WYDZIAŁ PEDAGOGIKI, PSYCHOLOGII I SOCJOLOGII

Transkrypt

1 Studia II stopnia Specjalność: Wszystkie specjalności... 2 Specjalność: Animacja kultury z profilem artystycznym - teatr... 4 Specjalność: Edukacja elementarna i wspieranie dzieci w rozwoju zdolności... 5 Specjalność: Edukacja elementarna i edukacja medialna... 8 Specjalność: Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza i profilaktyka Specjalność: Resocjalizacja z poradnictwem specjalistycznym Specjalność: Pomoc społeczna i socjoterapia

2 Specjalność: Wszystkie specjalności PEDAGOGIKA 1. Źródła, typy i rozwój wiedzy pedagogicznej 2. Powstanie i ewolucja tożsamości pedagogiki 3. Główne paradygmaty pedagogiki: źródła i główne założenia pedagogiki pozytywistycznej, humanistycznej i krytycznej 4. Cechy pedagogiki jako nauki. 5. Relacje między teorią a praktyką pedagogiczną. 6. Kompetencje nauczycieli-wychowawców współczesnej szkoły. 7. Wybrane uwarunkowania jakości pracy szkoły. 8. Podmiotowość nauczyciela i ucznia w procesie edukacji. 9. Wybrane koncepcje pedagogiczne i ich implikacje dla pracy placówki edukacyjnej. 10. Ukryty program edukacji jako jeden z wymiarów funkcjonowania szkoły. 11. Kultura szkoły jako wskaźnik pracy instytucji. 12. Indywidualizacja oddziaływań edukacyjnych w szkole między koniecznością a możliwościami. 13. Możliwości budowania autorytetu nauczyciela w szkole i społeczeństwie METODOLOGIA BADAŃ SPOŁECZNYCH 1. Funkcje nauki. 2. Współczesna klasyfikacja nauk. 3. Rodzaje wypowiedzi (opisowe, wartościujące, normatywne). 4. Składniki tekstu naukowego definicje, klasyfikacje, typologie, hipotezy, generalizacje historyczne, prawa nauki. 5. Perspektywa obserwacyjna i perspektywa rozumiejąca w oglądzie zjawisk społecznych. 6. Badania ilościowe i jakościowe w naukach społecznych. 7. Problemy badawcze. 8. Rodzaje zmiennych. 2

3 9. Rodzaje wskaźników. 10. Etapy badań pedagogicznych. 11. Sondaż diagnostyczny jako metoda badań pedagogicznych. 12. Eksperyment jako metoda badań pedagogicznych. 13. Monografia pedagogiczna jako metoda badań pedagogicznych. 14. Metoda indywidualnych przypadków jako metoda badań pedagogicznych. 15. Metody jakościowe w badaniach pedagogicznych. 16. Rodzaje wywiadów jako techniki badawcze. 17. Odmienność nauk humanistycznych od przyrodniczych. 18. Wyjaśnianie i rozumienie jako główne procedury stosowane w naukach społecznych. 19. Rozumienie paradygmatu w badaniach pedagogicznych. 20. Problem wartościowania w nauce. 3

