Strona1 OPIS PRODUKTU FINALNEGO PROJEKTU INNOWACYJNEGO TESTUJĄCEGO GO WORK SZANSĄ DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Temat innowacyjny Poszukiwanie nowych skutecznych metod aktywizacji zawodowej i społecznej Grup Docelowych wymagających szczególnego wsparcia Beneficjent, Partner Centrum Doradztwa Unijnego Wioletta Piotrowska-Tarapacz, Jacek Frankowski s. c. ul. Ratajczaka 26/3, 61-815 Poznań Numer umowy UDA-POKL.06.02.00-02-116/11-00 Okres realizacji projektu 01.12.2011r. - 31.12.2013r. Wrocław, sierpień 2013r.
Strona2 SPIS TREŚCI I. Nazwa produktu finalnego.3 II. Elementy składające się na produkt finalny...3 III. Problem, na który odpowiada innowacja...5 IV. Użytkownicy, którzy mogą zastosować innowację....7 V. Działania /nakłady / zmiany konieczne do zastosowania/ wdrożenia innowacji...8 VI. Dostępność produktu finalnego dla jego przyszłych użytkowników.. 9 VII. Zmiany w zakresie strategii upowszechniania...9 VIII. Zmiany w zakresie strategii włączania do głównego nurtu polityki..9 IX. Załączniki...9
Strona3 I. Nazwa produktu finalnego Model gry strategiczno-symulacyjnej GO WORK (wraz z podręcznikami zastosowania dla użytkowników i odbiorców) dostosowany do potrzeb Osób Niepełnosprawnych w województwie dolnośląskim wraz z Podręcznikami dla użytkowników. Zakres proponowanych działań z wykorzystaniem produktu finalnego, stanowi znaczące rozszerzenie obecnych form wsparcia Osób Niepełnosprawnych w zakresie aktywizacji zawodowej i społecznej. II. Elementy składające się na produkt finalny Narzędziem innowacji będzie produkt finalny złożony z: 1. Modelu gry strategiczno-symulacyjnej GO WORK 2. Podręcznika: Szkolenie dla Trenerów (Train the Trainers) 3. Podręcznik użytkownika - Trenerzy. 4. Podręcznik użytkownika Osoby Niepełnosprawne Produkt w stosunku do wersji sprzed okresu testowania, po uwagach Trenerów i Osób Niepełnosprawnych biorących udział w okresie testowania został: rozbudowany o nowe zagadnienia merytoryczne oraz materiały audio-video, udoskonalony w zakresie modułów merytorycznych oraz samego modelu gry, uporządkowany w celu zwiększenia przejrzystości produktu. Ad. 1. Model gry strategiczno-symulacyjnej GO WORK Model gry strategiczno-symulacyjnej GO WORK to z jednej strony, gotowa gra planszowa (dopasowana do potrzeb osób niepełnosprawnych z różnym rodzajem niepełnosprawności) w skład której wchodzą: Instrukcja dla grających, niezbędne części gry takie jak plansza, karty zadań czy wirtualne pieniądze oraz pozostałe elementy służące do rozgrywki. Drugim ważnym produktem w modelu gry GO WORK są modułowe materiały szkoleniowe, 10 (dziesięć) modułów merytorycznych do opanowania przez użytkowników, związanych z podnoszeniem kwalifikacji w zakresie podejmowania aktywności zawodowej oraz podejmowania działań mających na celu zdobycie pracy, wraz z materiałami typu audiovideo, jako wsparciem do nauki dla użytkowników Osoby Niepełnosprawne oraz wsparciem szkoleniowym dla użytkowników - Trenerów. Ważnym elementem gry jest to, że jest to gra o charakterze otwartym pod kątem modułów merytorycznych. Użytkownicy mogą samodzielnie rozbudowywać grę o potrzebny im zakres merytoryczny wykraczający poza obecnie znajdujący się w modelu gry.
