NAJWYśSZA IZBA KONTROLI Departament Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji P/08/052 KGP/41000-3/09 ul. Filtrowa 57, 02-056 Warszawa tel./fax. 022 4445692 adres korespondencyjny Skrzynka pocztowa Nr P-14 00-950 Warszawa Warszawa, 7 kwietnia 2009 r. TEKST UJEDNOLICONY Pan Jacek Bąkowski Prezes Agencji Rezerw Materiałowych w Warszawie ul. Nowy Świat 6/12 00 400 Warszawa WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1 (dalej ustawa o NIK), NajwyŜsza Izba Kontroli 2 przeprowadziła w Agencji Rezerw Materiałowych w Warszawie (dalej: ARM lub Agencja), kontrolę wykonania planów finansowego oraz rzeczowo-finansowego Agencji w 2008 r. W związku z ustaleniami przedstawionymi w protokole kontroli, podpisanym w dniu 26 marca 2009 r., NajwyŜsza Izba Kontroli - Departament Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Prezesowi niniejsze Wystąpienie. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie z zastrzeŝeniami ocenia wykonanie planów finansowego i rzeczowo-finansowego ARM w 2008 r. ZastrzeŜenia dotyczą rzetelności planowania niektórych zadań inwestycyjnych i remontowych Agencji. 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm. 2 Departament Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji.
1. W 2008 r. Agencja realizowała zadania na podstawie planu finansowego zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki w dniu 17 lipca 2008 r. NiezaleŜnie od powyŝszego planu statutowe zadania w zakresie tworzenia i utrzymywania zapasów państwowych ropy naftowej i produktów naftowych 3 ARM wykonywała na podstawie Planu rzeczowo finansowego zapasów państwowych ropy naftowej i produktów naftowych na 2008 r. z kwietnia 2008 r. Przedsięwzięcia związane z gospodarowaniem rezerwami państwowymi gospodarczymi (r. p. g. ) 4, tworzonymi przez Ministra Gospodarki, prowadzone były natomiast w oparciu o wytyczne i doraźne decyzje Ministra, dotyczące tworzenia i zwalniania poszczególnych asortymentów. W praktyce oznaczało to, Ŝe w 2008 r. (podobnie jak w 2007 r.), z przyczyn niezaleŝnych od Agencji, w wyniku braku kompleksowego programu rządowego, obejmującego problematykę r. p. g. oraz zapasów ropy naftowej i produktów naftowych 5, działania w tym zakresie prowadzono jedynie w perspektywie rocznej, a nie długookresowej. Taki sposób regulowania działań ARM utrudnia prowadzenie racjonalnej gospodarki powierzonymi jej zasobami, aczkolwiek przyczyny tego stanu rzeczy nie zaleŝą od działań Agencji. Biorąc pod uwagę te niekorzystne uwarunkowania zewnętrzne NIK pozytywnie ocenia działania ARM, zmierzające do uzyskania jak najkorzystniejszych wyników poprzez minimalizację kosztów i wydatków związanych z gospodarowaniem rezerwami i zapasami. Minister Gospodarki 6 wyjaśniał, Ŝe istotnym powodem braku moŝliwości sfinalizowania stosownego programu rządowego były trudne do przewidzenia zmiany cen surowców i produktów oraz zmiany kursów walut, a takŝe konieczność przygotowania nowej regulacji prawnej w tym obszarze, to jest projektu ustawy o rezerwach strategicznych. Z wyjaśnień uzyskanych z poszczególnych Biur ARM 7 zajmujących r. p. g. (paliwowymi, materiałowymi, Ŝywnościowymi oraz medycznymi) wynika, Ŝe Agencja nie uczestniczyła w pracach nad stworzeniem takiego programu na lata 2008-2012. ARM brała jedynie udział w pracach nad cząstkowym projektem programu tworzenia zapasów państwowych ropy 3 Na mocy ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagroŝenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 52, poz. 343) ustawa o zapasach ropy naftowej. 