoim mocnym i słabszym stronom myślenia twórczego. Dzięki wiedzy na temat poziomów twórczego myślenia oraz ćwiczeniach z nimi związanych udaje Nam się coraz bardziej świadomie nazywać to, co robimy. Szczypta teorii: Podstawą postawy twórczej jest umiejętność myślenia dywergencyjnego, czyli rozbieżnego. Polega ono na generowaniu jak największej liczby pomysłów w odpowiedzi na zadania otwarte. Rodzaj i liczba pomysłów pomaga przyjrzeć się swoim zdolnościom twórczym. Poziom postawy twórczej możemy opisać na czterech poziomach: Płynność - łatwość wytwarzania pomysłów - im więcej, tym większa płynność. Mogą to być rozwiązania jakiegoś problemu, wymienienie jak największej liczby słów na daną literę (płynność słowna) lub ilość skojarzeń dotyczących danego tematu (płynność skojarzeniowa). Ćwiczenia znacznie wpływają na rozwój tej umiejętności. Giętkość - zmiany w kierunku myślenia, przyglądanie się problemowy z różnych perspektyw, podawanie skojarzeń z odległych od siebie kategorii. Oryginalność - zdolność do wytwarzania pomysłów nietypowych i unikalnych. To wymiar, który najczęściej wyróżnia w codzienności osoby twórcze. Staranność - określa poziom zaangażowania w proces twórczy, ilość pracy włożonej w realizację pomysłu i dzielenie się nim. Opracowane na podstawie Treningu kreatywności Agnieszki Bieli To był nasz punkt wyjścia do konkretnych ćwiczeń z zakresu tych poziomów oraz samodzielnym określaniu charakteru aktywności. Przy płynności literowej zbadaliśmy techniki łączenia skojarzeń: - łańcuch skojarzeń - gwiazdę skojarzeń - piramidę skojarzeń
Podczas ćwiczeń z zakresu giętkości poruszyliśmy temat kategorii - jakie kategorie słów mogą się pojawić i co to znaczy patrzeć na problem z różnych perspektyw, na pewno do tego wrócimy i wykorzystamy świąteczny kontekst:) Wszystko to udało Nam się wykorzystać w kolejnym działaniu podczas Dnia życzliwości, kiedy to zastanawialiśmy się nad pytaniem: Co buduje życzliwość. Na wstępie pomocna okazała się gwiazda skojarzeń do słowa życzliwość. Pogrupowanie i omówienie skojarzeń ułatwiło kolejne zadanie - budowę ŻYCZLIWOŚCI:) Oto kilka zdjęć z tego działania:
Kolejne zajęcia wypełniło Nam omówienie życzliwych budowli oraz spojrzenie na poziomy twórczego myślenia z perspektywy testu twórczego rysunku. Szablony ożywały w oczach i przemieniały się w drzewa, ptaki, litery i już wkrótce podzielimy się omówieniem prac w klasie IV d:) W ramach feedbacku na każdego czeka karta mocy, na której znajdą się: płynność, giętkość, oryginalność oraz staranność.
Tymczasem szczypta teorii: Analiza wytworów plastycznych - na co zwrócić uwagę analizując swoją pracę na tle klasy? 1. Kompozycja - czy wszystko co najważniejsze jest umieszczone centralnie, a może poszukałem/łam nowych rozwiązań? Czy stosują różne kadry - perspektywy patrzenia na przedmiot/ krajobraz/ strukturę tego, co narysowałem? 2. Kolorystyka i kontrast - Czy przywiązuję uwagę do kolorów? Czy zawsze używam tych samych? Czy rysunek jest nasycony kolorem i różnymi odcieniami? 3. Kształty - Czy rysuje schematycznie, np.: dom, zwierzęta? Czy różnicuje wielkość, np.: piłka, książka. 4. Technika - Czy eksperymentuje z techniką pracy? 5. Tematyka pracy - Czy znajduje różne tematy do rysunków - codzienność, muzyka, bajki, własne pomysły? Czy przełamuje logikę, np.: grawitacji? Poniżej szablon, z którego korzystaliśmy i kilka jego realizacji rysunkowych oraz kilka zdjęć podczas rysowania:)
Bożena Andrzejewska, Ewa Gil