NARCIARSTWO od A do Z

NARCIARSTWO od A do Z

SPIS TREÂCI PRZEDMOWA 6 1. WST P 8 2. INDYWIDUALNY STYL JAZDY 12 3. DOBÓR I DOPASOWANIE SPRZ TU 18 4. ROZGRZEWKA NARCIARSKA 30 5. POZYCJA NARCIARZA 40 6. FAZY SKR TU 46 7. BALANS CIAŁEM 76 8. O CZYM JESZCZE TRZEBA PAMI TAå? 84 9. JAZDA SPORTOWA 88 10. MISTRZOWIE WSZECH CZASÓW 102 11. MAGICZNE MIEJSCA 106 12. PRZYGOTOWANIE DO SEZONU 120

FAZY SKR TU Przy st pu jàc do ana li zy tech ni ki jaz dy, po sta ram si jak ro bi to pod czas co dzien nej pra cy na sto ku aby prze kaz by mo li wie naj prost szy i przede wszyst kim zro zu mia y dla po czàt ku jà cych. Prze ko na ny je stem rów no cze Ênie, e i ci do brze oby ci ze stokiem znaj dà wie le dla sie bie. Zdj cia u y te w ksià ce przed sta wia jà za wo dow ców. Wia do mo, e naj le piej wzo ro waç si na tych, któ rzy da ne za da nie wy ko nu jà do sko na le. Prze ko na my si na na st p nych stro nach, jak nie wiel kie ró ni ce ist nie jà w pod sta wach tech ni ki. Mo na za py taç, dla cze go sla lom wy gry wa se ryj nie Je an -Bap ti ste Gran ge, a gi ganta Ted Li ge ty? Naj lep si za wod ni cy ma jà prze wa g naj cz Êciej w przy go to wa niu fi zycz nym, du à ro l od gry wa od por noêç psy chicz na. Z ca à pew no Êcià mi strzo wie ma jà naj lep sze wspar cie tech nicz ne. Mo na by po wie dzieç, e to nie spra wie dli we. Có, po dob nie jest w wie lu in nych dys cy pli nach, np. w spor tach mo to ro wych. O pra cy ser wi sme nów wspo mn jesz cze póê niej w roz dzia le po Êwi co nym spor to wej jeê dzie. Na si mi strzo wie ze zdj ç sà wi c sil niej si, od wa niej si, ma jà lep szy sprz t, ale... je d à w ta ki sam spo sób, w ja ki mo e jeê dziç ka dy z nas. Ro là au to rów tej ksià ki jest ana li za i wska za nie naj istot niej szych ele men tów. Bar dziej spe cja li stycz ne spo Êród opi sa nych szcze gó ów czy çwi czeƒ opa trzo ne b dà sto sow nym ko men ta rzem: za re zer wo wa ne i sto so wa ne przez za wod ni ków. To b dà na pew no cie ka wost ki dla nor mal nych nar cia rzy, ale wy da je si, e mo gà po móc le piej zro zu mieç ca e za gad nie nie czy na przy k ad te le wi zyj ne trans mi sje za wo dów. Jak mo na za uwa yç, wy ko nu je my bar dzo nie wie le jed na ko wych skr tów. Za le y to oczy wi Êcie od oto cze nia, oko licz no Êci, ro dza ju Ênie gu. Fak tem jest jed nak, e wszyst kie skr ty ma jà po dob ne za sa dy, po dob nà struk tu r. Przyj rzyj my si pod sta wom tech ni ki oraz drob nym ró ni com wy ni ka jà cym ze sprz tu lub ro dza ju skr tu, na przy k ad po mi dzy sla lo mem i gi gan tem. Dla dal szej ana li zy trze ba po dzie liç skr t na na st pu jà ce cz Êci: 1. PO CZÑTEK SKR TU wpro wa dze nie nart na kra w dê; 2. STE RO WA NIE W SKR CIE nar ty ja dà w zbli o nym kie run ku do li nii spad ku sto ku; 3. ZA KO CZE NIE wyj Êcie ze skr tu; 4. faza PRZEJ ÂCIA ZE SKR TU W SKR T. 46

CałoÊç analizy techniki rozpoczyna i koƒczy si na najwa niejszym zaleceniem: zawsze koncentruj si na pracy stóp! 1. POCZÑTEK SKR TU Nie za le nie od za sto so wa nia tech ni ki, czy to w bram kach, czy w jeê dzie luê nej wszyst ko za wsze za czy na si od ru chu stóp. Dla te go tak wa ne, a cz sto ba ga te li zo wa ne przez po czàt ku jà cych, sà bu ty nar ciar skie. Im bar dziej bu ty ma my do pa so wa ne do stóp, tym sku tecz niej ste ro waç b dzie my nar ta mi. 47 Naj pierw przyj rzyj my si tech ni ce ama to ra. Roz po czy na jàc skr t z wy so kiej po zy cji, stop nio wo wpro wa dza my nar ty na kra w dê, zde cy do wa nie do ci ska jàc nar t dol nà. Âro dek ci ko Êci przesu wa si do we wnàtrz skr tu, po za punkt pod par cia po mi dzy nartami.

