43-400 Cieszyn, ul. Bielska 62 tel. 33 85 46 249
Zakład Pedagogiki Ogólnej prof. zw. dr hab. Tadeusz Lewowicki Zakład Pedagogiki Ogólnej i Metodologii Badań dr hab. prof. UŚ Ewa Ogrodzka-Mazur Zakład Pedagogiki Społecznej i Edukacji Międzykulturowej dr hab. Alina Szczurek-Boruta Zakład Pedagogiki Społecznej i Edukacji Międzykulturowej powstał 1 listopada 2012 roku w wyniku podziału Zakładu Pedagogiki Ogólnej, który od 1989 roku prowadził badania Pogranicza pod kierunkiem prof. zw. dra hab. Tadeusza Lewowickiego.
Pracownicy ZPSiEM
dr hab. Alina Szczurek-Boruta Kierownik Zainteresowania badawcze: - problematyka wielokulturowości i międzykulturowości, edukacji wielo- i międzykulturowej; - kwestie poczucia tożsamości i uczenia się międzykulturowego; - główne kierunki działalności naukowej i specjalności to pedagogika wczesnoszkolna, pedagogika społeczna, pedagogika międzykulturowa. Ważniejsze publikacje Autor 4 monografii autorskich. Współredaktor 15 monografii wydanych w serii Edukacja Międzykulturowa, 3 wydanych w serii Pedagogika Społeczna ; zastępca redaktora naczelnego czasopisma Edukacja Międzykulturowa.
dr hab. Janina Urban Zainteresowania badawcze: tożsamość mniejszości narodowych i jej uwarunkowania relacje społeczne w środowiskach z mniejszością autochtoniczną rodzaje i znaczenie szkoły dla mniejszości kompetencje matematyczne młodzieży i uwarunkowania ich rozwoju rodzaje nauczania matematyki Ważniejsze publikacje Mniejszości narodowe krajów Grupy Wyszehradzkiej w procesach integracyjnych Europy tożsamość młodzieży mniejszości autochtonicznych. Toruń 2014. Obywatelstwo w hierarchii treści kształcenia szkół dla mniejszości i większości w środowiskach wielokulturowych państw Grupy Wyszehradzkiej. Ruch Pedagogiczny 2013, nr 4. Rok ważnych Jubileuszy o czym przypominają edukacji? Oświatologia / Освітологія Polsko-ukraiński rocznik. 2014, nr 3. Kontakty szkół miasta granicznego Republiki Czeskiej z Polską na przykładzie szkół z Czeskiego Cieszyna. [w:] T. Lewowicki, B. Chojnacka-Synaszko, G. Piechaczek-Ogierman (red.): Edukacja dzieci i młodzieży w środowiskach zróżnicowanych kulturowo. Toruń 2014
dr Anna Studenska Zainteresowania badawcze: autonomia uczenia się oraz możliwości jej wspomagania w procesie edukacji Ważniejsze publikacje Strategie uczenia się a opanowanie języka niemacierzystego. Warszawa 2005. Educational level, gender and foreign language learning self-regulation difficulty. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2011, 29, 1349-1358, http://dx.doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.11.373 Inwentarz autonomii uczenia się. Podręcznik. Warszawa 2009. Foreign Language Anxiety Inventory. The New Educational Review 2007, nr 11(1). Predyktory wykorzystywania strategii automotywacji w uczeniu się języka obcego. Ruch Pedagogiczny 2012, nr 4.
dr Jolanta Suchodolska Zainteresowania badawcze: potrzeby psychospołeczne i normy rozwojowe, uwarunkowania rozwoju psychospołecznego od dzieciństwa do dorosłości; zaburzenia rozwoju psychospołecznego; komunikacja międzykulturowa; socjoterapia i inne formy pomocy; młodzi dorośli a rynek pracy; poczucie jakości życia młodych dorosłych Ważniejsze publikacje - A. Szczurek-Boruta, B. Chojnacka-Synaszko, J. Suchodolska (red.): Człowiek w przestrzeni lokalnej. Dobre praktyki wspierania rozwoju, aktywizacji i integracji społecznej. Konteksty teoretyczne i społecznopolityczne. Toruń 2014. - Marginalizacja osób niepełnosprawnych jej wymiary i skutki społeczne, Ruch Pedagogiczny 2013, nr 3. - Mechanizmy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i edukacyjnemu osób niepełnosprawnych. Ruch pedagogiczny 2012, nr 4. - Jakość kultury i jakość życia. Społeczne i edukacyjne uwarunkowania adaptacji do zmian. [w:] T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta, B. Grabowska (red.): Kultura w edukacji międzykulturowej - konteksty teoretyczne i społeczno-polityczne. Toruń 2013. - T. Lewowicki, J. Suchodolska (red.): Dzieci i młodzież w procesie kształtowania postaw kulturowych. Przewodnik po ścieżkach edukacji regionalnej, wielo- i międzykulturowej. Materiały dla nauczycieli gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych. Cieszyn-Warszawa-Kraków 2011.
dr Barbara Chojnacka-Synaszko Zainteresowania badawcze: weryfikacja modelu oceniania opisowego, współpraca środowiska rodzinnego i szkolnego, kultura pedagogiczna rodziców, uczestnictwo społeczne, edukacja wielo- i międzykulturowa Ważniejsze publikacje - redakcja naukowa 2 tomów zbiorowych z serii wydawniczej Edukacja Międzykulturowa oraz 3 tomów zbiorowych z serii wydawniczej Pedagogika Społeczna - Otwartość na Odmienność w sytuacji różnorodności kulturowej na przykładzie studenckich doświadczeń w ich środowisku rodzinnym. Ruch Pedagogiczny 2012, nr 4 - Oczekiwania rodziców wobec realizacji zadań współczesnej szkoły rozważania z uwzględnieniem perspektywy społeczeństwa opartego na wiedzy [w:] M. Jeziorański, D. Opozda, A. Rynio (red.): Rodzina przestrzenią rozwoju osoby. Perspektywa pedagogiczna. Lublin 2012. - Kultura pedagogiczna rodziny w obliczu wielo- i międzykulturowości [w:] T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta, B. Grabowska (red.): Kultura w edukacji międzykulturowej konteksty teoretyczne i społeczno-polityczne. Cieszyn-Warszawa-Toruń 2013. - Płaszczyzny życia codziennego młodych ludzi jako możliwe obszary realizacji edukacji wielo- i międzykulturowej [w:] T. Lewowicki, B. Chojnacka-Synaszko, G. Piechaczek-Ogierman (red.): Edukacja dzieci i młodzieży w środowiskach zróżnicowanych kulturowo. Cieszyn-Warszawa-Toruń 2014. - Nie chcę, nie mogę, nie umiem, nie mam możliwości o czynnikach utrudniających młodym ludziom uczestnictwo społeczne w środowisku lokalnym [w:] S. Neslušanová, M. Niklová, E. Jarosz (red.): Sociální pedagogika ve světle společenskeho, institucionálního a individuálního ohroženi. Brno 2015.
dr Katarzyna Jas Zainteresowania badawcze: geragogika, edukacja międzykulturowa, terapia zajęciowa, aktywność osób starszych, współpraca międzygeneracyjna Ważniejsze publikacje - Oddziaływania socjalizacyjno-wychowawcze dziadków w rodzinie i ich znaczenie w życiu młodych ludzi. Edukacja Międzykulturowa 2015, nr 4. - The role of the Cieszyn University of the Third Age and the Daily Senior. [w:] Activity Centre in activating persons at the age of late adulthood. A. Chabior, A. Szplit: Ageing and Old Age as a Task - Health, Activation, Development and Integration, Kraków 2014. - Cieszyn jako miejsce aktywności osób w wieku późnej dorosłości. [w:] A. Szczurek-Boruta, B. Chojnacka-Synaszko, J. Suchodolska: Człowiek w przestrzeni lokalnej dobre praktyki wspierania rozwoju, aktywizacji i integracji społecznej. Toruń 2014.
mgr Aleksandra Gancarz Zainteresowania badawcze: edukacja międzykulturowa, migracje, adaptacja społeczna, adaptacja szkolna, współczesna polska repatriacja, wolontariat osób starszych Ważniejsze publikacje - Zadania szkoły i nauczycieli na terenach występowania dialektu przykład Górnego Śląska. Edukacja Międzykulturowa 2015, nr 4. - Noblesse oblige losy polskich arystokratów na Syberii w perspektywie pedagogicznej. Ruch Pedagogiczny, nr 3-4, 2012. - Obcy w ojczyźnie przodków. Społeczeństwo polskie wobec repatriantów z Kazachstanu. [w:] W. Dzianisava, P. Juszkiewicz, A. Okuskaite (red.): Polskie Kresy Wschodnie i ludzie stamtąd. Warszawa 2014.
mgr Sylwia Ryszawy Zainteresowania badawcze: pozycja socjometryczna uczniów w klasie szkolnej, edukacja międzykulturowa, wychowawcza rola aktywności fizycznej, wolontariat sportowy Ważniejsze publikacje - Pozycja socjometryczna uczniów w grupie rówieśniczej a jej znaczenie dla społecznego funkcjonowania dzieci. Wychowanie na Co Dzień, artykuł przyjęty do druku. - Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku w Makowie Podhalańskim jako forma aktywizacji seniorów. [w:] A. Szczurek-Boruta, B. Chojnacka-Synaszko (red.): Człowiek w przestrzeni lokalnej dobre praktyki wspierania rozwoju, aktywizacji i integracji społecznej osób starszych. Toruń 2014.
mgr Anna Twardzik Zainteresowania badawcze: edukacja międzykulturowa, uwrażliwianie kulturowe, adaptacja przedszkolna, wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci wychowujących się na terenach wiejskich, socjoterapia, terapia dzieci z zaburzeniami zachowania i emocji Ważniejsze publikacje - Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym w środowisku wiejskim. [w:] Sociální pedagogika ve světle společenského, institucionálního a individuálního ohrožení, S. Neslušanová, M. Niklová, E. Jarosz (red.), 2015, Brno, Institut mezioborových studií.2 - Uwrażliwianie kulturowe dzieci w praktyce pedagogicznej. Edukacja Międzykulturowa 2016, nr 5. - Czynniki warunkujące system wartości dzieci żyjących w środowisku wiejskim prezentacja wyników badań własnych. [w:] A. Szczurek-Boruta (red.): Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie. Między teorią a praktyką. T.1, Katowice 2015.
Obszary badawcze ZPSiEM Zakład kontynuuje zespołowe interdyscyplinarne badania nt. Społecznych, pedagogicznych i kulturowych uwarunkowań rozwoju i wychowania dzieci i młodzieży na Pograniczu, zainicjowane ponad 20 lat temu przez prof. zw. dr hab. Tadeusza Lewowickiego (jeszcze w strukturze Zakładu Pedagogiki Ogólnej) oraz realizuje zadania badawcze nt. Edukacja dzieci, młodzieży i dorosłych w społecznościach zróżnicowanych kulturowo i Aktywizacja jednostek, grup i zbiorowości w środowisku lokalnym. Prowadzi badania naukowe, działalność wydawniczą, zajęcia dydaktyczne w obrębie zagadnień związanych z pedagogiką społeczną i edukacją międzykulturową.