Strona4 Ad.2. Podręcznik: Szkolenie dla Trenerów (Train the Trainers) Podręcznik Szkolenie dla Trenerów (Train the Trainers) zawiera pełen opis działań mających na celu przygotowania Trenerów do prowadzenia szkoleń dla Osób Niepełnosprawnych, z wykorzystaniem gry strategiczno-symulacyjnej GO WORK. Podręcznik zawiera również produkty (wraz z ich pełnym opisem) w postaci: 1. Program i harmonogram szkolenia (Train the Trainers) 2. Scenariusz szkolenia (Train the Trainers) 3. Podręcznik Trenera Gra wersja elektroniczna Program i harmonogram szkolenia Scenariusz szkolenia Filozofia pracy z osobami niepełnosprawnymi Założenia i wskazówki metodyczne Materiały szkoleniowe Materiały audio video Ad. 3. Podręcznik użytkownika - Trenerzy. Podręcznik użytkownika Trenerzy zawiera pełen opis działań mających na celu prowadzenie szkoleń dla Osób Niepełnosprawnych z wykorzystaniem gry strategicznosymulacyjnej GO WORK. Po przejściu szkolenia typu Train the Trainers, Trenerzy będą potrafili samodzielnie prowadzić szkolenia w zakresie 10 (dziesięciu) modułów merytorycznych, a co równie ważne, będą potrafili samodzielnie rozbudowywać grę o kolejne moduły merytoryczne. Pozwoli to na ciągłe udoskonalanie zawartości merytorycznej gry bez nakładów finansowych. Podręcznik użytkownika zawiera również Podręcznik Trenera (ad.2) (wraz z jego pełnym opisem). Ad. 4. Podręcznik użytkownika Osoby Niepełnosprawne Podręcznik użytkownika Osoby niepełnosprawne, zawiera instrukcję, w jaki sposób użytkownicy mogą samodzielnie wykorzystywać strategiczno-symulacyjną grę GO WORK. Po zapoznaniu się z instrukcją, użytkownicy będą potrafili samodzielnie przeprowadzić rozgrywkę (w warunkach domowych lub w gronie przyjaciół np. w klubie) z wykorzystaniem 10 (dziesięciu) modułów merytorycznych, związanych ze zwiększaniem aktywności zawodowej i skuteczności pozyskiwania pracy. 1. Gra wersja pudełkowa 2. Instrukcja użytkowania
Strona5 3. Materiały szkoleniowe 3.1. Curriculum Vitae 3. 2. List motywacyjny 3.3. Testy rekrutacyjne 3.4. Narzędzia komunikacji 3.5. Modele rozmów przez telefon 3.6. Scenariusze rozmów kwalifikacyjnych 3.7. Rodzaje zastrzeżeń 3.8. Techniki radzenia sobie z zastrzeżeniami Modele językowej perswazji 3.9. Techniki radzenia sobie z zastrzeżeniami Modele językowej perswazji Studium przypadku 3.10. Prawa i obowiązki pracodawcy i osoby niepełnosprawnej 4. Nagrania audio video 4.1. Rozmowa przez telefon 4.1.1 Błędy w rozmowie przez telefon 4.1.2 Rozmowa telefoniczna z tzw. Bramkarzem 4.1.3 Rozmowa telefoniczna z tzw. Decydentem 4.1.4 Modele językowej perswazji teoria 4.1.5 Modele językowej perswazji studium przypadku 4.2. Rozmowa kwalifikacyjna 4.2.1 Rozmowa kwalifikacyjna według scenariusza ustrukturyzowanego 4.2.2 Rozmowa kwalifikacyjna według scenariusza strumień informacji 4.3. Szkolenie z wykorzystaniem gry GO WORK III. Problem, na który odpowiada innowacja Produkt finalny przyczynia się do rozwiązania problemu zwiększonego bezrobocia wśród Osób Niepełnosprawnych oraz problemu mało efektywnej aktywizacji, nie odpowiadającej na faktyczne trudności Osób Niepełnosprawnych na rynku pracy. Osoby Niepełnosprawne mają obniżone poczucie własnej wartości na rynku pracy. Również ich stan zdrowia, częsty brak kompetencji społecznych koniecznych do skutecznego funkcjonowania na rynku pracy oraz brak umiejętności rozmawiania o swojej niepełnosprawności czy radzeniu sobie z tzw. zastrzeżeniami pracodawców podczas rozmowy kwalifikacyjnej sprawiają, że wejście lub powrót osób niepełnosprawnych na rynek pracy są niezmiernie trudne. Produkt finalny opierający się na grze symulacyjno-strategicznej GO WORK, umożliwia podniesienie samooceny, wypracowanie umiejętności mówienia o sobie, a także o prawach i obowiązkach i swojej niepełnosprawności co jest bezpośrednią odpowiedzią na problemy grupy docelowej jaką są Osoby Niepełnosprawne. Produkt finalny odpowiada na potrzebę minimalizowania problemu dotychczas marginalizowanego w procesie aktywizacji osób niepełnosprawnych, tj. umiejętności rozmawiania o własnej niepełnosprawności oraz przekonania do siebie pracodawców (innowacyjność problemu).
