mgr Anna Mieleszkiewicz mgr Katarzyna Nyklewicz Projekt działań z zakresu edukacji europejskiej Szkolny Klub Europejski przy Publicznym Gimnazjum Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Zduńskiej Woli Zduńska Wola 2002
Spis Treści 1 Wstęp... 2 Cele i zadania... 3 Sposób realizacji... 4 Ewaluacja... 5 Realizacja zagadnień z zakresu edukacji europejskiej na zajęciach Szkolnego Klubu Europejskiego:... 6 Ankieta dla ucznia... 9 Ankieta dla rodziców... 10
2 Wstęp Integracja Polski z Unią Europejską jest obecnie tematem bardzo ważnym. Często spotykamy się z opinią, ze rozumienie spraw europejskich przez Polaków, tzn. naszą europejską świadomość, charakteryzuje niski poziom wiedzy na temat historii procesów integracyjnych w Europie, Unii Europejskiej i jej instytucji, jej systemu gospodarczego i prawnego. Niektóre takie stwierdzenia są oparte na tezie, że poczucie europejskiej tożsamości wśród Polaków wynika z wysokiego poziomu niewiedzy. Uważamy, że pogłębienie wiedzy na ten temat należy rozpocząć już w szkole. Wraz z wprowadzeniem przez MEN podstawy programowej kształcenia ogólnego Edukacja europejska znalazła uzasadnienie formalnoprawne w działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły. W edukacji należy wyróżnić wartości uniwersalne i ponadnarodowe, takie jak: prawa człowieka, demokracja i poczucie odpowiedzialności. Może ona być realizowana w postaci ścieżki międzyprzedmiotowej, odrębnych zajęć, koła zainteresowań, wycieczek czy spotkań. Działania edukacyjne mają przekazywać rzetelne informacje na temat integrującej się Europy, motywować do dyskusji i myślenia przybliżającego nas do struktur europejskich. Edukacja ta ma wspierać dziecko w procesie wchodzenia w nową rolę młodego Europejczyka, przybliżać nieznane, wyjaśniać niezrozumiałe, uczyć aktywności i kreatywności, jakie płyną z wejścia Polski do Unii Europejskiej. Uczeń powinien pozyskać wiedzę i umiejętności pozwalające mu dobrze funkcjonować w społeczności lokalnej, czyli małej ojczyźnie, ale także i w Europie Ojczyźnie małych ojczyzn. Opracowany przez nas program Edukacji europejskiej może służyć każdemu, kto jest zainteresowany pogłębieniem wiedzy na temat integrującej się Europy. Skorzystać mogą z niego np. uczniowie, nauczyciele, rodzice i inni przedstawiciele społeczności lokalnej. Treści edukacyjne można aktualizować i uzupełniać w trakcie realizacji. Projekt może być także wykorzystany jako narzędzie pomocnicze na lekcjach historii, języka polskiego, geografii, wiedzy o społeczeństwie i sztuki.
3 Cele i zadania 1. Upowszechnianie idei zjednoczenia Europy. 2. Kształtowanie tożsamości europejskiej budowanej na gruncie miłości do małej i wielkiej Ojczyzny (mała Ojczyzna-region, kraj, wielka Ojczyzna-Europa). 3. Określenie poczucia swojego miejsca i swoich szans oraz korzyści w integrującej się Europie. 4. Określenie roli Polski i Polaków w integrującej się Europie. 5. Ukazywanie procesu integracji jako środka prowadzącego do przyśpieszenia transformacji ustrojowej i osiągnięcia warunków do długofalowego rozwoju kraju. 6. Wpajanie zasad demokracji młodemu pokoleniu Polaków.