To bar dzo wa ny, a za ra zem trud ny mo ment dla po czàt ku jà cych. Dla cze go? Gdy po zo sta je my przez chwi l w bar dzo nie sta bil nym uk adzie. Cze ka my i przy go to wu je my si na si y, ja kie od dzia y waç b dà na nas do pie ro póê niej, we w a Êci wej fa zie skr tu. Nie ma jàc jesz cze oparcia w kra w dziach, mu si my spo wo do waç, aby rzut Êrod ka ci ko Êci zna laz si bar dziej we wnàtrz skr tu ni nar ta we wn trz na. FAZY SKR TU Wy ko nu je my ruch pusz cze nia cia a w dó, a do pie ro póê niej nar ty k adziemy na kra w dê. To tak, jak by Êmy chcie li si gnàç bro dà w punkt znajdu jà cy si metr obok dzio bów nart (do Êrod ka skr tu oczy wi Êcie). Kwe stia za ufa nia w sprz t i si od Êrod ko wà to trud ny do prze a ma nia moment pod czas pra cy z po czàt ku jà cy mi, któ rzy opa no wa li skr ty p u giem i zmie nia jà tech ni k na w a Êci we skr ty kar win go we. 48

POCZÑTEK SKR TU 49 Rozpocz cie skr tu to ruch odbywajàcy si za pomocà stóp Wpro wa dze nie nart na kra w dê, czy li roz po cz cie skr tu, to ruch od by wa jà cy si za po mo cà stóp, do pie ro póê niej wpro wa dza my ko la na. Ob cià e nie stóp wi docz ne w dru giej syl wet ce powy szej sekwencji mo na so bie wy obra ziç tak jak to przed sta wia rysunek obok. Na po czàt ku skr tu naj moc niej ob cià a my przed nià cz Êç sto py oraz pa luch no gi zewn trznej. Pod czas çwiczeƒ na Ênie gu zastanowie nie si nad pra cà sto py w bu cie i wyczu cie te go w ak cji to zna ko mi te çwi cze nie dla ka dego.

Trzy ma jàc bio dra wy so ko, prze no si my Êro dek ci ko Êci zde cy do wa nie do przo du. Ten ruch po chy le nia ca e go cia a i prze su ni cia Êrod ka ci ko Êci do przo du od by wa si co mo e byç dla nie któ rych za ska ku jà ce w sta wie sko ko wym. Tu taj za zna czy bym wir tu al nà oê ob ro tu cia a. Ramiona znajdujà si bardziej z przodu ni stopy FAZY SKR TU W ja kiej sy tu acji mo e my byç pew ni, e Êro dek ci ko Êci znaj du je si z przo du? Wte dy, gdy ra mio na znaj du jà si bar dziej z przo du ni stopy. a two to so bie wy obra ziç, trud niej sa me mu sto so waç, szcze gól nie je Êli do cho dzà do dat ko we trud no Êci, na przy k ad pod czas sla lo mu na stro mej tra sie. 50

POCZÑTEK SKR TU 51 Po ni sze çwi cze nie s u y utrzy ma niu po praw nie po chy lo nej syl wet ki. W pierw szej fa zie skr tu wpro wa dza my nar ty na kra w dê, wy bie ra jàc dal szy tor jaz dy. Wa ne, by po przez od po wied nià pra c stóp do cià yç dzio by nart, bo to one roz po czy na jà i od po wie dzial ne sà za pro mieƒ skr tu. Je Êli moc niej do cià y my przo dy, nar ty bar dziej si wy gnà i wy tnà cia Êniej szy skr t. Pa trzàc na ja kieê nar ty, cz sto zwra ca my uwa g od ra zu na pro mieƒ skr tu. Oczy wi Êcie, on o czymê mó wi. Ale tak na praw d od ela stycz no Êci przed niej cz Êci nar ty, przy rów no cze snej sztyw no Êci po przecz nej, i od sa me go nar cia rza za le y, ja ki pro mieƒ b dzie mieç skr t.