4 Na mocy ustawy z dnia 30 maja 1996 r. o rezerwach państwowych (Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz. 594) ustawa o r. p. 5 Program tworzenia i utrzymywania rezerw państwowych gospodarczych oraz zapasów ropy naftowej i produktów naftowych na lata 2008-2012 Program. 6 Pismo znak: BDG-III-0911-52-JP z dnia 30 marca 2009 r. podpisane przez Podsekretarza Stanu w MG Pana Dariusza Bogdana. 7 Wyjaśnienie Dyrektora BRZ - Pani Joanny Jasińskiej znak BRZps-0911-1-2/103/09 z dnia 13 lutego 2009 r.; wyjaśnienie Dyrektora BRI Pana Wiesława Górskiego zał. 2 pisma BRI/076/Z-469/09 z dnia 11 lutego 2009 r. i wyjaśnienie Prezesa ARM - Pana Jacka Bąkowskiego znak BAW-0910-ds.-37/09 z dnia 10 marca 2009 r. pkt. 20 dot. Biura Rezerw Medycznych. 2
i produktów ropopochodnych na lata 2008-2012. Projekt ten, przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki, do dnia zakończenia kontroli nie wszedł jednak w Ŝycie. 3. W 2008 r. Agencja prawidłowo zrealizowała plany rzeczowe w zakresie utrzymywania zapasów państwowych ropy naftowej i produktów naftowych oraz w zakresie administrowania poszczególnymi segmentami r. p. g. Zgodnie z planem rzeczowo-finansowym zapasów państwowych ropy naftowej i produktów naftowych na 2008 r., ARM, w ramach realizacji zadań wynikających z ustawy o zapasach ropy naftowej, zobligowana była do zakupu 90 tys. ton ropy i pochodnych oraz przeprowadzenia wymiany (rotacji) 5,3 tys. m 3 oleju napędowego i 6,6 tys. m 3 benzyny silnikowej. Wszystkie zadania wynikające z przedmiotowego planu zostały w całości wykonane. Dodatkowo dokonano powiększenia stanów ilościowych zapasów państwowych benzyny silnikowej o 2,5 tys. m 3 i oleju napędowego o 1,8 tys. m 3. W odniesieniu do poszczególnych segmentów r. p. g. realizacja planów przedstawiała się następująco: W segmencie paliw, surowców i materiałów w 2008 r. zakończono proces sprzedaŝy zwolnionych rezerw aluminium, magnezu i Ŝelazochromu. Przychód ARM z tego tytułu wyniósł 6 366 tys. zł. Stany paliw, smarów i płynów specjalnych były zgodne z planem, poza okresami przejściowymi, gdy dokonywana była rotacja ww. asortymentów. W przypadku dwóch asortymentów paliwa, w związku z rotacjami, planowane stany zostały osiągnięte w styczniu 2009 r. W segmencie rezerw produktów rolnych, produktów i półproduktów Ŝywnościowych, w 2008 r. kontynuowana była realizacja załoŝeń zawartych w Informacji o restrukturyzacji rezerw państwowych gospodarczych dokumencie przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 11 stycznia 2005 r. Według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. poziom zapasów we wszystkich asortymentach był równy lub wyŝszy od zakładanych wielkości. W segmencie rezerw produktów leczniczych i wyrobów medycznych ich stan na koniec 2008 r., w ujęciu wartościowym, wynosił 97,2% planu. Przyczyną tego niewielkiego odstępstwa od planu było przede wszystkim zwolnienie z rezerw, realizowane w ramach programu pilotaŝowego, tzw. Medycznego Mobilnego Zestawu Ratunkowego. 4. NIK nie zgłasza zastrzeŝeń do sprawozdawczości w zakresie r. p. g. i zapasów paliw. Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o zapasach ropy naftowej Agencja przedkładała Ministrowi Gospodarki w ustalonych terminach (45 dni od końca miesiąca, następującego po upływie okresu sprawozdawczego) półroczne i roczne sprawozdania o stanie zapasów 3
