NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY"

Aleksander Wawrzyniak
9 lat temu
Przeglądów:

1 NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong

2 CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie tętnicze) jest podstawowym składnikiem zespołu metabolicznego i najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Nie leczone lub nieskutecznie leczone może prowadzić do zawału serca, niewydolności serca i nerek oraz udaru mózgu. Publikacja oddawana do rąk Czytelnika omawia zespół metaboliczny ze szczególnym uwzględnieniem roli nadciśnienia tętniczego. Zespół metaboliczny to występowanie u jednej osoby, w tym samym czasie, kilku czynników ryzyka. Czynniki ryzyka to zachowania lub sytuacje, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia choroby. Pięć sytuacji wymienionych poniżej to czynniki ryzyka chorób serca. Zespół metaboliczny rozpoznaje się, gdy u jednej osoby stwierdza się co najmniej trzy z nich:

Publikacja oddawana do rąk Czytelnika omawia zespół metaboliczny ze szczególnym uwzględnieniem roli nadciśnienia tętniczego.

3 Powiększony obwód talii. Otyłość brzuszna (obwód talii u mężczyzn 94 cm, u kobiet 80 cm), nazywana otyłością typu jabłka. Nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha w większym stopniu zagraża sercu niż tłuszcz gromadzący się w innych częściach ciała, np. na biodrach. Wyższe od prawidłowego ciśnienie tętnicze krwi. Ciśnienie skurczowe 130 mmhg lub rozkurczowe 85 mmhg. Podwyższony poziom trójglicerydów (jest to postać tłuszczu we krwi) lub aktualna terapia hipertrójglicerydemii. O podwyższonym poziomie mówimy przy wartościach 150 mg/dl. Niższy od prawidłowego poziom HDL cholesterolu lub aktualna terapia niskiego poziomu HDL cholesterolu. HDL cholesterol jest nazywany dobrym cholesterolem, ponieważ obniża ryzyko chorób serca. Wartości za niskie to odpowiednio < 40 mg/dl u mężczyzn i < 46 mg/dl u kobiet. Podwyższony poziom cukru we krwi na czczo ( 100 mg/dl lub przyjmowanie leków przeciwcukrzycowych). Im więcej czynników ryzyka występuje u Ciebie, tym większe prawdopodobieństwo rozwoju choroby serca, cukrzycy lub udaru mózgu. Choroby serca u osób z zespołem metabolicznym rozwijają się 2 razy częściej, a cukrzyca 5 razy częściej niż u osób bez zespołu metabolicznego.

Ciśnienie skurczowe 130 mmhg lub rozkurczowe 85 mmhg. Podwyższony poziom trójglicerydów (jest to postać tłuszczu we krwi) lub aktualna terapia hipertrójglicerydemii.

4 JAKIE SĄ PRZYCZYNY ZESPOŁU METABOLICZNEGO Można je podzielić na takie, które dają się kontrolować i takie, na które nie mamy wpływu. Przyczyny poddające się kontroli, czyli takie, na które sami mamy wpływ, to aktywność fizyczna, nadwaga krwi). Bardzo ważnym czynnikiem ryzyka, który można i należy kontrolować, jest nadciśnienie tętnicze. Czynnikami ryzyka, na które nie mamy wpływu, są wiek i czynniki genetyczne. i otyłość oraz insulinooporność (podwyższone stężenie cukru we JAK CZĘSTO WYSTĘPUJE ZESPÓŁ METABOLICZNY Ocenia się, że w Polsce zespół metaboliczny występuje aż u 20% dorosłych osób (u co piątego dorosłego Polaka), z zespołem metabolicznym jest ściśle związany z rosnącym rozpowszechnieniem otyłości wśród dzieci i dorosłych. a częstość jego występowania rośnie. Wzrost liczby osób

Bardzo ważnym czynnikiem ryzyka, który można i należy kontrolować, jest nadciśnienie tętnicze. Czynnikami ryzyka, na które nie mamy wpływu, są wiek i czynniki genetyczne.

5 DLACZEGO ZESPÓŁ METABOLICZNY JEST TAKI WAŻNY Wystąpienie zespołu metabolicznego zwiększa ryzyko chorób serca i dlatego powinien być właściwie rozpoznawany i leczony. Inne ważne czynniki (oprócz zespołu metabolicznego), które zwiększają ryzyko chorób serca, to: Podwyższone ciśnienie krwi (>140/90 mmhg); w niektórych przypadkach ciśnienie wyższe od 120/80. Palenie tytoniu Podwyższony poziom LDL cholesterolu (złego cholesterolu). Obniżony poziom HDL cholesterolu (dobrego cholesterolu). Występowanie chorób serca w rodzinie (u ojca lub brata w wieku poniżej 55 lat lub matki poniżej 65. roku życia).

