Bezdomność- przeciwko stereotypom

Transkrypt

1 Bezdomność- przeciwko stereotypom Scenariusz zajęć z zakresu przełamywania stereotypów dotyczących osoby bezdomnej. Autor: Barbara Ruksztełło- Kowalewska Scenariusz przygotowany w ramach projektu Agenda Bezdomności Standard Aktywnego powrotu na Rynek Pracy.

2 1. Główne zagadnienia zajęć: - pojęcie osoba bezdomna - stereotyp osoby bezdomnej - przyczyny bezdomności - sposób funkcjonowania stereotypów 2. Cele zajęć: a) operacyjne: - definiowanie pojęcia osoba bezdomna, bezdomność - kształcenie umiejętności argumentowania i wyciągania wniosków - określanie stereotypu osoby bezdomnej, przyczyn bezdomności - doskonalenie umiejętności obserwacji środowiska uczniów - poznanie metod działania stereotypu - kształcenie umiejętności kulturalnej dyskusji - poszerzenie perspektywy spojrzenia na osobę bezdomną

3 b) wychowawcze: - uczenie empatii poprzez wczucie się w sytuację osoby bezdomnej ( określanie jej listy potrzeb nie tylko w sferze fizycznej) - głębsze zastanowienie się nad problemem bezdomności - kształtowanie krytycznej postawy wobec stosowania stereotypów - zastanowienie się nad osobistym wkładem na rzecz poprawienia sytuacji osób bezdomnych - rozbudzanie wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka 3. Metody pracy: - burza mózgów - emocjonalna - problemowa - heurystyczna - dyskusji 4. Formy pracy: - indywidualna - grupowa - zbiorowa

4 5. Środki dydaktyczne: - załącznik nr 1 ( stereotyp osoby bezdomnej) - załącznik nr 2 ( katalog praw osoby bezdomnej) - załącznik nr 3 ( lista potrzeb osoby bezdomnej) - Słownik języka polskiego- definicja bezdomności 6. Literatura: - Hańska M., Gorycz bezdomności, Problemy Opiekuńczo- Wychowawcze 1997 (5) - Markiewicz W., Ciepło, ciepło, Polityka 2001(6) - Moczuk E., Bezdomność jako problem społeczny w świadomości osób bezdomnych, Polityka Społeczna 2000 (10) - Przymeński A., Zjawisko bezdomności w Polsce współczesnej, Polityka Społeczna 1998 ( 4) - Socha N., Ludzie bezdomni, Wprost 1997 (45) - Kowalski M., Krasnowska V., Dom bezdomnych, Wprost 2001 (49)

5 7. Plan zajęć: a) część wstępna: - zapoznanie z tematem i celami lekcji - określenie listy osób, których dotyczy problem bezdomności b) część właściwa: - określanie stereotypu osoby bezdomnej - sposób funkcjonowania stereotypów - definicja pojęć bezdomność, osoba bezdomna - ustalanie przyczyn bezdomności - stworzenie listy praw i potrzeb osoby bezdomnej c) część końcowa: - porównanie oczekiwań osoby bezdomnej z tym, co otrzymuje od innych ludzi - autorefleksja uczestników zajęć- co każdy z nich może uczynić na rzecz przełamywania stereotypu osoby bezdomnej - praca domowa: Kodeks niestereotypowego spojrzenia na człowieka

6 8. Schemat lekcji: Część lekcji Czas Przewidywane czynności prowadzącego oraz młodzieży Uwagi Część wstępna 1 min Powitanie młodzieży. Zapoznanie z tematem i celami lekcji : Bezdomność- przeciwko stereotypom 3 min Burza mózgów - na tablicy zapisujemy wszystkie podane przez młodzież próby odpowiedzi na pytanie, kogo dotyczy problem bezdomności. Kończymy w momencie, gdy brak jest nowych pomysłów. Prosimy o głośne przeczytanie wszystkich skojarzeń. W tym momencie nie komentujemy wyników pracy. Powrócimy do tego zadania w końcowej fazie zajęć i uzupełnimy listę. Miejmy nadzieję, że, jeśli do tej pory nie byli tam wpisani biorący udział w zajęciach, również się tam znajdą.

