Doradca zawodu - rola i zadania. ćwiczenia 2 Patrycja Rudnicka

Transkrypt

1 Doradca zawodu - rola i zadania ćwiczenia 2 Patrycja Rudnicka

2 Kim jest doradca zawodowy? zawód wpisany do Klasyfikacji zawodów i specjalności w grupie specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi inne zawody w tej grupie to np.: analityk pracy, mediator, specjalista ds. rekrutacji, specjalista ds. wynagrodzeń

3 Obszar działania doradcy W zależności od czego zróżnicowane są obszary działania doradcy? od tego kim jest klient od miejsca pracy doradcy od przyjętej ideologii działania doradca, ten który wie lepiej vs doradca, ten który towarzyszy w rozwoju Możliwe działania doradcy: akceptujący decyzję, pobudzający do podejmowania decyzji, przekształcający decyzję, pogłębiający decyzję (za: Wojtasik, 1997)

4 Doradca i zakres poradnictwa (Źródło: Wojtasik, 1993, s. 14)

5 Obszar działania doradcy 1 Udzielanie pomocy w formie porad młodzieży i osobom dorosłym w wyborze kierunku szkolenia i kształcenia: uwzględniając możliwości psychofizyczne, sytuację życiową, potrzeby rynku pracy, możliwości systemu edukacyjnego współpracując z rodzicami i nauczycielami w procesie orientacji zawodowej uczniów wykorzystując wiedze o zawodach, rynku pracy i technicznych środkach przekazywania informacji zawodowej (Klasyfikacja zawodów i specjalności, 1995, za: Wojtasik, 1997, s.10)

6 Obszar działania doradcy 2 Partner i uczestnik dialogu z radzącym się: pomagający klientowi w podejmowaniu rozsądnych decyzji dotyczących kariery zawodowej dokonujący wspólnie z radzącym się przeglądu wykształcenia, przebytych szkoleń, doświadczenia zawodowego, zainteresowań, umiejętności, cech osobistych i możliwości fizycznych sugerujący klientom określonych pracodawców i pomagający w aplikowaniu o pracę diagnozujący możliwości radzącego się (The Occupational Outloock Handbook, za: Wojtasik, 1997)

7 Obszary działania wg Wattsa (1993) Zarządzanie informacjami: edukacja i szkolenia, kariery zawodowe i zawody, rynek pracy, usługi pomocowe/wsparcia Praca z osobami indywidualnymi: ewaluacja/ocena, informacje, poradnictwo Praca z grupami: nauczanie/edukacja zawodowa, poradnictwo grupowe, wspomaganie grup samopomocowych Pośrednictwo pracy: kontaktowanie z pracodawcami, sesje treningów osobowości, integrowanie ze środowiskiem pracy Długoterminowy monitoring/nadzór Sieć informacji/networking: wspieranie nieformalnych systemów poradnictwa (na przykład nauczycieli, rodziców itd.), poparcie, przekazywanie opinii pracodawcom Zarządzanie: planowanie i ewaluacja wewnętrznego programu usług, kontakty zewnętrzne (Źródło: Profil Zawodowy Eurodoradcy, bd)

8 Obszary działania wg Instytutu Doradców Zawodowych (2002) Samoświadomość Opieka i wsparcie WYBORY Przedmioty, Kursy, Poziomy Motywacja i nauczanie Umiejętności psychologiczne i społeczne Edukacyjne Indywidualne i społeczne Poradnictwo edukacyjne Programy rozwojowe Programy rozwojowe Poradnictwo indywidualne Student / klient Umiejętności decyzji Poradnictwo dot. kariery zawodowej Dot. kariery zawodowej podejmowania Programy rozwojowe Planowanie Świadomość możliwości zatrudnienia WYBORY Wyższa i techniczna edukacja WYBORY Edukacja i szkolenia zawodowe Zdolności do nauki i znajomość technik egzaminacyjnych Umiejętności szukania, przygotowania i zatrzymania pracy (Źródło:Profil Zawodowy Eurodoradcy, bd)

9 Zakres działań wg IAEVG Ocena Poradnictwo edukacyjne Rozwój kariery zawodowej Doradztwo Zarządzanie informacjami Konsultacja i koordynacja Prace badawcze i ewaluacja Zarządzanie programami i usługami Budowanie potencjału społeczności Pośrednictwo pracy (Profil Zawodowy Eurodoradcy, 1993)

10 Koncepcja doradcy wg Brammera (1984) konieczność oparcia się na praktyce i na teorii (zwiększa refleksyjność, daje perspektywę, podsuwa sposoby działania) każdy doradca ma własny styl (jest niepowtarzalny, ze względu na doświadczenie, sposób widzenia ludzi) tworzenie własnej koncepcji pomagania jest wynikiem działania 3 procesów : refleksji nad własnym doświadczeniem, gromadzenia wiedzy o doświadczeniach innych, scalania tych dwóch procesów (Wojtasik, 1997, s.10)