interwencyjnych i zapasów handlowych, ich strukturze oraz miejscach magazynowania. Minister Gospodarki nie wnosił uwag do tych sprawozdań. Z rocznego sprawozdania za 2008 r. wynika, Ŝe Polska, jako kraj członkowski UE wypełniła ciąŝący na niej, na podstawie odpowiednich dyrektyw 8,obowiązek utrzymywania zapasów interwencyjnych 9 paliw ciekłych w wysokości odpowiadającej 90 dniowej konsumpcji. Poziom ten wyniósł 105,6 dnia. W odniesieniu do r. p. g., stosownie do obowiązujących w tym zakresie przepisów 10, Prezes ARM terminowo przekazał Ministrowi Gospodarki informację półroczną 11 i roczną 12 o stanie tych rezerw. 5. NIK nie stwierdziła nieprawidłowości w zakresie gospodarki finansowej Agencji w 2008 r. W ustawie budŝetowej na 2008 r. 13 ustalono dla Agencji: przychody ogółem w kwocie 639 394 tys. zł, koszty ogółem w wysokości 695 363 tys. zł, a wynik finansowy netto (strata) na poziomie 55 969 tys. zł. W planie finansowym ARM po zmianach, ustalono ostatecznie uzyskanie przychodów w wysokości 706 147 tys. zł oraz poniesienie kosztów w wysokości 748 726 tys. zł. W konsekwencji wynik finansowy netto (strata) miała wynieść 42 579 tys. zł. W rzeczywistości Agencja w 2008 r. poniosła stratę w kwocie 51 326 tys. zł, to jest wyŝszą niŝ w planie po zmianach, natomiast niŝszą od wielkości przyjętej w ustawie budŝetowej. Wynikało to głównie z powiększenia w 2008 r. kosztów operacyjnych o kwotę odpisów aktualizujących wartość zapasów i rezerw (przede wszystkim benzyn, z powodu spadku ich cen na rynku), w wysokości 52 142 tys. zł. W związku z otrzymaniem w grudniu 2008 r. dotacji celowej w kwocie 2 250 tys. zł na częściowe sfinansowanie kosztów związanych z wymianą paliw lub kosztów utrzymywania zapasów państwowych ropy naftowej i produktów naftowych 14, w dniu 30 grudnia 2008 r. 15 Agencja przesłała do Ministra Gospodarki informację o zmianie zatwierdzonego planu, po wprowadzeniu stosownych korekt. 8 Dyrektywa 68/414/EEC zaktualizowana Dyrektywami 72/425/EEC i 98/93/EEC. Wersja ujednolicona Dyrektywa Rady 2006/67/WE z dnia 24 lipca 2006 r. Dz. U. UE. L. 06.217.8. 9 Zapasy państwowe paliw ciekłych utrzymywane przez ARM i zapasy obowiązkowe paliw ciekłych utrzymywane przez producentów i handlowców. 10 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 stycznia 1998 r. w sprawie tworzenia, gospodarowania, dysponowania i finansowania rezerw państwowych, kontroli i tworzenia systemu informacyjnego o rezerwach gospodarczych (Dz. U. z 1998 r. Nr 5 poz. 15). 11 Pismo ARM znak: BFK-fn-0315/0-140/08 z dnia 11 sierpnia 2008 r. 12 Pismo ARM znak: BAW-0910-ds.-37/09 z dnia 10 marca 2009 r. 13 Ustawa budŝetowa na rok 2008 z dnia 23 stycznia 2008 r. (Dz. U. Nr 19, poz. 117). 14 Umowa Nr 65/DRO/50003/2008 zawarta z Ministrem Gospodarki w dniu 17 grudnia 2008 r. 15 Pismo ARM znak BFKpl-0312-62-2363/08 z dnia 30 grudnia 2008 r. 4