4 Specjalność: Animacja kultury z profilem artystycznym - teatr 1. Teatr jako dziedzina kultury symbolicznej. 2. Zastosowanie ruchu w teatrze. 3. Ruch jako niewerbalna forma komunikacji. 4. Sposoby i zasady pracy z grupą teatralną. 5. Koncepcje pracy z amatorskimi grupami teatralnymi. 6. Techniki teatralne w działaniach animacyjnych i edukacyjnych. 7. Upowszechnianie kultury, animacja kultury, działalność kulturalna, edukacja kulturalna zakresy znaczeniowe oraz różnice i podobieństwa cech konstytutywnych. 8. Formy i metody działalności kulturalnej i animacyjnej. 9. Specyficzne techniki i strategie animacji społeczno-kulturalnej różnych grup społecznych i zbiorowości terytorialnych. 10. Edukacja międzykulturowa koncepcje, zadania, konteksty. 11. Komunikacja międzykulturowa uwarunkowania, obszary, bariery. 12. Wyzwania społeczeństwa wielokulturowego i związane z nimi zadania edukacyjne. 13. Historia i rozwój kultury popularnej. 14. Kultura popularna jako przestrzeń uczestnictwa w kulturze. 15. Znaczenie mediów masowych w upowszechniani kultury. 16. Aktywność twórcza w Internecie. 17. Koncepcje czasu wolnego. 18. Czas wolny, jako obszar działań animacyjnych i edukacyjnych. 19. Współczesne przeobrażenia czasu wolnego, jako wyzwania pedagogiki. 20. Wzory i style spędzania czasu wolnego wśród wybranych grup społecznych. 21. Patologie i zagrożenia związane z obszarem czasu wolnego. UWAGA! Na egzaminie dyplomowym obowiązuje studentów znajomość teorii wyjaśniających przyjęte przez magistranta pole problemowe oraz metodologii badań społecznych stosowanej w pedagogice. 4

5 Specjalność: Edukacja elementarna i wspieranie dzieci w rozwoju zdolności EDUKACJA ELEMENTARNA 1. Źródła i kierunki aktualnych przemian edukacyjnych oraz ich odniesienie do kształcenia dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. 2. Charakterystyka kompetencji dzieci wstępujących do szkoły i kończących edukację wczesnoszkolną (progi szkolno-rozwojowe). 3. Cele współczesnej edukacji. Pojęcie i klasyfikacja celów. Charakterystyka celów rozwojowych w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 4. Kształcenie dla rozwoju" jako wspieranie rozwoju dziecka. Realizacja tej idei w pracy nauczyciela w przedszkolu i klasach I - III. 5. Integracyjne walory teorii wielostronnego kształcenia, pojęcie integracji, charakterystyka tej teorii i zasady uwzględniania jej w edukacji małego dziecka. 6. Dialog w edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. Pojęcie dialogu, jako metoda i cel w rozwoju mowy komunikatywnej. 7. Podmiotowość - pojęcie, poczucie podmiotowości, tworzenie sytuacji, realizacja idei podmiotowości w edukacji dzieci. 8. Treści kształcenia i kryteria ich doboru. Rozwiązanie tej kwestii w aktualnej reformie edukacji. 9. System klasowo-lekcyjny, pojęcie, krytyka, współczesna organizacja zajęć w przedszkolu i edukacji wczesnoszkolnej. 10. Problemowość w kształceniu, jako forma aktywizacji sfery poznawczej dziecka. Pojęcie, rodzaje problemów, ich kształcące wartości, podłoże psychologiczne. 11. Zadania jako środek edukacji w przedszkolu i szkole. Pojęcie, klasyfikacja zadań, treść a konstrukcja, cechy dobrej konstrukcji zadań. Zasady konstruowania zadań dla dzieci. 12. Aktywizacja uczniów jako jedno z założeń współczesnej edukacji. Formy aktywności w przedszkolu i w klasach I-Ill. Ich wartość we wspieraniu rozwoju dziecka. 13. Aktywność twórcza, pojęcie, klasyfikacja: wieloznaczność pojęcia. Inspirowanie twórczości dziecka w pracy przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 14. Kształcenie literackie, jego istota w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 15. Ocena szkolna. Poglądy, przemiany, funkcje oceny. Aktualne rozwiązania dotyczące oceny szkolnej w edukacji wczesnoszkolnej. 5