U za wod ni ka za sa dy po zo sta jà ta kie sa me. Pod sta wo wa ró ni ca, o któ rej bar dzo cz sto Êwia do mie nie wspo mi nam ama to rom, to zapo czàt ko wa nie ca ej ak cji przez wy su ni cie gór nej nar ty w przód. W ja kim ce lu? Ta ka sylwet ka usta wia od po wied nio bio dra, pozwa la na moc ne trzy ma nie nar ty na kra w dzi oraz da je miej sce na moc ne, rów no le g e w o e nie ko lan do skr tu. Jest to szcze gól nie po à da ne na bar dzo stro mych i twar dych trasach. Ma my wi c wy su ni tà no g wewn trznà lub pa trzàc z in ne go punk tu no ga ze wn trz na po zo sta je z ty u po za osià cia a. Ta no ga jest pra wie wy pro sto wa na, mocno na pi ta, nie mal za blo ko wa na w ko la nie za raz w pierw szej fa zie skr tu. Wy raê nie wi daç to w wy ko na niu ame ry kaƒ skie go mi strza Êwia ta Te da Li ge ty, któ ry roz po czy na skr t gi gan to wy. FAZY SKR TU 52 Dla cze go za re zer wo wa em tà ró ni c dla za wod ni ków? Po pierw sze, oni za wsze mu szà utrzy maç wy zna czo ny tor, ama tor mo e so bie da ro waç i wy ko naç skr t w in nym miej scu. Po dru gie, ko la no nie mo e po zo staç za blo ko wa ne pod czas Êrod ko wej fa zy skr tu, w mo men cie mi ja nia bram ki. Trud no z ta kie go u o e nia do pro wa dziç do wy rów na nia nart w koƒ co wej fa zie skr tu. Po trze cie i naj wa niej sze, w ta kim usta wie niu nar ty dol nej z ty u bardzo trud no jest trzy maç ramiona z przo du. Bar dzo cz sty b àd u tre nu jà cych to odchylona syl wet ka w pierw szej fa zie skr tu. Od chy lo na syl wet ka i wy su ni ta nar ta we wn trz na blo ku jà zupe nie bio dro, unie mo li wia jàc pe nà kon tro l to ru jaz dy. Da si tak jechaç w jeê dzie luê nej, ale na bram kach pod czas pr d ko Êci i na bar dziej stro mym sto ku ta ka jaz da skoƒ czy si w naj lep szym ra zie wy pad ni ciem z tra sy. Podsu mo wu jàc: pod czas ama tor skiej za ba wy na sze ro kim sto ku spo koj nie mo na wy ko ny waç skr ty z wy rów na ny mi bu ta mi na po czàt ku skr tu. Za wsze pa mi taj my jed nak o pra cy ko lan.

Podstawowa róênica u zawodnika to zapoczàtkowanie ca ej akcji przez wysuni cie górnej narty w przód POCZÑTEK SKR TU 53

FAZY SKR TU Za czy na jàc skr t, mó wi my po pro stu o po sta wie niu nar ty na kra w dzi. My Êl, e zro zu mie nie, jak to si od by wa, mo e po móc w dal szym do sko na le niu tech ni ki. Tre ner mó wi: w ó ko la na do skr tu. Jak je w o yç, sko ro, jak wia do mo, staw ko la no wy ugi na si tyl ko w jed - nym kie run ku? Ca y ruch, o któ rym mó wi my, to ro ta cja ko Êci udo wej. Mó wiàc bar dziej pre cy zyj nie, ro ta cja g o wy ko Êci udo wej skr ca jà ca ca à no g do we wnàtrz po wo du je ide al ny do cisk nar ty dol nej. 54

POCZÑTEK SKR TU 55 Trener mówi: w ó kolana do skr tu Âwiet ne çwi cze nie, aby si te go na uczyç i po czuç to, wy glà da na st pu jà co. ^

Tekst Marcin Szafraƒski, Maciej Bydliƒski Układ i projekt graficzny Marek Wajda Fotografia na okładce Krzysztof Cholewa (na zdj ciu Maciej Bydliƒski) Redakcja Tomasz Chomiszczak Korekta Ewa Rogucka Film instrukta owy na DVD Autorzy filmu i tekstów Marcin Szafraƒski, Maciej Bydliƒski Wyst puje Maciej Bydliƒski Monta Rafał Zgud Tłoczenie PRIMEDIO CD&DVD production Przygotowanie do druku Studio Kolor, Rzeszów Druk Zakład Poligraficzno-Wydawniczy POZKAL, Inowrocław Printed in Poland Wydawca: Wydawnictwo BOSZ ISBN 978-83-7576-146-7 Wydanie pierwsze Olszanica 2011 Copyright by BOSZ 2011 Wydawnictwo BOSZ 38-722 Olszanica 311 Biuro: ul. Przemysłowa 14, 38-600 Lesko tel. +48 13 469 90 00 fax +48 13 469 61 88 e-mail: biuro@bosz.com.pl www.bosz.com.pl