4 Sposób realizacji Działalność klubu europejskiego warsztaty międzyszkolne nt. Ojcowie zjednoczonej Europy dni europejskie w szkole - Dzień Anglii konkursy wiedzy o Europie udział w Ogólnopolskim konkursie Liga XXI w konkurs plastyczny Co chciałbyś polecić jako atrakcję twojego miasta i regionu projekt na temat Moja szkoła w Europie Dzień Ziemi pod hasłem Ekologia sposobem życia debata nt. Decyzja należy do Ciebie - czyli za i przeciw - wejścia Polski do Unii Europejskiej. referendum
5 Ewaluacja Nasz wielki rodak Jan Paweł II w apelu do mieszkańców Europy stwierdził Korzenie jedności Europy, tkwią we wspólnym dziedzictwie wartości, którymi żyją poszczególne kultury lokalne. Spuścizna duchowa małych wspólnot staje się żywym ogniwem w łańcuchu dziejów naszego kontynentu. Spaja ona dwie perspektywy regionalną, stanowiącą najbliższą przestrzeń kulturową człowieka i uniwersalną, zawierającą wspólnotowy wymiar cywilizacji. Oddziaływania edukacyjne mają na celu wyrobienie u uczniów określonych postaw tak, by nie zatracili oni mozaiki regionalnych tradycji, stanowiących tożsamość europejskiej cywilizacji. W tym procesie pożądana jest współpraca dzieci, rodziców i wychowawców. Dlatego też przewidujemy przeprowadzenie wśród rodziców ankiety na początku wprowadzania projektu edukacyjnego i po jego zakończeniu. Oprócz tego na bieżąco, podczas organizowanych spotkań z rodzicami będziemy zasięgać ich opinii i uwag. Działania dzieci na polu edukacji europejskiej poddawane będą bieżącej obserwacji, a w ślad za tym, ewaluowane sposoby realizacji zagadnień. Planujemy również przeprowadzenie ankiety wśród uczniów przed wprowadzeniem programu oraz po jego zakończeniu. Wyniki ankiety poddane zostaną szczegółowej analizie. Bardzo ważne będą również opinie nauczycieli i innych pracowników szkoły. Zebrane w ten sposób informacje pozwolą ocenić czy zakładane cele zostały osiągnięte.
Realizacja zagadnień z zakresu edukacji europejskiej na zajęciach Szkolnego Klubu Europejskiego: Zagadnienie Zadania Sposób realizacji Polska w Europie Wspólna przestrzeń, wspólne dziedzictwo. Poszukiwanie wspólnych korzeni Jednolity rynek europejski uświadomienie historycznych powiązań Polski i Europy przedstawienie obecnej sytuacji Polski jako uczestnika procesów integracyjnych zapoznanie się z wartościami i ideami powstałymi na kontynencie europejskim kształtowanie myślenia w kategoriach wspólnoty kształtowanie poczucia wspólnoty kulturowej Europejczyków zrozumienie znaczenia kultury jako czynnika budującego tożsamość promowanie kultury polskiej przedstawienie zasad funkcjonowania gospodarki rynkowej kształtowanie ekonomicz- 6 praca z materiałami źródłowymi dotyczącymi faktów ukazujących powiązania Polski i Europy z prasy, radia i telewizji sporządzenie kart dokumentacyjnych udział w konkursie Liga XXI w konkurs Europa w szkole gra planszowa ukazująca, że pomimo różnic i podziałów Europa jest współzależnie powiązanym systemem róża diagnostyczna (zmodyfikowana forma róży wiatrów) zorganizowanie warsztatów międzyszkolnych nt. Ojcowie Europy mapy myślowe przedstawiające obecność kultury greckiej, prawa rzymskiego oraz dorobku chrześcijaństwa w otaczającej nas rzeczywistości przyznawanie tytułu promotora kultury europejskiej wigilia europejska przybliżenie tradycji i zwyczajów naszej małej ojczyzny-spotkanie z p. Bożeną Antoszczyk - nauczycielem j. polskiego, etnografem z zamiłowania, twórcą izby regionalnej w Wojsławicach praca z materiałem statystycznym drzewo decyzyjne Wspólna waluta czy waluta narodo-