6 16. Zasada indywidualizacji w kształceniu. Współczesne koncepcje jej uwzględniania w toku zajęć. 17. Zabawa jako forma aktywności dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Pojęcie, poglądy na jej funkcje, klasyfikacja i rola zabawy. 18. Cechy osobowości nauczyciela małych dzieci. Pojęcie osobowości, charakterystyka cech. 19. Opiekuńcze a kreatywne działania nauczycieli w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 20. Prawa dziecka, pojęcie, klasyfikacja, geneza. 21. Dzieci zdolne we współczesnej szkole. Koncepcje i możliwości stymulowania rozwoju dzieci zdolnych. 22. Programy i podręczniki szkolne w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Aktualne rozwiązania, krytyka. 23. Kształcenie mowy dziecka w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 24. Zasady nauki czytania, fizjologiczne i psychologiczne aspekty, poziomy czytania, warunki osiągania kompetencji czytelniczej. 25. Przedoperacyjne i operacyjne myślenie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Pojęcie, cechy i rozwój tych poziomów myślenia, ich odniesienie od różnych obszarów edukacji. 26. Krytyka nauki czytania w klasach I-III; popełniane błędy i nieprawidłowości w tym procesie: kierunki zamiany, zasady nauki czytania i pisania; lingwistyczne a psychologiczne podejście w nauce czytania. 27. Krytyka nauki pisania w klasach I-III; popełniane błędy i nieprawidłowości w tym procesie; kierunki zmiany; zasady nauki pisania; formy wypowiedzi pisemnych. 28. Krytyka pracy nad mową dziecka w klasach I-III; popełniane błędy i nieprawidłowości w tym procesie; kierunki rozwijania mowy dziecka; zasady pracy nauczyciela. 29. Krytyka nauczania matematyki w klasach I-III; popełniane błędy; proces i wynik w myśleniu matematycznym; algorytmy i heurystyka w nauczaniu matematyki; zasady pracy nauczyciela w nauczaniu matematyki. 30. Wykorzystanie integracji wiedzy w projektowaniu zajęć w klasach I-III. 31. Metoda projektów i jej współczesne odniesienia. 32. Charakterystyka aktualnej podstawy programowej dla pierwszego etapu edukacji. 33. Ocena opisowa w edukacji wczesnoszkolnej. 34. Teoretyczne i metodyczne aspekty edukacji ekologicznej w klasach I-III. 35. Regionalizm i edukacja międzykulturowa w klasach I-III. 6

7 WSPIERANIE DZIECI W ROZWOJU ZDOLNOŚCI 1. Geneza i ewolucja pojęcia twórczość, jej współczesne aspekty, wymiary i poziomy. 2. Interpretacja terminów: zdolny, uzdolniony, talent, geniusz, cudowne dziecko, twórczy, kreatywny. Istniejące między nimi podobieństwa i różnice. 3. Klasyczne teorie twórczości. Prezentacja wybranej teorii. 4. Systemowe teorie twórczości. Prezentacja wybranej teorii. 5. Poznawcze teorie twórczości. Prezentacja wybranej teorii. 6. Humanistyczne teorie twórczości. Prezentacja wybranej teorii. 7. Specyfika oraz podobieństwa i różnice między twórczością dzieci, młodzieży i dorosłych. 8. Charakterystyka uczniów twórczych i zdolnych. Podobieństwa i różnice. 9. Stymulatory i inhibitory twórczości i zdolności. 10. Koncepcje zdolności. Prezentacja wybranej koncepcji. 11. Strategie kształcenia uczniów zdolnych. 12. Syndrom nieadekwatnych osiągnięć uczniów zdolnych. 13. Uczniowie zdolni z problemami w uczeniu się. 14. Identyfikacja uczniów zdolnych. 15. Propozycje kształcenia uczniów zdolnych w Polsce i zagranicą. 7

8 Specjalność: Edukacja elementarna i edukacja medialna 1. Źródła i kierunki aktualnych przemian edukacyjnych oraz ich odniesienie do kształcenia dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. 2. Charakterystyka kompetencji dzieci wstępujących do szkoły i kończących edukację wczesnoszkolną (progi szkolno-rozwojowe). 3. Cele współczesnej edukacji. Pojęcie i klasyfikacja celów. Charakterystyka celów rozwojowych w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 4. Kształcenie dla rozwoju" jako wspieranie rozwoju dziecka. Realizacja tej idei w pracy nauczyciela w przedszkolu i klasach I - III. 5. Integracyjne walory teorii wielostronnego kształcenia, pojęcie integracji, charakterystyka tej teorii i zasady uwzględniania jej w edukacji małego dziecka. 6. Dialog w edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. Pojęcie dialogu, jako metoda i cel w rozwoju mowy komunikatywnej. 7. Podmiotowość - pojęcie, poczucie podmiotowości, tworzenie sytuacji, realizacja idei podmiotowości w edukacji dzieci. 8. Treści kształcenia i kryteria ich doboru. Rozwiązanie tej kwestii w aktualnej reformie edukacji. 9. System klasowo-lekcyjny, pojęcie, krytyka, współczesna organizacja zajęć w przedszkolu i edukacji wczesnoszkolnej. 10. Problemowość w kształceniu, jako forma aktywizacji sfery poznawczej dziecka. Pojęcie, rodzaje problemów, ich kształcące wartości, podłoże psychologiczne. 11. Zadania jako środek edukacji w przedszkolu i szkole. Pojęcie, klasyfikacja zadań, treść a konstrukcja, cechy dobrej konstrukcji zadań. Zasady konstruowania zadań dla dzieci. 12. Aktywizacja uczniów jako jedno z założeń współczesnej edukacji. Formy aktywności w przedszkolu i w klasach I-Ill. Ich wartość we wspieraniu rozwoju dziecka. 13. Aktywność twórcza, pojęcie, klasyfikacja: wieloznaczność pojęcia. Inspirowanie twórczości dziecka w pracy przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 14. Kształcenie literackie, jego istota w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 15. Ocena szkolna. Poglądy, przemiany, funkcje oceny. Aktualne rozwiązania dotyczące oceny szkolnej w edukacji wczesnoszkolnej. 16. Zasada indywidualizacji w kształceniu. Współczesne koncepcje jej uwzględniania w toku zajęć. 17. Zabawa jako forma aktywności dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Pojęcie, poglądy na jej funkcje, klasyfikacja i rola zabawy. 8

9 18. Cechy osobowości nauczyciela małych dzieci. Pojęcie osobowości, charakterystyka cech. 19. Opiekuńcze a kreatywne działania nauczycieli w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 20. Prawa dziecka, pojęcie, klasyfikacja, geneza. 21. Dzieci zdolne we współczesnej szkole. Koncepcje i możliwości stymulowania rozwoju dzieci zdolnych. 22. Programy i podręczniki szkolne w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Aktualne rozwiązania, krytyka. 23. Kształcenie mowy dziecka w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. 24. Zasady nauki czytania, fizjologiczne i psychologiczne aspekty, poziomy czytania, warunki osiągania kompetencji czytelniczej. 25. Przedoperacyjne i operacyjne myślenie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Pojęcie, cechy i rozwój tych poziomów myślenia, ich odniesienie od różnych obszarów edukacji. 26. Krytyka nauki czytania w klasach I-III; popełniane błędy i nieprawidłowości w tym procesie: kierunki zamiany, zasady nauki czytania i pisania; lingwistyczne a psychologiczne podejście w nauce czytania. 27. Krytyka nauki pisania w klasach I-III; popełniane błędy i nieprawidłowości w tym procesie; kierunki zmiany; zasady nauki pisania; formy wypowiedzi pisemnych. 28. Krytyka pracy nad mową dziecka w klasach I-III; popełniane błędy i nieprawidłowości w tym procesie; kierunki rozwijania mowy dziecka; zasady pracy nauczyciela. 29. Krytyka nauczania matematyki w klasach I-III; popełniane błędy; proces i wynik w myśleniu matematycznym; algorytmy i heurystyka w nauczaniu matematyki; zasady pracy nauczyciela w nauczaniu matematyki. 30. Wykorzystanie integracji wiedzy w projektowaniu zajęć w klasach I-III. 31. Metoda projektów i jej współczesne odniesienia. 32. Charakterystyka aktualnej podstawy programowej dla pierwszego etapu edukacji. 33. Ocena opisowa w edukacji wczesnoszkolnej. 34. Teoretyczne i metodyczne aspekty edukacji ekologicznej w klasach I-III. 35. Regionalizm i edukacja międzykulturowa w klasach I-III. EDUKACJA MEDIALNA 1. Media i funkcje mediów w edukacji. 2. Problem zagrożeń medialnych wśród dzieci i młodzieży. 3. Edukacyjne programy komputerowe wymagane cechy poprawnie zaprojektowanego programu. 4. Treści nauczania w zakresie zajęć komputerowych w klasach I-III według nowej podstawy programowej 9

10 5. Założenia metodyczne prowadzenia zajęć komputerowych. 6. Metody sprawdzania osiągnięć ucznia w zakresie zajęć komputerowych. 7. Metody nauczania stosowane w zajęciach komputerowych. 8. Treści kształcenia w zakresie przedmiotu informatyka w klasach IV-VI 9. Treści kształcenia w zakresie przedmiotu informatyka w klasach VII-VIII. 10. Zasady kreatywnej filozofii wychowania według E. Landau w zajęciach komputerowych. 11. Informatyka cele kształcenia, wymagania ogólne. 12. Warunki i zalecenia realizacji zajęć informatycznych w klasach IV-VIII. 10

11 Specjalność: Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza i profilaktyka 1. System i struktura organizacyjna pomocy społecznej w Polsce w porównaniu z wybranymi krajami Unii Europejskiej. 2. Starość jako faza rozwoju człowieka. Senior w rodzinie oraz formy pomocy osobom zaawansowanym wiekowo. 3. Najważniejsze współczesne problemy opieki i wychowania w Polsce i na świecie. 4. Dochodzenie do samodzielności życiowej i uspołecznienia w placówkach opieki zastępczej i oświatowo wychowawczych oraz po ich opuszczeniu. 5. System opieki i wychowania w Polsce wybrane problemy. 6. Problemy opieki i wychowania w tworzących się systemach lokalnych. 7. Kierunki przemian w opiece standardy Unii Europejskiej. 8. Środowisko i jego modernizacja opiekuńczo - wychowawcza (nadawanie wartości edukacyjnych). 9. Problemy diagnozy w opiece i wychowaniu. 10. Współczesne problemy adopcji i opieki zastępczej w Polsce i na świecie. 11. Innowacje w zakresie opieki i wychowania dzieci inicjatywy lokalne, ogólnopolskie, światowe. 12. Organizacje publiczne i pozarządowe, polskie i międzynarodowe chroniące dziecko i rodzinę. 13. Profesjonalizacja warsztatu opiekunów wychowawców. Zapobieganie wypaleniu zawodowemu. Style i strategie radzenia sobie ze stresem. 14. Współczesne trendy i przemiany w profilaktyce i resocjalizacji. 15. Krytyka resocjalizacji nieletnich w warunkach izolowanych. 16. Resocjalizacja nieletnich w środowisku otwartym. 17. Stowarzyszenia i fundacje w Polsce działające na rzecz profilaktyki społecznej. 18. Wyzwania współczesności w zakresie profilaktyki. 19. Poradnictwo pedagogiczne: podział i funkcje, zasady i metody oraz proces postępowania poradniczego. 20. Norma i patologia w nauce i życiu społecznym. 21. Istota i możliwości wychowania resocjalizacyjnego. 22. Modele i zasady resocjalizacji. 23. Diagnoza w resocjalizacji. 11

12 24. Przedstawiciele polskiej pedagogiki resocjalizacyjnej. 25. Pojęcie, klasyfikacja niepełnosprawności. 26. Możliwości kształcenia dzieci niepełnosprawnych w Polsce. 27. Dziecko z trudnościami w uczeniu się. 28. Postawy wobec osób niepełnosprawnych. 29. Problemy rodziny z osobą niepełnosprawną. 30. Wsparcie społeczne w pracy opiekuna-wychowawcy. 31. Współczesność a problemy tożsamościowe młodzieży wyzwaniem dla opiekuna wychowawcy. 32. Wspomaganie rozwoju dziecka w kontekście różnych dyskursów edukacyjnych. 33. Znaczenie zadań oraz zabaw w procesie wspomagania rozwoju dziecka. 34. Elektroniczne formy wspomagania badań naukowych. 35. Pozalekcyjna aktywizacja opiekuńczo wychowawcza. Istota, przedmiot, formy i metody. 36. Przykłady dobrych praktyk pozalekcyjnej aktywizacji opiekuńczo wychowawczej. 12

13 Specjalność: Resocjalizacja z poradnictwem specjalistycznym 1. Współczesne koncepcje pracy resocjalizacyjnej. 2. Teoretyczna analiza zjawiska przemocy domowej. 3. Rodzina dysfunkcyjna jako dewiacyjne środowisko wychowawcze. 4. Resocjalizacja nieletnich w środowisku otwartym. 5. Formy i metody wsparcia rodziny w sytuacjach kryzysowych. 6. Koncepcje zachowań dewiacyjnych. 7. Modele działań profilaktycznych w systemie społecznym. 8. Zaburzenia osobowości jako źródła zachowań patologicznych. 9. Przedstawiciele polskiej pedagogiki resocjalizacyjnej. 10. Model pedagoga resocjalizacyjnego. 11. Teoria socjalizacji wg K. J. Tillmana. 12. Zastosowanie ekonomii punktowej w resocjalizacji. 13. Zaburzenia w zachowaniu w wybranych teoriach naukowych. 14. Pozytywna kultura rówieśnicza jako główny kierunek w procesie resocjalizacji. 15. Funkcje i specyfika diagnozy w resocjalizacji. 16. Konstytucyjne aspekty wykonania kary pozbawienia wolności. 17. Akty międzynarodowe dotyczące wykonania kary pozbawienia wolności. 18. Klasyfikacja skazanych i jej rola w systemie penitencjarnym. 19. Nagrody i kary w procesie wykonania kary pozbawienia wolności. 20. Uwarunkowania skuteczności resocjalizacji w środowisku zamkniętym. 21. Prawne podstawy opieki postpenitencjarnej. 13

14 Specjalność: Pomoc społeczna i socjoterapia 1. Teoretyczne podstawy pracy socjalnej. 2. Pomoc społeczna w wymiarze europejskim. 3. Podmiotowość w pracy socjalnej. 4. Etyka w zawodach zorientowanych na ludzi. 5. Kompetencje pracownika socjalnego. 6. Diagnostyka w pomocy społecznej i w pracy socjalnej. 7. System pomocy społecznej. 8. Sytuacje życiowe człowieka i ich uwarunkowania. 9. Praca zawodowa jako dominująca forma aktywności człowieka dorosłego. 10. Wypalenie zawodowe pracy pomocowej. 11. Ewaluacja w pracy socjalnej. 12. Projektowanie i planowanie pomocy społecznej. 13. Polityka społeczna państwa. 14. Ubóstwo i jego następstwa. 15. Standardy kwalifikacji zawodowych. 16. Europejski rynek pracy i jego cechy. 17. Młodzież jako kategoria społeczna i jej współczesne problemy. 18. Sieroctwo społeczne. Zastępcze środowiska rodzinne. 19. Wsparcie społeczne. 14