Poradnictwo, orientacja i doradztwo zawodowe ćwiczenia 1 Patrycja Rudnicka
Poradnictwo działanie społeczne interakcja międzyosobowa działanie instytucjonalne forma pomocy (Kargulowa, 2004)
Działanie poradnicze? DORADCA RADZĄCY SIĘ
Działanie poradnicze udzielanie porad wspieranie motywowanie do działania udzielanie informacji stymulowanie DORADCA współdziałanie zaufanie RADZĄCY SIĘ I JEGO PROBLEM
Doradcy kiedyś i dziś kapłani, szamani, czarownicy, przywódcy, mędrcy, błaźni, artyści konsultanci, specjaliści, eksperci, psycholodzy, pedagodzy, doradcy zawodowi, terapeuci, kapłani (na podstawie: Kargulowa, 2004)
Doradca kto to jest? jakie powinien mieć cechy? ekspert, konsultant profesjonalista bądź pomagający altruistycznie fachowy, atrakcyjny, godny zaufania wiedza, wrażliwość, samoświadomość, empatia, wizja i filozofia działania (na podstawie: Kargulowa, 2004; Skłodowski, 1999)
Radzący się wspomagany, osoba radząca się, klient, pacjent, poradobiorca, użytkownik poradni, optant osoba z problemem cechuje ją przejściowa bezradność wobec problemu osoba aktywna poszukuje rozwiązania, potrzebuje doradcy (na podstawie: Kargulowa, 2004)
Typy porad profilaktyczne zapobiegają optymalizacyjne wskazanie optimum postępowania w danej sytuacji kompensacyjne celem jest usuwanie zaburzeń prognostyczne wskazanie najlepszej drogi postępowania (Podoska-Filipowicz, 1990)
Obszary poradnictwa zależne od typu problemu problemy egzystencjalne problemy instrumentalne zależne od przedmiotu problemu poradnictwo rodzinne poradnictwo zawodowe poradnictwo dla uzależnionych (Kargulowa, 2004)
Poradnictwo zawodowe Metoda działania, której głównym elementem jest udzielanie rad i niesienie pomocy w podjęciu świadomej, swobodnej decyzji dotyczącej wyboru zawodu lub szkoły zawodowej, czy uczelni, a także zmiany zawodu czy miejsca pracy. (Podoska-Filipowicz, 1990)
Poradnictwo a orientacja poradnictwo bywa traktowane jako: etap orientacji zawodowej, metoda orientacji zawodowej poradnictwo bywa też traktowane jako proces równorzędny ponieważ ma ten sam cel, co orientacja orientacja jest procesem, któremu podlegamy w toku funkcjonowania społecznego poradnictwo natomiast to odpowiedź na zgłoszenie problemu (na podstawie: Podoska-Filipowicz, 1990)
Orientacja zawodowa Całokształt oddziaływań wychowawczych mających pomóc młodzieży w wyborze zawodu. Przygotowanie do świadomego wyboru zawodu. Zespół działań przygotowujących dzieci, młodzież i osoby pełnoletnie do prawidłowego wyboru zawodu, kierunku kształcenia i pracy oraz doskonalenia lub zmiany kwalifikacji zawodowych (Podoska-Filipowicz, 1990, s. 37-38)
Podział orientacji zawodowej W toku życia: preorientacja zawodowa orientacja szkolna i zawodowa reorientacja zawodowa Funkcjonalnie: orientacja zawodowa preorientacja zawodowa reorientacja zawodowa orientacja szkolna (na podstawie: Podoska-Filipowicz, 1990)
Zadania orientacji zawodowej wyposażyć w wiedzę zapoznać z zawodami, ścieżkami kształcenia, rynkiem pracy itp. identyfikować potencjał odbiorcy działań ukształtować i utrwalić zainteresowania zawodowe kształtować postawy i motywację pomóc w realnej ocenie i samookreśleniu się kształtować aktywność (na podstawie: Podoska-Filipowicz, 1990)
Funkcje poradnictwa zawodowego kształcąca wychowawcza motywacyjna poznawcza kreatywna informacyjna diagnostyczna kwalifikacyjna terapeutyczna (Podoska-Filipowicz, 1990)
Formy i techniki poradnictwa porady indywidualne, grupowe, masowe praca wychowawcza prowadzenie grupy lub osoby Techniki: rozmowa, wywiad, techniki ankietowe, socjometryczne, ankieta, obserwacja, analiza dokumentacji, analiza wytworów, metody testowe, metody aktywizujące (Podoska-Filipowicz, 1990)
Źródła informacji i narzędzia pracy Źródła informacji: osoba zgłaszająca się po poradę jej wytwory, wypowiedzi, prace rodzina szkoła nauczyciele, karty ocen, teczki biograficzne opinie lekarskie Narzędzia: metody aktywizujące, kwestionariusze, ankiety, testy psychologiczne, informatory, poradniki, materiały audio i video, komputery i Internet
3 rodzaje poradnictwa DYREKTYWNE instrumentalne sterowanie przedmiotem poradnictwa koncentracja na celu koncepcja człowieka: behawioralna LIBERALNE zapewnienie bezpieczeństwa w samodzielnym dochodzeniu radzącego się do rozwiązania koncentracja na kliencie koncepcja człowieka: psychodynamiczna humanistyczna DIALOGOWE wspólne rozwiązywanie problemu koncentracja na relacji dialog dochodzenie do konsensusu koncepcja człowieka: poznawcza (na podstawie: Kargulowa, 1990)
Uwarunkowania społeczne i kulturowe poradnictwa świadomość różnorodności kulturowej (narodowość, rasa, miejsce zamieszkania, cechy biologiczne) równoczesna orientacja na indywidualność klienta przekazywanie wartości społecznych (na podstawie: Skłodowski, 1999)
Kontinuum doradztwa (Źródło: Madej, 2006)
Poradnictwo zinstytucjonalizowane działania zorganizowane i ustrukturalizowane - system poradnictwa powiązania z obszarami edukacji, produkcji, informacji sformalizowanie poradnictwa i włączenie go w system społeczny (na podstawie: Kargulowa, 2004)
Poradnictwo zawodowe w Polsce dwa resorty: edukacji i pracy regulacje prawne Instytucje: poradnie psychologiczne-pedagogiczne, Szkolne Ośrodki Kariery, Biura Karier, Urzędy Pracy, Centra Orientacji Zawodowej, Kluby Pracy, Ochotnicze Hufce Pracy, Agencje Aktywizacji Zawodowej, firmy komercyjne. (na podstawie: Poradnictwo zawodowe w Polsce)
Wymiary poradnictwa w Polsce (Źródło: Madej, 2006)
Literatura cytowana: Kargulowa, A. (2004). O teorii i praktyce poradnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Madej, D. (2006). Poradnictwo zawodowe w Polsce - system, czy...? http://www.koweziu.edu.pl/edukator/modules.php?op=modload&name=news&fil Podoska-Filipowicz, E. (1990). Podstawy zawodoznawstwa, orientacji i poradnictwa zawodowego. Bydgoszcz: WSP. Skłodowski, H. (1999) (red.). Psychologiczna problematyka doradztwa zawodowego. Materiały do studiowania (tom I). Łódź: Wydawnictwo UŁ. Poradnictwo zawodowe w Polsce (http://www.praca.gov.pl/tvc/3-4.htm)