-1- Zastosowanie preparatu fosfolipidowego z żółtka jaj Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie preparatu fosfolipidowego z żółtka jaj super lecytyny opisanej w opisie patentowym P.399338. Głównym składnikiem preparatu jest fosfatydylocholina (lecytyna), fosfatydyloetanoloaminy oraz kwasy omega-3 i omega-6. Choroby układu sercowo-naczyniowego są najczęstszą przyczyna zgonów w Polsce i na świecie. Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą układu krążenia i dotyka około 20-50% populacji krajów rozwiniętych (Castelli W. P.: Epidemiology of coronary heart disease. The Framingham Study. American J. Med. 1984; 76:4-12; Lewington S. et al.: Age specific relevance of usual blood pressure to vascular mortality: a metaanalysis of individual data for one million adults in 61 prospective studies. Lancet 2002; 360: 1903-13; Whelton P. K.: Epidemiology of hypertension. Lancet. 1994; 344: 101-106). Ostatnie badanie epidemiologiczne NATPOL III ujawniło rozpowszechnienie nadciśnienia w Polsce na poziomie 32% populacji w wieku od 18-79 lat (Zdrojewski T., Bandosz P., Gaciong Z., Wyrzykowski B.: Rozpowszechnienie czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w Polsce w 2011 r. Zakres wieku 18-79 lat. NATPOL 2011. XV Międzynarodowy Kongres PTK. Wrocław 6-8.10.2011). Etiologia nadciśnienia tętniczego w ponad 90% przypadków pozostaje nieznana. Znane są liczne czynniki predysponujące takie jak
-2- otyłość, brak wysiłku fizycznego, dieta wysokosodowa czy uwarunkowania genetyczne. W ostatnich latach narasta znaczenie leczenia żywieniowego i tzw. żywności funkcjonalnej. Również w leczeniu nadciśnienia tętniczego ugruntowaną pozycję ma leczenie dietetyczne. Udowodniono, że dieta DASH (dietetary stop hypertension) oparta na owocach, warzywach, niskotłuszczowych produktach nabiałowych, wyrobach zawierających pełne ziarno, bogata w ryby, drób i orzechy, skutecznie obniża ciśnienie tętnicze skurczowe o 6 mmhg i rozkurczowe o 3 mmhg (Appel L. J. et al.: Clinical trial of the effects of dietary patterns on blood pressure. DASH Collaborative Research Group. N. Engl J. Med. 1997 Apr 17;336(16):1117-24). Badanie PREMIER potwierdziło skuteczność diety DASH stosowanej wraz ze zmianami stylu życia (Mogensen C. E. et al.: Preterax in Albuminuria Regression (PREMIER) Study Group. Effect of low-dose perindopril/indapamide on albuminuria in diabetes: preterax in albuminuria regression: PREMIER Hypertension. 2003 May;41(5):1063-71). Wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA (polyunsaturated fatty acids) z rodziny kwasów omega-3 wykazują również działanie przeciwmiażdżycowe, antyarytmogenne, i przeciwzapalne. Spożywanie PUFA pochodzenia rybnego obniża ryzyko nagłego zgonu sercowego, którego najczęstszą przyczyną są zaburzenia rytmu w przebiegu choroby niedokrwiennej serca (Marchioli R. et al.: GISSI-Prevenzione Investigators. Early protection against sudden death by n-3 polyunsaturated fatty acids after myocardial infarction: time-course analysis of the results of the Gruppo Italiano per lo Studio della Sopravvivenza nell'infarto Miocardico (GISSI)-Prevenzione). Ponadto wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA korzystnie wpływają na gospodarkę lipidową obniżając poziom cholesterolu LDL