Zagadnienie Zadania Sposób realizacji Prawa człowieka i demokracja Organy integracji europejskiej (Rada Europy, Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej, Komisja Europejska, Parlament Europejski, Trybunał Sprawiedliwości) Bezpieczeństwo europejskie (OBWE,NATO, ONZ) nego sposobu myślenia uświadomienie powiązań gospodarki polskiej i europejskiej zrozumienie znaczenia przestrzegania praw i wolności człowieka dla funkcjonowania stabilnej demokracji w Polsce i Europie zapoznanie się z możliwościami, jakie stwarza system prawa europejskiego w zakresie obrony praw człowieka i jakie miejsce zajmuje on w systemie prawa Unii Europejskiej zapoznanie z zasadami funkcjonowania organizacji europejskich zrozumienie znaczenia międzynarodowych organizacji europejskich w procesie integracji naszego kontynentu przedstawienie własnych argumentów za i przeciw przystąpieniu Polski do struktur Unii Europejskiej prezentacja organizacji bezpieczeństwa europejskiego ukazanie zagrożeń bezpieczeństwa w Europie uświadomienie potrzeby współpracy państw europejskich w zakresie bezpieczeństwa zapoznanie z koncepcją Europa ojczyzn i Europa regionów Europa regionów zrozumienie idei Europa obywateli 7 wa? analiza tekstu źródłowego praca ze schematami obrazującymi prawidłowo funkcjonujący system demokratyczny badanie sondażowe Czy w Polsce przestrzegane są prawa osobiste, polityczne i obywatelskie zapewniające nam wolność osobistą i udział w życiu społecznym i politycznym? spotkanie z radnym praca ze schematami przedstawiającymi funkcjonowanie instytucji europejskich tabela decyzyjna Polska, a Unia Europejska konkurs wiedzy debata-decyzja należy do Ciebie czyli za i przeciw wejścia Polski do UE szkolne referendum nt. wejścia Polski do UE metaplan - Pokojowe rozwiązywanie konfliktów w Europie krzyżówki analiza tekstu i mapy Konflikty w Europie w latach 1946-2002 tworzenie mapy regionu debata granie ról studium przypadku powiązań pr estr enno gospodarc ch
Zagadnienie Zadania Sposób realizacji Państwa Europy określenie terytorium głównych zasobów własnego regionu kształtowanie umiejętności argumentowania ukazanie głównych cech państw europejskich. określenie różnic i podobieństw państw kształtowanie umiejętności przeprowadzania wywiadów kształtowanie postaw prointegralnych rozwijanie umiejętności pracy w grupie 8 przestrzenno-gospodarczych państw UE praca z mapą wycieczka do Regionalnego Centrum Edukacji Europejskiej w Łodzi konferencja prasowa z premierem rządu angielskiego nawiązanie współpracy z ambasadą angielską Dzień Anglii Człowiek, a środowisko naturalne Europy ukazanie zależności między środowiskiem geograficznym i działalnością człowieka na kontynencie europejskim przedstawienie głównych zagrożeń środowiska w europie kształtowanie postaw proekologicznych rola Unii Europejskiej w ochronie środowiska udział w akcji Sprzątanie świata zorganizowanie Dnia Ziemi pod hasłem Ekologia stylem życia wydanie gazetki szkolnej o tematyce ekologicznej spotkanie z ekologiem nt. Dlaczego integracja może lepiej służyć poszanowaniu środowiska?
9 Ankieta dla ucznia 1. Czy czujesz się Europejczykiem? 2. Czy interesujesz się tematyką wejścia Polski do Unii Europejskiej? 3. Czy w Twojej szkole działa Szkolny Klub Europejski? 4. Z jakich źródeł czerpiesz wiedzę nt. wejścia Polski do Unii Europejskiej? Proszę przyporządkować numery od 1 do 6 według ważności źródła. telewizja prasa władza samorządowa internet szkoła Inne źródła(jakie?) 5. Czego oczekujesz lub oczekiwałbyś po zajęciach Szkolnego Klubu Europejskiego?.. Opracowały: Anna Mieleszkiewicz Katarzyna Nyklewicz
10 Ankieta dla rodziców 6. Czy jest pan/pani za wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej? 7. Czy Polska rozpoczęła negocjacje odnośnie wejścia do Unii? 8. Czy zdaniem pani/pana szkoła powinna propagować wiedzę o integrującej się Europie? 9. Z jakich źródeł czerpiecie państwo i dzieci wiedzę nt. wejścia Polski do Unii Europejskiej? Proszę przyporządkować numery od 1 do 6 według ważności źródła. telewizja prasa władza samorządowa internet szkoła Inne źródła(jakie?) 10. Jakie korzyści da obywatelom Polski wejście w struktury unijne?.. Opracowały: Anna Mieleszkiewicz Katarzyna Nyklewicz