7 Część właściwa 6 4 Dzielimy klasę na grupy 6-7 osobowe. Każda z nich ma za zadanie zapisać na karcie pracy (załącznik nr 1) stereotypowe stwierdzenia, którymi ludzie określają osoby bezdomne. Czytamy na głos wyniki pracy. Jako podsumowanie tego ćwiczenia, prosimy o odpowiedź na pytanie: Jakie szanse na powrót do społeczeństwa ma osoba, której przypina się taką etykietkę? Słuchamy wszystkich wypowiedzi. Dyskusja. Rozmawiamy na temat przyczyn posługiwania się przez ludzi takimi stwierdzeniami. Prosimy o podanie innych, znanych uczniom stereotypów (np. w odniesieniu do grup społecznych czy etnicznych). 4 Prosimy o zdefiniowanie przez młodzież pojęć bezdomność i osoba bezdomna bez odwoływania się do utrwalonych stereotypów. Rezultaty pracy porównujemy z definicją słownikową. Chwalimy uczniów za wyniki pracy-definicje pozbawione uprzedzeń.

8 8 Dyskusja o przyczynach bezdomności. Zadajemy pytania: Kto może stać się osobą bezdomną? Jakie okoliczności życiowe, losowe sprzyjają zagrożeniu bezdomnością? Prosimy, by uczniowie podali znane im z mediów ( bądź z innych źródeł) przykłady wkraczania na drogę bezdomności. Zachęcamy młodzież do zastanowienia się, co może stanowić przeszkodę, by wyjść z bezdomności. Jeżeli uczniowie nie będą w stanie samodzielnie przytoczyć przykładów, należy zadawać pytania naprowadzające. W kwestii ustalenia przyczyn bezdomności warto sięgnąć po artykuł E. Moczuka ( adres w bibliografii) 10 Ćwiczenie w grupach. Połowę grup prosimy, by na karcie pracy ( załącznik nr 2) wypisały prawa osoby bezdomnej. Pozostałe grupy prosimy o stworzenie listy potrzeb osoby bezdomnej ( załącznik nr 3). Rzecznicy grup prezentują wyniki pracy na forum klasy. Zadajemy pytania naprowadzające, gdy brak jest nowych pomysłów np.: Czy te osoby mają prawa/ potrzeby tylko fizyczne? A co z ich uczuciami, życiem wewnętrznym? Prosimy o wnikliwszą analizę praw i potrzeb osoby bezdomnej.

9 Część 4 2 Porównanie informacji z kart pracy uczniów: stereotyp osoby bezdomnej oraz lista praw/ potrzeb osoby bezdomnej. Zachęcamy do wyrażenia opinii na temat tego porównania. Zadajemy pytanie: Jakich uczuć ze strony innych ludzi potrzebują bezdomni, a z jakimi się najczęściej spotykają? Podsumowanie. Pytamy uczniów o refleksje z zajęć (czy dowiedzieli się czegoś nowego o problemie bezdomności, o czym jeszcze chcieliby porozmawiać w przyszłości). Możemy poprosić uczniów, by zastanowili się, co należy zrobić z kartami pracy nr 1. Można im podpowiedzieć, iż należało by je wyrzucić do kosza na śmieci, gdyż tam jest miejsce na wszelkie stereotypy. Jeżeli planujemy jeszcze inne zajęcia z tego tematu, warto by spisać oczekiwania uczniów. końcowa 2 Autorefleksja. Każdy z uczestników zastanawia się, co może zrobić na rzecz przełamywania stereotypu osoby bezdomnej. Zachęcamy do wyrażenia tych myśli na forum klasy. Dopytujemy się także, czy do stworzonej na początku zajęć listy osób, których dotyczy problem bezdomności, nie trzeba kogoś dodać. Uzupełniamy listę o nowe pomysły.

10 1 Praca domowa. Prosimy, by uczniowie stworzyli kodeks niestereotypowego spojrzenia na człowieka. Dziękujemy za pracę na lekcji i żegnamy się. 9. Spis załączników: Załącznik nr 1 Załącznik nr 2 Załącznik nr 3

11 Załącznik nr 1 Stereotyp osoby bezdomnej osoba bezdomna

12 Załącznik nr 2 Katalog praw człowieka bezdomnego

13 Załącznik nr 3 Lista potrzeb osoby bezdomnej

14