-3- i triglicerydów oraz podwyższając poziom cholesterolu HDL. Normalizują również funkcje śródbłonka, obniżają poziom stresu oksydacyjnego. Działają także przeciwzapalnie i przeciwzakrzepowo obniżając poziom fibrynogenu, tromboksanu i tkankowego aktywatora plazminogenu (Ibrahim A. et al.: Anti-inflammatory and anti-angiogenic effect of long chain n-3 polyunsaturated fatty acids in intestinal microvascular endothelium. Clin Nutr. 2011 Oct;30(5):678-87; Mori T. A. et al.: Dietary fish as a major component of a weight-loss diet: effect on serum lipids, glucose, and insulin metabolism in overweight hypertensive subjects. Am JClin Nutr. 1999 Nov;70(5):817-25). Wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA z grupy omega-3 pochodzące z ryb, wykazują działanie hipotensyjne. W badaniu oceniającym skuteczność diety bogatej w ryby wśród członków plemienia Bantu w Tanzanii, stwierdzono niższe wartości ciśnienia wśród członków plemienia mieszkających w pobliżu jeziora i spożywających większe ilości ryb niż u pozostałych członków plemienia, których dieta miała charakter wegetariański (Pauletto P. et al.: Blood pressure and atherogenic lipoprotein profiles of fish-diet and vegetarian villagers in Tanzania: the Lugalawa study. Lancet. 1996 Sep 21;348(9030):784-8). Włączenie do diety wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega-3, pochodzących z ryb, w ilości 15 g/dobę obniża ciśnienie skurczowe o 8,1 mmhg, a rozkurczowe o 5,6 mmhg (Appel L. J., Miller E. R., Seidler A. J., Whelton P. K.: Does supplementation of diet with fish oil reduce blood pressure? Arch. Intern. Med. 1993; 153: 1429 38). Fosfatydylocholina jest głównym fosfolipidem będącym szkieletem błon komórkowych spełniającą rolę ochronną przed nadmiarem cholesterolu w komórkach. W badaniach in vitro wykazano, że wolny cholesterol aktywując cytydylotransferazę fosfocholinową zwiększa syntezę fosfatydylocholiny, co stanowi mechanizm obronny
-4- przed nadmiarem cholesterolu w komórkach. Spełnia również rolę ochronną, jako osłona ściany żołądka. Pozytywne działanie lecytyny polega na regulowaniu gospodarki triacyloglicerolami, zapobiegając gromadzeniu się tych związków w ścianach naczyń krwionośnych, co zapobiega wystąpieniu chorób serca i miażdżycy. Z literatury znane jest działanie suplementu diety zawierającego wielonienasycone kwasy tłuszczowe pochodzące z krylu, który okazał się skuteczny w leczeniu zespołu napięcia przedmiesiączkowego, wykazywał działanie przeciwzapalne, obniżające stężenie cholesterolu LDL i podwyższające stężenie cholesterolu HDL (Bunea R. et al.: Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil on the clinical course of hyperlipidemia. Altern Med Rev 2004;9:420-428; Sampalis F. et al.: Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil on the management of premenstrual syndrome and dysmenorrhea. AlternMed Rev 2003;8:171-179). Jaja kurze są cennym produktem pochodzenia zwierzęcego, ze względu na zawartość aminokwasów egzogennych, fosfatydylocholiny, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, ksantofilu, luteiny i witamin B1, B12, ryboflawiny i kwasu foliowego. Dotychczas nie było znane działanie hipotensyjne preparatu fosfolipidowego pochodzącego z żółtka jaja. Istotą wynalazku jest zastosowanie preparatu fosfolipidowego otrzymanego sposobem ujawnionym w opisie wynalazku zgłoszonego do UPRP i zarejestrowanego pod numerem P.399338, zwanego super lecytyną, do wytwarzania składnika leku albo substancji czynnej leków do leczenia chorób nadciśnieniowych, takich jak samoistne nadciśnienie, choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca, choroba nadciśnieniowa z zajęciem nerek, choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca i nerek oraz nadciśnienie wtórne.
-5- Istotą wynalazku jest także zastosowanie preparatu fosfolipidowego otrzymanego sposobem ujawnionym w opisie wynalazku zgłoszonego do UPRP i zarejestrowanego pod numerem P.399338, zwanego super lecytyną, do wytwarzania suplementu diety, dodatku żywieniowego lub składnika preparatów złożonych do stosowania w profilaktyce nadciśnienia tętniczego i uzupełnieniu standardowej terapii chorób nadciśnieniowych. Stwierdzono statystycznie istotne obniżenie ciśnienia tętniczego u szczurów, którym podawany był preparat. Szczury ze samoistnym nadciśnieniem tętniczym, których dieta była