11 Role doradcy ekspert / trener analityk (superwizor) / koordynator techniczny / technik lub technik pomocniczy konsultant / superwizor pomocnik w rozwiązywaniu problemów, czujnik zmian w otoczeniu, szkoleniowiec, badacz, katalizator (przyspieszacz zmian), mediator, krytyk, człowiek poszerzający pole widzenia (Wojtasik, 1993)

12 Kompetencje doradcy Watts (1993) Jakie kompetencje są niezbędne doradcy? Praca z grupą Nauczanie Ewaluacja testów psychometrycznych Umiejętność prowadzenia analizy miejsc pracy Umiejętność prowadzenia analizy rynku pracy Gromadzenie i prezentacja stosownych materiałów i informacji Praca zespołowa Umiejętności negocjowania Umiejętności marketingowe Umiejętności lidera (Profil Zawodowy Eurodoradcy, 1993)

13 Kompetencje doradcy wg IAEVG Wspieranie i cechy lidera Świadomość międzykulturowa Umiejętność przekładania teorii i badań na praktykę Zdolność do efektywnego komunikowania się Tworzenie, wdrażanie i ocenianie programów poradnictwa Świadomość własnych ograniczeń zawodowych Umiejętność posługiwania się komputerami Zdolność do współpracy w zespole profesjonalistów Wiedza na temat ustawicznego procesu rozwijania kariery zawodowej (Profil Zawodowy Eurodoradcy, 1993)

14 3 rodzaje poradnictwa DYREKTYWNE instrumentalne sterowanie przedmiotem poradnictwa koncentracja na celu koncepcja człowieka: behawioralna LIBERALNE zapewnienie bezpieczeństwa w samodzielnym dochodzeniu radzącego się do rozwiązania koncentracja na kliencie koncepcja człowieka: psychodynamiczna humanistyczna DIALOGOWE wspólne rozwiązywanie problemu koncentracja na relacji dialog dochodzenie do konsensusu koncepcja człowieka: poznawcza (na podstawie: Kargulowa, 1990)

15 5 modeli działania doradcy Jakie to modele działania? W obrębie których koncepcji? Laissez faire fr. pozwólcie czynić (Wojtasik, 1993, s. 57)

16 Elementy działania doradcy zawodu w obrębie poszczególnych modeli (Źródło:Wojtasik, 1993, s. 62)

17 Ćwiczenie Które z moich cech mogą się okazać przydatne w pracy doradcy? Który z przedstawionych modeli teoretycznych jest mi najbliższy? Jako doradca w jakiej instytucji chciałbym/chciałabym pracować?

18 Oczekiwania wobec doradcy miły i sympatyczny, doświadczony, cierpliwy i opanowany, spokojny, życzliwy, mądry, wyrozumiały, uczciwy i prawdomówny, wykształcony i budzący zaufanie powinien rozumieć człowieka, znać jego zainteresowania i możliwości, powinien chcieć i umieć pomóc, być dobrze poinformowany i znać zawody (Wojtasik, 1997, s. 65)

19 Oczekiwania wobec doradcy cd doradca liberalny nacisk odbiorców na cechy, a nie umiejętności doradca dyrektywny kierujący, decydujący, informujący (Wojtasik, 1997)

20 Od czego zależą oczekiwania? wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania, doświadczenie w korzystaniu z usług doradczych prezentowany typ osoby podejmującej decyzję zawodową czyli układu wiedzy o sobie, zawodach i sobie w roli zawodowej (Wojtasik, 1997)

21 Typologia osób podejmujących decyzje zawodowe Typ Zna siebie? Zna zawody? Potrafi dopasować zawód do siebie? ZDECYDOWANY CIĄGLE POSZUKUJĄCY NIEDOINFORMOWANY NIE ZNAJĄCY SIEBIE NIEADEKWATNY ZUPEŁNIE NIEZDECYDOWANY (Źrdóło: Wojtasik, 1997, s. 65)

22 Typ a oczekiwania wobec doradcy (Źródło: Wojtasik, 1993, s. 71)

23 Typ a oczekiwania wobec doradcy cd. Kto kogo potrzebuje? Źródło: (Wojtasik, 1993, s. 71)

24 Literatura cytowana: Kargulowa, A. (2004). O teorii i praktyce poradnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Wojtasik, B. (1993). Doradca zawodu. Studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa. Wrocław: Wydawnictwo UWr. Wojtasik, B. (1997). Warsztat doradcy zawodu. Aspekty pedagogiczno-psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne. Profil zawodowy eurodoradcy (