Strona6 Osoby biorące udział w grze zmierzają się osobiście z trudami poszukiwania pracy. Podczas rozgrywek ćwiczą sposoby wybrnięcia z trudnych sytuacji, odpowiedzi na zaskakujące pytania oraz uczą się w jaki sposób przekuć wpadkę na zysk i pozostawić po sobie dobre wrażenie, a także w jaki sposób reagować na stereotypowe stwierdzenia. Udział w grze sprawił, iż Osoby Niepełnosprawne umieją przejąć inicjatywę w kontaktach z pracodawcą, rozładować napięcie mogące towarzyszyć tego typu rozmowom. Uczestnicy są przygotowani do podjęcia tematu niepełnosprawności, co ogranicza ewentualnie niezręczności, jakie mogą towarzyszyć pracodawcy przy poruszaniu tej kwestii oraz przezwycięża obawy pracodawcy, często wynikające z niewiedzy. Produkt finalny przyczynia się również do rozwiązania problemu nieadekwatności co do formy wsparcia oferowanego osobom niepełnosprawnym przez instytucje rynku pracy. Poszukiwanie pracy w przypadku Osób Niepełnosprawnych to proces wielowymiarowy uwzględniający czynniki osobiste, zdrowotne, psychologiczne, społeczne, zawodowe, stąd zaistniała potrzeba wsparcia w perspektywie zintegrowania, organizacji, koordynacji działań, wysiłków zogniskowanych na znalezienie pracy. Dotychczasowe wsparcie nie w pełni odpowiada potrzebom, problemom Osób Niepełnosprawnych na rynku pracy, a najbardziej rozpowszechnionym sposobem wspierania pozostających bez zatrudnienia Osób Niepełnosprawnych jest doradztwo zawodowe w połączeniu z standardowym programem szkoleń oferowanym przez służby zatrudniania (innowacyjność formy wsparcia). Bezrobotni zarejestrowani w PUP mają możliwość skorzystania ze wsparcia doradców zawodowych. W województwie działają Dolnośląskie Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, które oferują porady indywidualne, badania predyspozycji zawodowych, zajęcia grupowe i aktywizujące, informację zawodową itp. Metody nauczania kładą nacisk na wpojenie twardych kompetencji i wyuczenie konkretnych zachowań. Natomiast najskuteczniejszym sposobem uczenia się i wykorzystywania wiedzy w praktyce jest doświadczenie (doświadczyć, przeanalizować, nauczyć się). Wiedza powinna być zdobywana w oparciu o rzeczywistość, poprzez bezpośrednie poznanie zjawisk lub poprzez zetknięcie się z zastępnikami, na zasadzie interpretacji sytuacji życiowych. Żadna ze stosowanych dotychczas form aktywizacji nie wpaja umiejętności jako naturalnych reakcji, nie angażuje emocjonalnie i nie pozwala na odczuwanie konsekwencji posunięć w kolejnych rundach gry. Wdrożenie innowacji pozwoli na dostarczenie instytucjom nowego narzędzia aktywizacji - gry symulacyjno-strategicznej, pozwalającej na zrozumienie, poznanie skutków decyzji, dającej wiedzę o możliwych scenariuszach przyszłości, wymianę wiedzy między uczestnikami i możliwość doświadczenia przejścia gry budującej wiarę we własne możliwości. Proponowane rozwiązanie jest efektywniejsze kosztowo, zarówno w odniesieniu do komercyjnych zastosowań tego typu narzędzi, jak i w kontekście korzyści społecznych. Nakład na wdrożenie gry jest nieporównywalnie mniejszy niż przygotowanie samodzielnej autorskiej gry z zawartością merytoryczną popartą badaniami (kilkadziesiąt tysięcy złotych) lub zlecenie komercyjnych sesji gier (ok. 3000 za sesję, z zastrzeżeniem, iż obecnie na rynku
Strona7 gry symulacyjno-strategiczne stosowane są w stosunku do kadry menadżerskiej i nie istnieje gra, która poruszałaby problemy związane z funkcjonowaniem Osób Niepełnosprawnych na rynku pracy, a więc uwzględniająca ich faktyczne potrzeby, co świadczy o innowacyjności grupy docelowej). Wdrożenie modelu ogranicza koszty społeczne związane z pozostawaniem Osób Niepełnosprawnych poza rynkiem pracy(zasiłki, renty, zapomogi itp.), które de facto przewyższają koszty prowadzenia aktywizacji z użyciem proponowanego narzędzia. W związku z tym zaniechania stosowania innowacji byłoby