wzbogacona badanym preparatem miały niższe ciśnienie średnie o 19,38 mmhg, niż szczury będące na diecie ubogą w wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Ponadto przebadano wpływ preparatu na ciśnienie u zdrowych szczurów. Wykazano, że preparat nie ma wpływu na ciśnienie u zdrowych osobników. Badany preparat fosfolipidowy wykazuje działanie hipotensyjne i może mieć zastosowanie jako uzupełnienie terapii hipotensyjnej u osób z nadciśnieniem tętniczym oraz w profilaktyce nadciśnienia tętniczego. Ponadto uzyskane wyniki badań wskazują na możliwość zastosowania preparatu jako składnik leku albo jako substancji czynnej do wytwarzania leku w terapii wymienionych chorób. Przykład 1. W doświadczeniu wykorzystany jest uznany szczurzy model eksperymentalny rozwijający spontaniczne nadciśnienie SHR/NCrl (Spontanously Hypertensive Rats; Charles River) oraz kontrolna zdrowa grupa zwierząt WKY/NCrl (Wistar Kyoto; Charles River). Pomiar ciśnienia tętniczego został wykonany metodą telemetryczną przy użyciu systemu DSI (Data Sciences International). Umożliwia ona pomiar za pomocą zaimplantowanego transmitera (No. TA11PA-C40). Transmiter składa się z dwóch podjednostek: cewnika
-6- umieszczonego w świetle aorty oraz z przetwornika umieszczonego pod skórą szczura. Dane przekazywane są falami o niskiej częstotliwości (AM) do odbiornika (Rat Pressure & Activity Receiver RPC-1; Data Exchange Matrix) znajdującego się pod klatką i następnie przekazywane do komputera. W doświadczeniu użyto paszę ubogą w wielonienasycone kwasy tłuszczowe (Labofeed B uboga w PUFA), aby wykluczyć wpływ PUFA pochodzących z paszy. W Tabeli 1 przedstawiono skład preparatu. Tabela 1. Procentowy skład kwasów tłuszczowych we frakcji fosoflipidowej z żółtka jaja kurzego. Frakcja [%] Czystość jako substancja nierozpuszczalna w acetonie 73,00 Fosfatydylocholina [PC] 81,72 Fosfatydyloetanoloamina [PE] 18,27 Profil kwasów tłuszczowych C14:00 0,40 C14:01 0,16 C16:00 26,36 C16:01 2,52 C17:00 0,24 C18:00 14,05 C18:01 29,66 C18:02 13,08 C18:03 3,12 C20:02 0,18 C20:03 0,12 C20:04 2,41 C20:05 0,58 C22:06 7,12 ω-3 10,82 ω-6 15,79 ω6/ω3 1,46 Nasycone 41,05 Nienasycone 58,95 MUFA 32,34 PUFA 26,61
-7- Siedmiotygodniowe samce SHR oraz WKY zostały podzielone na cztery grupy: dwie doświadczalne i dwie kontrolne. Grupy doświadczalne (LP) stanowiły: grupa SHR otrzymująca preparat razem z paszą (SHR/LP; n 1 =15), oraz grupa WKY otrzymująca preparat razem z paszą (WKY/LP; n 2 =11). Grupy kontrolne (K) stanowiły: grupa SHR otrzymująca tylko paszę (SHR/K; n 3 =15), oraz grupa WKY otrzymująca tylko paszę (WKY/K; n 4 =11), przy czym n i to liczba osobników w danej grupie. Dieta grup doświadczalnych po wzbogaceniu preparatem fosfolipidowym zawierała 5% fosfatydylocholiny oraz 1,6% kwasów omega-3 i omega-6 liczonych sumarycznie. Zwierzęta otrzymywały preparat przez dwanaście tygodni. W ósmym tygodniu karmienia wykonany został zabieg implantacji transmitera. Po okresie rekonwalescencji trwającej około siedem dni zostały przeprowadzone pomiary ciśnienia. było mierzone między dziewiątym a dwunastym tygodniem suplementacji diety. W tym czasie u każdego osobnika wykonano od czterech do pięciu dwudziestoczterogodzinnych cykli pomiarowych. W każdym cyklu trzydziestosekundowy pomiar był wykonywany co piętnaście minut. Odstęp czasowy między cyklami pomiarowymi wynosił od trzech do czterech dni. Wyniki badań potwierdzają działanie hipotensyjne badanego preparatu. Szczury SHR/LP, których dieta była wzbogacona preparatem fosfolipidowym miały niższe średnie ciśnienie (ciśnienie) o 19,38 mmhg, niższe ciśnienie skurczowe o 20,95 mmhg oraz niższe ciśnienie rozkurczowe o 17,36 mmhg, względem grupy kontrolnej SHR/K. Wyniki są istotne statystycznie (test nieparametryczny U Manna-Whitneya, p<0,05; Wykres 1; Tabela 2).