5.1. NIK pozytywnie ocenia wykonanie planu przychodów Agencji oraz sposób rozliczenia dotacji budŝetowych. W 2008 r. ARM uzyskała przychody w łącznej kwocie 779 112 tys. zł, stanowiącej 110,3 % planu. Głównymi pozycjami przychodów były wpływy ze sprzedaŝy rezerw i zapasów państwowych wynoszące 584 623 tys. zł (75,0% przychodów) oraz dotacje celowe z Ministerstwa Gospodarki 154 290 tys. zł (19,8 % przychodów). Przychody finansowe wyniosły 16 462 tys. zł (2,1 %). W 2008 r. Agencja otrzymała dotacje celowe w łącznej wysokości 154 290 tys. zł, na podstawie dwóch umów zawartych z Ministrem Gospodarki 16. Kwota 152 040 tys. zł przeznaczona została na zakup ropy naftowej i produktów naftowych do zapasów państwowych, a kwota 2 250 tys. zł na częściowe sfinansowanie kosztów związanych z wymianą paliw lub kosztów utrzymywania zapasów państwowych ropy naftowej i produktów naftowych. Z dostępnej w ARM dokumentacji wynika, Ŝe dotacje zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem i w pełnej wysokości. Sprawozdania z rozliczenia tych środków Agencja złoŝyła Ministrowi Gospodarki w dniach 27 października 2008 r. oraz 5 marca 2009 r. Minister Gospodarki zaakceptował obydwa sprawozdania ARM nie zgłaszając uwag do zawartych w nich rozliczeń. 5.2. NIK pozytywnie ocenia fakt, Ŝe w 2008 r. o 20% wzrosły przychody Agencji z najmu wolnych powierzchni magazynowych (z 10 830 tys. zł w 2007 r. do 13 015 tys. zł w 2008 r.). Przeciętne wykorzystanie powierzchni magazynów w roku 2008 było o 4,8 % większe niŝ w 2007 r., w tym powierzchni wynajmowanych kontrahentom zewnętrznym (pod tzw. towary obce) o 5,3%. Przyjmując natomiast do porównań stan wykorzystania na koniec 2008 r. (w porównaniu stanu z końca 2007 r.) odnotowano obniŝenie stopnia wykorzystania tych powierzchni (odpowiednio z 82% do 72,5%). Wynikało to z przyczyn niezaleŝnych od Agencji (zmniejszenie produkcji cukru przez cukrownie w Polsce i rezygnacja z usług przechowalniczych w tym asortymencie, a takŝe stale zwiększająca się podaŝ nowoczesnych magazynów o wysokim standardzie technicznym, z przeznaczeniem na wynajem). 6. NIK nie zgłasza uwag do celowości ponoszonych przez Agencję w 2008 r. kosztów realizacji planowanych zadań. ZastrzeŜenia wzbudza natomiast sposób planowania kosztów z tytułu akcyzy i VAT. ARM poniosła koszty w kwocie 880 438 tys. zł, tj. 110,9 % planu po zmianach. Głównymi pozycjami kosztów były tzw. koszty pozostałe (414 040 tys. zł - 49,9% kosztów 16 Nr 65/DRO/50003 z dnia 16 maja 2008 r. i Nr 65/DRO/50003/2008 z dnia 17 grudnia 2008 r. 5
ogółem), w ramach których główną pozycję stanowiła wartość sprzedanych rezerw i zapasów w cenach zakupu - 360 065 tys. zł. Drugą znaczącą pozycją były koszty usług obcych (254 796 tys. zł - 30,7% kosztów ogółem), obejmujące głównie utrzymanie rezerw i zapasów w magazynach obcych 249 240 tys. zł. Na wynagrodzenia wraz z pochodnymi od wynagrodzeń wydatkowano 32 405 tys. zł (3,9 % kosztów ogółem). Przekroczenie planu kosztów wynikało ze znacznego wzrostu podatków i opłat, głównie akcyzy i VAT. W 2007 r. koszty akcyzy i VAT wyniosły 11 466 tys. zł. W planie na 2008 r. (po zmianach) przyjęto natomiast, Ŝe koszty te wyniosą zaledwie 150 tys. zł, tj. 1,3% poziomu ich faktycznego wykonania z 2007 r. W rzeczywistości koszty z tego tytułu wyniosły w ubiegłym roku 111 534 tys. zł, tj. przeszło 700 razy więcej niŝ planowano. Prezes ARM Jacek Bąkowski wyjaśnił 17, Ŝe nastąpiło to głównie z powodu innego niŝ przewidywano sposobu rozliczeń przez nabywców, paliw zakupywanych od Agencji w ramach rotacji lub zwolnień. W procesie zakupu paliw od ARM, kontrahenci stosują dwie formy odbioru zakupionego produktu, to jest jednorazowe przejęcie całego paliwa w pojemności zbiornikowej w składzie podatkowym, w procedurze zawieszenia poboru akcyzy lub odbiór paliwa partiami na środki transportowe (cysterny, autocysterny) z wyprowadzeniem ze składu podatkowego. W tym drugim przypadku cena paliwa zawiera podatek akcyzowy i opłatę paliwową. Zdaniem Agencji na etapie planowania bardzo trudno jest przewidzieć, która forma odbioru paliwa będzie dominowała w danym roku planistycznym. ZaleŜy ona bowiem od bieŝącej sytuacji rynkowej. W 2008 r., w związku z bardzo duŝą dynamiką zmian cen na rynku paliwowym, kontrahenci odbierali paliwo głównie małymi partiami, z wyprowadzeniem ze składu podatkowego, w ilościach wynikających z bieŝących potrzeb rynkowych, co pociągało za sobą konieczność naliczenia przez ARM podatku akcyzowego oraz opłaty paliwowej. Nie negując argumentacji zawartej w powyŝszym wyjaśnieniu, NIK stoi na stanowisku, Ŝe planowanie kosztów akcyzy i VAT powinno uwzględniać moŝliwość zmiany preferencji nabywców paliw, co do sposobu przejmowania kupionego towaru. 6.2. Agencja w 2008 r. realizowała zadania zmierzające do podniesienia poziomu technicznego infrastruktury magazynowej. NIK negatywnie ocenia fakt, Ŝe do planu zadań wpisano dwa przedsięwzięcia, z których jedno nie było naleŝycie przygotowane, a drugie niecelowe. 17 Pismo znak BAW-09-ds.-37/09 z dnia 10 marca 2009 r. podpisane przez prezesa ARM Pana Jacka Bąkowskiego. 6
Na wydatki inwestycyjne i remontowe ARM w 2008 r. zaplanowano 3 197 tys. zł, a faktyczne wydatkowano 2 415,2 tys. zł (75,5 %). W wyniku przeprowadzonych prac modernizacyjnych magazynów w Ełku, Niemcach i Szepietowie - nastąpiło zwiększenie powierzchni magazynowej (z 221 418 m 2 w 2007 r. do 222 016 m 2 w 2008 r.), a takŝe polepszenie warunków przechowywania w innych magazynach. Działania dla polepszenia warunków przechowywania realizowano między innymi poprzez: wymianę pokrycia dachów magazynów wraz z ich termoizolacją (składnice: w Lisowicach, Niemcach i Strzałkowie), wymianę samego pokrycia dachu magazynów bez termoizolacji (składnica w Ełku), modernizację posadzek magazynów (składnice: w Ełku, Niemcach i Szepietowie), zakupy osuszaczy powietrza (składnice: w Komorowie, Lublińcu, Wąwale i Szepietowie), zakupy wózków widłowych i paletowych (składnice: w Lublińcu, Strzałkowie, Resku i Ełku). Niewykonanie w pełni załoŝonego planu spowodowane było przede wszystkim opóźnieniem w rozpoczęciu realizacji niektórych inwestycji, ze względu na zatwierdzenie przez Ministra Gospodarki planu finansowego ARM w połowie 2008 r. Przykładowo, w 2008 r. na budowę oczyszczalni ścieków w Składnicy ARM w Wąwale, w której przechowywane są rezerwy medyczne, przewidziano nakłady w wysokości 150 tys. zł. Faktycznie zrealizowana wartość robót wyniosła zaledwie 23,3 tys. zł, tj. 15,5 % planowanej wielkości (wykonano jedynie dokumentację techniczną tego przedsięwzięcia). NIK krytycznie ocenia natomiast fakt, Ŝe w wyniku niewłaściwego przygotowania zadania, przeniesiono na 2009 r., cześć zaplanowanych nakładów na budowę zintegrowanego systemu teleinformatycznego Agencji (plan 1 221 tys. zł, wykonanie 19,6 tys. zł) i instalacji okablowania (plan 510 tys. zł, wykonanie 29,7 tys. zł). Umieszczono takŝe w planie nakłady na realizację remontu pomieszczeń Kancelarii Tajnej w Oddziale ARM w Katowicach (12 tys. zł), który to remont (związany ze zmianą pomieszczenia) uznany został następnie za niekonieczny. Koncepcja rozwoju informatyzacji ARM, przewidziana we wstępnej wersji planu Agencji na 2008 r., przedłoŝonej Ministrowi Gospodarki przez poprzedniego Prezesa ARM, została przez Ministra zakwestionowana w dniu 29 kwietnia 2008 r. 18 Minister polecił sporządzenie szczegółowego harmonogramu działań odnośnie zintegrowanego systemu teleinformatycznego oraz przedstawienie załoŝeń organizacji i funkcjonowania tego systemu, a takŝe nakazał nie podejmować Ŝadnych działań do czasu akceptacji tych dokumentów. 18 Pismo Ministra Gospodarki znak DSO-II-077-12 L/08 z dnia 29 kwietnia 2008 r. podpisane przez Sekretarza Stanu w MG Pana Adama Szejnfelda. 7
Realizując te zalecenia Prezes Agencji Pan Jacek Bąkowski powołany na to stanowisko z dniem 26 czerwca 2008 r. wstrzymał dotychczasowe prace w tym zakresie. W dniu 1 sierpnia 2008 r. utworzono w strukturze ARM Biuro Teleinformatyki, a następnie powołano (w listopadzie 2008 r.) Zespół ds. opracowania załoŝeń do projektu budowy Zintegrowanego Systemu Informatycznego wspierającego obsługę procesów realizowanych w Agencji. Zakończenie prac Zespołu i opracowanie załoŝeń przewidziano na 2009 r. 7. W ocenie NIK system kontroli finansowej w ARM odpowiada wymaganiom wynikającym z art. 48 ustawy o finansach publicznych 19, tj. zapewnia przestrzeganie procedur kontroli oraz przeprowadzanie wstępnej oceny celowości zaciągania zobowiązań finansowych i dokonywania wydatków. Izba pozytywnie ocenia funkcjonowanie audytu wewnętrznego Agencji. W 2008 r. zrealizowano 12 zadań, dotyczących między innymi: zarządzania siecią informatyczną, wynajmowania kontrahentom wolnych powierzchni magazynowych, prowadzenia sprzedaŝy rezerw medycznych, prowadzenia ewidencji ilościowo-wartościowej rezerw Ŝywnościowych i systemu rozliczania podatku VAT. Wydane zostały 64 zalecenia, które miały na celu między innymi: usprawnienie badanych procesów, poprawę efektywności mechanizmów kontroli wewnętrznej i poprawę systemu monitorowania procesów. Wszystkie powyŝsze zalecenia zostały przyjęte przez jednostki audytowane do realizacji. 7.1. W 2008 r. Biuro Kontroli Wewnętrznej Agencji przeprowadziło 75 kontroli. W trakcie 32 kontroli stwierdzono nieprawidłowości polegające głównie na błędnych naliczeniach wielkości zapasów obowiązkowych (18 kontroli) lub niedoborze produktów (16 kontroli). Stwierdzono, Ŝe w przypadku niektórych kontroli, pomimo upływu dłuŝszego czasu, brak było informacji o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych. Z wyjaśnień Prezesa ARM wynika, Ŝe Biuro Kontroli Wewnętrznej na bieŝąco monitoruje sposób realizacji wniosków pokontrolnych. W ocenie NIK monitoring ten nie był jednak skuteczny. Przykładowo: w zakresie r. p. g. Ŝywnościowych w przypadku 4 kontroli, w trakcie których wykazano brak planu ochrony, przedsiębiorcy do których skierowano wystąpienia nie poinformowali o realizacji zaleceń, pomimo Ŝe kontrole te przeprowadzone zostały w I kwartale 2008 r. (2 kontrole), w II kwartale 2008 r. (2 kontrole) i w III kw. 2008 r. (1 kontrola), w zakresie r. p. g. produktów leczniczych i wyrobów medycznych, w przypadku 6 kontroli, w trakcie których wykazano równieŝ brak planu ochrony, przedsiębiorcy nie 19 Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm. 8
poinformowali o realizacji zaleceń, pomimo Ŝe kontrole te przeprowadzone zostały w pięciu przypadkach w I kwartale i jedna w II kwartale 2008 r. W 2009 r. Biuro Kontroli Wewnętrznej ARM planuje przeprowadzenie kontroli sprawdzających u tych przedsiębiorców, do których skierowane były zalecenia pokontrolne. 8. NIK wydaje opinię bez zastrzeŝeń, dotyczącą zarówno formalnej poprawności dowodów księgowych (badanie zgodności) jak i wiarygodności ksiąg rachunkowych Agencji. Funkcjonowanie systemu księgowości, zweryfikowane zostało przy uŝyciu narzędzia informatycznego. Populację stanowiły dowody księgowe stanowiące podstawę płatności, wystawione z datą do 31 grudnia 2008 r. oraz odpowiadające im zapisy księgowe łącznie 6 278 pozycji o łącznej wartości 170 940 126 zł. Z tak określonej populacji wyłączono wszystkie wydatki dotyczące zakupów środków trwałych, poniesione w styczniu, lipcu i grudniu 2008 r. na kwotę łączną 108 657 zł (22 faktury). Wytypowano je w tzw. doborze celowym i skontrolowano w 100 %, nie stwierdzając nieprawidłowości. Do szczegółowego badania wylosowano (metodą losowania prostego) 232 dowody księgowe, o łącznej wartości 669 559 zł. Badanie przeprowadzono pod kątem prawidłowości wystawienia dowodu, jego opisu i sposobu zaksięgowania, kontroli bieŝącej i dekretacji, a takŝe prawidłowości dokonanego zakupu, biorąc pod uwagę zarówno przepisy prawa powszechnie obowiązującego, jak i uregulowania wewnętrzne, obowiązujące w ARM. Kontrola tych dowodów i zapisów księgowych z nimi związanych nie wykazała nieprawidłowości. Izba nie zgłasza zastrzeŝeń co do prawidłowości przeprowadzenie inwentaryzacji ARM ani do rzetelności sporządzenia i terminowości przekazywania sprawozdań Rb-N i Rb-Z za 2008 r. Biorąc pod uwagę powyŝsze oceny i uwagi, na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli przedstawia następujące wnioski: 1) Zwiększenie dokładności planowania kosztów Agencji z tytułu akcyzy i VAT. 2) Zapewnienie rzetelności przygotowania oraz celowości umieszczania zadań inwestycyjnych i remontowych w planach Agencji. 3) Skuteczne monitorowanie przez Biuro Kontroli Wewnętrznej ARM stanu realizacji wydanych zaleceń pokontrolnych oraz egzekwowanie niezwłocznego nadsyłania informacji tym zakresie przez kontrolowanych przedsiębiorców. 9
NajwyŜsza Izba Kontroli Departament Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, zwraca się do Pana Prezesa o nadesłanie, w terminie 14 dni daty otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków oraz o podjętych działaniach lub o przyczynach niepodjęcia tych działań. Stosownie do art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego,przysługuje Prezesowi prawo zgłoszenia do Dyrektora Departamentu Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji NIK umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków, zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, termin nadesłania informacji, o której wyŝej mowa, liczy się stosownie do art. 62 ust. 2 ustawy o NIK od dnia otrzymania ostatecznej uchwały w sprawie powyŝszych zastrzeŝeń. (-) Andrzej Otrębski Dyrektor Departamentu Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji NajwyŜszej Izby Kontroli 10