o wiele bardziej kosztowne społecznie Produkt finalny zapewni również większą możliwość rozwoju Osobom Niepełnosprawnym w warunkach domowych. Poszukiwanie pracy w przypadku Osób Niepełnosprawnych to proces wielowymiarowy uwzględniający czynniki osobiste, zdrowotne, psychologiczne, społeczne, zawodowe oraz logistykę i czas! Dzięki grze GO WORK Osoby Niepełnosprawne będą mogły bez potrzeby przemieszczania się, rozwijać swoje umiejętności. Będą mogły też rozwijać się dokładnie w tym czasie, jakim aktualnie będą dysponować, nie czekając miesiącami na szkolenie, które jest im potrzebne, a jest niedostępne w instytucjach wspierających. Innym problemem zwiększania własnego rozwoju osób niepełnosprawnych jest trudność w znalezieniu dla siebie odpowiedniego szkolenia (zakres merytoryczny i forma szkolenia). Gra GO WORK ze względu na swoją otwartą modułowość merytoryczną pozwala na dopasowanie zakresu szkolenia do dowolnej potrzeby uczestników szkolenia. Gra bowiem jest tylko narzędziem do rozwoju a zawartość merytoryczna zależy od trenera prowadzącego szkolenie lub od samego gracza. Moduły merytoryczne mogą być dowolnie implementowane do gry w zależności od celu zajęć, potrzeb uczestników, czy poziomu ich zaawansowania. Produkt finalny wyróżnia się tym, że buduje wokół jednego narzędzia (gra symulacyjna GO WORK) środowisko samouczące się (Trenerzy i Osoby Niepełnosprawne oraz ich najbliżsi). Istnieje bowiem prosty mechanizm kaskadowania zarówno wiedzy jak i samego produktu jakim jest gra GO WORK. IV. Użytkownicy, którzy mogą zastosować innowację Innowacja służy dwóm kategoriom użytkowników: po pierwsze dedykowana jest do pracowników publicznych służb zatrudnienia, organizacji sektora pozarządowego zaangażowanych w realizację polityki społecznej, firm prywatnych świadczących usługi wsparcia rynku pracy, instytucji samorządowych. Wielkość tej grupy nie jest możliwa do oszacowania, ale możliwa jest do oszacowania liczba instytucji rynku pracy w woj. dolnośląskim publicznych i niepublicznych, tj: 369 agencji zatrudnienia, 675 zarejestrowanych instytucji szkoleniowych, 44 Powiatowe Urzędy Pracy, 737 Fundacji działających na rzecz Osób Niepełnosprawnych. Kolejną grupą użytkowników są Osoby Niepełnosprawne obecnie bezrobotne. Ilość tych osób notorycznie podlega zmianom, stąd precyzyjnej wartość nie można podać.
Strona8 V. Działania /nakłady/zmiany konieczne do zastosowania/ wdrożenia innowacji Obecnie nie ma żadnych przeszkód formalnych ani prawnych, do stosowania produktu finalnego w sektorze prywatnym oraz pozarządowym. Nie ma również wyraźnych przeciwwskazań w sektorze publicznym, ponieważ gra może być wykorzystywana podczas zajęć aktywizacyjnych, doradztwa grupowego czy szkoleń prowadzonych na szczeblu gminy, powiatu czy województwa. Użytkownicy produktu w postaci Trenerów, muszą posiadać dostęp do modelu gry GO WORK oraz być przeszkoleni w zakresie jej prowadzenia. Chcąc prowadzić szkolenia z wykorzystaniem symulacyjno-strategicznej GO WORK, należy stworzyć odpowiednie warunki dla uczestników szkolenia Osób Niepełnosprawnych. Każda instytucja, której pracownicy będą przeprowadzać szkolenie z wykorzystaniem gry powinna dysponować odpowiednimi pomieszczeniami, które zapewniają stosowny komfort i warunki do przeprowadzenia rozgrywek, tj. duży stół, miejsca do siedzenia, dodatkowa wolna przestrzeń do ćwiczeń oraz sprzęt w postaci: projektor, flipchart. Użytkownicy gry w postaci Osób Niepełnosprawnych, muszą posiadać dostęp do modelu gry GO WORK i zapewnić wygodne miejsce do jej przeprowadzenia w warunkach domowych. Dlatego jednym z elementów w zakresie dostępności produktu finalnego, powinno być zorganizowanie przez instytucje możliwości wypożyczenia gry. Drugą możliwością, jest umożliwienie Osobom niepełnosprawnym samodzielnego zlecenia wyprodukowania gry. Istotą oceny efektywności produkty finalnego pod kątem kosztów jest przede wszystkim jego żywotność, oraz trwałość oddziaływania. Gra będzie dostępna w dwóch wersjach (wersja pudełkowa) oraz w wersji elektronicznej (przygotowanie do produkcji). Oznacza to, że każdy, dosłownie każdy będzie mógł ją wytworzyć przy zaangażowaniu stosunkowo niewielkich środków (jednostkowy koszt wytworzenia). Nie jest to kurs, po którego ukończeniu kończą się środki i możliwość dalszego wspierania niepełnosprawnych wygasa. W przypadku gry GO WORK wytworzone narzędzie będzie można stosować tak długo, jak tylko ktokolwiek uzna to za zasadne, co w praktyce określa, że liczba osób skorzystąjąca z produktu w dłuższym horyzoncie czasowym jest ograniczona ilością osób niepełnosprawnych w województwie. Koszt jednostkowy wytworzenia produktu finalnego będzie się różnicował w zależności od jakości produktu oraz ilości w produkcji. Przy produkcji masowej powyżej 100 sztuk, koszt zamknie się w granicach max do 150 zł. Przy produkcji jednostkowej koszt powinien zamknąć się maksymalnie do 750 zł. Projekt zakłada dostępność gry w wersji z trenerem i bez wsparcia trenera, co daje szansę na jej powszechne wykorzystanie. Koszt przygotowania trenera do prowadzenia zajęć z wykorzystaniem produktu finalnego w pełnej wersji 10 (dziesięciu) modułów merytorycznych to ok. 1500 zł. Koszt przeszkolenia trenera z samych zasad prowadzenia gry wynosić będzie maksymalnie 300 zł. Warto również nadmienić, że otwarta formuła gry pod kątem zawartości merytorycznej, pozwala na jej modyfikacje praktycznie zerowymi kosztami (koszt wytworzenia kart zadań). Powyższe założenia pozwalają stwierdzić, że założone efekty, mogą być łatwo i niskim kosztem utrwalone a ostatecznie, że poniesione nakłady finansowe gwarantują pożądane i nakreślone w projekcie efekty.
Strona9 VI. Dostępność produktu finalnego dla jego przyszłych użytkowników Z wniosków ewaluacyjnych wynika, że produkt finalny w postaci gry GO WORK powinien być dostępny nie tylko dla pracowników instytucji publicznych oraz prywatnych zajmujących się wspieraniem osób niepełnosprawnych w aktywności na rynku pracy, ale również dla osób niepełnosprawnych, które powinny taką grę móc np. wypożyczyć a nawet samodzielnie zlecić jej wyprodukowanie. Dlatego produkt będzie dostępny w wersji elektronicznej do ściągnięcia ze strony www beneficjenta. Wnioskodawca przewiduje także, że produkt finalny będzie dostępny również w siedzibie firmy w wersji pudełkowej, co umożliwi wszystkim zainteresowanym zapoznanie się z nim. Wnioskodawca przewiduje również wysyłanie do wszystkich zainteresowanych wersji elektronicznej gry na każde uzasadnione życzenie. Ważnym aspektem dostępności produktu, będzie możliwość wypożyczenia gry GO WORK przez osoby niepełnosprawne z instytucji, które tą grą będą dysponować oraz od osób posiadających tę grę a dysponujący uprawnieniami do jej prowadzenia. Przy założeniu, że zarówno te instytucje jak i osoby wyrażą na taką formę upowszechniania zgodę. Dostępność produktu finalnego zostanie zagwarantowana poprzez działania zawarte w strategii upowszechniania. VII. Zmiany w zakresie strategii upowszechniania W konsekwencji prac nad produktem finalnym, beneficjent nie przewiduje konieczności wprowadzenia zmian do strategii upowszechniania. VIII. Zmiany w zakresie strategii włączania do głównego nurtu polityki W konsekwencji prac nad produktem finalnym, beneficjent nie przewiduje konieczności wprowadzenia zmian do strategii włączana do głównego nurtu polityki. IX. Załączniki 1. Model gry GO WORK w wersji pudełkowej 2. Model gry strategiczno-symulacyjnej GO WORK w wersji elektronicznej 3. Podręcznik: Szkolenie dla Trenerów (Train the Trainers) 4. Podręcznik użytkownika - Trenerzy 5. Podręcznik użytkownika Osoby Niepełnosprawne 6. Instrukcja stosowania produktu finalnego dla użytkowników 7. Raport z ewaluacji zewnętrznej produktu