mmhg -8-200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 Skurczowe Rozkurczowe SHR/K 149,36 177,60 121,29 SHR/LP 129,98 156,65 103,94 Wykres 1. Wartości średnie ciśnienia tętniczego u szczurów SHR kontrolnych (SHR/K) oraz otrzymujących preparat (SHR/LP). Tabela 2. Średnie wartości ciśnienia tętniczego ze wszystkich cykli pomiarowych dla każdego osobnika z grup: SHR/K, SHR/LP oraz wartości średnie i odchylenie standardowe dla każdej grupy. SHR/K SHR/LP l.p. skurczowe rozkurczowe skurczowe rozkurczowe 1 148,77 175,17 123,09 138,76 165,54 111,51 2 155,85 180,83 130,08 135,09 164,70 105,45 3 149,48 178,52 120,09 130,34 155,39 104,30 4 150,76 180,13 121,66 136,54 165,79 107,21 5 155,77 184,86 126,30 128,28 158,51 99,69 6 149,77 176,15 123,66 126,20 151,62 100,07 7 151,38 179,49 124,02 102,50 121,38 86,32 8 149,95 178,27 121,85 127,51 153,02 102,27 9 144,51 170,94 117,46 128,44 153,99 103,84 10 143,15 170,22 116,30 136,18 164,71 108,58 11 146,63 175,30 117,72 126,00 152,56 100,68 12 148,37 180,24 117,40 134,79 159,81 110,12 13 149,38 179,00 121,43 134,50 162,17 107,88 14 145,97 175,22 116,99 130,23 157,18 104,50 15 150,65 179,71 121,34 134,31 163,37 106,62 Średnia 149,36 177,60 121,29 129,98 156,65 103,94 Odch. St. 3,52 3,83 3,84 8,64 10,99 6,04
mmhg -9- Między grupą szczurów WKY/LP i grupą WKY/K nie stwierdzono różnicy w ciśnieniu tętniczym we wszystkich parametrach. Wskazuje to na brak wpływu podawanego preparatu na ciśnienie u zdrowych osobników (test parametryczny t-studenta; Wykres 2; Tabela 3). 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 Skurczowe Rozkurczowe WKY/K 94,08 112,69 79,12 WKY/LP 96,02 115,25 80,22 Wykres 2. Wartości średnie ciśnienia tętniczego u szczurów WKY kontrolnych (WKY/K) oraz otrzymujących preparat (WKY/LP).
-10- Tabela 3. Średnie wartości ciśnienia tętniczego ze wszystkich cykli pomiarowych dla każdego osobnika z grup: WKY/K, WKY/LP oraz wartości średnie i odchylenie standardowe dla każdej grupy. WKY/K SHR/LP l.p. skurczowe rozkurczowe skurczowe rozkurczowe 1 97,39 113,44 85,02 94,09 111,92 78,94 2 92,17 110,29 77,59 98,71 117,99 82,64 3 99,77 118,42 84,92 97,11 117,18 81,07 4 93,30 112,62 78,00 95,16 115,42 78,76 5 88,03 106,77 72,98 96,37 116,45 80,14 6 95,25 115,00 79,22 100,16 118,75 84,14 7 93,61 113,34 77,12 94,72 114,26 78,91 8 95,84 115,23 80,45 98,36 118,45 81,39 9 94,18 112,15 79,26 95,82 114,56 80,36 10 89,71 107,20 75,31 88,89 107,20 74,41 11 95,58 115,13 80,45 96,87 115,59 81,60 Średnia 94,08 112,69 79,12 96,02 115,25 80,22 Odch. St. 3,32 3,50 3,63 2,98 3,36 2,54
-11- Zastrzeżenia patentowe 1. Zastosowanie preparatu fosfolipidowego otrzymanego sposobem ujawnionym w opisie wynalazku zgłoszonego do UPRP i zarejestrowanego pod numerem P.399338, zwanego super lecytyną, do wytwarzania składnika leku albo substancji czynnej leków do leczenia chorób nadciśnieniowych,takich jak samoistne nadciśnienie, choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca, choroba nadciśnieniowa z zajęciem nerek, choroba nadciśnieniowa z zajęciem serca i nerek oraz nadciśnienie wtórne. 2. Zastosowanie preparatu fosfolipidowego otrzymanego sposobem ujawnionym w opisie wynalazku zgłoszonego do UPRP i zarejestrowanego pod numerem P.399338, zwanego super lecytyną, do wytwarzania suplementu diety, dodatku żywieniowego lub składnika preparatów złożonych do stosowania w profilaktyce nadciśnienia tętniczego i uzupełnieniu standardowej terapii chorób nadciśnieniowych.
-12- Skrót opisu Wynalazek dotyczy zastosowania preparatu fosfolipidowego, zwanego super lecytyną, jako składnika leku albo jako substancji czynnej do wytwarzania leków do leczenia chorób nadciśnieniowych. Dotyczy także zastosowania tego preparatu jako suplementu diety, dodatku żywieniowego lub jako składnika preparatów złożonych do stosowania w profilaktyce nadciśnienia tętniczego i uzupełnieniu standardowej terapii chorób nadciśnieniowych. (2 zastrzeżenia)