Seria wydawnicza Edukacja Międzykulturowa Seria ukazuje się od 1992 roku. Pomysłodawcą i autorem logo serii jest prof. zw. dr hab. Tadeusz Lewowicki. Przy współpracy Wyższej Szkoły Pedagogicznej ZNP w Warszawie ukazało się 67 tomów, których współredaktorami i autorami rozdziałów byli pracownicy ZPSiEM. Od 2012 roku z udziałem pracowników ZPSiEM powstało 5 tomów: Poza paradygmaty. Pedagogika międzykulturowa. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu Tom 2. (2012) Edukacja dzieci i młodzieży w środowiskach zróżnicowanych kulturowo (2014) Poza paradygmaty. Pedagogika wielostronna. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu Tom 1. (2012) Kultura w edukacji międzykulturowej (2013) Aksjologiczne konteksty edukacji międzykulturowej (2015)
Seria wydawnicza Pedagogika Społeczna Seria (od 2014) wyraźnie eksponuje powiązania pedagogiki społecznej (zagadnień edukacji międzykulturowej) z wiedzą gromadzoną na gruncie pedagogiki porównawczej, specjalnej, psychologii, socjologii, antropologii, polityki społecznej i innych nauk. Podejmuje próbę integracji subdyscyplin pedagogicznych i różnych dziedzin nauki w celu zbudowania więzi terminologicznych. Płaszczyznami integracji są m.in. kategorie: wychowania, tożsamości, aktywności, wsparcia, środowiska, ogniskujące rzeczywiste wyzwania stojące przed edukacją w jej różnych postaciach w kreującym się demokratycznym społeczeństwie obywatelskim. Człowiek w przestrzeni lokalnej dobre praktyki wspierania rozwoju, aktywizacji i integracji społecznej Człowiek w przestrzeni lokalnej dobre praktyki wspierania rozwoju, aktywizacji i integracji społecznej osób starszych Szkoła - kultura - środowisko lokalne
Cykl konferencji naukowych Edukacja międzykulturowa W latach 1993-2012 Zakład Pedagogiki Ogólnej zorganizował 17 konferencji poświęconych różnym aspektom edukacji międzykulturowej. Od 2012 roku ZPSiEM razem z Zakładem Pedagogiki Ogólnej i Metodologii Badań kontynuuje cykliczne spotkania naukowe. Wspólnie zorganizowano dotychczas 4 konferencje: Edukacja dzieci i młodzieży w środowiskach zróżnicowanych kulturowo, Czeski Cieszyn Ustroń Zawodzie, 14-16.10.2013; Edukacja w wielokulturowym świecie doświadczenia i propozycje, Cieszyn, 14-15.05.2014; Sfery życia duchowego dzieci, młodzieży i dorosłych w środowiskach zróżnicowanych kulturowo, Cieszyn Ustroń Zawodzie, 22-24.09.2014; Teoria i praktyka badań międzykulturowych. Dylematy metodologiczne, Cieszyn Ustroń-Zawodzie, 8-10.06. 2015.
Cykl międzynarodowych konferencji naukowych Aktywizacja jednostek, grup i zbiorowości w środowisku lokalnym Zapoczątkowany w 2014 roku cykl ma na celu wzmacnianie procesów integracji społecznej, podniesienie aktywności obywatelskiej jednostek poprzez tworzenie lokalnego forum współpracy pomiędzy przedstawicielami środowisk kształtujących rozwój społeczności lokalnej. W konferencjach biorą udział wybitni przedstawiciele współczesnej pedagogiki, jak również reprezentanci innych dyscyplin naukowych, a także liderzy środowiska lokalnego Cieszyna. Każdemu spotkaniu naukowemu towarzyszą zajęcia praktyczne adresowane do młodzieży. Tematyka dotychczasowych spotkań naukowych to: I. Człowiek w przestrzeni lokalnej dobre praktyki wspierania rozwoju, aktywizacji i integracji społecznej Innego w warunkach wielokulturowości (25.02.2014) II. Senior w centrum oddziaływań edukacyjnych (18.03.2014) III. Socjoterapia jako forma wspierania rozwoju dzieci i młodzieży (10.04.2014) IV. Szkoła kultura środowisko lokalne (19-20.10.2015) V. Człowiek w sytuacji zagrożenia wykluczeniem społecznym i edukacyjnym (13-14.04.2016) VI. Rodzina i szkoła w środowisku lokalnym (14-15.11.2016 r.)
IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Szkoła kultura środowisko lokalne 19-20 października 2015 r. prof. zw. dr hab. Bogusław Śliwerski podczas wystąpienia (Uniwersytet Łódzki, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie)
V Międzynarodowa Konferencja Naukowa Człowiek w sytuacji zagrożenia wykluczeniem społecznym i edukacyjnym 13-14 kwietnia 2016 prof. zw. dr hab. Tadeusz Pilch (Wyższa Szkoła Informatyki i Ekonomii TWP w Olsztynie)