Inne ważne czynniki (oprócz zespołu metabolicznego), które zwiększają ryzyko chorób serca, to: Podwyższone ciśnienie krwi (>140/90 mmhg); w

6 JAK ROZPOZNAJE SIĘ ZESPÓŁ METABOLICZNY Dla rozpoznania zespołu metabolicznego niezbędne jest zbadanie przez lekarza i wykonanie analiz krwi. Zespół metaboliczny rozpoznaje się, gdy występują trzy spośród pięciu wcześniej wymienionych czynników ryzyka: Powiększony obwód talii. Ciśnienie krwi powyżej 130/85 mmhg (lub jeśli przyjmujesz leki na nadciśnienie). Wyższy od prawidłowego poziom trójglicerydów. Niższy od prawidłowego poziom HDL cholesterolu (dobry cholesterol). Wyższy od prawidłowego poziom cukru we krwi na czczo.

Zespół metaboliczny rozpoznaje się, gdy występują trzy spośród pięciu wcześniej wymienionych czynników ryzyka: Powiększony obwód

7 W JAKI SPOSÓB LECZY SIĘ ZESPÓŁ METABOLICZNY Prozdrowotne zmiany stylu życia są podstawą leczenia zespołu metabolicznego. Zmiany stylu życia polegają na zmniejszeniu masy ciała, zwiększeniu aktywności fizycznej, poprawie diety i zaprzestaniu palenia tytoniu. Następnym krokiem jest stosowanie lekarstw. Lekarstwa stosuje się, żeby ograniczyć poszczególne czynniki ryzyka. Znajdują tutaj zastosowanie preparaty obniżające ciśnienie krwi, poziom lipidów i stężenie cukru we krwi. JAKIE SĄ CELE LECZENIA Zasadniczym celem leczenia jest ograniczenie indywidualnego ryzyka wystąpienia choroby serca. Cel ten osiąga się głównie zbyt wysoki poziom złego cholesterolu we krwi oraz obniżając podwyższony poziom cukru we krwi. stosując leki obniżające podwyższone ciśnienie krwi, obniżające

Lekarstwa stosuje się, żeby ograniczyć poszczególne czynniki ryzyka. Znajdują tutaj zastosowanie preparaty obniżające ciśnienie krwi, poziom lipidów i stężenie cukru we krwi.

8 LECZENIE SPECYFICZNE SKŁADOWYCH ZESPOŁU METABOLICZNEGO NADCIŚNIENIE TĘTNICZE Nawet jeśli musisz przyjmować leki obniżające ciśnienie, nie powinieneś zarzucać zmian wprowadzonych w trybie życia i diecie. Zwiększy to skuteczność przyjmowanych leków i na pewno zmniejszy ich dawki. Jest wiele leków stosowanych do obniżania ciśnienia krwi. Działają na różne sposoby. Wielu pacjentów musi przyjmować dwa lub więcej leków, aby obniżyć ciśnienie do zalecanych wartości. Podstawą skutecznego leczenia nadciśnienia tętniczego jest regularne przyjmowanie leków. Lek, który nie zostanie przyjęty nie działa! Postaraj się opracować własny sposób, który ułatwi Ci zapamiętać o lekach.

Jest wiele leków stosowanych do obniżania ciśnienia krwi. Działają na różne sposoby.

9 ZMNIEJSZENIE MASY CIAŁA Podstawową zasadą leczenia nadwagi i otyłości jest zmniejszenie masy ciała o 10% podczas pierwszego roku leczenia. Tak więc osoba ważąca 120 kg powinna zrzucić 12 kg w ciągu pierwszego roku terapii. Następnie pacjent powinien dążyć do dalszej redukcji masy ciała, tak aby osiągnąć wskaźnik BMI poniżej 25. BMI tłumaczy się jako wskaźnik masy ciała. Oblicza się go dzieląc masę ciała podaną w kilogramach przez kwadrat wysokości podany w metrach: BMI = masa ciała [kg] wzrost 2 [m 2 ] Podstawą leczenia nadwagi i otyłości jest odpowiednia dieta i aktywność fizyczna. Często jednak to nie wystarcza i należy zastosować leczenie farmakologiczne. PODWYŻSZONY POZIOM CUKRU WE KRWI Podobnie jak w przypadku nadwagi i otyłości, odpowiednia dieta i aktywność fizyczna są nieodzownymi elementami leczenia. Jeśli taki sposób leczenia zawodzi, dołącza się leki obniżające poziom cukru we krwi.

BMI tłumaczy się jako wskaźnik masy ciała.

Podobne dokumenty

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość